ITPB1/415-119/07/IB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 16 sierpnia 2007 r. (data wpływu 20 sierpnia 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu ze sprzedaży nieruchomości - jest prawidłowe.

Uzasadnienie

W dniu 20 sierpnia 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu ze sprzedaży nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Na mocy ugody zawartej przed Sądem Wnioskodawca i inni uczestnicy postępowania dokonali częściowego zniesienia współwłasności nieruchomości położonej w D. Stan przed zniesieniem współwłasności nieruchomości przedstawiał się następująco: działki (...), (...), (...)/2, (...)/1 stanowiły współwłasność w 6/16 Wnioskodawcy, w 4/16 T., w 3/16 I., 3/16 K. Po częściowym zniesieniu współwłasności przyznano nieruchomości w następujący sposób: uczestniczce I. przyznano na wyłączną własność działkę (...)/1 oraz część działki (...) (po podziale (...)/1), natomiast dla pozostałych wnioskodawców przyznano na współwłasność działki (...) oraz (...)/2, a także część działki (...) (po podziale (...)/2). Zniesienie współwłasności nastąpiło bez dopłat ponieważ udziały w nieruchomości odpowiadały udziałom otrzymanym po zniesieniu współwłasności. Nieruchomość, która pozostała we współwłasności w przyszłości zostanie podzielona na mniejsze działki budowlane i sprzedana osobom trzecim.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy współwłaściciel będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych w przypadku sprzedaży jednej z działek (które mają zostać wyodrębnione z nieruchomości) będących we współwłasności w przypadku sprzedaży nieruchomości przed upływem 5 lat od częściowego zniesienia współwłasności...

Zdaniem Wnioskodawcy, nie będzie on zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych, ponieważ zarówno przed częściowym zniesieniem współwłasności, jak i po jej zniesieniu nadal pozostaje on współwłaścicielem nieruchomości. Oznacza to, iż częściowego zniesienia współwłasności nie można traktować jako nowego nabycia nieruchomości, o ile udział w nieruchomości nie uległ w wyniku częściowego zniesienia współwłasności powiększeniu. Powyższa teza znajduje swoje potwierdzenie w interpretacji Izby Skarbowej we Wrocławiu Ośrodek Zamiejscowy w Wałbrzychu sygn. WB-PD/415-2/05/Z z dnia 17 maja 2005 r., w której stwierdzono, że „w kategorii nabycia traktowane są przypadki, gdy udział osoby w rzeczy (np. nieruchomości) ulega powiększeniu w drodze np. zakupu czy zniesienia współwłasności, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą, jak też stan jej majątku osobistego”. Ponadto zgodnie z wyrokiem WSA w Łodzi z dnia 31 marca 2005 r. (sygn. I SA/Łd 1956/03) zniesienie współwłasności tylko na nowo kształtuje prawo własności poprzez odebranie temu prawa wspólności i niezależnie od tego „każdemu współwłaścicielowi przysługuje prawo własności całej rzeczy”. Należy zatem uznać, że nawet zniesienie współwłasności częściowe, wskutek którego następuje zwiększenie udziału nie jest nabyciem nieruchomości, gdyż prawo własności całej nieruchomości przysługuje każdemu współwłaścicielowi. Ponadto zgodnie ze wspomnianym wyrokiem WSA z dnia 31 marca 2005 r. w analizowanej sytuacji współwłaściciel nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego ze względu na brak tożsamości między nabytym udziałem w nieruchomości a sprzedawaną działką. W wyroku tym sąd wyraźnie wskazuje, że powinna istnieć tożsamość przedmiotu transakcji, aby zaistniał obowiązek podatkowy wskazany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. W powyższym stanie faktycznym ta tożsamość nie zachodzi, gdyż przedmiotem transakcji będzie fizycznie wydzielona część nieruchomości w postaci działki, nie zaś udział.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2, nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przy czym przepisy ww. ustawy nie definiują użytego w tym przepisie pojęcia „nabycie”. Mając z kolei na względzie przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r., Nr 16, poz. 93 ze zm.), w szczególności zaś Działu III, Tytuł I Księgi drugiej tej ustawy, nabycie własności może nastąpić m.in. poprzez jej przeniesienie w wyniku umowy, zasiedzenie bądź też w wyniku innych zdarzeń.

Stosownie natomiast do art. 195 Kodeksu cywilnego współwłasność istnieje wówczas, gdy własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. Istota współwłasności polega bowiem na tym, że współwłaścicielom przysługują części wspólnego prawa własności (tzw. udziały), którymi mogą swobodnie rozporządzać. Dopóki więc istnieje współwłasność można mówić tylko o istnieniu udziałów w tym prawie, o ich nabywaniu i zbywaniu, nigdy – o prawie do części rzeczy, o jej zbywaniu bądź nabywaniu w częściach. Współwłaściciele mają swoje udziały w prawie, ale nie w rzeczy. Będąca przedmiotem współwłasności rzecz jest niepodzielna i każdemu ze współwłaścicieli przysługuje prawo do całej rzeczy w trakcie trwania współwłasności, a nie jedynie do jej części określonej wielkością jego udziału. Tym samym można też uznać, że prawo do całej rzeczy każdy ze współwłaścicieli nabywa w momencie nabycia udziału w prawie własności. Każdy ze współwłaścicieli ma bowiem jednakowe prawo do całej rzeczy, ograniczone jedynie takim samym prawem pozostałych współwłaścicieli, a mianowicie każdy jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli (art. 206 Kodeksu cywilnego).

Na podstawie art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

W wyniku częściowego nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości, o którym mowa w przedmiotowym wniosku został Pan współwłaścicielem działek (...), (...)/2 oraz części działki (...) (po podziale (...)/2), przy czym wielkość (wartość) Pana udziału we współwłasności nie uległa zmianie i odzwierciedla dotychczasową wielkość udziału w nieruchomości. Innymi słowy, w wyniku tej czynności prawnej własność Pana nie uległa zwiększeniu. Wszelkie bowiem przypadki, gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, traktowany musi być w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą, jak też stan jej majątku osobistego (wyrok NSA z dnia 26 maja 1997 r. sygn. Akt I SA/Ka 86/96).

Zniesienie współwłasności nie stanowi zatem nabycia rzeczy, jeżeli mieści się w ramach udziału jaki przypadał współwłaścicielowi w rzeczy wspólnej i odbył się bez spłat i dopłat. Przy dokonywaniu zniesienia współwłasności nie może więc wystąpić przysporzenie majątku ponad posiadany udział przed zniesieniem współwłasności.

Mając na uwadze powyższe, w sytuacji przedstawionej przez Wnioskodawcę, częściowe zniesienie współwłasności nieruchomości, nie jest nabyciem w rozumieniu przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, pięcioletni termin, o którym mowa w tym przepisie, należy liczyć od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie prawa współwłasności nieruchomości, w szczególności tej określonej wielkości udziału w tym prawie.

Jeżeli więc sprzedaż działki nie nastąpi w wykonaniu działalności gospodarczej i między nabyciem nieruchomości a sprzedażą (a nie między częściowym zniesieniem współwłasności nieruchomości a sprzedażą) upłynie więcej niż pięć lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło to nabycie (a nie częściowe zniesienie współwłasności), to sprzedaż ta nie będzie stanowiła źródła przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych działalność gospodarcza albo pozarolnicza działalność gospodarcza - oznacza działalność zarobkową:

1. wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,

2. polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,

3. polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

- prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń