ITPB1/415-161/10/MR

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 5 lutego 2010 r. (data wpływu 10 lutego 2010 r.), uzupełnionym w dniu 4 maja 2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wydatków na zapłatę zobowiązania wynikającego z weksla - jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie

W dniu 10 lutego 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wydatków na zapłatę zobowiązania wynikającego z weksla.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą od 1991 r. w zakresie usług transportu ciężarowego międzynarodowego. Usługi świadczone są w kraju i za granicą. Zawarł w 1999 r. z firmą X umowę leasingu operacyjnego ciągnika siodłowego. Firma X zażądała od Wnioskodawcy weksla jako zabezpieczenia przedmiotu leasingu. Wnioskodawca płacił regularnie, zgodnie z umową, raty leasingowe do momentu, kiedy dowiedział się, że firma X ogłasza upadłość. W połowie trwania umowy, w dniu 8 stycznia 2001 r. zwrócił pojazd otrzymując stosowny dokument – protokół zdawczo-odbiorczy, podpisany przez obie strony. Rozwiązanie umowy leasingowej nastąpiło ze strony Wnioskodawcy-leasingobiorcy w uzgodnieniu ustnym z leasingodawcą, z tego powodu, iż sprzęt posiadał zbyt dużo ukrytych wad, co utrudniało wykonywanie zarobkowania oraz ponoszone były dość duże wydatki na naprawę tego sprzętu. Umowa leasingowa dawała prawo zwrotu sprzętu, z czego Wnioskodawca korzystał. W protokole zdawczo-odbiorczym Wnioskodawca przekazał ciągnik siodłowy wraz z dowodem rejestracyjnym i 2 kompletami kluczyków. W uwagach protokołu odbierający zaznaczył przebieg ciągnika oraz uwzględnił zerwany zderzak i zepsuty zamek. Ponadto w protokole istnieje zapis „stan techniczny pojazdu określi wycena biegłego rzeczoznawcy”. Przez 6 lat żadna wycena biegłego rzeczoznawcy do podatnika nie dotarła oraz żadne inne dokumenty informujące o toczącym się postępowaniu w sprawie zdanego przedmiotu leasingu. Firma X nie dopełniła swoich obowiązków gdyż nie zwróciła Wnioskodawcy weksla. Weksel został sprzedany do firmy Y (indosatariusza). Indosatariusz wezwał wnioskodawcę – wystawcę weksla do uiszczenia kwoty 30.680 zł w terminie 14 dni od dnia wystawienia oświadczenia , tj. do 25 października 2007 r. W oświadczeniu tym poinformowano Wnioskodawcę, że jego weksel został indosowany z jego poręczenia. Oprotestowanie tego weksla było niemożliwe, gdyż oświadczenie indosatariusza było ostateczne, przesądowe. Kwota weksla zawierała niespłacone do końca trwania umowy raty leasingowe. Po otrzymani oświadczenia indosatariusza Wnioskodawca udał się do radcy prawnego, który oświadczył, że weksla tego nie można oprotestować i że sprawa jest dość zawiła, gdyż umowa była niezakończona. Nie zapłacenie weksla skutkuje sprawą sądową. Wnioskodawca zdawał sobie sprawę, że gdy dojdzie do rozprawy sądowej to poniesie koszty sądowe, adwokackie, a także koszty komornicze, które mogłyby sięgać podwójnej wartości weksla. Obawa i strach przed dodatkowymi kosztami zmusiły Wnioskodawcę do zapłaty weksla bez protestu. Ostatecznie należność rozłożono na raty, a ze spłaty Wnioskodawca wywiązał się w 2008 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zapłata za indosowany weksel, uprzednio zastawiony na rzecz przedmiotu leasingu (ciągnika siodłowego) służącego do zarobkowania, stanowi koszt uzyskania przychodu...

Zdaniem Wnioskodawcy, spłata tych należności stanowi koszt uzyskania przychodu. Firma X działała niesolidnie wobec swoich klientów. Zgodnie z umową odebrała przedmiot leasingu i dodatkowo sprzedała weksel wystawiony przez Wnioskodawcę firmie Y. Przedmiotowy weksel był zabezpieczeniem umowy, z której wynikało, że Wnioskodawca używa przedmiotu leasingu do działalności gospodarczej. Używając przedmiotu leasingu osiągał dodatkowe przychody, świadcząc więcej usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Z oceny związku z prowadzoną działalnością winno wynikać, iż poniesiony wydatek obiektywnie może się przyczynić do osiągnięcia przychodów z danego źródła względnie do jego zabezpieczenia albo zachowania.

