PD2-4151-76/06

Pytanie podatnika:

1. Powstała nadwyżka w majątku spółki powyżej wniesionych udziałów pochodzi z przyrostu majątku spółki, który był wytwarzany sukcesywnie przez lata działalności spółki i podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Ponieważ spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej (nie jest płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych od osiągniętego przez nią dochodu) płatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych są poszczególni wspólnicy od ich dochodów z udziału w spółce. Czyli dochody podatnika z tytułu udziału w spółce były sukcesywnie opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

2. Na koniec roku obrachunkowego wspólnicy mogą żądać podziału i wypłaty zysków ze spółki. Jeżeli z tego zrezygnują to wypłacany zysk powoduje przyrost majątku spółki o wartości pomniejszoną o zapłacony podatek dochodowy.

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (tj. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) po rozpatrzeniu zażalenia z dnia 08.05.2006 r. podatnika na postanowienie Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Kielcach znak: OG/005/51/PDI/415-10/2006 z dnia 21.04.2006 r. w sprawie udzielania pisemnej interpretacji w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych dot. opodatkowania przychodów uzyskanych z tytułu spłaty udziału w spółce cywilnej otrzymanej przez podatnika, w związku z jego wystąpieniem z tej spółki Dyrektor Izby Skarbowej w Kielcach odmawia zmiany zaskarżonego postanowienia.

Pismem z dnia 27.02.2006 r. uzupełnionym w dniu 14.03.2006 r. podatnik zwrócił się do Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Kielcach z zapytaniem w sprawie zwolnienia z podatku dochodowego przychodów otrzymanych w związku ze zwrotem wkładów wniesionych do spółki cywilnej oraz części majątku spółki w wysokości odpowiadającej udziałom w zyskach.

Zdaniem strony przychody uzyskane z tytułu spłaty udziału w spółce cywilnej otrzymane przez podatnika w związku z wystąpieniem ze spółki nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, gdyż byłoby to ponowne opodatkowanie tych samych dochodów.

W dniu 21.04.2006 r. Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Kielcach wydał postanowienie znak: OG/005/51/PDI/415-10/2006, w którym stwierdził, iż przedstawione we wniosku stanowisko jest nieprawidłowe.

Na powyższe postanowienie podatnik wniósł zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Kielcach pismem z dnia 08.05.2006 r. nie zgadzając się z powyższym stanowiskiem.

W uzasadnieniu zażalenia podatnik podnosi, iż wystąpienie wspólnika ze spółki i wiążący się z tym faktem zwrot przypadającego temu wspólnikowi majątku spółki nie skutkuje powstaniem u niego przychodu podlegającego opodatkowaniu, bowiem dochody uzyskane dla spółki w czasie jej trwania podlegały opodatkowaniu w każdym roku. Na potwierdzenie powyższego stanowiska Podatnik podaje wyrok NSA w Warszawie z dnia 7.10.2004 r. sygn. akt FSK 594/04.

W wyniku rozpatrzenia zażalenia Dyrektor Izby Skarbowej w Kielcach zważył, co następuje:

Jak wynika z akt sprawy podatnik od 1996 r. prowadził działalność gospodarczą jako wspólnik spółki cywilnej. Podatnik oraz wspólnik wnieśli do spółki udziały gotówkowe w kwocie po 500,00 zł., a następnie w kwocie nie większej niż 1000,00 zł. W dniu 29.04.2005 r. podatnik wystąpił ze spółki i jednocześnie został wykreślony z ewidencji działalności gospodarczej. W dniu 1.05.2005 r. podatnik otrzymał ze spółki kwotę 117.200,00 zł. jako wartość wkładu oznaczoną w umowie spółki oraz równowartość części majątku spółki odpowiadającą udziałom podatnika w zyskach spółki.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do przepisu art. 21 ust. 1 pkt 50 wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów do spółdzielni albo wkładów do spółki osobowej.

Z cytowanych wyżej przepisów wynika w sposób jednoznaczny, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym zostały objęte wszelkie przychody wspólnika w związku z jego wystąpieniem ze spółki i rozliczeniem się z pozostałymi wspólnikami z wyjątkiem zwróconych wkładów do wysokości wniesionego udziału.

Za bezzasadny należy uznać zarzut podatnika o podwójnym opodatkowaniu przychodów wypracowanych przez spółkę - raz w momencie jej trwania i po raz drugi w momencie wyjścia wspólnika ze spółki.

Zgodnie z art. 860 § 1 Kodeksu cywilnego wspólnicy przez umowę spółki cywilnej zobowiązują się dążyć przez działanie w sposób oznaczony, a w szczególności przez wniesienie wkładów, do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego. Wkłady wniesione przez wspólników oraz dochody uzyskiwane przez spółkę w czasie jej trwania są majątkiem wspólnym. Pod względem prawnym majątek spółki cywilnej stanowi współwłasność łączną, w której brak jest oznaczenia udziałów w rzeczy wspólnej. Wspólnik może rozporządzać przysługującemu mu wobec spółki prawami majątkowymi dopiero z chwilą wystąpienia ze spółki albo z chwilą jej rozwiązania.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 w/w ustawy podatkowej przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, (...) u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. w przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, ze prawa do udziału w zysku są równe.

Z treści cytowanego przepisu wynika, ze podatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych nie są spółki niemające osobowości prawnej, lecz są nimi osoby fizyczne będące wspólnikami. Dochód z udziału w spółce nieposiadającej osobowości prawnej jest przypisywany wspólnikowi w tym roku, w którym dochód został zrealizowany przez spółkę, i jest zaliczany do tego źródła przychodu, do którego byłby zaliczony, gdyby podatnikiem była spółka.

W przedmiotowej sprawie istotne znacznie ma fakt, iż wzrost majątku spółki nie był opodatkowany, ponieważ dochód (zysk) był rozdzielany między wspólników i nie był lokowany w spółce w postaci wniesienia wkładów.

Należy ponadto stwierdzić, że przedmiotem opodatkowania w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest majątek, lecz dochód, czyli nadwyżka sumy przychodów z danego źródła nad kosztami ich uzyskania, przy czym przychody - stosownie do cytowanego wyżej przepisu art. 9 ust. 1 - definiowane są jako wszelkie wpływy albo należności o wartości pieniężnej, ściśle powiązane z danym źródłem przychodu.

Odnośnie zarzutu dotyczącego odmiennego stanowiska przedstawionego wyroku NSA w Warszawie z dnia 7.10.2004 r. sygn. FSK 594/04 należy stwierdzić, że zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30.08.2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) ocena prawna i wskazania, co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność była przedmiotem zaskarżenia.

Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania prawne organ odwoławczy stwierdza słuszność stanowiska organu pierwszej instancji w przedmiotowej sprawie.

Referencje: OG/005/51/PDI/415-10/2006, postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego