ILPP2/443-665/11-3/MN

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 10 kwietnia 2011 r. (data wpływu 12 kwietnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania procedury marża w odniesieniu do sprzedaży nieodebranych zastawów – jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie

W dniu 12 kwietnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania procedury marża w odniesieniu do sprzedaży nieodebranych zastawów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą polegającą na udzielaniu pożyczek pod zastaw. Jest płatnikiem podatku od towarów i usług. Prowadząc lombard przyjmuje pod zastaw towar używany od osób fizycznych. Stosuje umowę pożyczki z przechowaniem zastawu. Gdy klient zwróci pożyczkę, Zainteresowany oddaje mu zastawiony towar pobierając za usługę określoną opłatę.

Na wysokość opłat składają się: opłata manipulacyjna w wysokości 5% od kwoty pożyczki (w związku z art. 7a ustawy o kredycie konsumenckim – suma wszystkich opłat związanych z zawarciem umowy nie może przekraczać 5%), maksymalne odsetki ustawowe (czterokrotność stopy lombardowej aktualnie ustalonej przez RPP) liczone w stosunku dziennym od dnia udzielenia pożyczki do dnia ustalonego terminu zwrotu. Do tych opłat Wnioskodawca dolicza także opłatę za przechowanie rzeczy oddanej pod zastaw, stawka liczona dziennie w zależności od wartości rzeczy (wysokości pożyczki), naliczana od dnia oddania na przechowanie do ustalonego dnia zwrotu. Przyjęcie rzeczy powoduje wykonanie czynności prawnych o przechowaniu za wynagrodzeniem – art. 318 KC oraz 835-844 KC. Opłata za przechowanie wynikająca z przyjęcia, zabezpieczenia, ochrony, oznaczenia, należnego składowania, ubezpieczenia i wydania rzeczy, nie jest kosztem pożyczki, natomiast należy do wynikających z innych przepisów prawa kosztów o zabezpieczeniu pożyczki, a tym samym nie podlega ograniczeniom art. 7a ustawy o kredycie konsumenckim.

Opłata manipulacyjna jest zawsze w tej samej wysokości, natomiast odsetki i opłata za przechowanie ulegają proporcjonalnemu zmniejszeniu przy wcześniejszym zwrocie pożyczki lub ulegają powiększeniu za każdy dzień przy zwrocie po ustalonym terminie.

Działalność Wnioskodawcy sklasyfikowana jest według PKD 2004 – 6522Z, PKD 2007 – 6492Z – usługi pośrednictwa finansowego, pozostałe formy udzielania kredytów. Do końca 2010 roku powyższe opłaty były obciążone stawką VAT w wysokości 22%, gdyż mimo, że usługi pośrednictwa finansowego były zwolnione od podatku VAT, to lombardy były wyłączone z tego zwolnienia. Nowelizacja ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 29 października 2010 r., która zaczęła obowiązywać od dnia 1 stycznia 2011 r. mówi w art. 43: zwolnieniem z VAT objęte są między innymi w pkt 38 usługi udzielania pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania pożyczek lub kredytów pieniężnych, w pkt 39 – usługi w zakresie udzielania poręczeń i gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych. Nie ma zastrzeżeń, jak było wcześniej, że ze zwolnienia z VAT wyłączone są lombardy. W związku z tym, w roku 2011 Zainteresowany stosuje zwolnienie od podatku VAT pobieranych przez niego opłat.

Gdy klient nie odbierze zastawionej rzeczy, Wnioskodawca wystawia na sprzedaż zastawiony towar w celu zaspokojenia wierzytelności z uzyskanej kwoty (w umowie wcześniej ustalono przewłaszczenie zastawu na rzecz lombardu). Do tej pory Zainteresowany stosował opodatkowanie VAT od całości wartości sprzedaży, ale stwierdził, że art. 120 ustawy o podatku od towarów i usług w przypadku nabycia rzeczy używanych w celu dalszej ich odsprzedaży daje możliwość zastosowania szczególnej procedury opodatkowania takiej sprzedaży od marży, czyli różnicy pomiędzy ceną zakupu a ceną sprzedaży pomniejszoną o VAT. W przypadku pojedynczych rzeczy nie ma w większości przypadków problemu, bo zazwyczaj jest zysk i marża. Zdarza się jednak, że na umowie są dwie lub więcej rzecz używane i występuje sprzedaż cząstkowa. Wartość pojedynczych rzeczy z takich umów często nie pokrywa kwoty udzielonej pożyczki.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przypadku dwóch lub więcej rzeczy na umowie, które nie zostały odebrane i zostały wystawione na sprzedaż, marżę liczymy po przekroczeniu sprzedaży kwoty udzielonej pożyczki, czy może należy liczyć marżę teoretyczną dla każdego z towarów z osobna przed sprzedażą i odprowadzać VAT od każdej sprzedaży...

Zdaniem Wnioskodawcy, zdarza się (choć rzadko), że w przypadku sprzedaży używanych rzeczy, ich wartość z czasem spada, ponieważ nie ma chętnych na zakup, wchodzą nowe modele, rzeczy są zniszczone lub okazują się uszkodzone i wtedy trzeba obniżać cenę w celu choćby odzyskania części pożyczonej kwoty (nie ma marży, choć teoretycznie planowany był zysk). Także w przypadku sprzedaży dwóch lub więcej rzeczy, wartość pojedynczej sprzedaży nie powoduje wystąpienia marży, dopiero sprzedaż drugiej lub kolejnej rzeczy z takiej umowy daje zysk (marżę). Dlatego Zainteresowany uważa, że jeśli nie ma marży to nie powoduje to konieczności opodatkowania podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Przez świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

W art. 41 ust. 1 ustawy postanowiono, iż stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże, zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Z opisu sprawy wynika, iż gdy klient nie odbierze zastawionej rzeczy, Wnioskodawca wystawia na sprzedaż zastawiony towar w celu zaspokojenia wierzytelności z uzyskanej kwoty (w umowie wcześniej ustalono przewłaszczenie zastawu na rzecz lombardu). Zainteresowany uważa, że art. 120 ustawy o podatku od towarów i usług w przypadku nabycia rzeczy używanych w celu dalszej ich odsprzedaży daje możliwość zastosowania szczególnej procedury opodatkowania takiej sprzedaży od marży, czyli różnicy pomiędzy ceną zakupu a ceną sprzedaży pomniejszoną o VAT. Zdarza się, że na umowie są dwie lub więcej rzecz używane i występuje sprzedaż cząstkowa. Wartość pojedynczych rzeczy z takich umów często nie pokrywa kwoty udzielonej pożyczki.

Zasady opodatkowania na zasadzie marży, znajdujące zastosowanie w przedmiotowej sprawie, zostały uregulowane w przepisach Rozdziału 4 Działu XII ustawy o podatku od towarów i usług, „Szczególne procedury w zakresie dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków”.

Stosownie do art. 120 ust. 4 ustawy, w przypadku podatnika wykonującego czynności polegające na dostawie towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków nabytych uprzednio przez tego podatnika dla celów prowadzonej działalności lub importowanych w celu odprzedaży, podstawą opodatkowania podatkiem jest marża stanowiąca różnicę między całkowitą kwotą, którą ma zapłacić nabywca towaru, a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku.

Jeżeli rodzaj poszczególnych przedmiotów kolekcjonerskich lub specyfika ich dostaw czyni skomplikowanym lub niemożliwym określenie marży zgodnie z ust. 4, podatnik może, za zgodą naczelnika urzędu skarbowego, obliczać marżę jako różnicę pomiędzy łączną wartością dostaw a łączną wartością nabyć określonego rodzaju przedmiotów kolekcjonerskich w okresie rozliczeniowym (art. 120 ust. 5 ustawy).

W myśl art. 120 ust. 10 ustawy, przepisy ust. 4 i 5 dotyczą dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków, które podatnik nabył od:

osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niebędącej podatnikiem, o którym mowa w art. 15, lub niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej;

podatników, o których mowa w art. 15, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113;

podatników, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana zgodnie z ust. 4 i 5;

podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113;

podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem od wartości dodanej na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w ust. 4 i 5, a nabywca posiada dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach.

Definicja towarów używanych, dla potrzeb tej szczególnej procedury, została zawarta w art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy. Zgodnie z nim, przez towary używane rozumie się ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż określone w pkt 1-3 oraz inne niż metale szlachetne lub kamienie szlachetne (CN 7102, 7103, 7106, 7108, 7110, 7112), (PKWiU 24.41.10.0, 24.41.20.0, ex 24.41.30.0, ex 32.12.11.0, ex 32.12.12.0 i 38.11.58.0).

Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że w przypadku sprzedaży nieodebranego zastawu, nabytego (przewłaszczonego) przez Wnioskodawcę od podmiotów określonych w art. 120 ust. 10 ustawy, Wnioskodawca ma prawo stosować opodatkowanie marży na podstawie art. 120 ust. 4 ustawy, pod warunkiem, iż towary stanowiące ten zastaw spełniają definicję towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą opodatkowania sprzedaży w systemie marży w sytuacji, gdy udzielając pożyczki przyjmuje on jako zastaw więcej niż jeden przedmiot, a sprzedaż pojedynczego przedmiotu z tak zawartej umowy nie powoduje wystąpienia marży (przekroczenia wartości udzielonej pożyczki), dopiero sprzedaż drugiego lub kolejnego przedmiotu zastawu daje Zainteresowanemu zysk (nadwyżkę kwoty uzyskanej ze sprzedaży ponad wartość udzielonej pożyczki).

Wobec powyższego, biorąc pod uwagę opis sprawy oraz powołane przepisy stwierdzić należy, iż w przypadku sprzedaży towarów używanych, o których mowa w art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy, podstawą opodatkowania podatkiem jest marża pomniejszona o kwotę podatku. Z kolei marża to różnica między całkowitą kwotą, którą ma zapłacić nabywca towaru, a kwotą nabycia. W związku z tym, podatnik dokonujący sprzedaży towarów w systemie VAT marża zobowiązany jest do opodatkowania – w sposób wskazany w art. 120 ust. 4 ustawy – każdej, pojedynczej dostawy towarów. Wyjątek od powyższej zasady określony został w art. 120 ust. 5 ustawy, jednakże nie ma on zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Zatem w analizowanej sytuacji, mimo iż wartość sprzedaży części przedmiotów stanowiących zastaw dla pożyczki udzielonej na podstawie jednej umowy, nie przekroczy wartości tej pożyczki należy stwierdzić, iż Wnioskodawca zobowiązany jest do rozliczenia sprzedaży każdego z przedmiotów zastawu osobno i opodatkowania dokonanej transakcji zgodnie z przepisami art. 120 ustawy o podatku od towarów i usług, o ile sprzedaż pojedynczych przedmiotów spowoduje powstanie marży rozumianej jako różnica między całkowitą kwotą, którą ma zapłacić nabywca towaru, a kwotą nabycia – proporcjonalnie do wartości udzielonej pożyczki.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

W kwestii dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych usług polegających na udzielaniu pożyczek pod zastaw – w dniu 12 lipca 2011 r. wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie Nr ILPP2/443-665/11-2/MN.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.