PO 3-722-80/95

W związku z licznymi zapytaniami zakładów energetycznych, ciepłowniczych oraz wodociągów i kanalizacji, dotyczących możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów umorzonych dłużnikom tych zakładów niewielkich kwot wierzytelności stanowiących zaległe opłaty za świadczone usługi, wyjaśnia się, co następuje:

Postanowienia art. 26 ust. 1 pkt 44 ustawy z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 1993 r. Nr 106, poz. 482 ze zm.) mogą mieć zastosowanie tylko wtedy, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik to zwolnienie przyjmuje (art. 508 KC).

Jeżeli wierzyciel nie posiada stosownego oświadczenia dłużnika, że zwolnienie z długu zostało przyjęte, nie może skorzystać z ww. przepisu ustawy. Zakłady, o których mowa wyżej, mogą natomiast na zaległe należne opłaty za świadczone usługi tworzyć rezerwy na warunkach określonych w art. 16 ust. 1 pkt 26 lit. a, jeżeli nieściągalność tych wierzytelności została uprawdopodobniona stosownie do art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy. W art. 16 ust. 2a pkt 1 wymienione zostały tylko niektóre przesłanki uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności. Zawarty w tym przepisie wyraz "w szczególności" oznacza, że katalog uprawdopodobnienia nieściągalności jest otwarty.

Przyjąć zatem można - w odniesieniu do wymienionych na wstępie pisma podatników - że uprawdopodobnienie nieściągalności wierzytelności stanowiących niewielkie kwoty zaległych opłat za świadczone usługi nastąpi wtedy, gdy wydatki związane z ewentualnymi kosztami postępowania sądowego wierzyciela przewyższałyby kwoty wierzytelności należnych od dłużnika.

Rozwiązanie takie jest uzasadnione tak z ekonomicznego, jak i fiskalnego punktu widzenia. Koszty egzekwowania należności zaliczane są bowiem do kosztów uzyskania przychodów, mają więc wpływ na zmniejszenie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym, a tym samym na obniżenie dochodów budżetowych