IPPB2/415-531/10-2/MK1

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 20.05.2010 r. (data wpływu 07.06.2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia dochodu z tytułu jednoczesnego wykupu całkowitego z konta IKE i KSD – jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie

W dniu 07.06.2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia dochodu z tytułu jednoczesnego wykupu całkowitego z konta IKE i KSD.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność ubezpieczeniową na podstawie przepisów ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 124, poz. 1151 z późn. zm.). W ramach prowadzonej działalności Spółka oferuje klientom umowy ubezpieczenia na życie - Indywidualne Konto Emerytalne („produkt ubezpieczeniowy”). Produkt ubezpieczeniowy zakłada prowadzenie dla każdego klienta dwóch rachunków - konto IKE oraz konto KSD (konto swobodnego dostępu). Konto IKE to wyodrębniony rachunek w ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym, na który wpływa 90% wartości każdej wpłaconej przez klienta składki regularnej i doraźnej, nie więcej jednak niż do wysokości limitu określonego w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych.

Natomiast konto swobodnego dostępu to wyodrębniony rachunek w ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym, na który wpływa 10% wartości każdej wpłaconej przez klienta składki regularnej i składki doraźnej. Na konto KSD trafiają również nadwyżki składek wpłaconych przez klienta po przekroczeniu limitu wpłat na IKE.

W ramach oferowanego produktu, składka regularna to składka z tytułu umowy ubezpieczenia, której wysokość i termin wymagalności zostały określone w polisie ubezpieczeniowej. Składka doraźna to wpłata niezwiązana ze składką regularną, uiszczaną przez klienta po wystawieniu polisy, w dowolnym czasie trwania umowy ubezpieczenia. Pieniądze wpłacane w formie składek regularnych i doraźnych inwestowane są w ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe.

Produkt ubezpieczeniowy dopuszcza możliwość całkowitego wykupu (zwrotu) oraz częściowego wykupu (zwrotu) środków wpłaconych na konto IKE i KSD. Wątpliwości dotyczą prawidłowości ustalenia dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania 19% podatkiem dochodowym w przypadku jednoczesnego wykupu całkowitego z obydwu kont IKE i KSD.

Konta IKE i KSD mają swoje umocowanie w jednej umowie ubezpieczenia na życie. Składki wpłacane przez oszczędzającego są wpłacane na ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy. Spółka podkreśla, iż w takim przypadku wykupu (zwrotu) klient otrzymuje jedną kwotę należnego świadczenia wynikającą z jednej umowy ubezpieczenia zawartej z Wnioskodawcą.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku jednoczesnego wykupu całkowitego z konta IKE i KSD, dochodem (podstawą opodatkowania) jest różnica między łączną kwotą stanowiącą wartość środków zgromadzonych na kontach IKE/KSD a sumą wpłat na konta IKE/KSD...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zdaniem Spółki, w przypadku jednoczesnego wykupu całkowitego z kont IKE/KSD, dochodem (podstawą opodatkowania) jest różnica między łączną kwotą wypłaconego świadczenia a sumą składek wpłaconych na subkonta IKE i KSD.

Uzasadnienie

Na podstawie art. 30a ust. 1 pkt 10 ustawy o PIT, od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy od dochodu oszczędzającego na indywidualnym koncie emerytalnym z tytułu zwrotu albo częściowego zwrotu, w rozumieniu przepisów o indywidualnych kontach emerytalnych, środków zgromadzonych na tym koncie (IKE).

Dochodem (podstawą opodatkowania), o którym mowa powyżej w przypadku wykupu całkowitego jest różnica między kwotą stanowiącą wartość środków zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym a sumą wpłat na indywidualne kontro emerytalne (art. 30a ust. 8).

Analogiczny sposób obliczenia dochodu (podstawy opodatkowania) obowiązuje przy całkowitym wykupie z konta KSD. W omawianym przypadku, dochodem jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy. Spółka podkreśla, iż wpłacane przez klienta składki ubezpieczeniowe wynikają z jednej umowy ubezpieczenia, oraz są przekazywane na ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy.

Przepisy ustawy o PIT nie zawierają dodatkowych wytycznych w zakresie określenia dochodu (podstawy opodatkowania). Tym samym należy odwołać się do postanowień art. 11 ustawy o PIT.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, przychodami są otrzymane lub postanowione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. W praktyce oznacza to, że przychodem są nie tylko otrzymane, ale również postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne. W omawianym przypadku do dyspozycji klienta, jest stawiana jedna kwota przychodu — co tym samym umożliwia łączne ujęcie przychodu z tytułu środków zgromadzonych na kontach IKE i KSD.

