PB3-8213-255/WK/05/1505

W związku z wątpliwościami dotyczącymi zaliczania wydatków poniesionych na zakup wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów przedstawiam poniżej stanowisko Ministerstwa Finansów w tej sprawie:

Z treści pisma wynika, że problem ten dotyczy proporcjonalnego rozliczania kosztów uzyskania przychodów przez podatników, którzy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zajmują się obrotem wierzytelnościami nabytymi uprzednio od innych podmiotów.

W przypadku nabycia przez podatników wierzytelności od innych podmiotów, przychodem podatkowym będzie wyegzekwowana od dłużnika kwota pieniężna bądź kwota uzyskana z dalszej jej sprzedaży (art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - PDOPrU).

Jeżeli natomiast chodzi o koszty uzyskania przychodów, to będą nimi wydatki poniesione na nabycie wierzytelności (art. 15 ust. 1 PDOPrU). Zaliczenie ich jednak do kosztów podatkowych może nastąpić dopiero z chwilą uzyskania faktycznego przychodu, tj. sprzedaży bądź zapłaty przez dłużnika nabytej wierzytelności lub jej części.

Odnosząc się do poruszonego w piśmie sposobu proporcjonalnego rozliczania kosztów podatkowych do uzyskanych przychodów związanych z wyegzekwowaniem wierzytelności, chciałbym zwrócić uwagę na wyrok NSA z dnia 11 marca 2003 r. (sygn. akt SA/Bd 286/03), w którym NSA usankcjonował ten sposób postępowania organów podatkowych przy nabywaniu pakietu wierzytelności.

Organ podatkowy, w decyzji zaskarżonej przez podatnika, prezentował mianowicie stanowisko, że "stosownie do art. 12 ust. 1 pkt 1 PDOPrU podatnik do przychodów winien zaliczyć każdą wpłatę dokonaną przez poszczególnego dłużnika w pełnej wysokości. Do kosztów uzyskania przychodów natomiast, zgodnie z art. 15 ust. 1 i 4 PDOPrU, podatnik winien odnosić wydatki ponoszone w takiej części, w jakiej dotyczyły przychodów uzyskanych przez podatnika z tytułu windykacji". Tym samym w sytuacji otrzymania od dłużnika należności z tytułu konkretnej wierzytelności wchodzącej w skład pakietu, wydatkiem na jej nabycie nie będzie cena, jaka została zapłacona za cały pakiet, tylko jej część.

Zdaniem Ministerstwa Finansów "zasada proporcjonalności" może być stosowana nie tylko przy egzekwowaniu wierzytelności wchodzących w skład pakietu. Również możliwa jest ona do zastosowania w każdej innej sytuacji, kiedy wierzytelność nie zostanie przez dłużnika spłacona w sposób jednorazowy, ale zostanie dokonana w częściach. Wydatki na nabycie takiej wierzytelności powinny zatem zostać odpisane w koszty podatkowe w takiej części, w jakiej pozostają wpłaty dłużnika (stanowiące przychód) w ogólnej kwocie należnych wpłat.