• II FSK 1504/11 - Wyrok Na...
  29.03.2024

II FSK 1504/11

Wyrok
Naczelny Sąd Administracyjny
2013-04-11

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Jerzy Płusa /przewodniczący sprawozdawca/
Stefan Babiarz
Tomasz Kolanowski

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Jerzy Płusa (sprawozdawca), Sędziowie NSA Stefan Babiarz, Tomasz Kolanowski, Protokolant Barbara Mróz, po rozpoznaniu w dniu 11 kwietnia 2013 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 15 lutego 2011 r. sygn. akt I SA/Łd 1489/10 w sprawie ze skargi M. spółki z o.o. z siedzibą w L. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L. z dnia 5 listopada 2010 r. nr [...] w przedmiocie pozostawienia bez rozpatrzenia odwołania od decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości za 2006 r. 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L. na rzecz M. spółki z o.o. z siedzibą w L. kwotę 120 (słownie: sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego. [pic]

Uzasadnienie

1. Wyrokiem z dnia 15 lutego 2011 r., I SA/Łd 1489/10, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi uchylił zaskarżone przez M. sp. z o.o. (zwane dalej "spółką") postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L. z dnia 5 listopada 2010 r. w przedmiocie pozostawienia bez rozpatrzenia odwołania od decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości za 2006 r.

2. Ze stanu sprawy przyjętego przez sąd pierwszej instancji wynikało, że w dniu 20 maja 2010 r. Prezydent Miasta L. określił spółce wysokość zobowiązania w podatku od nieruchomości na 2006 r. Spółka złożyła odwołanie, opatrzone datą 4 czerwca 2010 r., nadając je na poczcie w dniu 7 czerwca 2010 r. Do odwołania załączono - jako odpis pełnomocnictwa - pismo sporządzone przez pełnomocnika, upoważniające do reprezentowania spółki w sprawie odwołań od decyzji Prezydenta Miasta L. z umieszczoną na nim datą 7 czerwca 2010 r.

Pismem z dnia 23 sierpnia 2010 r. SKO wezwało pełnomocnika do usunięcia braków wniesionego odwołania poprzez złożenie do akt oryginału pełnomocnictwa lub urzędowo poświadczonego pełnomocnictwa bądź uwierzytelnionego przez pełnomocnika odpisu pełnomocnictwa, z którego wynikałoby uprawnienie do podpisania odwołania od decyzji w dniu 4 czerwca 2010 r. i reprezentowania w sprawie, w zakreślonym terminie 7 dni pod rygorem pozostawienia odwołania w ww. sprawach bez rozpatrzenia.

W odpowiedzi na wezwanie pełnomocnik spółki pismem z dnia 17 września 2010 r. poinformował, że w odwołaniach błędnie wpisano datę: "dnia 4 czerwca 2010 r." zamiast "dnia 7 czerwca 2010 r." Zauważył przy tym, że odwołanie zostało złożone w dacie, kiedy posiadał upoważnienie do działania w imieniu spółki, na co wskazywał odpis udzielonego mu pełnomocnictwa, załączony do odwołania.

Postanowieniem z dnia 23 września 2010 r. SKO pozostawiło odwołanie bez rozpatrzenia.

W złożonym zażaleniu na powyższe postanowienie spółka zarzuciła między innymi naruszenie przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8 poz. 60, z późn. zm.), poprzez przyjęcie, że wniesienie odwołania (przez pełnomocnika) następuje w dacie sporządzenia, a nie w dacie nadania odwołania w placówce pocztowej. Wskazała także na naruszenie art. 137 § 4 Ordynacji podatkowej na skutek niezastosowania przepisów prawa cywilnego i niewezwania strony do potwierdzenia czynności dokonanej przez pełnomocnika.

SKO postanowieniem z dnia 5 listopada 2010 r. utrzymało w mocy zaskarżone postanowienie.

