PB3/MD-825-722-123/2000

Zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 139, poz. 933, zm. Dz. U. z 1999 r. Nr 72, poz. 801), jednostki uczestnictwa lub certyfikaty inwestycyjne, nabywane przez uczestników za wnoszone wpłaty, reprezentują prawa majątkowe uczestników funduszu, określone ustawą i statutem funduszu inwestycyjnego.

Z powyższego zapisu wynika, iż prawa majątkowe uczestnika funduszu są nie tylko określone ustawą, ale również statutem funduszu, którego postanowienia są prawnie skuteczne, o ile nie są sprzeczne z ustawą i nie przekraczają uprawnień wynikających z ustawy.

Przepisy ustawy o funduszach inwestycyjnych nakładają między innymi obowiązek określenia w statucie praw uczestników funduszu (art. 14 ust. 2 pkt 15) oraz określenia zasad wypłacania dochodów funduszu jego uczestnikom, w przypadku gdy statut ten przewiduje wypłacanie tych dochodów bez odkupywania jednostek uczestnictwa albo wykupywania certyfikatów inwestycyjnych (art. 14 ust. 2 pkt 11).

Postanowienia przesłanego do akt sprawy statutu wyjaśniają, iż prawa wynikające z posiadanych jednostek uczestnictwa to prawa majątkowe do udziału w Aktywach Netto Funduszu, natomiast art. 14 tego statutu stanowi, że dochody osiągnięte z dokonywanych inwestycji funduszu powiększają wartość aktywów i są przyznawane uczestnikom tytułem udziału w zyskach osoby prawnej na zasadach określonych w tym artykule. Prawo do udziału w dochodzie funduszu powstaje, jeżeli dochód jednostki uczestnictwa (DJU) powoduje wzrost wartości aktywów netto funduszu na jednostkę uczestnictwa (WANJU) powyżej 1 zł. Prawo do udziału w dochodzie funduszu powstaje zatem po spełnieniu określonego warunku i powoduje powstanie zobowiązania funduszu do wypłaty tych dochodów.

Dla celów podatku dochodowego od osób prawnych dochodem z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także: dochód z umorzenia udziałów lub akcji, wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej, dochód przeznaczony na podwyższenie kapitału zakładowego lub akcyjnego albo funduszu udziałowego w spółdzielniach, a także dochód stanowiący równowartość kwot przekazanych na ten kapitał (fundusz) z innych kapitałów (funduszy) osoby prawnej - art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Podatek dochodowy od dochodów z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych wynosi 20% uzyskanego przychodu (z zastrzeżeniem postanowień wynikających z umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu) i kwotę tego podatku odlicza się w czasie nieograniczonym, stosownie do art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, od kwoty podatku obliczonego zgodnie z art. 19 tej ustawy, tj. według zasad ogólnych.

Przepisy ustawy podatkowej nie ograniczają zatem opodatkowanych w sposób zryczałtowany dochodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych jedynie do udziału w zyskach spółek prawa handlowego, bowiem zastosowanie ogólnego sformułowania i przykładowego katalogu kategorii tych dochodów nie wyklucza opodatkowania ryczałtem również przychodów z zysków innych osób prawnych.

W świetle tego przepisu dla podatników podatku dochodowego od osób prawnych tytułem prawnym do udziału w zyskach osób prawnych są nie tylko udziały lub akcje, ale mogą to być również inne prawa majątkowe związane z udziałem w zyskach innej osoby prawnej, w ramach których osoba prawna (podatnik CIT) uzyskuje uprawnienia do partycypacji w zysku innej osoby prawnej.

Wobec powyższego wypłacane uczestnikom funduszu dochody tego funduszu, bez odkupywania jednostek uczestnictwa albo wykupywania certyfikatów inwestycyjnych, należy zakwalifikować do przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych podlegających opodatkowaniu w sposób zryczałtowany według stopy 20%.