IBPBI/2/423-147/13/PC

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z dnia 03 lipca 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 30 października 2012 r. (data wpływu do tut. BKIP 05 listopada 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie otrzymania przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia z tytułu pełnienia funkcji członków zarządu przez wspólników – jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 05 listopada 2012 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie otrzymania przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia z tytułu pełnienia funkcji członków zarządu przez wspólników.
W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:
W skład Zarządu Spółki wchodzą wyłącznie wspólnicy tej spółki i nie pobierają z tego tytułu wynagrodzenia. Zarząd pełni funkcje na podstawie powołania, zgodnie z art. 201 § 3 i 4 Kodeksu Spółek Handlowych. Umowa Spółki została zawarta dnia 4 czerwca 2012 r.
W związku z powyższym zadano następujące pytanie:
Czy w przedstawionej sytuacji, tj. gdy członkowie zarządu, będący wspólnikami, pełnią funkcje nieodpłatnie wyłącznie na podstawie przepisów KSH, tj. uchwały wspólników lub umowy spółki powołującej Ich do składu tego organu spółki, po stronie Spółki powstaje przychód z tytułu otrzymania nieodpłatnych świadczeń...
Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionej sytuacji, tj. gdy członkowie zarządu, będący wspólnikami, pełnią funkcje nieodpłatnie wyłącznie na podstawie przepisów KSH, tj. uchwały wspólników lub umowy spółki powołującej Ich do składu tego organu spółki, po stronie Spółki nie powstaje przychód z tytułu otrzymania nieodpłatnych świadczeń.
Jak wynika z art. 201 § 1 KSH, organem spółki z o.o., który prowadzi jej sprawy oraz ją reprezentuje jest Zarząd. Kwestię ustanawiania składu osobowego zarządu regulują przepisy art. 201 § 2-4 KSH: do Zarządu mogą być powołane osoby spośród wspólników.
Wskazać przy tym należy, iż przepisy KSH nie łączą wykonywania funkcji członka zarządu z wynagrodzeniem. Zatem możliwa jest i jak najbardziej dopuszczalna przez prawo, sytuacja pełnienia funkcji członka zarządu bez wynagrodzenia.
W art. 201 § 3 i 4 KSH użyte zostało sformułowanie, iż członek zarządu jest „powoływany” i pod tym pojęciem należy rozumieć ustanowienie zarządu w spółce, które może być dokonane poprzez wybór określonych osób. Ich wskazanie czy też powołanie. Powołanie jest więc terminem ogólnym, obejmującym każdą formę prowadzącą do nawiązania stosunku organizacyjnego - pełnienia przez daną osobę funkcji w organie spółki, na podstawie art. 201 KSH. Za tego typu ustanowieniem składu zarządu nie muszą iść żadne inne czynności (umowy) zawierane pomiędzy spółką a członkiem zarządu. Od woli więc spółki zależy to, czy stosunek organizacyjny będzie wyłączną podstawą wykonywania obowiązków przez członków zarządu i czy pełnienie na podstawie tego stosunku funkcji wiązać się będzie z wynagrodzeniem, czy też nie.
Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o PDOP, skutkiem uzyskiwania przez osobę prawną świadczenia od innego podmiotu bez konieczności zapłaty za to świadczenie jest wystąpienie przychodu odpowiadającego wartości otrzymanego świadczenia.
Stąd też w przypadku „aktywnego” uczestnictwa wspólnika w zarządzaniu spółką poprzez zasiadanie w jej zarządzie bez pobierania wynagrodzenia z tego tytułu, podobnie jak przekazanie spółce przez jej wspólnika „nieodpłatnie” dopłat, czy zasiadanie w zgromadzeniu wspólników, nie powinno być kwalifikowane jako rodzące w spółce przychód z tytułu otrzymanych nieodpłatnie świadczeń.