3. W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na powyższe postanowienie spółka przytoczyła zarzuty zawarte w zażaleniu, a mianowicie:

- naruszenie art. 169 § 1 Ordynacji podatkowej poprzez przyjęcie, że zachodził brak formalny w postaci nienależytego umocowania pełnomocnika do wniesienia odwołania w dniu 7 czerwca 2010 r., wymagający usunięcia;

- naruszenie art. 223, art. 168 § 1 oraz art. 12 § 1 pkt 2 w związku z art. 136 Ordynacji podatkowej poprzez przyjęcie, że o wniesieniu odwołania przez pełnomocnika decyduje data nadania pisma w polskiej placówce pocztowej, a nie data sporządzenia odwołania;

- naruszenie art. 137 § 4 Ordynacji podatkowej poprzez przyjęcie, że przepisy prawa cywilnego są istotne dla oceny skutków prawnych udzielonego pełnomocnictwa;

- naruszenie prawa materialnego art. 103 § 1 i art. 104 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. 1964, Nr 16, poz. 93, z późn. zm.), powoływanej dalej jako "k.c.", poprzez zaniechanie ich odpowiedniego zastosowania związku z art. 137 § 4 Ordynacji podatkowej i niewezwanie spółki do potwierdzenia czynności dokonanej przez pełnomocnika;

- naruszenie przepisów postępowania cywilnego - art. 89, art. 126 oraz art. 130 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn. zm.), powoływanej dalej jako "k.p.c.", poprzez zaniechanie ich odpowiedniego zastosowania w związku z art. 137 § 4 Ordynacji podatkowej i niewezwanie spółki do potwierdzenia czynności, której dokonał pełnomocnik.

W konsekwencji spółka wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz poprzedzającego go postanowienia z jednoczesnym zasądzeniem kosztów postępowania.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy pozostał przy dotychczasowym stanowisku.

4. Wojewódzki Sąd Administracyjny zauważył, że zaskarżone postanowienie zostało wydane z naruszeniem przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. W rozpatrywanej sprawie kluczowa była odpowiedź na pytanie, czy rozstrzygające dla wywołania skutku prawnego czynności odwołania jest dysponowanie przez pełnomocnika dokumentem pełnomocnictwa, w którym mocodawca udzielił pełnomocnictwa w dacie jego sporządzenia, czy też wystarczające jest dysponowaniem pełnomocnictwem udzielonym w dniu wniesienia odwołania do organu.

W sporze tym Sąd przyznał rację spółce, wskazując, że kwestie pełnomocnictwa w postępowaniu przed organami podatkowymi uregulowane zostały w art. 137 § 2, 3 i 4 Ordynacji podatkowej, a w związku z tym, że unormowania prawne zawarte w treści przepisów Ordynacji podatkowej nie są kompletne, to przy wyjaśnieniu kwestii skuteczności udzielonego pełnomocnictwa należało posiłkowo stosować zasady wyrażone w k.c.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zaznaczył, że w niniejszej sprawie wątpliwości organu budził jedynie fakt, iż data odwołania, które podpisał radca prawny była uprzednią wobec tej, którą umieszczono na odpisie pełnomocnictwa, opatrzonego datą 7 czerwca 2010 r. W związku z powyższym Sąd stwierdził, że z dyspozycji art. 103 § 1 k.c. - stosowanego w sprawie w oparciu o art. 137 § 4 Ordynacji podatkowej - wynika, że w przypadku, gdy pełnomocnik nie ma umocowania, bądź przekroczy jego zakres, ważność dokonanej czynności zależy od potwierdzenia przez osobę, w której imieniu pełnomocnik działał, przy czym potwierdzenie ma charakter uniwersalny w tym znaczeniu, że obejmuje zarówno formę jak i termin dokonania czynności oraz przewidziane dla niej skutki. W tych okolicznościach wobec posiadanych wątpliwości co do rzeczywistego terminu udzielenia pełnomocnictwa - mocodawca (zarząd spółki) mógł je wyjaśnić poprzez potwierdzenie czynności wykonanych przez osobę, która działała w jego imieniu. Mocodawca z tej możliwości nie skorzystał choć, w ocenie Sądu, mógł i powinien był. Dopiero gdyby ten brak nie został uzupełniony w zakreślonym terminie, zachodziłaby podstawa do zastosowania art. 169 § 4 Ordynacji podatkowej i pozostawienia odwołania bez rozpatrzenia. Sąd wskazał, że taki pogląd ugruntowany jest w orzecznictwie i powołał się na wyrok NSA z dnia 21 września 2001 r., I SA 335/2000, wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 3 kwietnia 2008 r., I SA/Rz 883/07. Sąd wskazał, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się, iż skuteczność czynności procesowych - dokonanych nawet przez osobę, która nie może być pełnomocnikiem procesowym - zależy od ich zatwierdzenia przez zainteresowaną stronę (por. uchwała SN z dnia 20 grudnia 1968 r., III CZP 93/68 OSNCP 1969/7-8 poz. 129). Tym bardziej zatem, kiedy czynności takiej dokonał profesjonalny pełnomocnik, skorzystanie z takiej możliwości jest ze wszech miar uzasadnione. Tak więc w sytuacji, gdy organ powziął wątpliwość, czy pełnomocnictwo obejmowało również sporządzenie i podpisanie odwołania, winien był przeprowadzić szersze postępowanie wyjaśniające, a nie wykorzystywać możliwość załatwienia sprawy w znaczeniu procesowym (na podstawie art. 169 Ordynacji podatkowej), będącą co do zasady ostatecznością.

