I OZ 483/12

Uzasadnienie

Zaskarżonym postanowieniem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wymierzył Burmistrzowi Miasta Rabka – Zdrój grzywnę w wysokości 8000 zł za nieprzekazanie w terminie skargi K. G. wraz z odpowiedzią na tę skargę oraz aktami sprawy. W uzasadnieniu Sąd wskazał, że postanowieniem z dnia 30 sierpnia 2011 r., sygn. akt II SO/Kr 4/11 wymierzył już Burmistrzowi grzywnę w wysokości 3000 zł za nieprzekazanie w terminie skargi K. G. z dnia 22 kwietnia 2011 r. na bezczynność organu. Pomimo tego Burmistrz Miasta Rabka – Zdrój aż do dnia 31 stycznia 2012 r. nie przekazywał skargi. Dopiero złożenie wniosku o wymierzenie grzywny spowodowało przekazanie skargi z ponad pięciomiesięcznym opóźnieniem liczonym od daty 30 sierpnia 2011 r.

Wymierzając organowi ponowną grzywnę Sąd podkreślił, iż art. 55 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 151, poz. 1270 ze zm.), dalej jako "P.p.s.a.", nie stanowi, że grzywna ta może zostać wymierzona tylko raz. Gdyby przyjąć interpretację o jednokrotnej możliwości ukarania organu grzywną, skarżący nie uzyskałby w ten sposób odpowiedniej ochrony prawnej przed bezprawnym działaniem organu administracji. Zdaniem Sądu musi istnieć – w sytuacji niewykonania przez organ jego obowiązku – możliwość dyscyplinowania aż do skutku. W ocenie Sądu, można nałożyć na organ grzywnę z art. 55 § 1 P.p.s.a. nawet kilkakrotnie, bowiem nie zachodzi w takiej sprawie stan tzw. powagi rzeczy osądzonej. Ponowny wniosek o wymierzenie grzywny organowi w trybie art. 55 § 1 P.p.s.a. nie może być uznany za niedopuszczalny w rozumieniu art. 58 § 1 pkt 4 w związku z art. 64 § 3 P.p.s.a. jeżeli organ mimo wymierzenia mu już grzywny, nie wywiązuje się z obowiązków określonych w art. 54 § 2 P.p.s.a., gdyż przedmiotem kolejnego wniosku jest dalsza opieszałość organu, która nie stanowiła przedmiotu pierwotnego rozstrzygnięcia.

Sąd dokonał nadto, na podstawie art. 55 § 3 P.p.s.a., zawiadomienia Rady Miejskiej w Rabce-Zdroju o rażącym działaniu organu wykonawczego gminy.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł Burmistrz Miasta Rabka – Zdrój, prawidłowo reprezentowany, zarzucając Sądowi naruszenie:

– art. 141 § 4 P.p.s.a. w związku z art. 166 P.p.s.a. poprzez błędne przedstawienie stanu sprawy nie zgodne z istniejącym stanem faktycznym oraz oparcie wyjaśnienia podstawy prawnej rozstrzygnięcia na błędnie ustalonym stanie faktycznym sprawy poprzez przyjęcie, że dopiero wpłynięcie kolejnego wniosku skarżącego było przyczyną przekazania przez organ skargi wraz z odpowiedzią na skargę oraz że skarga wpłynęła do Sądu dopiero 6 lutego 2012 r.; gdy tymczasem pełnomocnik organu nie wiedząc o wniesieniu kolejnego wniosku o wymierzenie grzywny przekazał skargę wraz z odpowiedzią na skargę w dniu 31 stycznia 2012 r. i ta data, a nie data 6 lutego 2012 r. jest datą przekazania skargi wraz odpowiedzią na skargę,

– art. 58 § 1 pkt 4 w związku z art. 64 § 3 P.p.s.a. poprzez nie odrzucenie wniosku skarżącego,

– art. 55 § 1 P.p.s.a. poprzez wymierzenie organowi grzywny, pomimo że uprzednio została już wymierzona grzywna za nie przekazanie skargi w terminie, a organ przekazał już skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego,

– art. 55 § 1 P.p.s.a. poprzez jego zastosowanie, gdy tymczasem z treści wskazanego przepisu wynika wprost, że możliwość nałożenia przez sąd grzywny istnieje wyłącznie w przypadku niezastosowania się do obowiązków, o których mowa w art. 54 § 2 P.p.s.a. Cytowany przepis nie reguluje kwestii naruszenia obowiązków wynikających z innych ustaw, a w szczególności obowiązków wynikających z treści art. 21 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2001 r. Nr 112, poz. 1198 ze zm.). Tym samym art. 55 § 1 P.p.s.a. zdaniem organu nie mógł znaleźć zastosowania w niniejszej sprawie, przez co wypełniona została dyspozycja art. 174 pkt 2 w związku z art. 197 § 2 P.p.s.a.

W uzasadnieniu zażalenia pełnomocnik organu podkreślił między innymi, iż w jego ocenie niedopuszczalnym jest ponowny wniosek o wymierzenie grzywny złożony po tym, jak sąd administracyjny ukarał już organ grzywną w trybie art. 55 § 1 P.p.s.a. Ponadto przepis ten, zdaniem strony, nie może mieć zastosowania w przypadku, gdy termin do przekazania skargi wynika z przepisów innych ustaw niż ustawa Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: zażalenie pozbawione jest jakichkolwiek usprawiedliwionych podstaw, a Sąd rozpoznający niniejszą sprawę w pełni podzielić należy pogląd zaprezentowany przez Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 6 czerwca 2012 r. sygn. akt I OZ 418/12, dotyczącym odrzucenia ponownego wniosku Z.N. o wymierzenie Burmistrzowi Miasta Rabka-Zdrój za nieprzekazanie w terminie jej skargi.

Uchylając postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie odrzucające wniosek Z.N. Naczelny Sąd Administracyjny zajmując się kwestią ponownego wniosku stwierdził, iż "Ponowny wniosek o wymierzenie grzywny organowi w trybie art. 55 § 1 P.p.s.a. nie może być uznany za niedopuszczalny w rozumieniu art. 58 § 1 pkt 4 P.p.s.a. w związku z art. 64 § 3 P.p.s.a., tylko dlatego, że grzywna ta została organowi już raz wymierzona, skoro organ nadal nie wywiązuje się z obowiązków określonych w art. 54 § 2 P.p.s.a. Nie zachodzi w takiej sprawie stan tzw. powagi rzeczy osądzonej. Przedmiotem kolejnego wniosku jest dalsza opieszałość organu, która nie stanowiła przedmiotu pierwotnego rozstrzygnięcia w rozumieniu art. 171 P.p.s.a. Chodzi także o fakt, że brak możliwości skutecznego złożenia w takiej sytuacji kolejnego wniosku uniemożliwiałby skarżącemu realizację prawa do sądu, który ma rozpoznać wniesioną skargę w rozsądnym terminie, podczas gdy organ nadal nie przekazuje jej sądowi. Takie działania utrudniałoby również pracę i działanie sądu, który zostałby pozbawiony instrumentów do realizacji prawa do sądu i rozpatrzenia sprawy w rozsądnym terminie. Ponadto treść art. 171 P.p.s.a. wskazuje, że res iudicata to moc prawna prawomocnego orzeczenia co do istoty sprawy, a więc orzeczenia materialnego. Sprawy z wniosku o wymierzenie grzywny nie mają charakteru rozstrzygnięć merytorycznych, a jedynie dotyczą wymierzenia grzywny za nierespektowanie obowiązku i terminu do przekazania sądowi skargi wraz z aktami sprawy. Tym samym tylko przyjęcie dopuszczalności ponownego złożenia wniosku o wymierzenie grzywny czyni realnym prawo do rozpoznania sprawy w rozsądnym terminie dla strony, jak i prawo do sądu. W przeciwnym razie ani skarżący ani sąd nie miałby realnych instrumentów zmuszających do przekazywania skarg kierowanych do sądu. Jeśli zatem pierwsza grzywna nie przynosi skutku, to dalsza zwłoka organu, stanowiąca nowy element faktyczny winna umożliwiać skarżącemu domaganie się ponownie wymierzenia organowi kary, tym razem bardziej dotkliwej finansowo".

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, rozpoznając wniosek K. G., słusznie podkreślił, iż opieszałość organu trwała po wymierzeniu pierwszej grzywny postanowieniem z dnia 30 sierpnia 2011 r., sygn. akt II SO/Kr 4/11, a tym samym zachodziły przesłanki określone w art. 55 § 1 P.p.s.a. przemawiające za koniecznością ponownego wymierzenia grzywny. Ponowny wniosek uzasadniony był tym, że mimo wymierzenia grzywny organ nadal nie przesłał akt sprawy wraz ze skargą i odpowiedzią na skargę, a opóźnienie w wykonaniu tego obowiązku wyniosło ponad 5 miesięcy, liczonych od dnia wymierzenia pierwszej grzywny. W żadnym przypadku nie można uznać za usprawiedliwienie opieszałości organu faktu, iż jego pełnomocnik zaangażowany był w inne sprawy, dotyczące działalności Gminy. Skoro nie radził on sobie z nawałem obowiązków, to organ winien był podjąć wszelkie możliwe działania, aby sytuację tę rozwiązać. Ilość spraw, w których Burmistrz Miasta Rabka – Zdrój ukarany został grzywną wskazuje, iż żadne działania w tym zakresie nie zostały podjęte, co wskazuje także na zasadność wydania postanowienia sygnalizacyjnego, które Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie skierował do Rady Miejskiej w Rabce – Zdroju.

Z tych względów, Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji