ILPP4/443-307/11-2/EWW

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 7 kwietnia 2011 r. (data wpływu 15 kwietnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania podmiotów za podatników w myśl art. 28a ustawy o podatku od towarów i usług – jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 15 kwietnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania podmiotów za podatników w myśl art. 28a ustawy o podatku od towarów i usług.
W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.
Wnioskodawca świadczy usługi targowe w Polsce i poza granicami kraju, m.in.:
1. podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą, mającym siedzibę na terytorium UE i nieposiadającym aktywnego numeru ID VAT UE;
2. podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą, mającym siedzibę w państwach poza granicami UE;
3. fundacjom, stowarzyszeniom, osobom fizycznym, mającym siedzibę/miejsce zamieszkania poza granicami kraju;
4. fundacjom, stowarzyszeniom, izbom, szkołom publicznym, mającym siedzibę na terenie kraju;
5. ministerstwom, ambasadom, agencjom rządowym, mającym siedzibę poza granicami kraju;
6. ministerstwom, agencjom rządowym, urzędom państwowej i samorządowej administracji terenowej, mającym siedzibę na terytorium kraju.
Usługi targowe polegają na wynajmie powierzchni wystawienniczej, udostępnianiu całego szeregu usług pozwalających na zaangażowanie stoiska i przeprowadzeniu zaplanowanych przez wystawcę działań podczas targów, czasem z zabezpieczeniem dojazdu i pobytu personelu wystawcy i ich gości.
W przypadku podmiotów wskazanych w pkt 1 i 2, Spółka stwierdza fakt prowadzenia działalności gospodarczej na podstawie ich formy prawnej (spółka prawa handlowego i odpowiednie), przedstawianego przez nie zakresu działalności, rodzaju transakcji (większość jej usług jest kierowana wyłącznie do podmiotów gospodarczych).
Dla ustalenia miejsca świadczenia usługi, rozstrzygającym o miejscu opodatkowania, Zainteresowany określa status nabywcy, czy zgodnie z art. 28a ustawy o podatku od towarów i usług może być on uznany za podatnika, czy nie.
Prawidłowa kwalifikacja ma zasadnicze znaczenie, ponieważ miejscem świadczenia usług targowych na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest faktyczne miejsce wykonywania tych usług (art. 28g ust. 2).
W przypadku świadczenia usług podatnikom, zgodnie z art. 28b, za miejsce świadczenia przyjmuje się miejsce siedziby nabywcy.
W odniesieniu do wyżej wymienionych rodzajów podmiotów, Wnioskodawca stosuje następujące reguły kwalifikacji:
* bezwzględnie za podatników uznaje się podmioty wskazane w pkt 1 i 2;
* podmioty wymienione w pkt 3 uznaje się za podatników wyłącznie w przypadku udokumentowania przez nabywcę, że prowadzi działalność gospodarczą lub jest zarejestrowany na potrzeby podatku od wartości dodanej;
* podmioty wskazane w pkt 5 uznaje się za niebędące podatnikami;
* dla podmiotów wymienionych w pkt 4 i 6 status nabywcy ustala się w przypadku faktycznego świadczenia usług targowych poza terytorium kraju, kwalifikacja odbywa się wówczas zgodnie z oświadczeniem złożonym przez nabywcę „jesteśmy/nie jesteśmy podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy o podatku od towarów i usług (…)”.
W związku z powyższym zadano następujące pytanie.
Czy kwalifikacja klientów Spółki wymienionych w pkt 1-6, według przedstawionych zasad jest prawidłowa w rozumieniu art. 28a ustawy o podatku od towarów i usług...
Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 28a pkt 1 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług, za podatnika w rozumieniu tego przepisu należy uznać każdy podmiot zagraniczny mający siedzibę na terenie UE, niezależnie od faktu posiadania przez niego jakiegokolwiek identyfikatora podatkowego, lub mający siedzibę poza obszarem UE, o ile prowadzi samodzielną działalność gospodarczą.
W przypadku klientów Zainteresowanego, o prowadzeniu działalności gospodarczej informuje forma prawna (spółki prawa handlowego), a także obowiązkowo podawany zakres działalności, niezbędny do usytuowania stoiska klienta, czy zamieszczenia jego danych w katalogu. Większość oferty Spółki jest skierowana wyłącznie do podmiotów gospodarczych. W szczególnych przypadkach dokonuje ona kwalifikacji na podstawie dokumentu urzędowego poświadczającego np. rejestrację do celów działalności gospodarczej. Jeżeli dany podmiot wykonuje czynności, które stanowią działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy i jednocześnie prowadzi działalność nieuznaną za działalność gospodarczą, wówczas na podstawie art. 28a pkt 2 przyjmuje się, że działa w każdym przypadku jako podatnik. Nie ma przy tym znaczenia, jaki udział w działalności danego podmiotu stanowi działalność gospodarcza, a jaki działalność nie kwalifikująca się do niej.
