Rozdział 2. Postępowanie dowodowe - Kodeks postępowania cywilnego

Art. 235. Postępowanie dowodowe przed sądem orzekającym

§ 1.

Postępowanie dowodowe odbywa się przed sądem orzekającym, chyba że sprzeciwia się temu charakter dowodu albo wzgląd na poważne niedogodności lub niewspółmierność kosztów w stosunku do przedmiotu sporu. W takich wypadkach sąd orzekający zleci przeprowadzenie dowodu jednemu ze swych członków (sędzia wyznaczony) albo innemu sądowi (sąd wezwany).

§ 2.

Jeżeli charakter dowodu się temu nie sprzeciwia, sąd orzekający może postanowić, że jego przeprowadzenie nastąpi na odległość w ramach posiedzenia zdalnego.

§ 3.

Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje urządzeń i środków technicznych wykorzystywanych w budynku sądu do przeprowadzenia dowodu w ramach posiedzenia zdalnego, sposób korzystania z tego rodzaju urządzeń i środków, jak również sposób przechowywania, odtwarzania i kopiowania zapisów dokonanych podczas jego przeprowadzenia, mając na względzie konieczność właściwego zabezpieczenia utrwalonego obrazu i dźwięku przed utratą dowodu, jego zniekształceniem lub nieuprawnionym ujawnieniem.

Orzeczenia: 3 Porównania: 1 Przypisy: 3

Art. 235¹. Wniosek strony o przeprowadzenie dowodu

We wniosku o przeprowadzenie dowodu strona jest obowiązana oznaczyć dowód w sposób umożliwiający przeprowadzenie go oraz wyszczególnić fakty, które mają zostać wykazane tym dowodem.We wniosku można także wskazać, czy strona domaga się przeprowadzenia dowodu w ramach posiedzenia zdalnego.

Art. 235². Pominięcie dowodu przez sąd

§ 1.

Sąd może w szczególności pominąć dowód:

1)

którego przeprowadzenie wyłącza przepis kodeksu;

2)

mający wykazać fakt bezsporny, nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy lub udowodniony zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy;

3)

nieprzydatny do wykazania danego faktu;

4)

niemożliwy do przeprowadzenia;

5)

zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania;

6)

gdy wniosek strony nie odpowiada wymogom art. 235¹ wniosek strony o przeprowadzenie dowodu, a strona mimo wezwania nie usunęła tego braku.

§ 2.

Pomijając dowód, sąd wydaje postanowienie, w którym wskazuje podstawę prawną tego rozstrzygnięcia.

Art. 236. Postanowienie o dopuszczeniu dowodu

§ 1.

W postanowieniu o dopuszczeniu dowodu sąd oznaczy środek dowodowy i fakty, które mają nim zostać wykazane, a w miarę potrzeby i możliwości – także termin i miejsce przeprowadzenia dowodu.

§ 2.

Jeżeli o wydanie postanowienia w przedmiocie dopuszczenia dowodu wnosiła strona, w postanowieniu wystarczy powołać się na treść jej wniosku.

§ 3.

Zlecając przeprowadzenie dowodu sędziemu wyznaczonemu albo sądowi wezwanemu, sąd oznaczy tego sędziego albo ten sąd. Jeżeli nie oznaczono terminu lub miejsca przeprowadzenia dowodu, oznaczy je sędzia wyznaczony albo sąd wezwany.

Orzeczenia: 6

Art. 237. Niestawiennictwo stron a postępowanie dowodowe

Niestawiennictwo stron na termin nie wstrzymuje przeprowadzenia dowodu, chyba że obecność stron lub jednej z nich okaże się konieczna.

Orzeczenia: 7

Art. 238. Protokół postępowania przed sędzią wyznaczonym lub przed sądem wezwanym

§ 1.

Protokół sporządzony zgodnie z art. 157 protokół lub notatka urzędowa z posiedzenia sądu § 1¹, zawierający przebieg postępowania dowodowego przed sędzią wyznaczonym lub przed sądem wezwanym, podpisują, oprócz sędziego i protokolanta, także osoby przesłuchane oraz strony, jeżeli są obecne.

§ 2.

Odmowę lub niemożność podpisania stwierdza się w protokole.

Orzeczenia: 4 Porównania: 1 Przypisy: 1

Art. 239. Uprawnienia sędziego wyznaczonego i sądu wezwanego

Sędzia wyznaczony i sąd wezwany mają w zakresie zleconego im postępowania dowodowego prawa przewodniczącego i prawa sądu orzekającego. Na ich uchybienia strony mogą zwrócić uwagę sądu nie później niż na najbliższej rozprawie.

Orzeczenia: 2

Art. 240. Brak związania sądu swoim postanowieniem dowodowym

§ 1.

Sąd nie jest związany swym postanowieniem dowodowym i może je stosownie do okoliczności uchylić lub zmienić.

§ 2.

Sędzia wyznaczony i sąd wezwany mogą uzupełnić na wniosek strony postanowienie sądu orzekającego przez przesłuchanie nowych świadków na fakty wskazane w tym postanowieniu.

Orzeczenia: 5

Art. 241. Powtórzenie lub uzupełnienie postępowania dowodowego

Sąd orzekający może zarządzić powtórzenie lub uzupełnienie postępowania dowodowego.

