I SA/Wa 982/13

Uzasadnienie

Minister Gospodarki postanowieniem z dnia [...] lutego 2013 r. nr [...] utrzymał w mocy własne postanowienie z dnia [...] grudnia 2012 r. nr [...] odmawiające wszczęcia postępowania w przedmiocie stwierdzenia nieważności orzeczenia Ministra Przemysłu Lekkiego z dnia [...] stycznia 1962 r. nr [...] w sprawie przejścia nieruchomości, położonej w [...] pow. [...], na własność Państwa, z wyłączeniem części dotyczącej [...] udziału D. J. w prawie własności do nieruchomości oznaczonej jako parcela lwh [...]: pgr [...], o pow. [...] m² i pgr [...], o pow. [...] m².

Zaskarżone postanowienie zostało wydane w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.

Minister Przemysłu Lekkiego orzeczeniem z dnia [...] stycznia 1962 r. nr [...] - działając na podstawie art. 2 i 7 ustawy z dnia 25 lutego 1958 r. o uregulowaniu stanu prawnego mienia pozostającego pod zarządem państwowym (Dz. U. Nr 11, poz. 37) – stwierdził, że nieruchomość położona w S. pow. [...] składająca się:

- z parcel lwh [...]: pgr [...] o pow. [...] m², pgr [...] o pow. [...] m², pgr [...] o pow. [...] m²;

- z parcel lwh [...]: pgr [...] o pow. [...] m², pgr [...] o pow. [...] m²;

razem [...] m² wraz ze znajdującymi na tej nieruchomości budynkami przeszła na własność Państwa na podstawie art. 17 ww. ustawy.

Uzasadnił to faktem, że przedmiotowa nieruchomość znajduje się we władaniu [...] Zakładów [...] w A. bez tytułu prawnego sprzed daty 31 grudzień 1954 r.

L. D. wnioskiem z dnia [...] sierpnia 2010 r. wystąpiła do Ministra Gospodarki o stwierdzenie nieważności powyższego orzeczenia - z powodu rażącego naruszenia art. 17 pkt 2 ustawy z dnia 25 lutego 1958 r. o uregulowaniu stanu prawnego mienia pozostającego pod zarządem państwowym.

Podniosła, że jest córką D. J. - właściciela tej nieruchomości. Następnie złożyła do akt sprawy postanowienie Sądu Rejonowego w W. z dnia [...] czerwca 2011 r. o stwierdzeniu nabycia spadku po D. J. oraz E. J. Zaś w celu wykazania interesu prawnego uprawniającego ją do bycia stroną tego postępowania, przedłożyła odpis zupełny z księgi wieczystej Sądu Rejonowego w W. nr [...], urządzonej dla nieruchomości oznaczonej w dacie nacjonalizacji jako parcela lwh [...]: pgr [...] , o pow. [...] m² i pgr [...], o pow. [...] m² - z którego wynikało, że właścicielami przedmiotowej nieruchomości byli D. J., L. F., S. J., M. J. i C. J. - każdy w [...] części.

Pismem z dnia 29 lipca 2011 r. organ poinformował wnioskodawczynię, że potwierdza fakt wykazania jej następstwa prawnego po D. J. oraz tytuł własności do części nieruchomości – jednocześnie wzywając ją do wykazania tytułu własności do pozostałej części nieruchomości oraz do nadesłania danych adresowych pozostałych współwłaścicieli tej nieruchomości lub ich następców prawnych, w terminie 14 dni pod rygorem rozpatrzenia sprawy w jej aktualnym stanie faktycznym i prawnym.

W odpowiedzi na powyższe L. D. pismem z dnia 23 grudnia 2011r. wskazała spadkobierców po S. J., M. J. i C. J. oraz poinformowała, że L. F. zmarła bezpotomnie w K..

W związku z tym Minister Gospodarki wszczął postępowanie o stwierdzenie nieważności orzeczenia Ministra Przemysłu Lekkiego z dnia [...] stycznia 1962 r. nr [...] w sprawie przejścia nieruchomości, położonej w S. pow. W., na własność Państwa, w części dotyczącej [...] udziału D. J. w prawie własności do nieruchomości oznaczonej jako parcela lwh [...]: [...], o pow. [...] m² i [...], o pow. [...] m².