Podmioty wymienione w pkt 3 najczęściej korzystają z targów organizowanych przez Wnioskodawcę w kraju. Chcąc zatem skorzystać z mechanizmu odwróconego naliczania podatku, muszą udokumentować, że prowadzą działalność gospodarczą, co umożliwia zastosowanie wobec nich przepisu art. 28a pkt 2, albo są zarejestrowane na potrzeby podatku od wartości dodanej, wtedy można uwzględnić art. 28a pkt 1 lit. b.
W praktyce oznacza to, że do uznania za podatnika nabywca taki winien wykazać się aktywnym ID VAT UE lub odpowiednim oświadczeniem o prowadzeniu działalności gospodarczej, popartym dokumentem rejestracyjnym lub podobnym.
Zdaniem Zainteresowanego, nie ma takiej alternatywy dla podmiotów wskazanych w pkt 5. Art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług, odnosi się do możliwości uznania za podatnika organów władzy w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a więc nie może mieć zastosowania do organów władzy obcych państw, mających siedzibę poza terytorium kraju.
Status podmiotów wskazanych w pkt 4 i 6 jest ustalany w przypadku świadczenia usług poza granicami kraju, ponieważ tylko wtedy, zgodnie z art. 28g ust. 2, lokuje on miejsce opodatkowania usługi w miejscu jej faktycznego wykonania. Z natury rzeczy, Spółce byłoby ogromnie trudno stwierdzić stan faktyczny u nabywcy, pozwalający w sposób pewny określić, czy spełnia on warunki bycia podatnikiem według art. 28a, szczególnie przepisu pkt 2. Przykładowo, za podatnika w myśl tego przepisu może zostać uznana jednostka samorządu terytorialnego, np. gmina, która wykonuje również czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, np. w zakresie najmu i dzierżawy nieruchomości stanowiących jej własność. Zdaniem Zainteresowanego, w tych przypadkach wiążącym i wystarczającym dla usługodawcy dokumentem, stanowiącym podstawę kwalifikacji jako podatnika (lub nie), jest oświadczenie nabywcy o byciu (lub nie) podatnikiem w rozumieniu art. 28a.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:
1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Z dniem 1 stycznia 2010 r. (z wyjątkami określonymi w art. 8 tej ustawy), weszła w życie ustawa z dnia 23 października 2009 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 195, poz. 1504), zgodnie z którą uchylone zostały art. 27 i art. 28, a dodano art. 28a do art. 28o regulujące kwestię określenia miejsca świadczenia usług.
Stosownie do art. 28a ustawy, na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:
1. ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:
1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
2. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
2. podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.
Powyższy artykuł wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalenia miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy, zgodnie z którym działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.
Powyższe stanowi odzwierciedlenie regulacji prawnych zawartych w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 ze zm.).
Stosownie do art. 9 ust. 1 ww. Dyrektywy, „podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.
„Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.
Zaznaczyć należy, że aby określić miejsce świadczenia usługi, konieczne jest określenie statusu podatkowego nabywcy. Podstawową kwestią jest ustalenie, czy nabywca usługi jest podatnikiem, czy też podmiotem niemającym takiego statusu.
Pomimo jednak, iż ustawodawca wprowadził specyficzną definicję podatnika na potrzeby przepisów o miejscu świadczenia usług, to jednak ani w ustawie, ani przepisach wykonawczych do niej, nie określił on sposobu ani wytycznych mających umożliwić taką kwalifikację podmiotów.
Z chwilą przystąpienia do Unii Europejskiej państwa członkowskie zobowiązały się do wykonywania i stosowania prawa wspólnotowego. Ustawa w ślad za Dyrektywą 2006/112/WE, ustala różne zasady określania miejsca świadczenia usług w zależności od tego, czy nabywcą jest podatnik VAT, o którym mowa w art. 28a ustawy, czy też podmiot niebędący podatnikiem. Podatnik świadczący usługę powinien zatem w pierwszej kolejności potwierdzić, przy zachowaniu należytej staranności, czy nabywca usługi ma status podatnika.
Wskazać należy, że podatnik podatku VAT w zakresie realizowanych przez siebie działań gospodarczych działa głównie w ramach systemu wytyczonego przez przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tejże ustawy. Planując działania w obszarze swojej działalności gospodarczej, podatnik VAT musi zatem uwzględnić przepisy, które będą odnosić się do wykonywanych czynności i przewidzieć skutki swoich decyzji na gruncie przepisów o VAT. Zatem to na nim ciąży obowiązek uzyskania rzetelnej informacji o statusie podmiotów nabywających świadczone przez niego usługi.
Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że usługodawca w celu określenia statusu podmiotów, na rzecz których wykonuje swoje usługi, powinien uzyskać od tych podmiotów odpowiednie informacje umożliwiające ich identyfikację jako podatników VAT w rozumieniu art. 28a ustawy, starać się pozyskać takie informacje we własnym zakresie oraz z zachowaniem należytej staranności dokonać ich weryfikacji.