Orzeczenia: 5

Art. 242. Przeszkody w przeprowadzeniu dowodu

Jeżeli postępowanie dowodowe napotyka przeszkody o nie określonym czasie trwania, sąd może oznaczyć termin, po którego upływie dowód może być przeprowadzony tylko wówczas, gdy nie spowoduje to zwłoki w postępowaniu.

Orzeczenia: 2

Art. 242¹. Obowiązki strony wnoszącej o wezwanie na rozprawę innej osoby

Strona, która wnosiła o wezwanie na rozprawę świadka, biegłego lub innej osoby, powinna dołożyć starań, by osoba ta stawiła się w wyznaczonym czasie i miejscu, w szczególności zawiadomić ją o obowiązku, czasie i miejscu stawiennictwa.

Art. 242². Odebranie przyrzeczenia od osoby stawającej przed sądem

§ 1.

Ilekroć ustawa przewiduje odebranie przyrzeczenia od osoby stawającej przed sądem, może je odebrać tylko sąd lub sędzia wyznaczony.

§ 2.

Osobie, która w danej sprawie składała już przyrzeczenie, przypomina się je przy czynności z jej udziałem, chyba że będzie potrzebne ponowne odebranie przyrzeczenia.

Art. 243. Uprawdopodobnienie zamiast dowodu

Zachowanie szczegółowych przepisów o postępowaniu dowodowym nie jest konieczne, ilekroć ustawa przewiduje uprawdopodobnienie zamiast dowodu.

Orzeczenia: 5

Art. 243¹. Stosowanie przepisów ustawy do dokumentów zawierających tekst

Przepisy niniejszego oddziału stosuje się do dokumentów zawierających tekst, umożliwiających ustalenie ich wystawców.

Art. 243². Dowody z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy

Dokumenty znajdujące się w aktach sprawy lub do nich dołączone stanowią dowody bez wydawania odrębnego postanowienia. Pomijając dowód z takiego dokumentu, sąd wydaje postanowienie.

Art. 244. Dowód z dokumentów urzędowych

§ 1.

Dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone.

§ 2.

Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do dokumentów urzędowych sporządzonych przez podmioty, inne niż wymienione w § 1, w zakresie zleconych im przez ustawę zadań z dziedziny administracji publicznej.

Orzeczenia: 47 Porównania: 1 Przypisy: 2

Art. 245. Dowód z dokumentu prywatnego

Dokument prywatny sporządzony w formie pisemnej albo elektronicznej stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie.

Orzeczenia: 41

Art. 246. Zeznania świadków w miejsce utraconego dokumentu

Jeżeli ustawa lub umowa stron wymaga dla czynności prawnej zachowania formy pisemnej, dowód ze świadków lub z przesłuchania stron w sprawie między uczestnikami tej czynności na fakt jej dokonania jest dopuszczalny w wypadku, gdy dokument obejmujący czynność został zagubiony, zniszczony lub zabrany przez osobę trzecią, a jeżeli forma pisemna była zastrzeżona tylko dla celów dowodowych, także w wypadkach określonych w kodeksie cywilnym.

Orzeczenia: 7

Art. 247. Dowód przeciwko lub ponad osnowę dokumentu

Dowód ze świadków lub z przesłuchania stron przeciwko osnowie lub ponad osnowę dokumentu obejmującego czynność prawną może być dopuszczony między uczestnikami tej czynności tylko w wypadkach, gdy nie doprowadzi to do obejścia przepisów o formie zastrzeżonej pod rygorem nieważności i gdy ze względu na szczególne okoliczności sprawy sąd uzna to za konieczne.

Orzeczenia: 5

Art. 248. Obowiązek przedstawienia dokumentu na zarządzenie sądu

§ 1.

Każdy obowiązany jest przedstawić na zarządzenie sądu w oznaczonym terminie i miejscu dokument znajdujący się w jego posiadaniu i stanowiący dowód faktu istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy, chyba że dokument zawiera informacje niejawne.

§ 2.

Od powyższego obowiązku może uchylić się ten, kto co do okoliczności objętych treścią dokumentu mógłby jako świadek odmówić zeznania albo kto posiada dokument w imieniu osoby trzeciej, która mogłaby z takich samych przyczyn sprzeciwić się przedstawieniu dokumentu. Jednakże i wówczas nie można odmówić przedstawienia dokumentu, gdy jego posiadacz lub osoba trzecia obowiązani są do tego względem chociażby jednej ze stron albo gdy dokument
wystawiony jest w interesie strony, która żąda przeprowadzenia dowodu. Strona nie może ponadto odmówić przedstawienia dokumentu, jeżeli szkoda, na którą byłaby przez to narażona, polega na przegraniu procesu.

Orzeczenia: 31 Porównania: 1 Przypisy: 1

Art. 249. Obowiązek przedstawienia sądowi ksiąg i dokumentów przedsiębiorstwa

§ 1.

W sprawach dotyczących przedsiębiorstwa handlowego lub przemysłowego, w razie powołania się jednej ze stron na księgi i dokumenty przedsiębiorstwa, należy je przedstawić sądowi, jeżeli sąd uzna wyciąg za niewystarczający.

§ 2.

Gdy zachodzi istotna trudność w dostarczeniu ksiąg do sądu, sąd może przejrzeć je na miejscu lub zlecić sędziemu wyznaczonemu ich przejrzenie i sporządzenie niezbędnych wyciągów.

Orzeczenia: 2

Art. 250. Forma przedstawianych sądowi dokumentów

§ 1.