Następnie decyzją z dnia [...] grudnia 2012 r. nr [...] umorzył postępowanie w przedmiocie stwierdzenia nieważności orzeczenia Ministra Przemysłu Lekkiego z dnia [...] stycznia 1962 r. w sprawie przejścia nieruchomości, położonej w S. pow. W., na własność Państwa, w części dotyczącej [...] udziału D. J. w prawie własności do nieruchomości oznaczonej jako parcela lwh [...]: [...], o pow. [...] m² i pgr [...], o pow. [...] m².

Zaś postanowieniem z [...] grudnia 2012 r. nr [...] - na podstawie art. 61a § 1 w związku z art. 124 § 1 kpa - odmówił wszczęcia postępowania w przedmiocie stwierdzenia nieważności orzeczenia Ministra Przemysłu Lekkiego z dnia [...] stycznia 1962 r. nr [...] w sprawie przejścia nieruchomości, położonej w S. pow. W., na własność Państwa, z wyłączeniem części dotyczącej [...] udziału D. J. w prawie własności do nieruchomości oznaczonej jako parcela lwh [...]: [...], o pow. [...] m² i pgr [...], o pow. [...] m².

W uzasadnieniu organ podniósł, że L. D. nie uczyniła zadość wezwaniu z dnia [...] lipca 2011 r. - co spowodowało konieczność rozpatrzenia sprawy, w oparciu o istniejący w tym dniu stan faktyczny i prawny.

Następnie wskazał, że zgodnie z art. 61 a § 1 kpa, gdy żądanie wszczęcia postępowania zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną lub z innych uzasadnionych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte, organ administracji publicznej wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania. Z treści tego art. wynika, iż przed wszczęciem postępowania organ winien zbadać, czy składający wniosek legitymuje się interesem prawnym do żądania jego wszczęcia.

Tymczasem skarżąca nie udokumentowała swojego interesu prawnego do żądania wszczęcia postępowania - w zakresie wskazanym w sentencji niniejszego postanowienia.

Dodał, że w toku postępowania uzyskał odpis prawomocnego postanowienia Sądu Powiatowego w W. z dnia [...] czerwca 1959 r., sygn. akt [...] (z akt sprawy administracyjnej prowadzonej z wniosku T. J. o stwierdzenie nieważności ww. orzeczenia Ministra Przemysłu Lekkiego z dnia [...] stycznia 1962 r.).

Z treści tego postanowienia wynika, że M. J. - syn M. nabył w trybie art. 33 Dekretu z dnia 8 marca 1946 r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich (Dz. Ust. Nr. 13 poz. 87) prawo własności [...]. części nie wydzielonej nieruchomości:

a) Kw. Nr. [...] o. d. [..]. wiecz. gm. kat. [...] - składającej się z działek grunt. [...] o łącznym obszarze w całości [...] ar. [...] m. kw. oraz

b) [...] o. d. Lwh [...] Ks. wiecz. gm. kat. S. - składającej się z działek gruntowych [...] o łącznym obszarze w całości [...] m. kw. - a to w miejsce dr D. J. s. M. i C. oraz S. J. s. M. i C.

W uzasadnieniu Sąd podniósł, że M. J. w dniu 12 maja 1945 r. faktycznie objął nie tylko swój udział, lecz także udział swoich braci dr D. J. oraz S. J. (nieobecnych w Kraju) i przez okres ponad 10 lat posiadał przedmiotowe nieruchomości i nadal uważa się za właściciela [...] części tych nieruchomości, albowiem pozostałe części po [...] należą do obecnych w Kraju L. F. i C. J.

W związku z powyższym organ uznał, że w chwili wydania przedmiotowego orzeczenia Ministra Przemysłu Lekkiego współwłaścicielami przedmiotowej nieruchomości w dacie nacjonalizacji byli: M. J., L. F. i C. J.

Tym samym L. D. wywodząc swój interes prawny z następstwa prawnego po D. J. nie posiada przymiotu strony uprawniającego do wszczęcia postępowania o stwierdzenie nieważności orzeczenia Ministra Przemysłu Lekkiego z dnia [...] stycznia 1962 r. nr [...] w sprawie przejścia nieruchomości, położonej w S. pow. W., na własność Państwa, z wyłączeniem części dotyczącej [...] udziału D. J. w prawie własności do nieruchomości oznaczonej jako parcela lwh [...]: pgr [...], o pow. [...] m²., i [...], o pow. [...] m². D. J. nie był bowiem w dacie nacjonalizacji współwłaścicielem nieruchomości wymienionych w sentencji niniejszego rozstrzygnięcia, a zatem decyzja ta nie mogła w sposób bezpośredni, realny i konkretny wpływać na zakres jego praw i obowiązków. Interes prawny do takiego żądania posiadają bowiem wyłącznie współwłaściciele bądź następcy prawni ww. współwłaścicieli przedmiotowej nieruchomości.

