PB3/GM-8213-12/06/144

W celu zapewnienia jednolitego stosowania prawa, na podstawie art. 14 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej, przekazuję wyjaśnienia dotyczące art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w kwestii skutków podatkowych związanych z korzystaniem z bezpłatnych programów komputerowych.

W prowadzonej działalności gospodarczej w wielu sytuacjach podatnicy korzystają - na potrzeby tej działalności - z ogólnie dostępnych i nieodpłatnych programów komputerowych, które są udostępniane m.in. poprzez Internet wszystkim użytkownikom. Jakkolwiek większość oprogramowania przeznaczonego dla takich systemów operacyjnych jest bezpłatna, to jednak zdarzają się wyjątki w postaci oprogramowania komercyjnego. Zasadą jest jednak, iż z korzystaniem z tego typu programów nie są związane żadne opłaty za ich nabycie czy opłaty licencyjne.

Przepis art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych uznaje za przychody m.in. wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie świadczeń, a także wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy i praw. Natomiast na podstawie art. 12 ust. 5-6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych określa się wartość nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń oraz wartość nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie otrzymanych rzeczy i praw stanowiących przychody podatkowe.

Należy zauważyć, iż przepis art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych powinien być rozpatrywany łącznie z postanowieniami art. 12 ust. 6 tej ustawy, który określa, w jaki sposób ustalana jest wartość świadczenia stanowiącego przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń. W zależności od przypadku może to m.in. być:

- cena stosowana wobec innych odbiorców - jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia,

- cena rynkowa stosowana przy udostępnianiu praw tego samego rodzaju, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia - w innych niż wskazane w art. 12 ust. 6 pkt 1-3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przypadkach.

W sytuacji nieodpłatnie otrzymanych praw przychód określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie prawami tego samego rodzaju, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Przepisy podatkowe określające wartość przychodu podatkowego z tytułu nieodpłatnie otrzymanych świadczeń nie przewidują sytuacji, gdy wskazane świadczenie jest z założenia bezpłatne dla wszystkich zainteresowanych podmiotów. W art. 12 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zostały określone te przypadki, w których istnieje możliwość porównania wartości nieodpłatnego świadczenia z innymi odpłatnymi świadczeniami dokonywanymi przez podatnika. Możliwość ustalenia wartości "porównywalnych" świadczeń wskazanego rodzaju w przypadku bezpłatnych programów komputerowych, które są dostępne dla wszystkich na jednakowych (nieodpłatnych) zasadach, nie może być przeprowadzona, a tym samym brak jest podstaw do ustalenia wartości przychodu.

W przypadku gdy określone świadczenia (m.in. przekazanie praw) są z założenia bezpłatne dla wszystkich podatników, a nie jednostkowym przypadkiem stosowanym w stosunku do indywidualnego podmiotu, to wówczas nie należy ustalać - w związku z zaistnieniem takiego zdarzenia - przychodów podatkowych, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Nie oznacza to jednak, iż przy ewentualnym określaniu skutków podatkowych związanych z korzystaniem z takiego oprogramowania komputerowego nie należy badać całokształtu okoliczności z nim związanych. Każdy przypadek wymaga zatem indywidualnej analizy.

Przedstawione wyjaśnienia, dotyczące skutków podatkowych związanych z korzystaniem z nieodpłatnych programów komputerowych, mają odpowiednie zastosowanie do podatników podatku dochodowego od osób fizycznych prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą (art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).