ITPP1/443-156/07/AW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 16 sierpnia 2007 r. (data wpływu 21 sierpnia 2007 r.), uzupełnionym w dniu 15 listopada 2007 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania zaliczek i zadatków – jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie

W dniu 21 sierpnia 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania zaliczek i zadatków.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej przyjmuje od kontrahentów zadatki na poczet zabezpieczenia wykonania umowy - zamówienia sprzedaży i wykonania mebli. W przypadku niewykonania umowy przez zamawiającego Spółka zatrzymuje zadatek tytułem umownego odszkodowania. Na podstawie obowiązujących przepisów Spółka z chwilą otrzymania zadatku lub przed jego otrzymaniem wystawiała faktury VAT zawierające podatek VAT wg stawki 22%.

Spółka wskazała, że jej pytanie pozostaje w związku z orzeczeniem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 18 lipca 2007 r. sygnatura C-277/05, który odpowiadając na pytanie prawne sądu francuskiego stwierdził, iż sumy zapłacone tytułem zadatku lub zaliczki nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT (nie należą do zakresu przedmiotowego VAT) zgodnie z art. 2(1) i 6(1) Szóstej dyrektywy 77/388/EEC z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji prawa przepisów państw członkowskich odnośnie podatku od towarów i usług.

W dniu 15 listopada 2007 r. wniosek uzupełniono, wskazując że transakcje – zamówienia sprzedaży i wykonania mebli będące przedmiotem zapytania dochodziły do skutku, natomiast Spółka nie ma wiedzy, czy dojdą do skutku w przyszłości. Ponieważ transakcje zostały do tej pory zrealizowane, a nabywca nie odstępował od wykonania umowy, stąd zadatek nie był do tej zwracany ani zatrzymywany, lecz zaliczany na poczet ceny. Ponadto Spółka poinformowała, iż jej zamiarem jest uzyskanie interpretacji podatkowej dotyczącej również zaliczek, bowiem Spółka zamierza w przyszłości pobierać w miejsce zadatków zaliczki.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy po wydaniu orzeczenia przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości z dnia 18 lipca 2007 r. sygn. C-277/05 zaliczki i zadatki podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, o którym mowa w art. 19 ust. 11 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług...

Zdaniem wnioskodawcy, po orzeczeniu ETS z dnia 18 lipca 2007 r. sygn. C-277/05 zadatki i zaliczki otrzymywane przez podatnika nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Zgodnie z art. 234 EC – traktatu ustanawiającego Unie Europejską oraz w związku z zasadą nadrzędności prawa wspólnotowego art. 19 ust. 11 ustawy o podatku od towarów i usług należy interpretować zgodnie z wiążącym stanowiskiem ETS. Stąd art. 19 ust. 11 ustawy mimo istnienia w polskim systemie prawnym nie powinien mieć zastosowania do stanów faktycznych i nie powinien stanowić podstawy prawnej dla obowiązków podatkowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 19 ust. 11 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części.

Ustawodawca nie zamieścił w treści ustawy o podatku od towarów i usług definicji zaliczki i zadatku. Zgodnie z „Nowym słownikiem języka polskiego” PWN (Warszawa 2003 r.), zaliczka to część należności wpłacana lub wypłacana z góry na poczet tej należności, zaś zadatek jest sumą pieniędzy wręczaną przy zawarciu umowy w celu zapewnienia jej wykonania.

W odpowiedzi na interpelację nr 8381 z dnia 5 lipca 2007 r. Ministerstwo Finansów podkreśliło, iż zgodnie z art. 19 ust. 11 ustawy, w przypadku, gdy przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części. Powyższy przepis dotyczy zatem dostawy, która ma dopiero nastąpić, a zatem ww. kwoty otrzymane przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi będą podlegały opodatkowaniu na zasadach, jakim będzie podlegała czynność, której dotyczą.

Tożsame regulacje znajdują się w prawie wspólnotowym. Dyrektywa 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 347/1), która weszła w życie 1 stycznia 2007 r., uchyliła w artykule 411 dyrektywę 67/227/EWG i dyrektywę 77/388/EWG. Artykuł 10 ust. 2 akapit 2 Dyrektywy 77/388/EWG znalazł swoją regulację w artykule 65 Dyrektywy 2006/112/WE Rady, który stanowi, że w przypadku wpłaty zaliczek przed dostawą towarów lub świadczeniem usług, VAT staje się wymagalny w momencie otrzymania wpłaty i naliczany jest od wysokości otrzymanej wpłaty.

Należy zauważyć, iż w stanie prawnym obowiązującym od 1 lipca 2007 r. Minister Finansów wydaje pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego w indywidualnych sprawach na wniosek zainteresowanego. Przez przepisy prawa podatkowego rozumie się przepisy ustaw podatkowych, postanowienia ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską innych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych (art. 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej). Dyrektor Izby Skarbowej, jako organ upoważniony, wydając interpretację indywidualną dokonuje oceny stanowiska wnioskodawcy, lecz nie może rozstrzygać o zgodności przepisów krajowych z przepisami wspólnotowymi.

Powołany przez Spółkę wyrok Trybunału wydany w dniu 18 lipca 2007 r. na wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczył zakresu opodatkowania podatkiem VAT – zadatków płaconych w ramach umów dotyczących usług podlegających podatkowi VAT, zatrzymywanych przez usługodawcę ("p") w przypadku odwołania rezerwacji. Jak wskazano w sentencji wyroku, artykuły 2 ust. 1 i 6 szóstej dyrektywy rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku, powinny być interpretowane w ten sposób, że kwoty zapłacone tytułem zadatku w ramach umów dotyczących świadczenia usług hotelarskich podlegających podatkowi VAT, w przypadku gdy klient skorzysta z uprawnienia do odwołania rezerwacji, a kwoty te są zatrzymywane przez przedsiębiorstwo hotelarskie, należy uznać za odszkodowanie ryczałtowe płacone w celu naprawienia szkody poniesionej w następstwie niewykonania umowy przez klienta, bez bezpośredniego związku z jakąkolwiek odpłatnie świadczoną usługą, które jako takie nie podlega opodatkowaniu.

Natomiast przedmiotem zapytania Spółki są transakcje – zamówienia sprzedaży i wykonania mebli w sytuacji, kiedy umowy dochodziły do skutku. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że nabywca po uiszczeniu zadatku nie odstępował później od wykonania umowy, stąd też zadatek nie był zwracany nabywcy ani zatrzymywany przez Spółkę, lecz - jak wskazał wyraźnie wnioskodawca – zaliczany na poczet ceny. Zatem nie występuje tu okoliczność zatrzymania zadatku w konsekwencji odwołania zamówienia przez klienta w celu naprawienia szkód poniesionych przez Spółkę w wyniku odstąpienia kontrahenta od umowy.

Przyjmowane przez Spółkę zadatki są zabezpieczeniem umów – zamówienia i sprzedaży mebli, a warunki przyszłej dostawy towarów (świadczenia usług) zostały skonkretyzowane w umowach. Umowy zostały prawidłowo wykonane, a zadatek stanowił część świadczenia (wynagrodzenia) należnego od nabywcy. Zatem, w myśl przywoływanej regulacji art. 19 ust. 11 ustawy o podatku od towarów i usług, obowiązek podatkowy w zakresie tej płatności powstanie w momencie jej dokonania.

Uznając, że zamiarem Spółki było uzyskanie interpretacji podatkowej również w zakresie opodatkowania zaliczek, należy stwierdzić, że przedstawiona powyżej ocena prawna stanowiska wnioskodawcy dotycząca zadatków będzie mieć zastosowanie do otrzymywanych przez Spółkę w przyszłości zaliczek.

Jednocześnie informuje się, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w związku z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między nadaniem wezwania przez tut. organ w dniu 5 listopada 2007 r. a złożeniem odpowiedzi przez wnioskodawcę w dniu 15 listopada 2007 r. nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.