Z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy wystąpiła L. D stwierdząjąc, iż stanowisko Ministra jest błędne, gdyż wywodzi ona swój interes prawny do złożenia wniosku w przedmiocie nieważności z wpisów do księgi wieczystej KW nr [...], a w szczególności z wpisów w dziale II. Z wpisu prawa własności Skarbu Państwa wynika bowiem, że nastąpił on w miejsce: D. J., L. z J. F., S. J., M. (M.) J. i C. J.. Natomiast postanowienie Sądu Powiatowego w W. w sprawie Ns [...], na które powołuje się Minister, nie zostało nigdy ujawnione w księdze wieczystej, wbrew wymogowi art. 33 pkt 3 dekretu o majątkach opuszczonych i poniemieckich i nie było znane w postępowaniu nacjonalizacyjnym. Treść tego postanowienia nie była znana również pozostałym współwłaścicielom nieruchomości. Poza tym, zgodnie z art. 18 ww. dekretu, przywrócenie posiadania na wniosek jednego ze współwłaścicieli wywołało skutek prawny dla ogółu współwłaścicieli. Dodatkowo wskazała, iż jej poprzednik prawny – D. J. jest spadkobiercą ustawowym po ujawnionej w księdze wieczystej w [...] siostrze L. F., która zmarła bezpotomnie jako wdowa, a zatem jej interes prawny wynika również ze spadkobrania po ciotce L. F. z J.

Po rozpoznaniu tego wniosku Minister Gospodarki postanowieniem z dnia [...] lutego 2013 r. nr [...] utrzymał w mocy własne postanowienie z dnia [...] grudnia 2012 r. nr [...] odmawiające wszczęcia postępowania w przedmiocie stwierdzenia nieważności orzeczenia Ministra Przemysłu Lekkiego z dnia [...] stycznia 1962 r. nr [...] w sprawie przejścia nieruchomości, położonej w S. pow. W., na własność Państwa, z wyłączeniem części dotyczącej [...] udziału D. J. w prawie własności do nieruchomości oznaczonej jako parcela lwh [...], o pow. [...] m² i pgr [...], o pow. [...] m².

W uzasadnieniu orzeczenia organ stwierdził, że po powtórnej, wnikliwej analizie całości zebranego w niniejszej sprawie materiału dowodowego, przy szczególnym uwzględnieniu podniesionych przez skarżącą zarzutów, nie znalazł on podstaw do zmiany własnego postanowienia z dnia [...] grudnia 2012 r. - podtrzymując w całości stanowisko w nim wyrażone.

Podniósł, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem administracyjnym mieć interes prawny w postępowaniu administracyjnym znaczy to samo, co ustalić przepis prawa materialnego powszechnie obowiązującego, na którego podstawie można skutecznie żądać czynności organu z zamiarem zaspokojenia jakiejś własnej potrzeby albo żądać zaniechania lub ograniczenia czynności organu, sprzecznych z potrzebami danego podmiotu - strony postępowania. Interes prawny winien być rozumiany jako zobiektywizowana, czyli realnie istniejąca potrzeba ochrony prawnej. Od tak pojmowanego interesu prawnego należy odróżnić interes faktyczny, tj. sytuację, w której dany podmiot (osoba) jest wprawdzie bezpośrednio zainteresowana rozstrzygnięciem sprawy administracyjnej, nie może jednak tego zainteresowania poprzeć przepisami prawa, mającego stanowić podstawę skierowanego żądania w zakresie podjęcia stosownych czynności przez organ administracji.

W niniejszej sprawie interes prawny posiada właściciel przejętej na własność Państwa nieruchomości. Tym samym, z żądaniem stwierdzenia nieważności wystąpić może właściciel znacjonalizowanej nieruchomości lub jego następcy prawni.

Tymczasem w chwili wydania orzeczenia Ministra Przemysłu Lekkiego z dnia [...] stycznia 1962 r. współwłaścicielami przedmiotowej nieruchomości byli: M. J., L. F. i C. J. Ponieważ D. J. nie był współwłaścicielem nieruchomości w dacie nacjonalizacji - zatem wykazanie przez L. D. następstwa prawnego po nim, nie może stanowić potwierdzenia jej interesu prawnego uprawniającego do bycia stroną postępowania administracyjnego w przedmiocie stwierdzenia nieważności ww. orzeczenia.

Następnie organ odniósł się natomiast do argumentów zawartych we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy stwierdzając, iż nie kwestionuje, że D. J., L. F., S. J., M. J. i C. J. byli pierwotnymi właścicielami tych nieruchomości Zmiana właścicieli nieruchomości nastąpiła dopiero wskutek wydania postanowienia Sądu Powiatowego w W., w sprawie Ns [...], na podstawie którego prawo do [...] wydzielonej nieruchomości, należącej wcześniej do D. J. oraz S. J., w trybie dekretu o majątkach opuszczonych i poniemieckich nabył M. J. Z powyższego wynika, iż od 1959 r., a wiec od daty wydania ww. postanowienia D. J. oraz S. J. nie byli już właścicielami przedmiotowej nieruchomości, a zatem nie byli również ich właścicielami w 1962 r., czyli w dacie ich nacjonalizacji.

Bezpodstawne jest również twierdzenie wnioskodawczyni, iż zgodnie z art. 33 pkt 3 dekretu o majątkach opuszczonych i poniemieckich istniał wymóg wpisu postanowienia Sądu Powiatowego w W., w sprawie Ns [...] w księdze wieczystej. We wskazanym powyżej przepisie zapisano bowiem jedynie, iż postanowienie sądu stanowi tytuł do przepisania prawa własności lub innych praw hipotecznych w księdze hipotecznej (gruntowej). Dodatkowo należy podkreślić, iż w polskim prawodawstwie wpis prawa własności ma zawsze charakter deklaratoryjny a nie konstytutywny, nie ma bowiem przepisu, który by stanowił, że wpis tego prawa w księdze wieczystej ma charakter prawotwórczy.

Niczym nieuzasadniony jest również pogląd, iż przedmiotowe postanowienie nie było znane w momencie nacjonalizacji, gdyż w orzeczeniu nacjonalizacyjnym z dnia [...] stycznia 1962 r. - które jest przedmiotem weryfikacji w niniejszym postępowaniu nieważnościowym - nie wskazano żadnego właściciela nieruchomości. Nie można zatem jednoznacznie stwierdzić, czy organowi wydającemu orzeczenie nacjonalizacyjne znany był krąg aktualnych współwłaścicieli nacjonalizowanej nieruchomości. W ww. orzeczeniu wskazano jedynie dokładnie numery działek położonych w S., które przechodzą wraz ze znajdującymi się na nich budynkami na własność Skarbu Państwa, na podstawie art. 17 ustawy z dnia 25 lutego 1958 r. o uregulowaniu stanu prawnego mienia pozostającego pod zarządem państwowym.

Na zakończenie Minister odniósł się do stwierdzenia wnioskodawczyni - iż jest ona spadkobiercą L. F. z J., zmarłej bezpotomnie, a zatem posiada przymiot strony niniejszego postępowania - wskazując, że jest to jedynie subiektywne twierdzenie, które nie znajduje odzwierciedlenia w zgromadzonym materiale dowodowym, gdyż nie przedstawiła ona żadnych dokumentów na potwierdzenie przedstawionego przez siebie stanowiska. W nawiązaniu do powyższego wyjaśnił, iż wydanie postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania w stosunku do wnioskodawcy, którego interes prawny nie został potwierdzony stosownymi dokumentami, nie stanowi przeszkody do wystąpienia w przyszłości, z nowym wnioskiem o stwierdzenie nieważności decyzji, na podstawie której przedmiotowe mienie przeszło na własność Państwa. Konieczne jednak będzie wykazanie przez wnioskodawców pełnego następstwa prawnego po swoich poprzednikach, poprzez przedłożenie brakujących postanowień o stwierdzeniu nabycia spadku, względnie notarialnych aktów poświadczenia dziedziczenia.

Podsumowując Minister uznał, że w związku z powyżej opisanymi okolicznościami, zasadne było wydanie postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania zgodnie z art.. 61 a § 1 kpa - gdyż żądanie wszczęcia postępowania, z uzasadnionych, wskazanych wyżej przyczyn nie mogło być wszczęte.

