PDP 4111/IN/PIT/16/2005

Pytanie podatnika:

Czy w świetle aktualnie obowiązujących przepisów wystarczy "przeprowadzenie inwentaryzacji rzeczowych składników aktywów obrotowych oraz dokonanie korekty kosztów raz w roku - na dzień bilansowy dla celów podatkowych" oraz "czy przeprowadzenie inwentaryzacji powinno być dokonane na arkuszach spisowych - techniką ręczną, czy też dopuszczalna jest w ciągu roku inwentaryzacja na podstawie wydruków komputerowych i porównanie ich (fizyczne) ze stanami magazynowymi"?

Działając na podstawie art. 14a § 1 oraz § 4 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60), art. 22 ust. 1, art. 24, ust. 1, art. 24a ust. 1, art. 26 ust. 1, art. 44 ust. 1 pkt 1 i ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 26.07.1991 r. - o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), Naczelnik Urzędu Skarbowego w Krośnie, po rozpatrzeniu wniosku z dnia 25.05.2005 r. (data wpływu 3.06.2005 r.) w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji w zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego z zakresu podatku dochodowego od osób fizycznych, stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Pismem z dnia 25.05.2005 r. (data wpływu 3.06.2005 r.) Józef Tadeusz J. właściciel firmy Huta Szkła "J.", działając poprzez osobę upoważnioną, zwrócił się z wnioskiem do tut. organu podatkowego o udzielenie pisemnej interpretacji z zakresu stosowania przepisów prawa podatkowego w sprawie "czy w świetle aktualnie obowiązujących przepisów wystarczy przeprowadzenie inwentaryzacji rzeczowych składników aktywów obrotowych oraz dokonanie korekty kosztów raz w roku - na dzień bilansowy dla celów podatkowych" oraz "czy przeprowadzenie inwentaryzacji powinno być dokonane na arkuszach spisowych - techniką ręczną - czy też dopuszczalna jest w ciągu roku inwentaryzacja na podstawie wydruków komputerowych i porównanie ich (fizyczne) ze stanami magazynowymi". Przedstawiając stan faktyczny wnioskodawca poinformował, iż Huta Szkła "J." Józef Tadeusz J. prowadzi księgi rachunkowe w oparciu o przepisy ustawy o rachunkowości oraz zakładowy plan kont. Kierownik jednostki podjął decyzję o prowadzeniu ksiąg pomocniczych zgodnie z art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy o rachunkowości, tj. "odpisywania w koszty wartości materiałów i towarów na dzień ich zakupu lub produktów gotowych w momencie ich wytworzenia, połączone z ustaleniem stanu tych składników aktywów i jego wyceny oraz korekty kosztów o wartość tego stanu, nie później niż na dzień bilansowy". Zdaniem wnioskodawcy w świetle obecnie obowiązujących przepisów wystarczy przeprowadzenie jednokrotnej inwentaryzacji, co wynika z ustawy o rachunkowości, inne unormowanie nie są zdaniem wnioskodawcy przewidziane w przepisach prawa podatkowego, które wprost w art. 24a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odsyłają do stosowania zasad przewidzianych w odrębnych przepisach - w tym wypadku do ustawy o rachunkowości. W zakresie metody inwentaryzacji zdaniem wnioskodawcy, spis z natury przeprowadzony "techniką ręczną" powinien być przeprowadzony tylko na dzień bilansowy, co wynikałoby z treści art. 26 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości, stanowiącego, iż jednostki przeprowadzają na ostatni dzień każdego roku obrotowego inwentaryzację "aktywów pieniężnych (z wyjątkiem zgromadzonych na rachunkach bankowych), papierów wartościowych, rzeczowych składników aktywów obrotowych". W przypadku zarządzenia przez kierownika jednostki dodatkowych inwentaryzacji rzeczowych składników aktywów obrotowych w ciągu roku obrotowego (niewymaganych obecnie przez ustawę o rachunkowości, ani ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych) dopuszczalne jest przeprowadzenie jej na podstawie wydruków komputerowych i fizyczne porównanie ze stanami magazynowymi.

Uwzględniając powyższy wniosek oraz biorąc pod uwagę, iż w przedmiotowej sprawie nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa ani postępowanie przed sądem administracyjnym Naczelnik Urzędu Skarbowego w Krośnie po zapoznaniu się ze stanem faktycznym przedstawionym przez wnioskodawcę informuje, iż stanowisko tut. organu podatkowego w przedmiocie zapytania jest następujące:

Powyższą problematykę regulują przepisy ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) oraz przepisy ustawy z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 ze zm.). Dokonując interpretacji przedmiotu zapytania należy zwrócić uwagę na różnice występujące pomiędzy prawem podatkowym a prawem bilansowym wynikające z celu, jakiemu służą.

Ustawa o rachunkowości pozwala na ustalenie zysku bilansowego, ale nie jest to równoznaczne z pojęciem dochodu w prawie podatkowym. Różnica pomiędzy zyskiem bilansowym a dochodem podatkowym wynika z fakt, że celem uregulowań prawnobilansowych jest przede wszystkim niedopuszczenie do wykazania zysku zbyt wysokiego w porównaniu z rzeczywistym, czemu służą górne granice wyceny bilansowej oraz zasada ostrożnej wyceny. Celem regulacji prawnopodatkowych jest natomiast niedopuszczenie do zaniżenia podstawy opodatkowania oraz zagrożenia regularności poboru dochodów budżetowych. Ustawa z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 ze zm.) - w art. 17 ust. 2 pkt 4, wyszczególnia jako jedną z metod prowadzenia kont ksiąg pomocniczych dla poszczególnych grup rzeczowych składników aktywów obrotowych posiadanych przez jednostkę, możliwość odpisywania w koszty wartości materiałów i towarów na dzień ich zakupu lub produktów gotowych w momencie ich wytworzenia, połączonego z ustaleniem stanu tych składników aktywów i jego wyceny oraz korekty kosztów o wartość tego stanu, nie później niż na dzień bilansowy. Przy wyborze tej metody kierownik jednostki z punktu widzenia przepisów ustawy o rachunkowości powinien mieć na względzie rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej oraz zasady wynikające z art. 4, tzn. stosowane przez jednostkę zasady mają zapewnić rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej, wyniku finansowego oraz rentowności jednostki. W tym względzie również należy mieć na uwadze zasadę współmierności przychodów i związanych z nimi kosztów wynikającą z art. 6 ustawy o rachunkowości.

Dokonując wyboru tej metody prowadzenia ksiąg pomocniczych należy również mieć na względzie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - regulujące zasady rozliczenia dochodu, ustalenia podstawy opodatkowania oraz uwzględniające formę rozliczeń z budżetem z tytułu podatku dochodowego. Kierując się ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych należy zwrócić uwagę, iż zgodnie z zapisem art. 24 ust. 1 ustawy u podatników, którzy zgodnie z obowiązującymi ich zasadami rachunkowości sporządzają sprawozdanie finansowe, za dochód z działalności gospodarczej uważa się dochód wykazany na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg, zmniejszony o dochody wolne od podatku i zwiększony o wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów, zaliczone uprzednio w ciężar kosztów uzyskania przychodów. W zapisie art. 24a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca zawarł zapis, zgodnie z którym osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej "księgą", z zastrzeżeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy.

W myśl art. 44 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym, podatnicy osiągający dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej są obowiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy, wg zasad określonych w ust. 3, z zastrzeżeniem ust. 3f. Wysokość zaliczek za miesiąc od stycznia do listopada roku podatkowego, z zastrzeżeniem ust. 3f ustala się w następujący sposób:

obowiązek wpłacania zaliczki powstaje, poczynając od miesiąca, w którym dochody te przekroczyły kwotę powodującą obowiązek zapłacenia podatku,

zaliczka za ten miesiąc stanowi podatek obliczony od tego dochodu wg zasad określonych w art. 26, 27 i 27b,

zaliczkę za dalsze miesiące ustala się w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za miesiące poprzedzające.

Uwzględniając zapis ust. 3 pkt 2 zaliczkę za miesiąc stanowi podatek obliczony od tego dochodu wg zasad określonych w art. 26, który w ust. 1 stanowi, że podstawą obliczenia podatku stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 24 ust. 1.

Z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym wynika, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów. Z zapisu niniejszego wynika, że ewidencja rachunkowa musi być prowadzona w sposób zapewniający prawidłowe przypisanie kosztów uzyskania przychodów do tych przychodów za dany okres rozliczeniowy.

Uwzględniając powyższe przyjęta metoda wynikająca z art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy o rachunkowości w zakresie częstotliwości wyceny i korekty kosztów na dzień bilansowy, w sytuacji, jeżeli podatnik ma obowiązek wpłacania zaliczek miesięcznych i składania deklaracji, nie pozwala na prawidłowe ustalenie kosztów uzyskania przychodów dla celów podatkowych. W powyższej sytuacji ww. czynności powinny być dokonywane co miesiąc. Powyższe uzasadnienie nie ma zastosowania w przypadku wyboru przez podatnika uproszczonej formy wpłaty zaliczek, o której mowa w art. 44 ust. 6b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, która nie przewiduje obowiązku składania miesięcznych deklaracji podatkowych.

Uwzględniając ww. przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz biorąc pod uwagę, zapis art. 26 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości, określający, iż inwentaryzację aktywów pieniężnych (z wyjątkiem zgromadzonych na rachunkach bankowych), papierów wartościowych, rzeczowych składników aktywów obrotowych, środków trwałych, z zastrzeżeniem pkt. 3, oraz maszyn i urządzeń wchodzących w skład środków trwałych w budowie dokonuje się drogą spisu z natury, należy przyjąć, iż w tym wypadku inwentaryzację należy przeprowadzić w oparciu o stan rzeczywisty ustalony "techniką ręczną".

Uwzględniając ww. przepisy, stan faktyczny przedstawiony w zapytaniu oraz uwzględniając, iż rozliczenie z podatku dochodowego właściciel firmy dokonuje poprzez przedkładanie do rozliczenia miesięcznych deklaracji, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Krośnie informuje, iż stanowisko wnioskodawcy w przedmiocie zapytania jest nieprawidłowe.

Powyższa interpretacja:

dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia, traci swoją moc z chwilą zmiany przepisów jej dotyczących,

nie jest wiążąca dla podatnika, płatnika, inkasenta, następcy prawnego podatnika, osoby odpowiedzialnej za zaległości podatkowe, wiąże natomiast właściwe dla wnioskodawcy organy podatkowe i organy kontroli skarbowej - do czasu jej zmiany lub uchylenia.