Sąd nie podzielił poglądu organu, że wobec brzmienia art. 137 § 4 Ordynacji podatkowej w sprawie nie mógł mieć zastosowania art. 103 § 1 k.c. - zatem organ nie mógł skorzystać z tej instytucji. Wskazał, że podstawową kwestią było zdefiniowanie pełnomocnictwa oraz określenia jego formy. Sąd podniósł, że w uzasadnieniu do postanowienia z dnia 10 lipca 2003 r., III CZP 54/03, Sąd Najwyższy wskazał na dwa znaczenia pełnomocnictwa:

a/ pochodzące od mocodawcy umocowanie do działania w jego imieniu,

b/ dokument stwierdzający to umocowanie.

Umocowanie może nastąpić w dowolnej formie - ustnej lub pisemnej. Sąd zaznaczył, że od tak opisanego udzielenia pełnomocnictwa należy odróżnić jego wykazanie przed sądem (tu - organem), stanowiące jeden z wymogów skuteczności tego aktu procesowego, umożliwiające podejmowanie czynności w imieniu mocodawcy. Stosownie do art. 89 k.p.c. i art. 137 § 3 Ordynacji podatkowej, pełnomocnik dołącza do akt sprawy pełnomocnictwo (rozumiane jako dokument stwierdzający umocowanie). Dokument pełnomocnictwa jest więc jedynie dowodem potwierdzającym wobec sądu (tu - organu) istnienie umocowania pełnomocnika do działania w imieniu mocodawcy. Z powyższego Sąd wywiódł, że przez pojęcie "forma pełnomocnictwa procesowego" należy rozumieć wymaganie dotyczące potwierdzenia (ucieleśnienia) oświadczenia woli mocodawcy. To oznacza, że dokument pełnomocnictwa nie ma znaczenia konstytutywnego. Konstytutywne znaczenie ma tylko samo udzielenie umocowania procesowego, w tym także w formie ustnej. Z uwagi na treść art. 137 § 3 Ordynacji podatkowej i stosowany odpowiednio przepis art. 89 § 1 k.p.c. i wymagania w nim zawarte, wskazane jest, by w praktyce pełnomocnictwo (rozumiane jako umocowanie) przybrało postać pisemną, a więc by mocodawca łączył swoje oświadczenie z wydaniem dokumentu stwierdzającego jego umocowanie. Podobnie, mając na uwadze wymagania stawiane pismom procesowym w k.p.c. (art. 126) oraz podaniom w Ordynacji podatkowej (art. 168 § 2) zaznaczyć należy, że nie przewidziano w nim wymogu wskazania (oznaczenia) daty jego sporządzenia. Pomimo, że pełnomocnictwo nie należy do tej kategorii dokumentów, stanowisko to należy odnieść także do pełnomocnictwa udokumentowanego w formie pisemnej. Sąd wskazał, że takie ujęcie treści wskazanych dokumentów (w tym pełnomocnictwa) jest zrozumiałe albowiem przepisy art. 165 § 2 k.p.c. oraz art. 12 § 6 pkt 2 Ordynacji podatkowej generują regułę, że co do zasady terminy są zachowane, gdy podlegające złożeniu pismo zostanie oddane w urzędzie pocztowym. Przy takim rozwiązaniu problemu zachowania terminu procesowego - zasadnym jest przyjęcie, że pisemny akt pełnomocnictwa nie musi zawierać daty jego sporządzenia, albo inaczej - jej brak na pełnomocnictwie nie stanowi braku formalnego. Sąd zwrócił uwagę, że w rozpoznawanej sprawie to oznacza, iż nie zachodziła potrzeba wzywania spółki do usunięcia braku, który tak naprawdę nie wystąpił - organ bowiem nie kwestionował, że odwołanie wpłynęło w okresie otwartym do jego złożenia wraz z pełnomocnictwem.

Z powyższych rozważań Sąd wysnuł wniosek, że sankcji z art. 169 Ordynacji podatkowej w postaci pozostawienia pisma bez rozpatrzenia nie można stosować, gdy dokument pełnomocnictwa opatrzony jest datą późniejszą, niż data wniesienia przez pełnomocnika pisma. Wskazał, że rozstrzygający jest zakres udzielonego pełnomocnictwa, a nie to, jaka zamieszczona jest na nim data - nawet wtedy, gdy jest ona późniejsza, niż data zamieszczona na odwołaniu. Co do treści i formy pełnomocnictwa - wobec przedstawionej argumentacji - załączony dokument pełnomocnictwa, rozumiany jako pisemny przejaw udzielonego przez mocodawcę umocowania do działania w jego imieniu przez pełnomocnika, był wystarczającym dowodem zaświadczającym o udzielonym pełnomocnictwie i nie nosił wad, które należało usunąć w sposób zainicjowany przez organ. Skoro treść pełnomocnictwa z dnia 7 czerwca 2010 r. obejmowała umocowanie do działania w imieniu pełnomocnika przed organem odwoławczym, to taki jego zakres obejmowało również upoważnienie do sporządzenia przedmiotowego odwołania. Powyższy pogląd ugruntowany jest w orzecznictwie (por. wyroki WSA w Gorzowie Wlkp., I SA/Go 439/09, WSA w Warszawie, III SA/Wa 435/10). Wojewódzki Sąd Administracyjny rozpoznający niniejszą sprawę, pogląd ten podzielił. Tym samym wskazał, że brak było podstaw do pozostawienia odwołania bez rozpatrzenia, które w ocenie Sądu, miało istotny wpływ na wynik sprawy.

5. Od powyższego postanowienia SKO wniosło skargę kasacyjną, w której zaskarżyło wyrok w całości, zarzucając naruszenie:

- prawa materialnego tj.:

