II GZ 354/14

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny we W. postanowieniem z dnia 5 maja 2014 r. sygn. akt III SA/Wr 334/13 odrzucił skargę kasacyjną E. P. Sp. z.o.o. we W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we W. z dnia 27 sierpnia 2013 r.

Sąd I instancji za podstawę rozstrzygnięcia przyjął następujące ustalenia:

Pismem z dnia [...] kwietnia 2013 r. spółka E. P. Sp. z.o.o. we W., reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we W. skargę na decyzję Dyrektora Izby Celnej we W. z dnia [...] marca 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji ostatecznej utrzymującej w mocy decyzję dotyczącą umorzenia postępowania w sprawie udzielenia zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie gier na automatach o niskich wygranych.

Do skargi dołączone zostało m.in. pełnomocnictwo udzielone w dniu [...] stycznia 2010 r. przez Prezesa Zarządu spółki E. P. M. S. do reprezentowania spółki w postępowaniu administracyjnym oraz przed organami administracji publicznej, sądami powszechnymi i administracyjnymi wszystkich instancji, a także przed Sądem Najwyższym i Naczelnym Sądem Administracyjnym w sprawie uzyskania przez spółkę wymaganego prawem zezwolenia na prowadzenie gier na automatach o niskich wygranych na terenie województwa [...]. Do skargi został dołączony też wydruk komputerowy ze strony Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego spółki odpowiadający odpisowi aktualnemu z Rejestru Przedsiębiorców na dzień [...] kwietnia 2013 r., z datą dokonania ostatniego wpisu w dniu [...] września 2012 r.

Wyrokiem z dnia 27 sierpnia 2013 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny we W. oddalił skargę.

Od niniejszego wyroku strona skarżąca, reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wniosła skargę kasacyjną.

Pismem z dnia 25 października 2013 r., w wykonaniu zarządzenia Przewodniczącego Wydziału III Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we W. z dnia 24 października 2013 r., Sąd wezwał stronę do usunięcia braków formalnych skargi kasacyjnej poprzez nadesłanie oryginału lub poświadczonej za zgodność z oryginałem kopii odpisu aktualnego z KRS lub wydruku komputerowego zawierającego aktualne informacje o podmiocie.

W odpowiedzi na wezwanie strona nadesłała wraz z pismem z dnia [...] października 2013 r. wydruk komputerowy z Krajowego Rejestru Sądowego spółki, zawierający aktualne informacje o podmiocie z datą dokonania ostatniego wpisu w dniu [...] września 2013 r.

Następnie, w wykonaniu zarządzenia Przewodniczącego Wydziału II Izby Gospodarczej Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 grudnia 2013 r. akta sprawy zostały zwrócone przez Naczelny Sąd Administracyjny do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we W., celem usunięcia braków poprzez wezwanie pełnomocnika strony do nadesłania oryginału lub poświadczonej za zgodność z oryginałem kopii odpisu pełnego z KRS spółki.

Wezwaniem z dnia 16 grudnia 2013 r., w wykonaniu zarządzenia Przewodniczącego Wydziału III Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we W. z dnia 12 grudnia 2013 r. skarżący został wezwany do uzupełnienia braków formalnych skargi kasacyjnej poprzez nadesłanie oryginału lub poświadczonej za zgodność z oryginałem kopii odpisu pełnego z KRS spółki w terminie 7 dni od daty doręczenia wezwania pod rygorem odrzucenia skargi kasacyjnej.

Niniejsze pismo zostało skutecznie doręczone pełnomocnikowi strony skarżącej w dniu [...] grudnia 2013 r.

W załączeniu do pisma nadanego w Urzędzie Pocztowym "W." w dniu [...] grudnia 2013 r. pełnomocnik skarżącej przesłał poświadczoną za zgodność z oryginałem kopię odpisu pełnego z KRS spółki. Koperta zawierająca pismo przewodnie wraz z załącznikiem została jednak zaadresowana i przesłana do Prokuratury Okręgowej w Ś., która pismem nadanym w Urzędzie Pocztowym "Ś. Ś." w dniu [...] grudnia 2013 r. przesłała do Sądu omyłkowo do niej skierowane pismo wraz z odpisem pełnym z KRS strony skarżącej.

Pismem z dnia [...] stycznia 2014 r. pełnomocnik strony skarżącej wniósł o przywrócenie terminu do nadesłania odpisu, jednocześnie przesyłając ponownie odpis pełny z KRS.

Postanowieniem z dnia 28 stycznia 2014 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny we W. odmówił przywrócenia terminu do uzupełnienia braków formalnych skargi kasacyjnej.

Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 25 marca 2014 r. sygn. akt II GZ 134/14 oddalił zażalenie na powyższe orzeczenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we W. postanowieniem z dnia 5 maja 2014 r. sygn. akt III SA/Wr 334/13 odrzucił skargę kasacyjną E. P. Sp. z.o.o. we W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we W. z dnia 27 sierpnia 2013 r. ze względu na nieuzupełnienie braku formalnego w terminie.

Pismem z dnia [...] maja 2014 r. pełnomocnik skarżącego wniósł zażalenie na powyższe postanowienie. Sądowi I instancji zarzucił naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia w postaci naruszenia art. 178 w zw. z art. 176 w zw. z art. 29 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. (Dz. U. z 2012 poz. 270, dalej: p.p.s.a.) w zw. z art. 4 ust. 3 i 4aa ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2013 poz. 1203, dalej: u.k.r.s.) poprzez nieprawidłowe uznanie, że skarga kasacyjna złożona przez skarżącą zawierała braki formalne, w sytuacji, gdy skarżąca należycie wykazała umocowanie swojego organu i dwukrotnie przedłożyła do akt sprawy sądowoadministracyjnej odpowiadający odpisowi aktualnemu z KRS wydruk stanowiący dowód umocowania organu skarżącej do udzielenia pełnomocnictwa, a tym samym jej zachowanie przejawiające się nieprzedłożeniem po raz trzeci dowodu ww. umocowania, nie może skutkować odrzuceniem złożonej skargi kasacyjnej, skoro w aktach sprawy sądowej zalegają już dwa dokumenty wystarczające dla celów wykazania umocowania w rozumieniu art. 29 p.p.s.a.- pobrane samodzielnie wydruki komputerowe aktualnych informacji o skarżącej, których moc prawna została w świetle art. 4 ust. 4aa u.k.r.s. zrównana z mocą aktualnych odpisów z Centralnej Informacji KRS.

Mając powyższe na uwadze pełnomocnik skarżącego wniósł o uwzględnienie niniejszego zażalenia w trybie art. 195 § 2 p.p.s.a. jako oczywiście uzasadnionego i przekazanie skargi kasacyjnej wraz z aktami do Naczelnego Sądu Administracyjnego lub też alternatywnie (w przypadku niepodjęcia rozstrzygnięcia w trybie art. 195 § 2 p.p.s.a.) o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia Sądowi I instancji i rozpoznanie niniejszego zażalenia w trybie art. 90 § 2 p.p.s.a. na rozprawie, mając na uwadze kluczowe znaczenie rozstrzygnięcia dla skarżącej, której działalność miała być ograniczona w obszarze gier hazardowych do tego tylko jednego, wnioskowanego zezwolenia, którego nieuzyskanie stanowi o utracie gospodarczych perspektyw spółki.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 29 p.p.s.a. przedstawiciel ustawowy albo organ osoby prawnej oraz jednostki organizacyjnej mającej zdolność sądową ma obowiązek wykazać swoje umocowanie dokumentem przy pierwszej czynności. Brak w tym zakresie jest brakiem formalnym, uzupełnianym w trybie art. 49 § 1 p.p.s.a. Natomiast zgodnie z art. 58 § 1 pkt 3 powołanej ustawy stanowi, że sąd administracyjny odrzuca skargę w sytuacji, gdy strona nie usunęła w wyznaczonym terminie braków formalnych skargi.

Niewłaściwe zastosowanie tego przepisu niesie za sobą poważne konsekwencje prawne, może bowiem doprowadzić do naruszenia konstytucyjnie chronionego prawa do sądu (art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji RP). Z tego względu zarządzenie przewodniczącego o wezwaniu strony (lub jej pełnomocnika) do usunięcia braków pisma procesowego powinno być sformułowane precyzyjnie, jasno i jednoznacznie, tak, aby u strony, do której zostało skierowane, nie powstała wątpliwość co do przedmiotu wezwania i rygorów grożących w razie niezastosowania się do jego treści (por. postanowienia SN z dnia 17 listopada 1998 r., sygn. akt III CKN 871/98, LEX nr 50714). Niezachowanie któregokolwiek z tych wymagań pozbawia wezwanie sankcji określonej w art. 58 § 1 pkt 3 p.p.s.a. (B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka–Medek, Komentarz. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Zakamycze 2005, s. 127).

W rozpoznawanej sprawie zarządzenie Przewodniczącego Wydziału III Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we W. zobowiązujące stronę do uzupełnienia braku formalnego skargi kasacyjnej poprzez nadesłanie oryginału lub kopii odpisu pełnego z Krajowego Rejestru Sądowego strony skarżącej, poświadczonej za zgodność z oryginałem w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami w terminie 7 dni pod rygorem odrzucenia skargi kasacyjnej, zostało precyzyjnie sformułowane. Z treści wezwania jasno zatem wynikało, jakich dokumentów, potwierdzających uprawnienie do udzielenia pełnomocnictwa w imieniu spółki, oczekiwał Sąd I instancji. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego wezwanie było w pełni prawidłowe i dawało Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu podstawy do zastosowania rygoru z art. 58 § 1 pkt 3 w zw. z art. 49 p.p.s.a.