Aby wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu winien, w myśl powołanego przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:

* pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

* nie znajdować się na liście wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

* być właściwie udokumentowany.

Natomiast art. 23 ust. 1 pkt 8 lit. b ustawy stanowi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę innych zobowiązań, w tym z tytułu udzielonych gwarancji i poręczeń. Przepis ten wyłącza z kosztów uzyskania przychodów m.in. zobowiązania z tytułu gwarancji i poręczeń. Należy uznać, że przez zobowiązanie z tytułu gwarancji można uznać tego rodzaju zobowiązanie, w którym podatnik przyjmuje odpowiedzialność, że osoba trzecia zaciągnie określone zobowiązanie albo spełni określone świadczenie. Zgodnie bowiem z przepisem art. 391 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), jeżeli w umowie zastrzeżono, że osoba trzecia zaciągnie określone zobowiązanie albo spełni określone świadczenie, ten, kto takie przyrzeczenie uczynił, odpowiedzialny jest za szkodę, którą druga strona ponosi przez to, że osoba trzecia odmawia zaciągnięcia zobowiązania albo nie spełnia świadczenia. Może jednak zwolnić się od obowiązku naprawienia szkody, spełniając przyrzeczone świadczenie, chyba że sprzeciwia się to umowie lub właściwości świadczenia. Wydatek z tytułu wyrównania szkody, o której mowa, nie będzie mógł być zatem uznany za koszt uzyskania przychodu.

Ponadto wskazać należy, że katalog wyłączeń, jaki występuje w tym przepisie nie jest katalogiem zamkniętym co oznacza, że nie tylko zobowiązania z tytułu gwarancji i poręczeń nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu ale także inne zobowiązania.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca wystawił weksel jako zabezpieczenie zawartej umowy leasingu operacyjnego. Po rozwiązaniu umowy leasingodawca nie zwrócił weksla sprzedając go innemu podmiotowi. Następnie nabywca weksla (indosatariusz) wystąpił o jego realizację. Wnioskodawca nieoprotestował weksla gdyż, po odbyciu konsultacji prawnej, stwierdził, że sprawa jest dość zawiła a umowa była niezakończona. Ponadto, koszty ewentualnego postępowania sądowego, koszty komornicze mogłyby sięgać podwójnej wartości weksla. W efekcie Wnioskodawca uregulował zobowiązanie z weksla.

Art. 9 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe (Dz. U. Nr 37, poz. 282 ze zm.) stanowi, że wystawca odpowiada za przyjęcie i za zapłatę wekslu (…). Każdy weksel można przenieść przez indos, chociażby nie był wystawiony wyraźnie na zlecenie (art. 11 ustawy Prawo wekslowe).

Oznacza to w odniesieniu do stanu faktycznego wskazanego we wniosku, że weksel wystawiony przez Wnioskodawcę na rzecz leasingodawcy w związku z istnieniem zobowiązania pieniężnego z tytułu umowy leasingu operacyjnego może być przenoszony na inne osoby w drodze indosu.

W myśl art. 14 tej ustawy, indos przenosi wszystkie prawa z wekslu (…).

Zatem posiadacz weksla (indosatariusz, tj. osoba, na rzecz której przeniesiono weksel w drodze indosu) może żądać zapłaty sumy wekslowej dopiero z nadejściem terminu zapłaty. Zobowiązanie wynikające z wystawienia weksla (tak trasowanego, jak i własnego) ma charakter abstrakcyjny - jest oderwane od podstawy prawnej wierzytelności. Przyczyna zobowiązania wekslowego nie jest w wekslu wyrażona, a tym samym nie wpływa na ważność i realizację wierzytelności wekslowej. W konsekwencji zobowiązanie wekslowe odrywa się od swego źródła i może być przenoszone na inne osoby (indos).

Na gruncie przepisów prawa podatkowego, istotnym dla podatkowej kwalifikacji poniesionego wydatku – spłaty zobowiązania wekslowego - w kategorii kosztu uzyskania przychodu jest przede wszystkim charakter wystawionego weksla, który jak wynika ze stanu faktycznego pełnił funkcję zabezpieczającą (gwarancyjną) przedmiot leasingu.

Biorąc więc pod uwagę istotę zobowiązania wekslowego oraz jego autonomiczny charakter, wydatki na spłatę należności wobec indosatariusza jako spłata innych zobowiązań nie mogą być uznane – wskutek ustawowego wyłączenia zawartego w przytoczonym przepisie art. 23 ust. 1 pkt 8 lit. b ustawy - za koszt uzyskania przychodu.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87–100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.