ILPP1/443-652/10-4/BD

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, reprezentowana przez pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 10 czerwca 2010 r. (data wpływu: 14 czerwca 2010 r.), uzupełnionym pismem z dnia 5 sierpnia 2010 r. (data wpływu: 9 sierpnia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży oddziału przedsiębiorstwa – jest prawidłowe.

Uzasadnienie

W dniu 14 czerwca 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży oddziału przedsiębiorstwa. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 5 sierpnia 2010 r. (data wpływu: 9 sierpnia 2010 r.) o pełnomocnictwo.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest oddziałem przedsiębiorcy zagranicznego w rozumieniu art. 88 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095 ze zm.), zarejestrowanym od dnia x 2002 r. w rejestrze przedsiębiorców prowadzonym przez Sąd Rejonowy (…) XX, Wydział Gospodarczy.

Oddział został powołany do życia przez przedsiębiorcę zagranicznego (…) z siedzibą w (…) w związku z zamiarem wybudowania w (…) Centrum (…) (dalej też jako: x), które w dalszej kolejności (wraz z kompletnymi urządzeniami i instalacjami technologicznymi), miało zostać wydzierżawione polskiej firmie (…) S.A. z siedzibą w (…).

W początkowym okresie działalność Oddziału wiązała się z wykonywaniem inwestycji. W tym zakresie zatrudniono stosowny personel, zawierano umowy, w szczególności z wykonawcami robót budowlanych, dostawcami maszyn i urządzeń produkcyjnych, projektantami, firmami doradczymi itp.

Z chwilą oddawania poszczególnych etapów inwestycji do użytkowania, Oddział wynajmował je sukcesywnie na rzecz (…) S.A. kontynuując równolegle inwestycję.

W chwili obecnej Centrum (…) jest w całości wynajmowane na rzecz polskiej spółki (…), która korzysta z niego w celu prowadzenia działalności gospodarczej (produkcja i dystrybucja wyrobów farmaceutycznych). W związku z tą działalnością Oddział posiada w Polsce personel administracyjno - księgowy, ponadto zawarł umowy związane z jego działalnością (umowa rachunku bankowego, umowa o doradztwo, świadczenia medyczne dla pracowników itp.), zamawia konieczne urządzenia związane z bieżącymi inwestycjami, wykonuje prawa z gwarancji oraz rękojmi dotyczące budynków, budowli oraz maszyn i urządzeń zlokalizowanych w x.

W nieodległej przyszłości planowana jest likwidacja Oddziału. W jej konsekwencji nastąpi sprzedaż całego przedsiębiorstwa prowadzonego przez Oddział na rzecz (…) S.A. W jego skład wejdą w szczególności:

1. prawo własności oraz użytkowania wieczystego nieruchomości oraz budynków i budowle na nich usytuowanych,

2. prawo własności maszyn i urządzeń znajdujących się w Centrum,

3. licencje dotyczące oprogramowania,

4. dokumentacja techniczna eksploatowanych maszyn i urządzeń,

5. uprawnienia gwarancyjne, bądź z tytułu rękojmi wynikające z umów dotyczących inwestycji,

6. prawo do kaucji zatrzymanej wobec wykonawcy robót na zabezpieczenie ewentualnych roszczeń,

7. prawa do środków zgromadzonych na rachunkach bankowych,

8. prawa ze wszelkich pozostałych umów związanych z działalnością Oddziału,

9. należności oraz zobowiązania związane z działalnością Oddziału,

10. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Jednocześnie należy jednoznacznie stwierdzić, iż:

* likwidowany oddział spełnia warunki uznania go za przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.),

* majątek będący przedmiotem sprzedaży jest wyodrębniony na płaszczyźnie organizacyjnej. Stanowi on wyodrębniony zespół składników materialnych i niematerialnych, przez co mógłby stanowić odrębne przedsiębiorstwo. Ponadto majątek będący przedmiotem sprzedaży jest wyodrębniony na płaszczyźnie finansowej. Oddział prowadzi odrębną księgowość, przez co możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do Oddziału.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy sprzedaż opisanego przedsiębiorstwa Wnioskodawcy w formie majątku likwidowanego Oddziału, powoduje powstanie obowiązku podatkowego w zakresie podatku VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż opisanego przedsiębiorstwa w toku likwidacji nie powoduje powstania po stronie Wnioskodawcy obowiązku podatkowego na podstawie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.).

W myśl art. 6 pkt 1 ww. ustawy, jej przepisów nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans.

Stwierdzenie, iż przepisy ustawy o VAT nie mają zastosowania oznacza, iż bez względu na kwalifikację transakcji zbycia w podatku od towarów i usług, gdy przedmiotem zbycia jest przedsiębiorstwo dane zdarzenie nie powoduje powstania obowiązku podatkowego na podstawie tej ustawy. A zatem, jeśli przedmiotem transakcji jest przedsiębiorstwo, to transakcja ta nie wywołuje skutków w postaci opodatkowania VAT.

