PO 80 4/8 -777-780/95

W związku z przekazaniem przez OPZZ wraz z pismem z 18.7.1995 r., Nr OPZZ/FI/129/95 wyników kontroli skarbowej przeprowadzonej w Spółce przez Urząd Kontroli Skarbowej w Zielonej Górze - Ministerstwo Finansów uprzejmie wyjaśnia:

W świetle dokumentu "Wynik kontroli" oraz innych dokumentów załączonych do sprawy w tym zwłaszcza pisma Spółki z 7.7.1995 r. adresowanego do UKS w Zielonej Górze oraz odpowiedzi na to pismo udzielonej przez UKS w piśmie z 10.7.1995 r. nie można zająć jednoznacznego stanowiska co do zasadności nieuznania przez UKS wydatków na rzecz działających w Spółce związków zawodowych w kwocie 100 200 000 zł.

Z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 16 ust. 1 pkt 24) wynika, że nie są kosztem uzyskania przychodów wszelkie wydatki związane z nieruchomością udostępnioną w całości lub części nieodpłatnie m.in. związkom zawodowym, bowiem - stosownie do art. 13 ust. 2 pkt 2 ww. ustawy - nie ustala się przychodu w rozumieniu art. 13 ust. 1 tej ustawy. W konsekwencji zatem nie mogą również stanowić kosztów uzyskania przychodu poniesione wydatki związane z nieruchomością udostępnioną nieodpłatnie związkom zawodowym. Jeżeli zatem wymieniona wyżej kwota odnosi się do nieruchomości udostępnionej nieodpłatnie związkom zawodowym, to stanowisko UKS jest zasadne. Jeżeli natomiast omawiane wydatki są związane z udostępnioną nieruchomością, to przy rozpatrywaniu kwestii odnoszących się do funkcjonowania związków zawodowych należy posiłkować się postanowieniami ustawy z 23.5.1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. Nr 55, poz. 234 ze zm.).

Przepisy zawarte w art. 31 ustawy określają uprawnienia pracowników pełniących funkcje w zarządzie organizacji związkowych m.in. do zwolnienia ich od obowiązku świadczenia pracy oraz zasad wynagradzania w okresie kadencji zarządu. Ponadto przepis art. 33 tej ustawy nakłada na pracodawcę obowiązek udostępnienia zakładowej organizacji związku pomieszczeń i urządzeń technicznych niezbędnych do wykonywania prowadzonej działalności.

W świetle tych przepisów wydatki przedsiębiorstwa na wynagrodzenia funkcyjnych pracowników zarządu związku zawodowego działającego u pracodawcy oraz w związku z przydzielonym lokalem i korzystaniem z niezbędnych urządzeń będą kosztem uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Należy bowiem zauważyć, że wydatki te - mimo iż nie są wprost związane ze źródłami przychodu, to jednak dotyczą grup pracowniczych bezpośrednio - poprzez swoje organizacje związkowe - związanych z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa.

Jeżeli zatem ustalenia kontroli nie uznające tych wydatków za koszt uzyskania przychodu dotyczą tego typu wydatków, to są one nietrafne i pozostają w sprzeczności z przepisami ustawy o związkach zawodowych. Stanowisko inspektora kontroli skarbowej zawarte w odpowiedzi udzielonej Spółce z 10.7.995 r., który opierając się na sformułowaniu zawartym w art. 33 ustawy, że pojęcie "ma obowiązek udostępnić" wyraża pogląd, że nie jest tożsame z "zapewnić" - z punktu widzenia wykładni gramatycznej jest błędne, ponieważ rozstrzygający w treści przepisu jest wyraz "obowiązek"