Bezspornym jest, że skarżąca spółka w wyznaczonym terminie nie uzupełniła braku formalnego skargi kasacyjnej we wskazany sposób (przedłożenie odpisu pełnego z KRS). Przedmiotem rozważań jest zatem kwestia czy skarga kasacyjna strony rzeczywiście zawierała wskazane braki formalne i tym samym czy Sąd miał prawo po bezskutecznym wezwaniu strony do ich uzupełnienia odrzucić skargę kasacyjną.

Przechodząc do zbadania zasadności postawionych zarzutów, podnieść należy, że w myśl art. 28 § 1 p.p.s.a. osoby prawne oraz jednostki organizacyjne mające zdolność sądową dokonują czynności w postępowaniu przez organy albo osoby uprawnione do działania w ich imieniu. Natomiast art. 29 p.p.s.a. nakazuje, aby przedstawiciel ustawowy lub organ albo osoby, o których mowa w art. 28, wykazały swoje umocowanie dokumentem przy pierwszej czynności w postępowaniu. Przepisy te regulują istotne kwestie procesowe. Po pierwsze właściwe ich zastosowanie daje sądowi administracyjnemu pewność, że dana osoba lub pełnomocnik są rzeczywiście upoważnieni do dokonania konkretnej czynności, po drugie stanowi gwarancję dla strony, iż będzie należycie reprezentowana w toczącym się postępowaniu.

Żaden przepis ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie wymaga, aby dokumentem, o którym mowa w art. 29 tej ustawy był wyłącznie pełny odpis z Krajowego Rejestru Sądowego. Istotą takiego dokumentu nie jest spełnienie określonych kryteriów odnośnie jego formy prawnej, lecz wykazanie podmiotu umocowanego do udzielenia w spółce pełnomocnictwa. Decydujące znaczenie ma jednak treść takiego dokumentu. Istotnym więc było, czy za pomocą nadesłanego odpisu, wykazane zostało prawidłowe umocowanie organów spółki do podejmowania czynności w jej imieniu, a więc i udzielenia pełnomocnictwa do reprezentowania spółki w związku z wniesionym środkiem zaskarżenia.

Pełnomocnik skarżącej spółki załączył do skargi na decyzję Dyrektora Izby Celnej we W. pełnomocnictwo z dnia [...] stycznia 2010 r. oraz wydruk odpowiadający odpisowi aktualnemu z Krajowego Rejestru Sądowego, na dzień [...] kwietnia 2013 r., z datą dokonania ostatniego wpisu w dniu [...] września 2012 r.

Wbrew twierdzeniom spółki, sekwencja zdarzeń wynikająca z treści dokumentów przedłożonych w sprawie wskazuje, że ani wydruk z Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego odpowiadający aktualnemu odpisowi z rejestru z dnia [...] kwietnia 2013 r., ani ten z dnia [...] października 2013 r. nie wykazywał umocowania M. S. do podejmowania czynności w imieniu spółki na dzień udzielenia pełnomocnictwa. Wbrew wywodom strony ma znaczenie, że przedłożone do akt odpisy z KRS wskazywały stan na dzień [...] kwietnia 2013 r. i na dzień [...] października 2013 r., zaś ostatnie wpisy w rejestrze zostały dokonane odpowiednio [...] września 2012 r. i [...] września 2013 r., w sytuacji, gdy pełnomocnictwo zostało udzielone w dniu [...] stycznia 2010 r. (data na pełnomocnictwie). Udzielenie pełnomocnictwa nastąpiło w dniu [...] stycznia 2010 r., a więc ponad dwa lata przed datą widniejącą na wcześniejszym odpisie z KRS, jako data dokonania ostatniego wpisu. W związku z powyższym dzielący ww. dokumenty przedział czasowy nie pozwalał na stwierdzenie, zgodne ze stanem rzeczywistym, czy osoba udzielająca pełnomocnictwa była wówczas prawidłowo umocowana do podejmowania czynności w imieniu spółki. Dlatego też zarzut naruszenia art. 178 w zw. z art. 176 w zw. z art. 29 p.p.s.a. w zw. z art. 4 ust. 3 i 4aa u.k.r.s. należało uznać za bezzasadny.

Mając na uwadze powyższe Wojewódzki Sąd Administracyjny miał pełne podstawy do przyjęcia, że strona nie wykazała umocowania przedstawiciela spółki do działania w imieniu spółki w dniu, w którym to dniu udzielono pełnomocnictwa pełnomocnikowi procesowemu, podpisującemu skargę kasacyjną.

Z przedstawionych powodów, Naczelny Sąd Administracyjny, działając na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji postanowienia.