Z uwagi na fakt, że ustawa o VAT nie definiuje pojęcia przedsiębiorstwa należy odnieść się do art. 551 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Przytoczony przepis zawiera przykładowy katalog składników wchodzących w skład przedsiębiorstwa, tj.:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5. koncesje, licencje i zezwolenia;

6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8. tajemnice przedsiębiorstwa;

9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zgodnie z brzmieniem art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorcy zagraniczni mogą dla wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tworzyć oddziały z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z treści wspomnianego przepisu wynika, że oddziały tworzone są w celu wykonywania działalności gospodarczej. Wnioskodawca prowadzi w Polsce faktyczną działalność w następującym zakresie:

1. wynajem nieruchomości na własny rachunek 70 2 (PKD 2004),

2. wynajem maszyn i urządzeń biurowych i sprzętu komputerowego 71 33 (PKD 2004),

3. wynajem pozostałych maszyn i urządzeń 71 34 (PKD 2004).

Powyższa aktywność podejmowana jest w ramach przedsiębiorstwa opisanego w stanie faktycznym niniejszego wniosku.

Zdaniem Wnioskodawcy, aby można było mówić o zbyciu przedsiębiorstwa, musi nastąpić przeniesienie składników wymaganych do realizacji zadań gospodarczych danego przedsiębiorstwa, w tym wypadku składników służących do realizacji działalności polegającej na wynajmowaniu nieruchomości oraz maszyn i urządzeń. Zbycie należy natomiast rozumieć jako jakąkolwiek czynność prowadzącą do przeniesienia własności.

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym przeniesione zostaną wszystkie prawa, składniki majątkowe a także zobowiązania, związane z działalnością Oddziału. Tym samym sprzedaży podlegać będzie przedsiębiorstwo. Ta czynność leży zaś poza zakresem obowiązywania podatku od towarów i usług.

Podobne stanowisko zaprezentowano w interpretacjach prawa podatkowego:

* z dnia 4 lutego 2009 r., nr IPPP3-443-146/08-2/JF Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie,

* z dnia 9 lutego 2009 r., nr IBPP2/443-15/09/WN Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Przez towary – w świetle art. 2 pkt 6 ustawy – rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę w jakiej dokonano czynności prawnej. Przy czym usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, z zastrzeżeniem ust. 4, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119 (art. 8 ust. 3 ww. ustawy).

Jednocześnie przepisy art. 6 ustawy wskazują na wyłączenie określonych czynności spod zakresu stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są tutaj wskazane te czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszcząc się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług. Z uwagi jednakże na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.

Na mocy bowiem art. 6 pkt 1 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 grudnia 2008 r., przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ustawodawca w ww. przepisie nie zdefiniował, co należy rozumieć pod pojęciem „transakcji zbycia”. Uwzględniając zakres przedmiotowy ustawy o podatku od towarów i usług pojęcie to należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, tzn. zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa obejmuje wszelkie czynności w ramach których, następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem tych czynności, jak właściciel np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aport).

Wyłączenie stosowania ustawy o podatku od towarów i usług przewidziane w przepisie art. 6 pkt 1 tej ustawy obejmuje jednakże tylko te czynności zrównane z pojęciem dostawy towarów, których przedmiotem jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa.

W niniejszej sprawie kwestią wymagającą interpretacji jest ustalenie istnienia lub nieistnienia podstaw do zastosowania przepisu art. 6 pkt 1 ustawy.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują terminu „przedsiębiorstwo”. Z tej przyczyny dla celów określenia zakresu pojęcia „przedsiębiorstwo” wykorzystuje się regulację zawartą w art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), który to przepis stanowi, że przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5. koncesje, licencje i zezwolenia;

6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8. tajemnice przedsiębiorstwa;

9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Natomiast, zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa jest – w myśl definicji zawartej w art. 2 pkt 27e ustawy – organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ponadto, wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalne niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Podsumowując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy więc do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są wszystkie następujące przesłanki:

1. istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań,

2. zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,

3. składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,

4. zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest oddziałem przedsiębiorcy zagranicznego w rozumieniu art. 88 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, zarejestrowanym w rejestrze przedsiębiorców prowadzonym przez Sąd Rejonowy (…) XX Wydział Gospodarczy.

Oddział został powołany do życia przez przedsiębiorcę zagranicznego (…) D.D. z siedzibą w (…) w związku z zamiarem wybudowania w (…) Centrum (…), które w dalszej kolejności (wraz z kompletnymi urządzeniami i instalacjami technologicznymi), miało zostać wydzierżawione polskiej firmie (…) S.A. z siedzibą w (…).

Obecnie Centrum (…) jest w całości wynajmowane na rzecz polskiej spółki (…), która korzysta z niego w celu prowadzenia działalności gospodarczej (produkcja i dystrybucja wyrobów farmaceutycznych). W związku z tą działalnością Oddział posiada w Polsce personel administracyjno - księgowy, ponadto zawarł umowy związane z jego działalnością (umowa rachunku bankowego, umowa o doradztwo, świadczenia medyczne dla pracowników itp.), zamawia konieczne urządzenia związane z bieżącymi inwestycjami, wykonuje prawa z gwarancji oraz rękojmi dotyczące budynków, budowli oraz maszyn i urządzeń zlokalizowanych w x.

W niedalekiej przyszłości planowana jest likwidacja Oddziału, a w jej konsekwencji nastąpi sprzedaż całego przedsiębiorstwa prowadzonego przez Oddział na rzecz (…) SA.

W świetle powołanych wyżej regulacji prawnych oraz odnosząc się do przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, iż stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy, przedmiotowa sprzedaż przedsiębiorstwa w formie majątku likwidowanego Oddziału – nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż wyodrębniony zespół składników majątkowych wypełnia definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa, zawartą w art. 2 pkt 27e ww. ustawy. Tym samym sprzedaż ta nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.