ILPB1/415-1118/11-2/AMN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 14 września 2011 r. (data wpływu 22 września 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych poniesienia przez Spółkę jako pracodawcę wydatków na zakup polisy ubezpieczeniowej pracownika odbywającego zagraniczną podróż służbową – jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie

W dniu 22 września 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych poniesienia przez Spółkę jako pracodawcę wydatków na zakup polisy ubezpieczeniowej pracownika odbywającego zagraniczną podróż służbową.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Pracownicy Spółki uczestniczą w wyjazdach zagranicznych w ramach delegacji. Spółka ubezpiecza pracownika, który odbywa zagraniczną podróż służbową wykupując polisę ubezpieczeniową, w ramach której pracownik ma zapewnioną podstawową opiekę medyczną w razie nagłej choroby, nieszczęśliwego wypadku, ma ubezpieczony bagaż oraz jest ubezpieczony z tytułu odpowiedzialności cywilnej. Polisa zawarta jest na okres odbywania zagranicznej podróży służbowej i jest wystawiona na konkretnego pracownika. Polisa nie przewiduje wypłaty odszkodowania na rzecz Pracodawcy, który ponosi koszt składki. Ewentualna wypłata świadczeń jest skierowana do osoby ubezpieczonej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionym stanie faktycznym powstaje po stronie pracownika przychód z tytułu wykupionej przez Pracodawcę polisy na czas służbowej podróży zagranicznej, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych...

Zdaniem Wnioskodawcy, dotychczas Spółka dolicza wartość zapłaconych składek z tytułu polisy ubezpieczeniowej do przychodu pracownika ze stosunku pracy, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pracownik w delegację zagraniczną wysyłany jest na polecenie pracodawcy świadcząc pracę na jego rzecz. Spółka ubezpiecza pracowników wyjeżdżających w służbową podróż zagraniczną oraz opłaca składkę na to ubezpieczenie. Zainteresowany wskazał, iż postępowanie to potwierdzają liczne interpretacje indywidualne Dyrektorów Izb oraz Urzędów Skarbowych.

Wątpliwość odnośnie prawidłowości dotychczasowego postępowania Spółki zrodziło stanowisko Ministra Finansów z marca 2011 r. nr DD3/033/205/KDJ/10/PK-1417, w świetle którego składka ubezpieczeniowa za czas trwania podróży opłacona przez pracodawcę nie jest przychodem pracownika. Pracownik w wyniku jej opłacenia przez pracodawcę nie otrzymuje bowiem przysporzenia finansowego bądź majątkowego.

Wnioskodawca przychyla się do tego stanowiska, z uwagi na fakt, iż zapłata tej składki ma na celu jedynie ochronę interesów pracodawcy, gdyż pracodawca wykupując przedmiotowe ubezpieczenie zabezpiecza siebie przed ewentualną koniecznością zwrotu z własnych środków kosztów leczenia pracownika, poniesionych podczas podróży za granicą.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ww. ustawy źródłami przychodów są m.in. stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta, działalność wykonywana osobiście, inne źródła.

Przepis art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jak wynika z cytowanego powyżej przepisu, pod pojęciem przychodu ustawodawca rozumie nie tylko otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze, lecz również wartości pieniężne oraz wartość innych uzyskanych przez podatnika świadczeń. Nieistotne jest przy tym, czy pieniądze te (wartości pieniężne) stanowią formę wynagrodzenia osoby fizycznej, czy też są zwrotem poniesionego przez tę osobę wydatku.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty, niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie z art. 12 ust. 3 tej ustawy wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b.

W myśl art. 11 ust. 2a ww. ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców,

jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi zakupione – według cen zakupu,

jeżeli przedmiotem świadczenia jest udostępnienie lokalu lub budynku – według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku,

w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnieniu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego tzn. zarówno pieniężna jak i niepieniężna.

Świadczenia pieniężne ponoszone za określone osoby należą do nieodpłatnych świadczeń. Ich pojęcia nie definiuje jednak ustawa o podatku dochodowym. Termin „świadczenie” pojawia się na gruncie ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r., Nr 16, poz. 93 ze zm.) i zgodnie z art. 353 ww. ustawy, oznacza przedmiot stosunku zobowiązaniowego, który wyraża się obowiązkiem określonego zachowania przez podmiot zobowiązany. Dla celów podatkowych pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono nie tylko działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony, ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest nieodpłatne przysporzenie majątku innej osobie kosztem majątku innego podmiotu, mające konkretny wymiar finansowy.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 16 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas:

podróży służbowej pracownika,

podróży osoby niebędącej pracownikiem

– do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.

Odrębnymi przepisami, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 16 ww. ustawy są przepisy odpowiednio:

rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1990 ze zm.),

rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1991 ze zm.).

Zatem ustawodawca ograniczył wysokość zwolnienia od podatku wyłącznie do diet i innych należności za czas podróży służbowej pracownika oraz podróży osoby niebędącej pracownikiem, określonych w przepisach ustaw bądź wydanych przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej ww. rozporządzeń.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Spółka ubezpiecza pracownika, który odbywa zagraniczną podróż służbową wykupując polisę ubezpieczeniową, w ramach której pracownik ma zapewnioną podstawową opiekę medyczną w razie nagłej choroby, nieszczęśliwego wypadku, ma ubezpieczony bagaż oraz jest ubezpieczony z tytułu odpowiedzialności cywilnej. Polisa jest wystawiona na pracownika i nie przewiduje wypłaty odszkodowania na rzecz Pracodawcy, który ponosi koszt składki. Ewentualna wypłata świadczeń jest skierowana do osoby ubezpieczonej.

