PL-832-22/MW/06/255

Odpowiadając na e-maila z dnia 5.9.2006 r., (...), dotyczącego stosowania art. 12 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy z dnia 15.11.1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969 ze zm.), Ministerstwo Finansów wyjaśnia:

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 4 lit. a i ust. 3 ww. ustawy zwalnia się od podatku rolnego grunty przeznaczone na utworzenie nowego gospodarstwa rolnego lub powiększenie już istniejącego do powierzchni nieprzekraczającej 100 ha, będące przedmiotem prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego, nabyte w drodze umowy sprzedaży. Okres zwolnienia wynosi 5 lat, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zawarto umowę sprzedaży gruntów lub prawa wieczystego użytkowania, ustanowiono prawo wieczystego użytkowania gruntów lub objęto grunty w trwałe zagospodarowanie w drodze umowy.

Stosownie do art. 6a ust. 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku. Okolicznościami uzasadniającymi powstanie obowiązku podatkowego jest posiadanie odpowiedniego tytułu prawnego lub faktycznego, wynikającego z art. 3 ustawy, m.in. posiadanie prawa własności gruntów (art. 3 ust. 1 pkt 1).

Należy zauważyć, że stosownie do postanowień art. 155 § 1 KC umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy - co do tożsamości oznaczonej - przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Natomiast, zgodnie z art. 158 KC, umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To samo dotyczy umowy przenoszącej własność, która zostaje zawarta w celu wykonania istniejącego uprzednio zobowiązania do przeniesienia własności nieruchomości; zobowiązanie powinno być w akcie wymienione.

Z powyższych przepisów wynika, że do skutecznego przeniesienia prawa własności nieruchomości nie wystarczy zawarcie jedynie umowy o skutku zobowiązującym do przeniesienia prawa własności (umowy przedwstępnej). Niezbędne jest zawarcie drugiej umowy o skutku rozporządzającym, tj. przenoszącej własności nieruchomości na nabywcę.

Sumując, zwolnienie określone w art. 12 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy o podatku rolnym należy stosować od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zawarto umowę sprzedaży gruntów, tj. umowę przenoszącą własność nieruchomości na nabywcę (umowę o skutku rozporządzającym).

Ministerstwo Finansów informuje ponadto, że zgodnie z art. 14 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29.8.1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), minister właściwy do spraw finansów publicznych sprawuje jedynie ogólny nadzór w sprawach podatkowych, nie jest więc organem właściwym do rozstrzygania konkretnej, jednostkowej sprawy.