1) przepisów art. 103 § 1 k.c. w związku z art. 137 § 4 Ordynacji podatkowej w związku z art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, z późn. zm.), powoływanej dalej jako "p.p.s.a." - polegające na ich niewłaściwym zastosowaniu i przyjęciu, że w przypadku, gdy pełnomocnik strony w postępowaniu podatkowym nie ma umocowania - bądź przekroczy jego zakres - ważność dokonanej czynności zależy od potwierdzenia przez osobę, w której imieniu pełnomocnik działał - co w okolicznościach tej sprawy oznacza zarząd spółki - i przyjęcie, że SKO powinno było wystąpić do spółki o to potwierdzenie, a dopiero gdyby ten brak nie został uzupełniony w zakreślonym terminie, zachodziłaby podstawa z art. 169 § 4 Ordynacji podatkowej do pozostawienia odwołania bez rozpatrzenia - w sytuacji gdy do braków formalnych odwołania (jak każdego podania) nie ma i nie może mieć zastosowania art. 103 § 1 k.c. (nawet poprzez art. 137 § 4 Ordynacji podatkowej), ponieważ przepis art. 103 § 1 k.c. dotyczy wyłącznie umów (czynności prawnych dwustronnych). Jednostronnych czynności prawnych pełnomocnika dotyczy przepis art. 104 k.c. (który i tak nie mógłby być zastosowany w sprawie); w Ordynacji podatkowej brak przepisów pozwalających wezwać samą stronę reprezentowaną w sprawie przez pełnomocnika do potwierdzenia dokonanych przez pełnomocnika czynności, a jedynymi przepisami, dotyczącymi tego rodzajów braków pełnomocnictwa przy odwołaniu (jak przy każdym podaniu) są przepisy art. 169 § 1 i § 4 w związku z art. 137 § 3 i art. 168 § 2 Ordynacji podatkowej, które SKO zastosowało, wzywając pełnomocnika spółki do usunięcia braku wniesionego odwołania poprzez złożenie do akt sprawy pełnomocnictwa, z którego wynikałoby uprawnienie do podpisania odwołania w sprawie w dniu 4 czerwca 2010 r. i reprezentowania w tej sprawie w tym dniu, a po bezskutecznym upływie tego terminu - pozostawiło odwołanie bez rozpatrzenia;

- przepisów postępowania tj. :

art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) i § 2 p.p.s.a. w związku z art. 169 § 4, w związku z art. 235 Ordynacji podatkowej - polegające na uchyleniu zaskarżonego postanowienia organu odwoławczego z powodu naruszenia art. 169 § 4 Ordynacji podatkowej, w sytuacji gdy organ ten nie naruszył tego przepisu, a postanowienie organu odwoławczego było zgodne z przepisami art. 169 § 1 i § 4 w związku z art. 137 § 3 i art. 168 § Ordynacji podatkowej;

art. 141 § 4 p.p.s.a. - polegające na nieprawidłowym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, w sposób mogący mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

W związku z wymienionymi wyżej naruszeniami przepisów SKO wniosło o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Łodzi oraz o zasądzenie od spółki na rzecz Samorządowego Kolegium Odwoławczego L. niezbędnych kosztów postępowania kasacyjnego według norm prawem przepisanych.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw i dlatego podlega oddaleniu.