Jeżeli zatem, w celu określenia statusu usługobiorców świadczonych usług, Wnioskodawca wykonuje powołane powyżej czynności, stwierdzić należy, że stosowane przez niego zasady kwalifikacji klientów są prawidłowe.
Tut. Organ zaznacza, iż od dnia 1 lipca 2011 r. (z kilkoma wyjątkami) stosuje się rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiające środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 77). W Sekcji 4 Miejsce świadczenia usług, Podsekcji 1 Status podatnika, zawarte zostały szczegółowe zasady dotyczące kwestii weryfikacji podmiotów.
Zgodnie z art. 17 ust. 1 tego rozporządzenia, w przypadku gdy miejsce świadczenia usług uzależnione jest od tego, czy usługobiorca jest czy też nie jest podatnikiem, status usługobiorcy ustala się na podstawie art. 9-13 i art. 43 dyrektywy 2006/112/WE.
Osoba prawna niebędąca podatnikiem zidentyfikowana lub zobowiązana do identyfikacji do celów VAT na mocy art. 214 ust. 1 lit. b dyrektywy 2006/112/WE z uwagi na to, że jej transakcje wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów są opodatkowane VAT lub z uwagi na skorzystanie z możliwości opodatkowania tych transakcji VAT, jest podatnikiem w rozumieniu art. 43 tej dyrektywy (art. 17 ust. 2 cyt. rozporządzenia).
Stosownie do art. 18 ust. 1 ww. rozporządzenia, o ile usługodawca nie ma odmiennych informacji, może uznać, że usługobiorca prowadzący działalność gospodarczą na terytorium Wspólnoty ma status podatnika:
1. gdy usługobiorca przekazał mu swój indywidualny numer identyfikacyjny VAT i usługodawca uzyska potwierdzenie ważności numeru identyfikacyjnego, a także nazwiska/nazwy i adresu przypisanych temu numerowi zgodnie z art. 31 rozporządzenia Rady (WE) nr 904/2010 z dnia 7 października 2010 r. w sprawie współpracy administracyjnej oraz zwalczania oszustw w dziedzinie podatku od wartości dodanej;
2. gdy usługobiorca nie otrzymał jeszcze indywidualnego numeru identyfikacyjnego VAT, ale poinformował usługodawcę, że zwrócił się z wnioskiem o jego nadanie i usługodawca uzyska dowolny inny dowód potwierdzający, że usługobiorca jest podatnikiem lub osobą prawną niebędącą podatnikiem, w stosunku do której wymagana jest identyfikacja do celów VAT, oraz jeżeli dokona w rozsądnym zakresie weryfikacji rzetelności przedstawionych przez usługobiorcę danych za pomocą zwykłych, handlowych środków bezpieczeństwa, takich jak środki dotyczące kontroli lub płatności.
O ile usługodawca nie ma odmiennych informacji, może uznać, że usługobiorca prowadzący działalność gospodarczą na terytorium Wspólnoty ma status osoby niebędącej podatnikiem, jeżeli wykaże, że ten usługobiorca nie przekazał mu swojego indywidualnego numeru identyfikacyjnego VAT (art. 18 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego).
W myśl art. 18 ust. 3 tego rozporządzenia, o ile usługodawca nie ma odmiennych informacji, może uznać, że usługobiorca nieprowadzący działalności gospodarczej na terytorium Wspólnoty ma status podatnika:
1. jeżeli uzyska od usługobiorcy zaświadczenie wydane przez właściwe organy podatkowe usługobiorcy, potwierdzające, że usługobiorca prowadzi działalność gospodarczą i uprawniające go do otrzymania zwrotu VAT na mocy dyrektywy Rady 86/560/EWG z dnia 17 listopada 1986 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do podatków obrotowych – warunki zwrotu podatku od wartości dodanej podatnikom niemającym siedziby na terytorium Wspólnoty;
2. w przypadku gdy usługobiorca nie ma tego zaświadczenia – jeżeli dysponuje numerem VAT lub podobnym numerem nadanym usługobiorcy przez państwo siedziby i służącym identyfikacji przedsiębiorców lub dowolnym innym dowodem potwierdzającym, że usługobiorca jest podatnikiem oraz jeżeli dokona w rozsądnym zakresie weryfikacji rzetelności przedstawionych przez usługobiorcę danych za pomocą zwykłych, handlowych środków bezpieczeństwa, takich jak środki dotyczące kontroli tożsamości lub płatności.
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy, które nie zostały objęte pytaniem oraz własnym stanowiskiem - nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 oraz art. 14f § 2 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone. Dotyczy to w szczególności ustalania miejsca świadczenia wykonywanych przez Wnioskodawcę usług.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.