PO 2/11-01792/95

W nawiązaniu do pisma PO 2/11-01573/95 z 31 października 1995 r. dodatkowo uprzejmie wyjaśniam:

1. Wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dzieci następuje w chwili uzyskania przez nie samodzielności finansowej. Ma to miejsce, gdy dochody dzieci, niezależnie od źródeł ich pochodzenia (dochody z tytułu stosunku pracy, umów cywilnoprawnych, majątku i inne), wystarczają do pokrycia kosztów ich utrzymania. W przypadku innych członków rodziny obowiązek alimentacyjny istnieje tylko wtedy, gdy znajdują się one w niedostatku, tzn. nie mogą własnymi siłami zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb bytowych. Zakres obowiązku alimentacyjnego jest więc w tym przypadku węższy. Nie występuje on jednak, gdy niedostatek jest spowodowany przyczynami, za które ponosi odpowiedzialność osoba mogąca ubiegać się o świadczenie alimentacyjne Przy ustalaniu istnienia niedostatku można posiłkowo stosować ustawę o pomocy społecznej, min. uznając że osoba posiadająca dochody w wysokości pozwalającej ubiegać się o świadczenia z pomocy społecznej znajduje się w niedostatku.

2. Darowiznami na cele dobroczynne są środki przeznaczone na wspomożenie osób ubogich (zwłaszcza działalność filantropijna) Darowizna musi być przeznaczona dla osoby będącej w sytuacji materialnej umożliwiającej ubieganie się o świadczenia z pomocy społecznej. Konkretne cele, na jakie są przeznaczane darowizny, nie powinny wykraczać poza zakres określony ww. ustawą. Mogą to być głównie środki mające na celu zapewnienie obdarowanym: posiłku, ubrania, leczenia, pielęgnacji, sprawienia pogrzebu, czy też udostępnienia mieszkania.

3. Ponadto uprzejmie informuję, że za wydatki na cele naukowe i oświatowe podlegające odliczeniu od dochodu w formie darowizn należy rozumieć wydatki, które bezpośrednio służą rozwojowi umysłowemu człowieka. Kwalifikacji, czy dany wydatek zalicza się do kategorii wydatków na cele naukowe i oświatowe, można dokonywać korzystając posiłkowo z przepisów rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6 marca 1995 r. w sprawie określenia rodzajów przyrządów i pomocy naukowych, których zakup uprawnia do odliczenia poniesionych wydatków od dochodu (Dz.U. Nr 25, poz. 132). Są to między innymi wydatki na: zakup podręczników i wydawnictw naukowych, pomocy naukowych związanych z kierunkiem nauki, a także opłaty (czesne) za naukę w szkołach i uczelniach, opłacenie kursów językowych, komputerowych itp. Nie mieszczą się natomiast w zakresie art. 26 ust. 1 pkt 1 lit. a darowizny na zakwaterowanie, wyżywienie, ubranie ucznia (studenta), wydatki na dojazdy lub zakup na ten cel środka transportu itp.

4. Prawo do dokonania odliczeń przysługuje także w przypadku dokonania darowizny rzeczowej. Aby skorzystać z odliczenia przedmiot darowizny musi mieścić się w zakresie ustawowo określonych celów. Wartość przedmiotu darowizny, która podlega odpisowi, jest ustalana zgodnie z art. 7 i 8 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. Nr 45, poz. 207 ze zm.).

5 Jednocześnie informuję, że dowodem potwierdzającym dokonanie darowizny może być rachunek stwierdzający dokonanie przez obdarowanego wydatku na cel określony w ustawie. W przypadku braku rachunku dowodem jest również oświadczenie obdarowanego o fakcie wydatkowania lub zamiarze wydatkowania darowizny na cele ustawowe wymienione w umowie. Również podpisanie przez obdarowanego umowy darowizny jest wystarczającym dowodem złożenia powyższego oświadczenia, jeżeli w umowie został określony cel darowizny.