Podobne stanowisko zaprezentował Minister Finansów w wydanej wówczas na podstawie art. 14 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej interpretacji ogólnej z 4 kwietnia 2002 r., nr PB4/AK-031 -23/02, w której czytamy:
„W ramach stosunków łączących spółkę kapitałową ze wspólnikami takiej spółki szczególną rolę odgrywają świadczenia wynikające z umowy spółki. Do takich świadczeń zaliczyć można między innymi obowiązek wniesienia wkładu na kapitał zakładowy spółki, obowiązek wnoszenia dopłat uchwalonych przez zgromadzenie wspólników, pełnienie funkcji w organach spółki, itp. W przypadku tego rodzaju świadczeń wspólników na rzecz spółki, nie można uznać, że spółka uzyskała nieodpłatne świadczenie, nawet jeżeli nie zostało określone z tego tytułu dodatkowe wynagrodzenie wspólników. W takim bowiem przypadku wynagrodzeniem wspólnika jest prawo do udziału w zysku tej osoby prawnej (…)”.
Wyżej zaprezentowane stanowisko Ministra Finansów znalazło również odzwierciedlenie w późniejszych stanowiskach organów podatkowych. Za przykład posłużyć może interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 10 lutego 2010 r., nr ILPB3/423-1061/09-2/KS, w której podzielony został pogląd podatnika, iż pełnienie bez wynagrodzenia przez wspólnika spółki z o.o. funkcji prezesa zarządu tej spółki nie stanowi dla niej nieodpłatnego świadczenia w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o PDOP.
Podsumowując jeżeli w spółce członkowie zarządu będą pełnić funkcje wyłącznie na podstawie przepisów KSH, tj. uchwały wspólników (lub umowy spółki) powołującej ich do składu tego organu spółki, a nie będzie z nimi zawarta żadna dodatkowa umowa (menedżerska, zlecenia czy umowa o pracę), to nieodpłatne pełnienie przez nich tych funkcji nie powinno rodzić po stronie spółki żadnych negatywnych skutków w podatku dochodowym, tj. nie powinien wystąpić w spółce przychód z tytułu otrzymania nieodpłatnych świadczeń.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.
Stosownie do treści art. 201 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, ze zm.), zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę. Stosownie do § 3 tego unormowania do zarządu mogą być powołane osoby spośród wspólników lub spoza ich grona. Zgodnie natomiast z § 4 tego przepisu członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Przy czym „powołanie” jest ogólnym terminem obejmującym każdą formę prowadzącą do nawiązania stosunku organizacyjnego do pełnienia funkcji. Od woli spółki zależy, czy powołanie będzie wyłączną podstawą wykonywania obowiązków, czy też nawiązana będzie umowa o pracę, czy umowa o zarządzanie. Przepisy Kodeksu spółek handlowych nie łączą wykonywania funkcji członka zarządu z wynagrodzeniem. Zatem, należy przyjąć, iż możliwa jest i przez prawo dopuszczalna sytuacja pełnienia funkcji członka zarządu bez wynagrodzenia. Z powyższego wynika, iż wykonywanie czynności wynikających z prawa handlowego, a właściwych dla wypełnienia obowiązków zarządu spółki, może być nieodpłatne.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.) – z zastrzeżeniem wypadków, o których mowa w art. 21 – przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty. Dochodem jest, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. W sytuacji, gdy koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą (art. 7 ust. 2 powołanej ustawy).
Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera legalnej definicji przychodu podatkowego. Ustawodawca ograniczył się w tym zakresie do wskazania w art. 12 ust. 1 przykładowych przysporzeń, zaliczanych do tej kategorii. Zgodnie z ww. przepisem, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń (art. 12 ust. 1 pkt 1 - 2 omawianej ustawy).
Na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych można stwierdzić, że co do zasady przychodem jest każda wartość wchodząca do majątku podatnika, mająca definitywny charakter, powiększająca jego aktywa, którą może on rozporządzać jak własną.
Wobec powyższego, źródłem przychodu w rozumieniu ww. ustawy są wszelkie stany, zdarzenia lub czynności (a także zespoły zdarzeń lub czynności), które powodują uzyskiwanie przychodu - są przyczyną jego powstawania. Źródło przychodów można określić szeroko, w sposób ogólny (np. rodzaj działalności prowadzonej przez podatnika), jak i w sposób bardziej precyzyjny (np. stosunek prawny, którego stroną jest podatnik; składnik majątku podatnika). W szczególności, źródłami przychodów są stany, zdarzenia lub czynności będące powodem (podstawą, przyczyną) uzyskania przez podatnika przysporzeń i wartości wymienionych w art. 12 ust. 1 tej ustawy.
Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie precyzuje również, co należy rozumieć przez „nieodpłatne świadczenie”, ograniczając się jedynie do wskazania, w art. 12 ust. 6 i 6a, sposobu i kryteriów ustalania wartości nieodpłatnych i częściowo odpłatnych świadczeń.
Zgodnie z art. 12 ust. 6 ww. ustawy, wartość nieodpłatnych świadczeń ustala się:
jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców,
jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu,
jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu - w wysokości równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu,
w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.
Zgodnie z ugruntowanym poglądem, pojęcie nieodpłatnego świadczenia ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy (taką definicję zawierają m.in. uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 listopada 2002 r., sygn. akt FPS 9/02 oraz z dnia 16 października 2006 r., sygn. akt II FPS 1/06). Nieodpłatnym świadczeniem, jest zatem uzyskana przez podatnika wymierna korzyść majątkowa niezwiązana z poniesieniem wydatków, powstaniem kosztów, z obowiązkiem uiszczenia wynagrodzenia lub inną formą ekwiwalentu.
Natomiast pojęcie „świadczenia” rozpatrywane z punktu widzenia zobowiązaniowego, tj. w świetle postanowień art. 353 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), zgodnie z którym zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu (art. 353 § 2).
Zatem w świetle art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, aby można było określone świadczenie zaliczyć do kategorii świadczeń nieodpłatnych stanowiących źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu, musi dojść do stosunku prawnego, w wyniku którego jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, drugi natomiast to świadczenie otrzymuje nieodpłatnie, zwiększając w ten sposób swoje przychody podatkowe. Dla celów podatkowych za nieodpłatne świadczenia należy przyjmować te wszystkie zdarzenia prawne lub gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie w majątku podatnika mające konkretny wymiar finansowy. Warunkiem uznania nieodpłatnego świadczenia za przychód – co wynika z literalnego brzmienia art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest jego otrzymanie przez podatnika. Nie wystarczy samo zawarcie umowy o nieodpłatne świadczenie, lecz konieczne jest jej wykonanie.
W ramach stosunków łączących spółkę kapitałową ze wspólnikami takiej spółki szczególną rolę odgrywają świadczenia wynikające z umowy spółki. Do takich świadczeń zaliczyć można m.in. obowiązek wniesienia wkładu na kapitał zakładowy spółki, obowiązek wnoszenia dopłat uchwalonych przez zgromadzenie wspólników, pełnienie funkcji w organach spółki itp. W przypadku tego rodzaju świadczeń wspólnika na rzecz Spółki nie można uznać, że Spółka uzyskała nieodpłatne świadczenie, nawet jeżeli nie zostało określone z tego tytułu dodatkowe wynagrodzenie wspólnika. Zatem należy zgodzić się ze stanowiskiem Spółki przedstawionym we wniosku, że sprawowanie funkcji członka Zarządu przez wspólników bez wynagrodzenia nie jest działaniem nieekwiwalentnym.
Reasumując, świadczenie otrzymane przez Spółkę w postaci pełnienia przez Jej wspólników funkcji członków zarządu bez wynagrodzenia w sytuacji, gdy spełniający może uzyskać w przyszłości wzajemną korzyść majątkową (prawo do dywidendy) nie jest nieodpłatnym świadczeniem w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, iż stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku jest prawidłowe.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 14 marca 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.