Jeżeli dokument znajduje się w aktach organów lub podmiotów, o których mowa w art. 244 dowód z dokumentów urzędowych § 1 i 2, wystarczy przedstawić urzędowo poświadczony przez ten organ lub podmiot odpis lub wyciąg z dokumentu. Sąd zażąda wydania odpisu lub wyciągu, jeżeli strona sama nie może go uzyskać.

§ 2.

Gdy sąd uzna za konieczne przejrzenie oryginału dokumentu, może zarządzić, by go dostarczono na rozprawę, albo przejrzeć go na miejscu przez sędziego wyznaczonego lub przez cały skład sądu.

Orzeczenia: 10 Porównania: 1 Przypisy: 1

Art. 251. Skutki nieuzasadnionej odmowy przedstawienia dokumentu przez osobę trzecią

Za nieuzasadnioną odmowę przedstawienia dokumentu przez osobę trzecią sąd, po wysłuchaniu jej oraz stron co do zasadności odmowy, skaże osobę trzecią na grzywnę. Osoba trzecia ma prawo żądać zwrotu wydatków połączonych z przedstawieniem dokumentu.

Orzeczenia: 8

Art. 252. Zaprzeczanie prawdziwości dokumentu urzędowego

Strona, która zaprzecza prawdziwości dokumentu urzędowego albo twierdzi, że zawarte w nim oświadczenia organu, od którego dokument ten pochodzi, są niezgodne z prawdą, powinna okoliczności te udowodnić.

Orzeczenia: 14

Art. 253. Zaprzeczanie prawdziwości dokumentu prywatnego

Jeżeli strona zaprzecza prawdziwości dokumentu prywatnego albo twierdzi, że zawarte w nim oświadczenie osoby, która je podpisała, od niej nie pochodzi, obowiązana jest okoliczności te udowodnić. Jeżeli jednak spór dotyczy dokumentu prywatnego pochodzącego od innej osoby niż strona zaprzeczająca, prawdziwość dokumentu powinna udowodnić strona, która chce z niego skorzystać.

Orzeczenia: 11

Art. 254. Badanie prawdziwości dokumentu

§ 1.

Badania prawdziwości dokumentu można dokonać z udziałem biegłego.
§ 1¹. Badanie prawdziwości pisma może nastąpić przez porównanie pisma na zakwestionowanym dokumencie z pismem tej samej osoby na innych dokumentach niewątpliwie prawdziwych. Sąd w razie potrzeby może wezwać osobę, od której pismo pochodzi, w celu napisania podyktowanych jej wyrazów.

§ 2.

Od obowiązku złożenia próby pisma zwolniony jest ten, kto na zapytanie, czy pismo na dokumencie jest prawdziwe, mógłby jako świadek odmówić zeznania.
§ 2¹. Sąd w razie potrzeby może wezwać wystawcę dokumentu sporządzonego w postaci elektronicznej do udostępnienia informatycznego nośnika danych, na którym ten dokument został zapisany.
§ 2². Od obowiązku udostępnienia informatycznego nośnika danych zwolniony jest ten, kto na pytanie, czy dokument sporządzono na tym informatycznym nośniku danych lub czy pochodzi on od niego, mógłby jako świadek odmówić zeznań.

§ 3.

Sąd może zastosować do osoby trzeciej, która nie wykonała zarządzeń sądu wydanych w myśl paragrafów poprzedzających, takie same środki przymusowe, jak wobec świadków.

§ 4.

Osoba trzecia może na równi ze świadkiem żądać zwrotu wydatków koniecznych związanych ze stawiennictwem do sądu lub udostępnieniem informatycznego nośnika danych, a ponadto wynagrodzenia za utratę zarobku.

Orzeczenia: 2

Art. 255. Grzywna za zarzuty zgłoszone lekkomyślnie lub w złej wierze

Strona, która w złej wierze lub lekkomyślnie zgłosiła zarzuty przewidziane w art. 252 zaprzeczanie prawdziwości dokumentu urzędowego i art. 253 zaprzeczanie prawdziwości dokumentu prywatnego, podlega karze grzywny.

Orzeczenia: 2

Art. 256. żądanie przetłumaczenia dokumentu przez tłumacza przysięgłego

Sąd może zażądać, aby dokument w języku obcym był przełożony przez tłumacza przysięgłego.

Orzeczenia: 8

Art. 257. Moc dowodowa uszkodzonego dokumentu

Sąd oceni na podstawie okoliczności poszczególnego wypadku, czy i o ile dokument zachowuje moc dowodową pomimo przekreśleń, podskrobań lub innych uszkodzeń.

Orzeczenia: 2

Art. 258. Uchylony

Orzeczenia: 4

Art. 259. Bezwzględne zakazy dowodowe

Świadkami nie mogą być:

1)

osoby niezdolne do spostrzegania lub komunikowania swych spostrzeżeń;

2)

wojskowi i urzędnicy niezwolnieni od zachowania w tajemnicy informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone” lub „poufne” oraz osoby zobowiązane do zachowania tajemnicy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli ich zeznanie miałoby być połączone z jej naruszeniem;

3)

przedstawiciele ustawowi stron oraz osoby, które mogą być przesłuchane w charakterze strony jako organy osoby prawnej lub innej organizacji mającej zdolność sądową;

4)

współuczestnicy jednolici.

Orzeczenia: 2 Porównania: 1 Przypisy: 1

Art. 259¹. Dowód z przesłuchania mediatora

Mediator nie może być świadkiem co do faktów, o których dowiedział się w związku z prowadzeniem mediacji, chyba że strony zwolnią go z obowiązku zachowania tajemnicy mediacji.

Przypisy: 1

Art. 260. Przesłuchanie współuczestnika

Współuczestnik sporu, nie będący współuczestnikiem jednolitym, może być świadkiem co do faktów dotyczących wyłącznie innego współuczestnika.

Orzeczenia: 2

Art. 261. Prawo odmowy zeznań

§ 1.

Nikt nie ma prawa odmówić zeznań w charakterze świadka, z wyjątkiem małżonków stron, ich wstępnych, zstępnych i rodzeństwa oraz powinowatych w tej samej linii lub stopniu, jak również osób pozostających ze stronami w stosunku przysposobienia. Prawo odmowy zeznań trwa po ustaniu małżeństwa lub rozwiązaniu stosunku przysposobienia. Jednakże odmowa zeznań nie jest dopuszczalna w sprawach o prawa stanu, z wyjątkiem spraw o rozwód.

§ 2.

Świadek może odmówić odpowiedzi na zadane mu pytanie, jeżeli zeznanie mogłoby narazić jego lub jego bliskich, wymienionych w paragrafie poprzedzającym, na odpowiedzialność karną, hańbę lub dotkliwą i bezpośrednią szkodę majątkową albo jeżeli zeznanie miałoby być połączone z pogwałceniem istotnej tajemnicy zawodowej. Duchowny może odmówić zeznań co do faktów
powierzonych mu na spowiedzi.

Orzeczenia: 3

Art. 262. Elementy wezwania świadka

Sąd, wzywając świadka, wymieni w wezwaniu imię, nazwisko i zamieszkanie wezwanego, miejsce i czas przesłuchania, nazwiska stron i przedmiot sprawy oraz zwięzłą osnowę przepisów o karach za pogwałcenie obowiązków świadka, a ponadto o zwrocie wydatków koniecznych, związanych ze stawiennictwem do sądu, oraz o wynagrodzeniu za utratę zarobku.

Orzeczenia: 2

Art. 263. Przesłuchanie świadka w miejscu jego pobytu

Świadka, który nie może się stawić na wezwanie z powodu choroby, niepełnosprawności lub innej niedającej się usunąć przeszkody, przesłuchuje się w miejscu jego pobytu.

Orzeczenia: 2

Art. 263¹. Sprzeciw strony przeciw przesłuchaniu świadka poza salą sądową

Strona może sprzeciwić się przesłuchaniu świadka poza salą sądową w ramach posiedzenia zdalnego, nie później jednak niż w terminie 7 dni od dnia uzyskania informacji o zamiarze przeprowadzenia dowodu w taki sposób. W razie skutecznego wniesienia sprzeciwu sąd wzywa świadka do osobistego stawiennictwa na sali sądowej.

Art. 264. Kolejność przesłuchania świadków

Kolejność przesłuchania świadków oznacza przewodniczący. Świadkowie, którzy nie złożyli jeszcze zeznań, nie mogą być obecni przy przesłuchaniu innych świadków.

Orzeczenia: 1

Art. 265. Tłumacz dla osoby niewładającej językiem polskim

§ 1.

Do przesłuchania świadka nie władającego dostatecznie językiem polskim sąd może przybrać tłumacza.

§ 2.

Do tłumaczy stosuje się odpowiednio przepisy o biegłych. Pracownik organów wymiaru sprawiedliwości może pełnić obowiązki tłumacza bez składania przyrzeczenia, lecz z powołaniem się na ślubowanie służbowe.

Orzeczenia: 1

Art. 266. Przesłuchanie świadka

§ 1.

Przed przesłuchaniem świadka uprzedza się go o prawie odmowy zeznań i odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań.

§ 2.

Przesłuchanie rozpoczyna się od zadania świadkowi pytań dotyczących jego osoby oraz stosunku do stron.

§ 3.

Jeżeli świadek ma składać zeznania, odbiera się od niego przyrzeczenie, po pouczeniu go o znaczeniu tego aktu.

Orzeczenia: 1

Art. 267. świadkowie zwolnieni od składania przyrzeczenia

Nie składają przyrzeczenia świadkowie małoletni, którzy nie ukończyli lat siedemnastu, oraz osoby skazane wyrokiem prawomocnym za fałszywe zeznania. Inni świadkowie mogą być za zgodą stron zwolnieni przez sąd od złożenia przyrzeczenia.

Orzeczenia: 1

Art. 268. Treść przyrzeczenia świadka

Brzmienie przyrzeczenia jest następujące: "Świadomy znaczenia mych słów i odpowiedzialności przed prawem przyrzekam uroczyście, że będę mówił szczerą prawdę, niczego nie ukrywając z tego, co mi jest wiadome".

Orzeczenia: 2

Art. 269. Formy składania przyrzeczenia przez świadka

§ 1.

Świadek składa przyrzeczenie, powtarzając za sędzią lub odczytując na głos tekst przyrzeczenia, przy czym wszyscy – z wyjątkiem sędziów – stoją.Przewodniczący może zwolnić osoby pozostające poza salą sądową z obowiązku powstania, jeżeli wykonanie tego obowiązku nie licowałoby z powagą czynności lub mogło niekorzystnie wpłynąć na jakość utrwalenia obrazu i dźwięku z tej czynności.

