II US pb IB / 415 - 33 / 74a/22 / 06 / KSz

Pytanie podatnika dotyczy kwestii pomniejszenia przychodów z działalności wykonywanej osobiście /biegłych w postępowaniu sądowym/ opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób fizycznych, o zapłacony od tych przychodów należny podatek od towarów i usług

Stan faktyczny:

Z pism podatnika wynika, że jest on biegłym sądowym i występuje w tym charakterze jako osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej. Podatnik wskazuje, że od października w 2005 roku nastąpił w jego przypadku obowiązek naliczania podatku VAT od otrzymanego wynagrodzenia za opinie, wtedy gdy podatnik przekroczył kwotę przychodu z tytułu prowadzenia działalności zawodowej jako rzeczoznawca majątkowy. Stosowne zawiadomienie podatnik złożył w urzędzie skarbowymi otrzymał decyzję, że jest "vatowcem". Ponieważ Minister Finansów wprowadził obowiązek naliczenia podatku VAT od faktur wystawionych na rzecz sądów przez biegłych sądowych, a sądy nie otrzymały wytycznych Ministra Sprawiedliwości o zmianie wynagrodzeń za wykonane opinie, chcąc być w porządku wobec Skarbu Państwa, od października do dnia dzisiejszego z przyznanego podatnikowi w kwocie netto wynagrodzenia otrzymanego z Sądu - po potrąceniu podatku, po odliczeniu kosztów uzyskania, podatnik naliczał podatek VAT w swojej dokumentacji finansowej od kwoty brutto, przekazywał i przekazuje należność (VAT-7), od kwoty brutto wynagrodzenia przyznawanego podatnikowi na podstawie postanowienia Sądu. Podatnik wskazuje, iż obowiązek przekazywania podatku VAT od wynagrodzenia za opinie sądowe następuje z chwilą otrzymania wynagrodzenia (tak stanowi rozporządzenie Ministra Finansów). Po otrzymaniu wynagrodzenia (wpływ na konto podatnika), podatnik dokonuje wyliczenia podatku VAT - 22% i od kwoty brutto przekazuje na konto urzędu skarbowego. Od 1 marca 2006 roku nastąpiła zmiana obiegu dokumentów za opinie. Biegły przedkłada kalkulację, którą po zatwierdzeniu przez Sąd upoważnia go do wystawienia faktury i problemu nie ma. Dotyczy to jednak bieżących należności, natomiast po otrzymaniu wynagrodzenia za opinie wykonane w 2005 roku i w I kwartale 2006 roku przekazywany podatek VAT nie ma oparcia o faktury, a jedynie o rachunki wystawione dla Sądu zgodnie z dotychczasową zasadą, w których ten podatek nie figuruje. Opisany przypadek dotyczy tylko rozliczeń z Sądami, bowiem dla pozostałych podmiotów za wykonane usługi, od chwili gdy podatnik stał się "vatowcem", naliczany podatek VAT z faktur przekazywany jest co miesiąc zgodnie z przepisami. Podatnik zaznacza, że w wyżej opisany sposób podlegał i podlega dwukrotnemu opodatkowaniu; w jego przypadku - 22% podatek VAT oraz 40% - przy rozliczeniu rocznym PIT-36 od przyznanego mu wynagrodzenia /przykładowo za przyznane podatnikowi wynagrodzenie 1000 zł zapłacił on 22% - podatek VAT i obecnie przy rozliczeniu rocznym PIT-36 podatnik płaci podatek od dochodu od całej kwoty (22% + 40% = 62%)/.

W związku powyższym pytanie podatnika brzmi:

- czy w rozliczeniu rocznym PIT-36 za 2005 rok podatnik może odjąć przekazywany podatek VAT, który ze względu na nieunormowanie przepisów wykonawczych przez Ministerstwo Finansów i Ministerstwo Sprawiedliwości był - w przekonaniu podatnika - niesłusznie odprowadzany?

Stanowisko podatnika:

Ze swojej strony podatnik proponuje następujący sposób rozliczania podatku. Sądy przekazały podatnikowi PIT, w którym podane są koszty uzyskania i naliczony podatek od wynagrodzeń jako zaliczka. Rozliczając rok 2005, do rocznego rozliczenia podatnik dołączyłby część opisową, w której poda wszystkie rachunki, od których naliczył i odprowadził VAT 22%. Po odjęciu podatku VAT podatnik odliczyłby koszty uzyskania i stosownie do przepisów podatkowych naliczyłby podatek 19, 30, 40% w zależności od wyliczonego uzyskanego przychodu. Ażeby była podstawa odprowadzenia podatku VAT, wystawione rachunki, od których podatnik naliczał podatek VAT - podatnik uznałby za faktury o wysokości wynagrodzenia brutto łącznie z VAT-em. Było by to zgodne z obecnymi wytycznymi Ministra Sprawiedliwości. Oczywiście pojawi się wtedy podatek z tytułu działalności, bo do przychodu firmy "Wycena Nieruchomości" zarachowuje się rachunki na zasadach faktur. Obecnie jak podatnik podał, rozliczając roczny podatek zapłaci on dodatkowo podatek od podatku VAT, co jest - zdaniem podatnika - sprzeczne z zasadą podwójnego opodatkowania. Podatnik nadmienia, że przez ponad pół roku na łamach prasy "Rzeczpospolita" i internetu toczyła się dyskusja o sposobie i celowości wprowadzenia przepisów, łącznie z sugestią, że biegłym za 2005 rok Skarb Państwa zwróci płacony podatek VAT.

Ocena prawna stanowiska pytającego z przytoczeniem przepisów prawa

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych(Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym w 2005 roku, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Zatem wszelkie dochody podatnika nie wymienione enumeratywnie w katalogu zwolnień przedmiotowych podlegają opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy przychodami, (...), są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Rodzaje źródeł przychodów zawarte zostały w art. 10 ust. 1 ustawy. W punkcie 2 tego artykułu jako źródło przychodów wymieniono działalność wykonywaną osobiście.

Przepis ten ulega uszczegółowieniu w zakresie pojęcia przychodów z działalności wykonywanej osobiście w art. 13 ustawy.

Z punktu 6 tego przepisu wynika, iż za przychody z działalności wykonywanej osobiście, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności,a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych,a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

Ze stanu faktycznego będącego przedmiotem zapytania wynika, że w przypadku podatnika mamy do czynienia z przychodem z tytułu wykonywania przez niego na zlecenie sądu opinii w charakterze biegłego w postępowaniu sądowym; tym samym przychód z tego tytułu należy zakwalifikować do źródła przychodów określonego w art. 10 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 13 pkt 6 ustawy.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności osobom określonym w art. 3 ust. 1, z tytułu działalności określonej m.in. w art. 13 pkt 6, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 19% należności pomniejszonej o koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz pomniejszonej o składki potrącone przez płatnika w danym miesiącu na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b). Z art. 22 ust. 9 pkt 4 ustawy wynika, że z tytułu określonego m.in. w art. 13 pkt 6 koszty uzyskania przychodów określa się w wysokości 20% uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

Zaliczkę od dochodów, o których mowa w ust. 1, obliczoną w sposób określony w tym przepisie zmniejsza się, z zastrzeżeniem art. 27b ust. 1 pkt 2 i ust. 2, o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne pobranej przez płatnika, o którym mowa w ust. 1, zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych /ust. 1a art. 41 ustawy/.

W świetle przepisów art. 42 ust. 1 ustawy płatnicy, o których mowa w art. 41, przekazują kwoty pobranych zaliczek na podatek w terminie do dnia 20 miejsca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki - na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby, przesyłając równocześnie deklarację PIT-4. Z ust. 2 pkt 1 w/w przepisu wynika, że w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym płatnicy, o których mowa w ust. 1, są obowiązani przesłać podatnikom, o których mowa w art. 3 ust. 1, oraz urzędom skarbowym, którymi kierują naczelnicy urzędów skarbowych właściwi według miejsca zamieszkania podatnika - imienne informacje o wysokości dochodu - PIT-8B.

Zauważyć należy, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie przychodów z działalności wykonywanej osobiście nie zawierają postanowień w zakresie wliczania bądź nie, do podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych podatku od towarów i usług.

Natomiast kwestia ta została uregulowana w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r., Nr 54, poz. 535 z późn. zm.). Zgodnie z art. 155 tej ustawy w przypadkach nieuregulowanych w odrębnych przepisach, do przychodów opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób fizycznych nie zalicza sie należnego podatku od towarów i usług oraz zwróconej różnicy podatku od towarów i usług.

Zatem w świetle powołanego wyżej przepisu do opodatkowania uzyskanych przez podatnika w 2005 roku w charakterze biegłego sądowego przychodów z tytułu wykonywania opinii na zlecenie sądu,nie należy wliczać podatku od towarów i usług /w sytuacji gdy stał się on podatnikiem tego podatku/. Dlatego też w przypadku niezastosowania przez płatnika zasady wynikającej z ustawy o podatku od towarów i usług, by uniknąć podwójnego opodatkowania uzyskanych przez podatnika dochodów, należy w rocznym zeznaniu podatkowym za 2005 rok, pomniejszyć przedmiotowy przychód, o zapłacony przez podatnika podatek od towarów i usług. Dopiero w ten sposób ustalony przychód podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym, od tak ustalonego przychodu należy obliczyć koszty uzyskania przychodu i ich kwotę wykazać w zeznaniu podatkowym. Natomiast w zeznaniu tym powinna być uwzględniona zaliczka na podatek dochodowy w wysokości pobranej przez płatnika.

Mając powyższe na uwadze stanowisko podatnika w zakresie opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego przez niego przychodu jest prawidłowe.