W doktrynie prawa podatkowego podkreśla się, iż „Przychód stanowią otrzymane lub postawione do dyspozycji pieniądze i wartości pieniężne. Przez pojęcie „otrzymane” - zgodnie ze Słownikiem języka polskiego - należy rozumieć takie pieniądze i wartości pieniężne, które zostały podatnikowi dane. Mając na uwadze istnienie wielu form rozliczeń, należy uznać, że otrzymane pieniądze to nie tylko wypłacona gotówka, ale również kwota, która wpłynęła na rachunek bankowy podatnika. Natomiast „postawionymi do dyspozycji” są takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik - wykazując określoną aktywność - ma możliwość włączyć do swojego władztwa. Innymi słowy, podatnik ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy, a nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone środki do dyspozycji.” (A. Bartosiewicz, R. Kubacki, Podatek dochodowy od osób fizycznych. Komentarz 2008 r.).

Powyższe znajduje uzasadnienie również w orzecznictwie sądów administracyjnych. Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 24 lutego 1994 r., SA/Wr 1804/93, Przegląd Orzecznictwa Podatkowego 1996, z. 5, poz. 160: „Przychód - a w konsekwencji dochód - pojawia się dopiero wtedy, gdy podatnik otrzymuje pieniądze, albo kiedy pieniądze są postawione do jego dyspozycji, a nie w chwili samego stwierdzenia przez osobę zobowiązaną, że podatnikowi przysługuje należność w określonej wysokości.”

Z uwagi na fakt, iż wypłacane (stawiane do dyspozycji) klientowi środki pieniężne mają umocowanie w jednej umowie ubezpieczenia na życie, oraz obejmują analogiczne zasady ustalania dochodu, zdaniem Spółki możliwe jest łączne opodatkowanie uzyskanego przez klienta dochodu (jednej kwoty przekazywanej podatnikowi). Jednocześnie, uwzględniając konieczność zastosowania jednego schematu obliczenia dochodu nie dojdzie w przypadku objętym zapytaniem do uszczuplenia należności publicznoprawnej z tytułu podatku PIT.

Reasumując, mając na uwadze fakt, iż klient otrzymuje jeden przychód wynikający z jednej umowy ubezpieczenia możliwe jest łączne ujęcie stanów kont IKE/KSD w celu obliczenia należnego podatku i zastosowanie poniższego wzoru:

dochód = wartość środków zgromadzonych na kontach IKE/KSD — suma wpłat przekazanych na konto IKE/KSD.

gdzie:

* wartość środków zgromadzonych na kontach IKE/KSD — aktualny stan środków posiadanych w dniu całkowitego wykupu na kontach IKE/KSD;

* suma wpłat na IKE/KSD — suma wszystkich wpłat oszczędzającego na IKE/KSD począwszy od dnia otwarcia konta do dnia całkowitego wykupu

Przykład:

Oszczędzający posiada konto IKE od 2008 r. Suma wpłat na konta IKE/KSD wyniosła do dnia całkowitego wykupu 5.000 PLN. Kwota zgromadzona na kontach IKE/KSD wynosi 6.000 PLN. Kwota dochodu (podstawy opodatkowania) wynosi 1.000 PLN (6000 — 5000).

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych (Dz. U. Nr 116, poz. 1205 z późn. zm.) zwrot środków zgromadzonych na IKE następuje w razie wypowiedzenia umowy o prowadzenie IKE przez którąkolwiek ze stron, jeżeli nie zachodzą przesłanki do wypłaty lub wypłaty transferowej.

Zwrot środków z IKE powoduje powstanie obowiązku podatkowego u oszczędzającego w IKE i wiąże się z koniecznością zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

W tym przypadku płatnikiem tego podatku będzie instytucja, która prowadzi IKE, a następnie dokona zwrotu środków z IKE zgodnie z art. 41 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.).

Kwota zryczałtowanego podatku w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek, podlega wpłacie na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby płatnika (bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby) (art. 42 ust. 1 ww. ustawy). Jednocześnie do urzędu powinna być przesłana deklaracja według ustalonego wzoru. Będzie to deklaracja PIT-8AR.

Stosownie do art. 30a ust. 1 pkt 10 ustawy od dochodu oszczędzającego na indywidualnym koncie emerytalnym z tytułu zwrotu albo częściowego zwrotu, w rozumieniu przepisów o indywidualnych kontach emerytalnych, środków zgromadzonych na tym koncie, pobiera się 19 % zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a.

Zgodnie z art. 30a ust. 8 dochodem, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, jest różnica między kwotą stanowiącą wartość środków zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym a sumą wpłat na indywidualne konto emerytalne, a w przypadku częściowego zwrotu dochodem jest kwota zwrotu pomniejszona o kwotę stanowiącą iloczyn kwoty zwrotu i wskaźnika stanowiącego udział sumy wpłat na indywidualne konto emerytalne do wartości środków zgromadzonych na tym koncie. Dochodu tego nie pomniejsza się o straty z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych poniesionych w roku podatkowym oraz w latach poprzednich.

Przez pojęcie wpłaty należy rozumieć wpłatę środków pieniężnych dokonywaną przez oszczędzającego na IKE i przekazanie pożytków z papierów wartościowych zgromadzonych na IKE oszczędzającego.

Natomiast na sumę wpłat na IKE będą składały się wpłaty oszczędzającego na IKE, z którego dokonywany jest częściowy zwrot oraz wpłaty na IKE prowadzone przez poprzednie instytucje finansowe.

W sumie wpłat nie mogą być uwzględnione wpłaty w ramach pracowniczych programów emerytalnych, z których nastąpiły wypłaty transferowe do IKE. Zgodnie bowiem z art. 37 ust. 1a ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych, przedmiotem częściowo zwracanych środków mogą być tylko środki pochodzące z wpłat na IKE. Do sumy wpłat na IKE nie będą zaliczone także wypłaty transferowe z IKE zmarłego na IKE osoby uprawnionej.

Za wartość zgromadzonych środków na IKE należy rozumieć wartość wszystkich środków zgromadzonych na IKE oszczędzającego, jaką mają one w dniu realizacji zwrotu, zarówno pochodzących z wpłat na IKE, jak i środki transferowane z PPE lub wcześniejszych IKE.

W przypadku zwrotu całości środków zgromadzonych na IKE dochodem będzie różnica między kwotą stanowiącą wartość środków zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym (wartość wszystkich środków zgromadzonych na IKE oszczędzającego, jaką mają one w dniu realizacji zwrotu) a sumą wpłat na indywidualne konto emerytalne (wpłaty oszczędzającego na IKE, oraz wpłaty na IKE prowadzone przez poprzednie instytucje finansowe. W sumie wpłat nie mogą być uwzględnione wpłaty w ramach pracowniczych programów emerytalnych, z których nastąpiły wypłaty transferowe do IKE oraz wypłaty transferowe z IKE zmarłego na IKE osoby uprawnionej).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności oferuje klientom umowy ubezpieczenia na życie - Indywidualne Konto Emerytalne („produkt ubezpieczeniowy”). Produkt ubezpieczeniowy zakłada prowadzenie dla każdego klienta dwóch rachunków - konto IKE oraz konto KSD (konto swobodnego dostępu). Konto IKE to wyodrębniony rachunek w ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym, na który wpływa 90% wartości każdej wpłaconej przez klienta składki regularnej i doraźnej, nie więcej jednak niż do wysokości limitu określonego w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych. Natomiast konto swobodnego dostępu to wyodrębniony rachunek w ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym, na który wpływa 10% wartości każdej wpłaconej przez klienta składki regularnej i składki doraźnej. Na konto KSD trafiają również nadwyżki składek wpłaconych przez klienta po przekroczeniu limitu wpłat na IKE. W ramach oferowanego produktu, składka regularna to składka z tytułu umowy ubezpieczenia, której wysokość i termin wymagalności zostały określone w polisie ubezpieczeniowej. Składka doraźna to wpłata niezwiązana ze składką regularną, uiszczaną przez klienta po wystawieniu polisy, w dowolnym czasie trwania umowy ubezpieczenia. Pieniądze wpłacane w formie składek regularnych i doraźnych inwestowane są w ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe. Produkt ubezpieczeniowy dopuszcza możliwość całkowitego wykupu (zwrotu) oraz częściowego wykupu (zwrotu) środków wpłaconych na konto IKE i KSD. Konta IKE i KSD mają swoje umocowanie w jednej umowie ubezpieczenia na życie. Składki wpłacane przez oszczędzającego są wpłacane na ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy.

Zatem należy stwierdzić, iż dochód z tytułu wykupu całkowitego z konta IKE należy opodatkować na zasadach określonych w art. 30a ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 30a ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast dochód z tytułu wykupu całkowitego z konta swobodnego dostępu (KSD) należy opodatkować na zasadach określonych w art. 30a ust. 1 pkt 5 ww. ustawy.

W myśl art. 30a ust. 1 pkt 5 ww. ustawy od dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy.

Zgodnie z art. 30a ust. 5 ww. ustawy dochodu, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, nie pomniejsza się o straty z tytułu udziału w funduszach kapitałowych oraz inne straty z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych, poniesione w roku podatkowym oraz w latach poprzednich.

Ogólna zasada ustalania dochodu wyrażona w art. 9 ust. 2 powołanych przepisów stanowi, że dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym.

Zgodnie z generalną zasadą ustalania kosztów uzyskania przychodów, określoną w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy.

Z kolei w myśl art. 23 ust. 1 pkt 38 powołanej ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

Reasumując w przypadku jednoczesnego całkowitego zwrotu z konta IKE i KSD należy odrębnie liczyć dochód z tytułu zwrotu z konta IKE i odrębnie z tytułu zwrotu z konta KSD. Wykup całkowity z konta IKE należy opodatkować na zasadach określonych w art. 30a ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 30a ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast dochód z tytułu wykupu całkowitego z konta swobodnego dostępu (KSD) należy opodatkować na zasadach określonych w art. 30a ust. 1 pkt 5 ww. ustawy.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.