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na powyższe postanowienie złożyła L. D., wnosząc o uchylenie postanowienia pierwszej i drugiej instancji.

Zaskarżonemu postanowieniu zarzuciła:

1) naruszenie przepisów postępowania, a to art. 24 § 1 pkt 5 w zw. z art. 15 w zw. z art. 127 § 3 kpa, polegające na ponownym rozpoznaniu sprawy przez działającego z upoważnienia Ministra Gospodarki Dyrektora Departamentu Prawnego, podczas gdy sprawa w I instancji była rozpatrywana przez jego Zastępcę, co stanowi naruszenie zasady dwuinstancyjności postępowania,

2) naruszenie przepisów postępowania, a to art. 7, 9, 77 i 107 kpa, które miało wpływ na wynik sprawy, polegające na braku wezwania skarżącej do przedłożenia dowodów na jej spadkobranie po L. F. z J., na nie podjęciu czynności niezbędnych do wyczerpującego zgromadzenia materiału dowodowego, wyjaśnienia stanu faktycznego i załatwienia sprawy, co skutkowało przedwczesnym i błędnym uznaniem, że skarżącej nie przysługuje przymiot strony postępowania,

3) naruszenie przepisów postępowania, a to art. 7, 77 i 107 kpa, które miało wpływ na wynik sprawy, polegające na nie podjęciu żadnych czynności celem weryfikacji, czy postanowienie Sądu Powiatowego w W. w sprawie Ns [...] było znane w momencie nacjonalizacji organowi nacjonalizacyjnemu, czy organowi wydającemu orzeczenie nacjonalizacyjne znany był krąg aktualnych współwłaściciel nieruchomości, oraz, czy treść powyższego postanowienia Sądu Powiatowego w W. była znana pozostałym współwłaścicielom.

W związku z powyższym stwierdziła, że postanowienie organu uznać należy za błędne, a przede wszystkim przedwczesne.

W uzasadnieniu skargi odnośnie pkt. 1 podniosła, że zgodnie z art. 24 § 1 pkt. 5 kpa pracownik organu administracji publicznej podlega wyłączeniu od udziału w postępowaniu w sprawie, w której brał udział w wydaniu zaskarżonego postanowienia.

W niniejszej sprawie postanowienie I instancji wydane zostało przez działającego z upoważnienia Ministra Gospodarki Zastępcę Dyrektora Departamentu Prawnego. Postanowienie to zostało utrzymane w mocy postanowieniem działającego z upoważnienia Ministra Gospodarki Dyrektora Departamentu Prawnego. Wobec powyższego naruszona została zasada dwuinstancyjności postępowania - organ podlegający wyłączeniu na mocy art. 24 § 1 pkt. 5 kpa orzekał dwukrotnie o zasadności wniosku skarżącej.

Odnośnie zaś pkt 2 i 3 skarżąca wskazała, że jej interes prawny został przez nią dostatecznie wykazany poprzez przedłożenie orzeczenia o dziedziczeniu po D. J. - z wpisu prawa własności Skarbu Państwa w księdze wieczystej wynika, że wpis nastąpił w miejsce m.in. dr D. J. Natomiast postanowienie Sądu Powiatowego w W. w sprawie [...] nie zostało nigdy w księdze wieczystej ujawnione, wbrew wymogowi z art. 33 pkt. 3 dekretu o majątkach opuszczonych i poniemieckich, nie było znane w postępowaniu nacjonalizacyjnym, ani pozostałym współwłaścicielom.

W odpowiedzi na skargę Minister Gospodarki wniósł o oddalenie skargi stwierdzając, iż zarzuty skargi stanowią jedynie powtórzenie zarzutów, do których organ ustosunkował się w zaskarżonym postanowieniu i nie zawierają nowych okoliczności, które nie byłyby uwzględnione.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zauważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości, poprzez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Sąd w zakresie swojej właściwości ocenia zaskarżone postanowienie z punktu widzenia jego zgodności z prawem materialnym i przepisami postępowania administracyjnego według stanu faktycznego i prawnego obowiązującego w dacie wydania tego postanowienia. Ponadto sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm. – powoływana dalej jako "ppsa").

Rozpoznając sprawę w ramach wskazanych kryteriów stwierdzić należy, że skarga zasługuje na uwzględnienie..