6. Przede wszystkim zwrócić uwagę należy na to, że przepisy Ordynacji podatkowej nie regulują wszystkich zagadnień związanych z ustanowieniem pełnomocnika. Dlatego w art. 137 § 4 tej ustawy zawarte zostało odesłanie, w zakresie w niej nieuregulowanym, do stosowania przepisów prawa cywilnego. Są to przede wszystkim przepisy art. 98-109 k.c. W orzecznictwie przyjmuje się, że ilekroć ustawodawca posługuje się odesłaniem do przepisów prawa cywilnego - rozumieć należy to jako odesłanie do przepisów prawa materialnego, a nie przepisów postępowania. Wprawdzie w piśmiennictwie (zob. P. Pietrasz, Komentarz do art. 137 ustawy - Ordynacja podatkowa, Lex/el. 1.03.2011) przyjmuje się też, że art. 137 § 4 Ordynacji podatkowej odsyła również do przepisów art. 86-97 k.p.c., jednakże nie jest to pogląd trafny. Stosunek prawny pełnomocnika procesowego jest uregulowany w przepisach procesowych w sposób wyczerpujący jako stosunek prawny samodzielny i niezależny od jego aspektu materialnoprawnego. Nie zmienia to jednak faktu, że udzielenie pełnomocnictwa procesowego łączy się nieuchronnie z powstaniem aspektu materialnoprawnego, a więc z powstaniem materialnoprawnego zobowiązania pomiędzy mocodawcą i pełnomocnikiem, który jest stosunkiem podstawowym. Jest on regulowany przepisami k.c. o umowie zlecenia lub art. 750 k.c. o umowie o świadczenie usług. Czasem stosunek podstawowy jest umową o pracę lub ma charakter prawnorodzinny - gdy pełnomocnik udowodni swe uprawnienia do działania, jako członek rodziny. Umowa rodząca stosunek materialnoprawny pomiędzy mocodawcą i pełnomocnikiem może być zawarta pisemnie, ustnie lub też przez fakty konkludentne, tzn. przyjęcie pełnomocnictwa przez pełnomocnika, czy przez rozpoczęcie przez niego wykonywania obowiązków procesowych. Skuteczność umocowania pełnomocnika organ (sąd) powinien badać, opierając się wyłącznie na przesłankach procesowych udzielenia pełnomocnictwa - wówczas nie bada treści stosunku podstawowego. Stosunek pełnomocnictwa procesowego jest więc stosunkiem dwustronnym, u którego podstaw leży określony stosunek prawnomaterialny (podstawowy). Tym samym nie do przyjęcia jest pogląd prezentowany w skardze kasacyjnej, jakoby byłby to stosunek jednostronny, do którego stosować należy art. 104 k.c., a nie art. 103 § 1 k.c. Samo sporządzenie pełnomocnictwa przez mocodawcę oraz jego przyjęcie przez pełnomocnika nie może oznaczać powstania stosunku pełnomocnictwa i nie czyni z adresata tego oświadczenia mocodawcy - pełnomocnika procesowego. Groziłoby to powstaniem sytuacji, w której dana osoba mogłaby być zgłoszona w różnych sprawach jako pełnomocnik - w ogóle o tym nie wiedząc bądź wiedząc, ale nie wyrażając zgody na przejęcie pełnomocnictwa. Dlatego do umowy w sprawie miał zastosowanie art. 103 § 1 k.c., gdyż organ twierdził, że pełnomocnik wniósł odwołanie od decyzji, nie będąc prawidłowo umocowany. Nie mógł mieć zaś zastosowania w sprawie art. 104 k.c., jako że dotyczy on sytuacji, w której pełnomocnik podejmuje się - w imieniu mocodawcy - dokonania jednostronnych czynności prawnych jak np. wypowiedzenia umowy, odstąpienia od umowy. Jest to więc sytuacja odmienna, niż uregulowana w art. 103 § 1 k.c. W takiej sytuacji Sąd pierwszej instancji mógł przyjąć pogląd, że w wypadku twierdzenia organu, iż pełnomocnik działał z przekroczeniem lub bez umocowania to powinien był wezwać mocodawcę do potwierdzenia czynności procesowej złożenia odwołania. Chybiony jest także pogląd organu co do braku podstawy prawnej do wezwania strony do potwierdzenia umocowania. Przepisem takim jest art. 169 § 1 Ordynacji podatkowej w związku z art. 137 § 4 Ordynacji podatkowej i art. 103 § 1 k.c.

Zauważyć tu należy, że skarga kasacyjna w tym zakresie popada w sprzeczność, gdyż raz twierdzi, że pełnomocnik działał bez umocowania lub z przekroczeniem jego zakresu - a więc przyjmuje stanowisko co do nieistnienia ważnie umocowanego pełnomocnika, a z drugiej strony wskazuje na brak podstawy prawnej do wezwania o uzupełnienie braku samej strony. Z tych też względów pierwszy z podniesionych zarzutów skargi kasacyjnej jest całkowicie chybiony.

