IBPBII/1/436-70/10/ŚS

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 17 marca 2010r. (data wpływu do tut. Biura - 22 marca 2010r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie wypłaconego zachowku - jest prawidłowe.

Uzasadnienie

W dniu 22 marca 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie wypłaconego zachowku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawcy we wrześniu 2002r. zmarł ojciec. W październiku 2005r. zmarła matka wnioskodawcy. Wnioskodawca wskazuje, iż obydwoje rodzice pozostawili testament, w którym jeden z rodziców zapisał wszystko swojej córce (jedyna siostra wnioskodawcy), drugie z rodziców swojemu wnukowi – synowi siostry wnioskodawcy. Z uwagi na fakt, iż wnioskodawca został pominięty w testamencie zwrócił się do siostry i jej syna o wypłacenie zachowku. Po trwających, jak wskazuje wnioskodawca, 3 - letnich negocjacjach, w lutym bieżącego roku doszło do podpisania ugody notarialnej. W ugodzie tej siostra wnioskodawcy i jej syn zobowiązują się do uregulowania roszczenia wnioskodawcy z tytułu zachowku po zmarłych rodzicach. Wnioskodawca 17 lutego 2010r. otrzymał na konto bankowe od swojej siostry i jej syna kwotę 40.000.00. Do końca czerwca 2010r. siostra i jej syn zobowiązali się wpłacić na konto bankowe wnioskodawcy 100.000.00.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

1. Czy słuszne jest stanowisko wnioskodawcy, iż nabycie praw majątkowych tytułem zachowku następuje z chwilą wypłaty zachowku przez spadkobierców, tj. w opisanym przez wnioskodawcę przypadku w dniu 17 lutego 2010...

2. Czy słuszne jest stanowisko wnioskodawcy, iż osoba której zachowek wypłacony został po 01 stycznia 1997r. ma prawo do całkowitego zwolnienia od podatku od spadków i darowizn jeżeli jest osobą zaliczaną do I grupy podatkowej (zstępny), zgłaszającą nabycie na rachunek bankowy dnia 17 lutego 2010r., zachowku Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w terminie do 6 miesięcy od tego zdarzenia...

Wnioskodawca wskazuje, iż według przepisów kodeksu cywilnego osoby uprawnione do zachowku nie nabywają własności rzeczy lub praw majątkowych wynikających z zachowku z chwilą śmierci spadkodawcy. Nabycie następuje z chwilą wykonania tych praw przez spadkobierców na rzecz osób uprawnionych. Wnioskodawca powołał się na treść art. 6 ust. 1 pkt 2a ustawy o podatku od spadków i darowizn zgodnie, z którym obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zaspokojenia roszczenia. Wnioskodawca stwierdził, że jako osoba której zachowek po zmarłych rodzicach został wypłacony w dniu 17 lutego 2010r. korzysta z całkowitego zwolnienia z podatku od spadków i darowizn przewidzianego w art. 4a cyt. ustawy pod warunkiem zgłoszenia Naczelnikowi Urzędu Skarbowego właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania w terminie do 6 miesięcy od daty otrzymania zachowku na formularzu SD-Z2.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2009r. Nr 93, poz. 768) podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu.

W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Stosownie zaś do art. 6 ust. 1 pkt 2a cyt. ustawy obowiązek podatkowy przy nabyciu tytułem zachowku powstaje z chwilą zaspokojenia roszczenia lub jego części.

Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o zmianie ustawyo podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 222, poz. 1629), która między innymi wprowadziła uregulowanie zawarte w treści art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

Jak wynika z powyższego przepisu art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn ma zastosowanie wyłącznie do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło po 31 grudnia 2006r.

Zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4 oraz

2. udokumentują - w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych winno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 18 grudnia 2006r. w sprawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. u. Nr 243, poz. 1762 ze zm.).

W przypadku niespełnienia warunku, przedmiotowe nabycie podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej - art. 4a ust. 3 ww. ustawy.

W myśl art. 4a ust. 4 przedmiotowej ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków jedynie, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub

2. gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.

Wskazać należy, że instytucja zachowku wprawdzie ściśle wiąże się ze spadkiem, jednakże sam zachowek nie jest częścią spadku. W myśl art. 991 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej tytułem należnego zachowku powstaje, jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego zachowku w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, powołania do spadku lub ustanowienia zapisu na jego rzecz.

Z uwagi na to, iż zachowek nie stanowi części majątku spadkowego, a jest jedynie określoną kwotowo sumą pieniężną wypłacaną przez spadkobierców (lub zapisobierców) osobom wymienionym w art. 991 Kodeksu cywilnego, spełnienie roszczenia o zachowek nastąpi w chwili jego wypłaty. Konsekwencją powyższego jest, że osoby, którym przysługują roszczenia z tytułu zachowku nie nabywają sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia z chwilą śmierci spadkodawcy, gdyż osobom tym przysługuje jedynie roszczenie do spadkobiercy o wypłatę sumy pieniężnej na pokrycie zachowku lub jego uzupełnienia.

W związku z powyższym momentem nabycia na podstawie zachowku jest chwila wykonania, spełnienia określonych świadczeń. Tym samym moment ten będzie decydował o możliwości stosowania zwolnienia z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Ponadto podkreślić należy, iż to że roszczenie o zachowek przysługuje przeciwko spadkobiercom, nie zmienia faktu, iż zachowek należy się uprawnionym do niego z tytułu zabezpieczenia ich interesów jako spadkobierców ustawowych spadkodawcy. To oznacza, że relacja spadkodawca – uprawniony do zachowku decyduje o zakwalifikowaniu do odpowiedniej grupy podatkowej.

W opisanym stanie faktycznym wnioskodawca 17 lutego 2010r. otrzymał na konto bankowe od swojej siostry i jej syna kwotę 40.000.00. tytułem zachowku po zmarłych rodzicach. Do końca czerwca 2010r. wnioskodawca ma otrzymać również na konto bankowe pozostałą kwotę w wysokości 100.000.00.

Reasumując, należy wskazać, iż nabycie własności rzeczy i praw majątkowych tytułem zachowku następuje z chwilą wykonania tego prawa, tj. wypłaty zachowku. Z uwagi na to, iż w przedstawionym stanie faktycznym wypłata zachowku nastąpiła po dniu 31.12.2006r., wnioskodawca może korzystać ze zwolnienia od podatku, na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, o ile spełni wszystkie wymienione w tym przepisie warunki.

Mając powyższe na uwadze, stanowisko wnioskodawcy należy uznać za – prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.