Przedmiotem kontroli sądu jest postanowienie Ministra [...] z dnia [...] lutego 2013 r. utrzymujące w mocy własne postanowienie z dnia [...] grudnia 2012 r. odmawiające wszczęcia postępowania w przedmiocie stwierdzenia nieważności orzeczenia Ministra Przemysłu Lekkiego z dnia [...] stycznia 1962 r. nr [...] w sprawie przejścia nieruchomości, położonej w S. pow. W., na własność Państwa, z wyłączeniem części dotyczącej 1/5 udziału D. J. w prawie własności do nieruchomości oznaczonej jako parcela [...], o pow. [...] m² i pgr [...], o pow. [...] m².

Istota niniejszej sprawy sprowadza się zatem do ustalenia, czy skarżącej przysługiwał przymiot strony w niniejszym postępowaniu.

Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu (art. 157 § 2 kpa), a stroną takiego postępowania w rozumieniu art. 28 kpa jest ten, czyjego interesu prawnego dotyczyć będą skutki ewentualnego stwierdzenia nieważności decyzji ostatecznej.

Żądając więc wszczęcia takiego postępowania L. D. winna wykazać, że posiada przymiot strony w przedmiotowym postępowaniu.

W orzecznictwie sądowo-administracyjnym utrwalony jest już pogląd, iż w postępowaniu o stwierdzenie nieważności stosuje się art. 28 kpa, a stroną takiego postępowania jest nie tylko strona postępowania zwykłego zakończonego wydaniem kwestionowanej decyzji, lecz również każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczyć mogą skutki stwierdzenia nieważności decyzji.

Pojęcie interes prawny, użyte w przepisie art. 28 kpa, oznacza interes oparty na prawie lub chroniony przez prawo. Interes prawny - to interes oparty na konkretnym przepisie prawa materialnego. Zatem o istnieniu interesu prawnego decydują - w myśl ugruntowanego orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego - przepisy prawa materialnego przyznające stronie konkretne, indywidualne i aktualne korzyści (por: wyrok NSA w Warszawie z dnia 26 listopada 1998 r., sygn. akt II SA 1390/98). Interes prawny w postępowaniu administracyjnym oznacza więc ustalenie przepisu prawa powszechnie obowiązującego, na podstawie którego można żądać skutecznie czynności organu z zamiarem zaspokojenia jakiejś potrzeby, albo żądać zaniechania lub ograniczenia czynności organu sprzecznych z potrzebami danej osoby. Od tak pojmowanego interesu prawnego trzeba odróżnić interes faktyczny, tj. taki, w którym strona wprawdzie jest bezpośrednio zainteresowana rozstrzygnięciem sprawy administracyjnej, nie może jednak tego zainteresowania poprzeć przepisami prawa powszechnie obowiązującego, mającymi stanowić podstawę skutecznego żądania stosownych czynności organu administracji. Drugą szczególną cechą interesu prawnego jest jego realność, interes ten musi rzeczywiście istnieć w dacie stosowania danych norm prawa administracyjnego. Nie może to być interes tylko przewidywany w przyszłości ani hipotetyczny (podobnie w wyroku NSA w Warszawie z dnia 19 marca 2002 r., sygn. akt IV SA 1132/00 oraz cyt. tam orzecznictwo i literatura).

W niniejszej sprawie L. D. - w celu wykazania swojego interesu prawnego - przedłożyła odpis zupełny z księgi wieczystej Sądu Rejonowego w W. nr [...], urządzonej dla nieruchomości oznaczonej w dacie nacjonalizacji jako parcela lwh [..]: pgr [...], o pow. [...] m² i pgr [...], o pow. [...] m² - z którego wynikało, że właścicielami przedmiotowej nieruchomości byli D. J., L. F., S. J., M. J. i C. J. - każdy w [...] części oraz postanowienie Sądu Rejonowego w W. z dnia [...] czerwca 2011 r. o stwierdzeniu nabycia spadku po rodzicach – D. J. oraz E. J..

Jednakże potem organ uzyskał odpis prawomocnego postanowienia Sądu Powiatowego w W. z dnia [...] czerwca 1959 r., sygn. akt [...] - z którego wynika, że M. J. nabył prawo własności [...] części przedmiotowej nieruchomości w miejsce D. J. s oraz S. J.

W związku z powyższym Minister Gospodarki słusznie uznał, iż w chwili wydania przedmiotowego orzeczenia Ministra Przemysłu Lekkiego z dnia [...] stycznia 1962 r. współwłaścicielami przedmiotowej nieruchomości byli tylko M. J., L. F. i C. J..

Skoro L. F. była współwłaścicielem nieruchomości to jej spadkobiercy będą mieli przymiot strony postępowania o stwierdzenie nieważności ww. orzeczenia, gdyż interes prawny do takiego żądania posiadają współwłaściciele bądź następcy prawni współwłaścicieli nieruchomości.

Skarżąca we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy wskazała, iż jej poprzednik prawny – D. J. jest spadkobiercą ustawowym po ujawnionej w księdze wieczystej w [...] siostrze L. F., która zmarła bezpotomnie jako wdowa, a zatem jej interes prawny wynika ze spadkobrania po ciotce L. F. z J.

W związku z tym zasadny jest zarzut braku wezwania skarżącej do przedłożenia dowodów na jej ewentualne spadkobranie po L. F. – skoro niniejsza sprawa dotyczy odmowy wszczęcia postępowania w przedmiocie stwierdzenia nieważności orzeczenia Ministra Przemysłu Lekkiego z dnia [...] stycznia 1962 r. nr [...] w sprawie przejścia nieruchomości, położonej w S. pow. W., na własność Państwa, z wyłączeniem części dotyczącej [...] udziału D. J. w prawie własności do nieruchomości oznaczonej jako parcela lwh [...], o pow. [...] m².

Prowadząc postępowanie organ administracji ma obowiązek ustalić wszystkie osoby będące stronami tego postępowania. Jednakże nie jest w stanie samodzielnie ustalić - w przypadku śmierci byłego właściciela nieruchomości - jego następców prawnych, konieczne jest zatem uzyskanie postanowień spadkowych lub poświadczeń dziedziczenia.

Sąd całkowicie zgadza się z poglądem Ministra Gospodarki, iż strona występująca do organu z konkretnym wnioskiem powinna udokumentować swój interes prawny w tym zakresie i przedstawić na tę okoliczność stosowne dokumenty.

Jednakże, gdy tego nie czyni, to organ powinien ją wezwać do uzupełnienia materiału dowodowego i złożenia brakujących dokumentów, a następnie może zawiesić postępowanie.

W niniejszej sprawie jest to o tyle istotne, że Minister sam stwierdził, iż toczy się już postępowanie prowadzone z wniosku T. J. o stwierdzenie nieważności orzeczenia Ministra Przemysłu Lekkiego z dnia [...] stycznia 1962 r. W tym postępowaniu konieczny jest udział następców prawnych po L. F..

Podobne stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 20 czerwca 2013 r. w sprawie sygn. akt I OSK 193/12 w którym stwierdził, że: "Sąd I instancji zasadnie uznał, że organ powinien zawiesić postępowanie do czasu doręczenia prawomocnego postanowienia, z którego by wynikało następstwo prawne L. N. po H. R. i R. N. Zgodnie z art. 97 § 1 pkt 4 kpa organ administracji publicznej zawiesza postępowanie, gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji zależy od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd. Artykuł ten stanowi expressis verbis o obowiązku zawieszenia postępowania. Naruszenie go jest kwalifikowanym naruszeniem przepisu prawa materialnego, którego niezastosowanie oznacza wkroczenie w kompetencje innego organu państwowego, w tym przypadku sądu powszechnego. Skoro art. 157 § 2 kpa stanowi, że postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej wszczyna się na wniosek strony (..) to odmawiając wszczęcia takiego postępowania samorządowe kolegium odwoławcze uznało, że L. N. nie ma przymiotu strony ergo nie jest następcą prawnym po H. R. i R. N. do czego nie było uprawnione".

Ponieważ jeden z zarzutów jest zasadny, dlatego też Sąd nie ustosunkował się do pozostałych zarzutów skarżącej.

Rozpoznając ponownie sprawę organ weźmie pod uwagę przedstawione powyżej stanowisko Sądu i wyda stosowne rozstrzygniecie - mając na uwadze, że przed Sądem Rejonowym w W. toczy się postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku po L. F. sygn. akt I Ns [...].

Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie art. 145 § 1 pkt.1 lit c i art. 152 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) orzekł jak w sentencji wyroku.