§ 2.

Niemi i głusi składają przyrzeczenie przez podpisanie jego tekstu lub przy pomocy biegłego.

Orzeczenia: 1 Porównania: 1 Przypisy: 1

Art. 270. Uchylony

Orzeczenia: 1

Art. 271. Składanie zeznań przez świadka

§ 1.

Świadek składa zeznanie ustnie, zaczynając od odpowiedzi na pytania przewodniczącego, co i z jakiego źródła wiadomo mu w sprawie, po czym sędziowie i strony mogą w tymże przedmiocie zadawać mu pytania.

§ 2.

Niemi i głusi składają zeznania na piśmie lub przy pomocy biegłego.

Orzeczenia: 1

Art. 271¹. Zeznania świadka na piśmie

Świadek składa zeznanie na piśmie, jeżeli sąd tak postanowi. W takim przypadku świadek składa przyrzeczenie przez podpisanie tekstu przyrzeczenia. Świadek jest obowiązany złożyć tekst zeznania w sądzie w terminie wyznaczonym przez sąd. Przepisy art. 165 obliczanie terminów procesowych § 2, art. 274 kary porządkowe nakładane na świadka § 1 i art. 276 nieuzasadniona odmowa świadka złożenia zeznań lub przyrzeczenia stosuje się odpowiednio.

Art. 272. Konfrontacja świadków

Świadkowie, których zeznania przeczą sobie wzajemnie, mogą być konfrontowani.

Orzeczenia: 1

Art. 272¹. Zarządzenie przesłuchania świadka z udziałem biegłego lekarza lub psychologa

Jeżeli sąd poweźmie wątpliwość co do zdolności spostrzegania lub komunikowania spostrzeżeń przez świadka, może zarządzić przesłuchanie go z udziałem biegłego lekarza lub psychologa, a świadek nie może się temu sprzeciwić.

Art. 273. Odczytywanie zeznań świadka

§ 1.

Zeznanie świadka, po zapisaniu do protokołu, sporządzonego zgodnie z art. 157 protokół lub notatka urzędowa z posiedzenia sądu§1¹, będzie mu odczytane i stosownie do okoliczności na podstawie jego uwag uzupełnione i sprostowane.

§ 2.

Świadek może oddalić się z sądu nie wcześniej niż po uzyskaniu na to zezwolenia przewodniczącego.

Orzeczenia: 1 Porównania: 1 Przypisy: 1

Art. 274. Kary porządkowe nakładane na świadka

§ 1.

Za nieusprawiedliwione niestawiennictwo sąd skaże świadka na grzywnę, po czym wezwie go powtórnie, a w razie ponownego niestawiennictwa skaże go na ponowną grzywnę i może zarządzić jego przymusowe sprowadzenie.

§ 2.

Przepis paragrafu poprzedzającego stosuje się odpowiednio do świadka, który oddalił się bez zezwolenia przewodniczącego.

Orzeczenia: 7

Art. 275. Usprawiedliwienie niestawiennictwa przez świadka

Świadek w ciągu tygodnia od dnia doręczenia mu postanowienia skazującego go na grzywnę lub na pierwszym posiedzeniu, na które zostanie wezwany, może usprawiedliwić swe niestawiennictwo. W przypadku usprawiedliwienia niestawiennictwa sąd zwolni świadka od grzywny i przymusowego sprowadzenia.

Orzeczenia: 3

Art. 276. Nieuzasadniona odmowa świadka złożenia zeznań lub przyrzeczenia

§ 1.

Za nieuzasadnioną odmowę zeznań lub przyrzeczenia sąd, po wysłuchaniu obecnych stron co do zasadności odmowy, skaże świadka na grzywnę.

§ 2.

Niezależnie od powyższej grzywny sąd może nakazać aresztowanie świadka na czas nie przekraczający tygodnia. Sąd uchyli areszt, jeżeli świadek złoży zeznanie lub przyrzeczenie albo jeżeli sprawę ukończono w instancji, w której dowód z tego świadka został dopuszczony.

Orzeczenia: 1

Art. 276¹. Wniosek o pociągnięcie żołnierza w czynnej służbie wojskowej do odpowiedzialności dyscyplinarnej

W razie uchybienia przez żołnierza w czynnej służbie wojskowej, z wyjątkiem terytorialnej służby wojskowej pełnionej dyspozycyjnie, obowiązkom, o których mowa w art. 274 kary porządkowe nakładane na świadka i art. 276 nieuzasadniona odmowa świadka złożenia zeznań lub przyrzeczenia, sąd, zamiast skazać żołnierza na grzywnę, występuje do dowódcy jednostki wojskowej, w której żołnierz ten pełni służbę, z wnioskiem o pociągnięcie go do odpowiedzialności dyscyplinarnej.

Przypisy: 1

Art. 277. Zwrot świadkowi kosztów stawiennictwa w sądzie

Świadek ma prawo żądać zwrotu wydatków koniecznych, związanych ze stawiennictwem do sądu, a ponadto wynagrodzenia za utratę zarobku. Przewodniczący może przyznać świadkowi zaliczkę na koszty podróży i na utrzymanie w miejscu przesłuchania.

Orzeczenia: 5

Art. 278. Wezwanie biegłych przez sąd

§ 1.