Podkreślić należy, iż w praktyce w pojęciu przychodu mieści się każda realna korzyść, jaką uzyskał bądź uzyska podatnik. Do tych korzyści zaliczyć należy również wydatek poniesiony przez Wnioskodawcę na rzecz pracownika za zakup polisy ubezpieczeniowej w ramach której pracownik ma zapewnioną podstawową opiekę medyczną w razie nagłej choroby, nieszczęśliwego wypadku, ma ubezpieczony bagaż oraz jest ubezpieczony z tytułu odpowiedzialności cywilnej w związku z odbywaną podróżą przez ww. osobę. Wobec braku przepisów zwalniających powyższe korzyści z opodatkowania stanowią one, co do zasady, przychód podlegający opodatkowaniu.

Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadził pewne zwolnienia z opodatkowania. Jednakże należy wyjaśnić, iż zwolnienia podatkowe (ulgi, preferencje) stanowią wyłom od zasady powszechności opodatkowania, zatem muszą one być interpretowane ściśle, tj. bez dokonywania wykładni rozszerzającej, a także zawężającej danego przepisu prawa podatkowego.

Sytuacja, w której składka opłacana jest przez inną osobę niż ta, w której interesie zawierana jest umowa powoduje powstanie przychodu u osoby, na rzecz której zawierana jest umowa. Jest ona bowiem odstępstwem od ogólnej zasady pokrywania kosztów ubezpieczenia przez podmiot, którego interesów umowa dotyczy.

Gdyby bowiem Wnioskodawca nie sfinansował własnym majątkiem kosztów polisy, takie wydatki musiałyby z własnych środków ponieść pracownik. Tym samym odniósł on realną korzyść poprzez fakt, iż nie poniósł on uszczerbku we własnym majątku. Trudno nie mówić o tejże korzyści w sytuacji, kiedy ubezpieczenie jest przypisane do konkretnej osoby, która korzysta z ochrony ubezpieczeniowej jak również uprawniona jest do profitów (ewentualne odszkodowanie) z zawartej polisy. Gdyby wolą ustawodawcy nie było zaliczanie do przychodu świadczeniobiorcy żadnych wydatków czy świadczeń ponoszonych za niego przez świadczeniodawcę, związanych z wykonywaniem obowiązków wynikających z łączącego stosunku prawnego, to ustawodawca nie wymieniłby w katalogu zwolnień szeregu dochodów ściśle związanych właśnie z wykonywaniem obowiązków służbowych (np. diety i inne należności za czas podróży służbowej; ekwiwalenty pieniężne za używane przez pracowników przy wykonywaniu pracy narzędzia, materiały, sprzęt, stanowiące ich własność; zwrot kosztów poniesionych przez pracownika z tytułu używania w jazdach lokalnych – dla potrzeb zakładu pracy - pojazdów stanowiących własność pracownika). Brak jest przepisów, które nakładałyby obowiązek pokrycia wskazanego we wniosku wydatku przez podmiot zlecający wyjazd. Skoro tak, to wskazane powyżej świadczenie stanowić będzie w świetle prawa podatkowego przychód, który należy zaliczyć do odpowiedniego źródła, określanego według stosunku łączącego Wnioskodawcę z osobą, której zleca podróż – w przedmiotowej sprawie do przychodów ze stosunku pracy.

Reasumując, skoro z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca finansuje zakup polisy ubezpieczeniowej, przypisanej do konkretnej osoby, która będzie korzystać z ochrony ubezpieczeniowej (ewentualne odszkodowanie), a ustawodawca nie wymienił ww. świadczenia w katalogu zwolnień, wówczas będzie ono stanowiło przychód pracownika z tytułu wykupionej przez Pracodawcę polisy na czas podróży służbowej, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zatem na Wnioskodawcy ciążą obowiązki płatnika, o których mowa w art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. do obliczenia, poboru i odprowadzenia zaliczek na podatek dochodowy.

W kwestii powołanej przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnej Ministra Finansów z dnia 31 marca 2011 r., znak: DD3/033/205/KDJ/10/PK-1417, tut. Organ zaznacza, iż interpretacja ta nie jest interpretacją ogólną wydaną przez Ministra Finansów na podstawie art. 14a Ordynacji podatkowej, którą to tut. Organ byłby związany. Jak stanowi ww. przepis minister właściwy do spraw finansów publicznych dąży do zapewnienia jednolitego stosowania prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej, dokonując w szczególności jego interpretacji, przy uwzględnieniu orzecznictwa sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (interpretacje ogólne). Ponadto należy podkreślić, iż powołana interpretacja indywidualna została wydana w stosunku do zupełnie innego stanu faktycznego niż stanu będącego przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej, tym samym jej postanowień nie można wprost zastosować na gruncie sprawy przedstawionej w rozpatrywanym wniosku.

Zatem, odnosząc się do powołanego przez Wnioskodawcę pisma urzędowego co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, tut. organ informuje, że zostało ono wydane w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.