7. Bezzasadny jest także drugi z podniesionych zarzutów skargi kasacyjnej. Trafnie zastosował sąd pierwszej instancji art. 169 § 4 Ordynacji podatkowej w związku z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a. Zasadnie przyjął, że dokument pełnomocnictwa nie ma znaczenia konstytutywnego (zob. wyrok SA w Białymstoku z dnia 12 października 2012 r. - I ACa 376/12, Lex nr 1235953; wyrok SN z dnia 28 marca 2008 r. - II PK 235/07, OSNP 2009, nr 15–16, poz. 198; wyrok SN z dnia 11 grudnia 2006 r. - I PK 124/06, Monitor Prawa Pracy 2007, nr 5, poz. 256), gdyż taki charakter ma samo udzielenie pełnomocnictwa (umocowanie). Dokument pełnomocnictwa jest tylko dowodem, potwierdzającym wobec organu istnienie umocowania pełnomocnika do działania w imieniu strony. Nie podlega on zastąpieniu żadnym innym środkiem dowodowym (z wyjątkiem sytuacji opisanej w art. 137 § 3a Ordynacji podatkowej), gdyż wobec organu i innych uczestników postępowania za pełnomocnika działającego z właściwym umocowaniem może uchodzić tylko osoba, która wykazała swe umocowanie odpowiednim dokumentem pełnomocnictwa (postanowienie SN z dnia 10 lipca 2003 r. - III CZP 54/03, "Prokuratura i Prawo" 2004, nr 4, poz. 33; postanowienie SN z dnia 23 marca 2006 r. - II CZ 11/06, Lex nr 196611). Zwrócić tu uwagę trzeba na to, że samo udzielenie pełnomocnictwa nie jest równoznaczne z jego pisemnym udokumentowaniem. Pojęcie "pełnomocnictwo" oznacza pochodzące od mocodawcy umocowanie pełnomocnika do działania w imieniu mocodawcy, a nie dokument pełnomocnictwa stwierdzający to umocowanie, co zresztą trafnie podniósł Sąd pierwszej instancji. Dlatego udzielenie pełnomocnictwa (udzielenie umocowania) może nastąpić w dowolnej formie, ustnej lub pisemnej. Jednakże wymogiem skuteczności tego udzielenia pełnomocnictwa i umocowania jest wykazanie tego aktu stosownym dokumentem. Zatem brak należytego umocowania pełnomocnika strony dotyczyć może tylko sytuacji, gdy w takim charakterze występowała osoba, która wprawdzie mogła być pełnomocnikiem, lecz nie została umocowana do działania w imieniu strony albo gdy istniały braki w udzieleniu pełnomocnictwa (a nie w samym wydaniu dokumentu potwierdzającego umocowanie), albo gdy w sprawie występowała osoba, która w ogóle pełnomocnikiem być nie mogła. W sprawie nie wystąpiła żadna z tych przesłanek. Wadliwa data lub nawet jej brak albo wadliwy podpis na dokumencie pełnomocnictwa nie wyczerpują powyższych przesłanek wadliwości umocowania. Trafnie zatem przyjął Sąd pierwszej instancji, że art. 168 § 2 Ordynacji podatkowej podobnie jak art. 137 § 2 tej ustawy nie wskazują na to, by z datą umieszczoną na dokumencie pełnomocnictwa ustawodawca wiązał skutek prawny w postaci braku formalnego, który należałoby usunąć w trybie art. 169 § 1 Ordynacji podatkowej, a w przypadku jego nieusunięcia - pozostawienie podania bez rozpatrzenia na podstawie art. 169 § 4 Ordynacji podatkowej. Z art. 137 § 3 tej ustawy wynika tylko obowiązek dołączenia do akt oryginału lub urzędowo poświadczonego odpisu pełnomocnictwa oraz innych dokumentów wykazujących ich umocowanie (np. odpisu KRS). Przepis nie wskazuje żadnych formalnych wymogów tego dokumentu - w tym daty udzielenia pełnomocnictwa. Jeżeli przepis art. 137 § 2 Ordynacji podatkowej mówi o "udzieleniu pełnomocnictwa" to w działaniu tym tkwi tylko i co najwyżej obowiązek zamieszczenia podpisu mocodawcy, ale nie daty umocowania, gdyż nie ma ona istotnego znaczenia i nie wpływa na ważność umocowania.

8. Niezasadny jest także zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 141 § 4 p.p.s.a. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku zawiera bowiem wszystkie niezbędne elementy uzasadnienia wskazane w tym przepisie.

9. W tym stanie sprawy Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji na podstawie art. 184 p.p.s.a., a w zakresie kosztów postępowania kasacyjnego na podstawie art. 204 pkt 2, art. 205 § 2, art. 210 § 1 p.p.s.a. w związku z § 14 ust. 2 pkt 1 lit. c) i pkt 2 lit. c) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349, z późn. zm.)

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...