W wypadkach wymagających wiadomości specjalnych sąd po wysłuchaniu wniosków stron co do liczby biegłych i ich wyboru może wezwać jednego lub kilku biegłych w celu zasięgnięcia ich opinii.

§ 2.

Sąd orzekający może pozostawić prawo wyboru biegłego sędziemu wyznaczonemu lub sądowi wezwanemu.

§ 3.

Sąd oznaczy, czy opinia ma być przedstawiona ustnie, czy na piśmie.

§ 4.

Jeżeli sąd nie wyznaczył osoby biegłego, wskazuje ją przewodniczący.

Orzeczenia: 45

Art. 278¹. Dowód z opinii sporządzonej w innym postępowaniu

Sąd może dopuścić dowód z opinii sporządzonej na zlecenie organu władzy publicznej w innym postępowaniu przewidzianym przez ustawę.

Art. 279. Uchylony

Orzeczenia: 3

Art. 280. Odmowa przyjęcia obowiązku przez biegłego

§ 1.

Osoba wyznaczona na biegłego może nie przyjąć włożonego na nią obowiązku z przyczyn, jakie uprawniają świadka do odmowy zeznań, a ponadto z powodu przeszkody, która uniemożliwia jej wydanie opinii.

§ 2.

W uzasadnionych przypadkach, w szczególności jeżeli jest to niezbędne do ustalenia wysokości kosztów sporządzenia opinii lub terminu jej sporządzenia albo pozwoli to na usprawnienie postępowania, przewodniczący może umożliwić wskazanej osobie, jeszcze przed wyznaczeniem jej na biegłego, zapoznanie się w niezbędnym zakresie z aktami sprawy.

Orzeczenia: 3

Art. 281. Wyłączenie biegłego na wniosek strony

§ 1.

Aż do ukończenia czynności biegłego strona może żądać jego wyłączenia z przyczyn, z jakich można żądać wyłączenia sędziego. Gdy strona zgłasza wniosek o wyłączenie biegłego po rozpoczęciu przez niego czynności, obowiązana jest uprawdopodobnić, że przyczyna wyłączenia powstała później lub że przedtem nie była jej znana.

§ 2.

O wyłączeniu biegłego rozstrzyga sąd prowadzący sprawę po wysłuchaniu stron i biegłego. Od wysłuchania stron lub biegłego można odstąpić, gdyby miało to doprowadzić do nadmiernej zwłoki w postępowaniu.

Orzeczenia: 3

Art. 282. Przyrzeczenie biegłego

§ 1.

Biegły składa przed rozpoczęciem czynności przyrzeczenie w następującym brzmieniu: "Świadomy znaczenia mych słów i odpowiedzialności przed prawem przyrzekam uroczyście, że powierzone mi obowiązki biegłego wykonam z całą sumiennością i bezstronnością".
§ 1¹. Biegły, któremu zlecono sporządzenie opinii na piśmie, może złożyć przyrzeczenie przez podpisanie tekstu przyrzeczenia, który załącza do opinii.
§ 1². Od biegłego wpisanego na listę biegłych sądowych nie odbiera się przyrzeczenia. Biegły taki powołuje się na przyrzeczenie złożone przy ustanowieniu go w tym charakterze.

§ 2.

Poza tym do przyrzeczenia biegłych stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące przyrzeczenia świadków.

Orzeczenia: 3

Art. 283. Uchylony

Orzeczenia: 3

Art. 284. Przedstawienie biegłemu akt sprawy i przedmiotu oględzin

§ 2.

Sąd może zarządzić przedstawienie biegłemu w niezbędnym zakresie akt sprawy lub przedmiotu oględzin oraz zarządzić, by był obecny lub brał udział w przeprowadzeniu dowodu.

§ 2.

Przedstawienie akt sprawy lub ich kopii biegłemu wpisanemu na listę biegłych sądowych może nastąpić za pośrednictwem portalu informacyjnego.

§ 3.

Sąd zarządza przeprowadzenie czynności z udziałem biegłego na sali sądowej na uzasadniony wniosek strony, albo w przypadku, gdy wiarygodność opinii przedstawianej w ramach posiedzenia zdalnego budzi wątpliwości.

Orzeczenia: 3

Art. 285. Opinia biegłego

§ 1.

Opinia biegłego powinna zawierać uzasadnienie.

§ 2.

Biegli mogą złożyć opinię łączną.

§ 3.

Jeżeli biegły nie może na razie udzielić wyczerpującej opinii, sąd wyznaczy termin dodatkowy do jej przedstawienia.

Orzeczenia: 4

Art. 286. Uzupełnienie lub wyjaśnienie opinii przez biegłych i dodatkowa opinia

Sąd może zażądać ustnego lub pisemnego uzupełnienia opinii lub jej wyjaśnienia, a także dodatkowej opinii od tych samych lub innych biegłych.

Orzeczenia: 7

Art. 287. Kara grzywny dla biegłego

Za nieusprawiedliwione niestawiennictwo, za nieuzasadnioną odmowę złożenia przyrzeczenia lub opinii albo za nieusprawiedliwione opóźnienie złożenia opinii sąd skaże biegłego na grzywnę.

Orzeczenia: 16

Art. 288. Wynagrodzenie biegłego

§ 1.

Biegły ma prawo żądać wynagrodzenia za stawiennictwo w sądzie i wykonaną pracę oraz zwrotu wydatków.

§ 2.

Przewodniczący może przyznać biegłemu zaliczkę na poczet wydatków.

§ 3.

Jeżeli opinia jest niezrozumiała, zawiera sprzeczności lub istotne braki, sąd może zarządzić, że przyznanie wynagrodzenia i zwrot wydatków nastąpi po jej uzupełnieniu lub wyjaśnieniu. Na postanowienie sądu zażalenie nie przysługuje.

Orzeczenia: 137

Art. 289. Wezwanie i przesłuchanie biegłych

Do wezwania i przesłuchania biegłych stosuje się ponadto odpowiednio przepisy o świadkach, z wyjątkiem art. 263¹ sprzeciw strony przeciw przesłuchaniu świadka poza salą sądową oraz przepisów o przymusowym sprowadzeniu.

Orzeczenia: 5

Art. 290. Opinia instytutu naukowego lub naukowo-badawczego

§ 1.

Sąd może zażądać opinii odpowiedniego instytutu naukowego lub naukowo-badawczego. Sąd może zażądać od instytutu dodatkowych wyjaśnień bądź pisemnych, bądź ustnych przez wyznaczoną do tego osobę, może też zarządzić złożenie dodatkowej opinii przez ten sam lub inny instytut.

§ 2.

W opinii instytutu należy wskazać osoby, które przeprowadziły badanie i wydały opinię.

§ 3.

Sąd może zażądać ustnego lub pisemnego uzupełnienia opinii lub jej wyjaśnienia, a także dodatkowej opinii od tego samego lub innego instytutu naukowego lub naukowo-badawczego.

§ 4.

Jeżeli opinia została sporządzona przez instytut naukowy lub naukowo-badawczy, ustne jej uzupełnienie lub wyjaśnienie albo dodatkową opinię składa osoba wyznaczona do tego przez ten instytut. Sąd może jednak zarządzić stawienie się na rozprawie i złożenie ustnego uzupełnienia lub wyjaśnienia opinii albo dodatkowej opinii także przez osoby, które sporządziły opinię w imieniu tego instytutu.

§ 5.

Strona może żądać wyłączenia osoby wyznaczonej do sporządzenia opinii przez instytut naukowy lub naukowo-badawczy. Przepis art. 281 wyłączenie biegłego na wniosek strony stosuje się odpowiednio.

Orzeczenia: 4

Art. 290¹. Opinia opiniodawczego zespołu sądowych specjalistów

W sprawach rodzinnych i opiekuńczych sąd może zażądać opinii opiniodawczego zespołu sądowych specjalistów. Do opinii zespołu stosuje się odpowiednio przepisy o opinii instytutu naukowego lub naukowo-badawczego.

Art. 291. Wynagrodzenie instytutu naukowego lub naukowo-badawczego

Instytut naukowy lub naukowo-badawczy może żądać wynagrodzenia za wykonaną pracę i za stawiennictwo swoich przedstawicieli.

Orzeczenia: 11

Art. 292. Zarządzenie oględzin

Sąd może zarządzić oględziny bez udziału lub z udziałem biegłych, a stosownie do okoliczności - również w połączeniu z przesłuchaniem świadków.

Orzeczenia: 7

Art. 293. Obowiązek przedstawienia przedmiotu oględzin

Przepisy o obowiązku przedstawienia dokumentu stosuje się odpowiednio do przedstawienia przedmiotu oględzin. Jeżeli rodzaj przedmiotu na to pozwala i nie jest to połączone ze znacznymi kosztami, należy przedmiot oględzin dostarczyć do sądu.

Orzeczenia: 3

Art. 294. Obowiązek udostępnienia przedmiotu oględzin

Jeżeli przedmiot oględzin jest w posiadaniu osoby trzeciej, a oględziny mają być dokonane w miejscu, gdzie przedmiot znajduje się, osoba ta powinna być wezwana na termin oględzin i obowiązana jest ułatwić dostęp do przedmiotu.

Orzeczenia: 3

Art. 295. żądanie zaniechania oględzin

§ 1.

Osoba trzecia w ciągu dni trzech od doręczenia jej wezwania może z ważnych przyczyn żądać od sądu wzywającego zaniechania oględzin.

§ 2.

Przed rozpoznaniem żądania osoby trzeciej sąd nie przystąpi do oględzin.

Orzeczenia: 1

Art. 296. Kary grzywny za niezastosowanie się do zarządzeń sądu w przedmiocie oględzin

Osobę trzecią, która bez uzasadnionych przyczyn nie zastosowała się do zarządzeń w przedmiocie oględzin, sąd skaże na grzywnę.

Orzeczenia: 3

Art. 297. Zwrot osobie trzeciej kosztów stawiennictwa do sądu

Osoba trzecia wezwana na termin oględzin ma prawo żądać zwrotu wydatków koniecznych, związanych ze stawiennictwem do sądu, oraz wynagrodzenia za utratę zarobku na równi ze świadkiem, a ponadto zwrotu wydatków połączonych z dostarczeniem przedmiotu oględzin.

Orzeczenia: 3

Art. 298. Oględziny osoby

Oględziny osoby mogą odbyć się tylko za jej zgodą.

Orzeczenia: 3

Art. 299. Dowód z przesłuchania stron

Jeżeli po wyczerpaniu środków dowodowych lub w ich braku pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, sąd dla wyjaśnienia tych faktów może dopuścić dowód z przesłuchania stron.

Orzeczenia: 6 Porównania: 1 Przypisy: 1

Art. 300. Przesłuchanie za osobę prawną i za Skarb Państwa

§ 1.

Za osobę prawną sąd przesłuchuje osoby wchodzące w skład organu uprawnionego do jej reprezentowania, przy czym sąd decyduje, czy przesłuchać wszystkie te osoby, czy też tylko niektóre z nich.

§ 2.

Za Skarb Państwa sąd może przesłuchać w charakterze strony osoby powołane do reprezentowania państwowej jednostki organizacyjnej, z której działalnością wiąże się dochodzone roszczenie, lub inne wskazane osoby.

Orzeczenia: 3 Porównania: 1 Przypisy: 1

Art. 301. Przesłuchanie w charakterze strony powodowej osoby, na rzecz której prokurator wytoczył powództwo

Jeżeli powództwo jest wytoczone przez prokuratora lub organizację pozarządową na rzecz oznaczonej osoby, przesłuchuje się w charakterze strony powodowej tę osobę, chociażby nie przystąpiła ona do sprawy.

Orzeczenia: 1 Porównania: 1 Przypisy: 1

Art. 302. Przesłuchanie tylko jednej strony

§ 1.

Gdy z przyczyn natury faktycznej lub prawnej przesłuchać można co do okoliczności spornych jedną tylko stronę, sąd oceni, czy mimo to należy przesłuchać tę stronę, czy też dowód ten pominąć w zupełności. Sąd postąpi tak samo, gdy druga strona lub niektórzy ze współuczestników nie stawili się na przesłuchanie stron lub odmówili zeznań.

§ 2.

W sprawach osób znajdujących się pod władzą rodzicielską, opieką lub kuratelą od uznania sądu zależy przesłuchanie bądź samej strony, bądź jej przedstawiciela ustawowego, bądź też obojga.

Orzeczenia: 3

Art. 303. Przesłuchanie stron bez odbierania przyrzeczenia

Sąd przesłucha najpierw strony bez odbierania przyrzeczenia. Jeżeli przesłuchanie to nie wyświetli dostatecznie faktów, sąd może przesłuchać według swego wyboru jedną ze stron ponownie, po uprzednim odebraniu od niej przyrzeczenia. Przesłuchanie jednej ze stron co do pewnego faktu z odebraniem od niej przyrzeczenia nie wyłącza takiego przesłuchania drugiej strony co do innego faktu.

Orzeczenia: 3

Art. 304. Pouczenie stron przed ich przesłuchaniem lub odebraniem przyrzeczenia

Przed przystąpieniem do przesłuchania sąd uprzedza strony, że obowiązane są zeznawać prawdę i że stosownie do okoliczności mogą być przesłuchane ponownie po odebraniu od nich przyrzeczenia. Przed odebraniem przyrzeczenia sąd uprzedza stronę o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań. Poza tym do przesłuchania stron i składania przyrzeczenia stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące świadków, w tym art. 263¹ sprzeciw strony przeciw przesłuchaniu świadka poza salą sądową, z wyjątkiem przepisów o środkach przymusowych.

Orzeczenia: 2

Art. 305. Dowód z grupowego badania krwi

Sąd może dopuścić dowód z grupowego badania krwi.

Orzeczenia: 5

Art. 306. Zgoda na pobranie krwi w celu jej badania

Pobranie krwi w celu jej badania może nastąpić tylko za zgodą osoby, której krew ma być pobrana, a jeżeli osoba ta nie ukończyła trzynastu lat lub jest ubezwłasnowolniona całkowicie - za zgodą jej przedstawiciela ustawowego.

Orzeczenia: 1

Art. 307. Sprawozdanie z grupowego badania krwi

§ 1.

W celu przeprowadzenia dowodu z grupowego badania krwi sąd zwraca się do biegłego o pobranie krwi, zbadanie jej i złożenie sprawozdania o wynikach badania łącznie z końcową opinią.

§ 2.

Sprawozdanie z grupowego badania krwi powinno zawierać stwierdzenie, czy sprawdzono należycie tożsamość osób, których krew pobrano, oraz wskazanie sposobu przeprowadzenia badania. Sprawozdanie powinno być podpisane przez osobę, która przeprowadziła badanie, a jeżeli krew została pobrana przez inną osobę, pobranie krwi powinno być stwierdzone jej podpisem.

§ 3.

Pobranie krwi i przesłanie jej do instytutu, o jakim mowa w art. 290 opinia instytutu naukowego lub naukowo-badawczego, można zlecić biegłemu miejsca zamieszkania stron lub siedziby sądu.

Orzeczenia: 2

Art. 308. Dowody z dokumentów zawierających zapis obrazu lub dźwięku

Dowody z innych dokumentów niż wymienione w art. 243¹ stosowanie przepisów ustawy do dokumentów zawierających tekst, w szczególności zawierających zapis obrazu, dźwięku albo obrazu i dźwięku, sąd przeprowadza, stosując odpowiednio przepisy o dowodzie z oględzin oraz o dowodzie z dokumentów.

Orzeczenia: 6

Art. 309. Odpowiednie stosowanie przepisów ustawy o dowodach

Sposób przeprowadzenia dowodu innymi środkami dowodowymi niż wymienione w artykułach poprzedzających określi sąd zgodnie z ich charakterem, stosując odpowiednio przepisy o dowodach.

Orzeczenia: 5

Dz.U.2023.0.1550 t.j. - Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego