Dz.U.2020.0.1413 t.j. - Ustawa z dnia 15 kwietnia 2005 r. o nadzorze uzupełniającym nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń, zakładami reasekuracji i firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego
Zarządzanie ryzykiem oraz kontrola wewnętrzna na poziomie konglomeratu finansowego podlegają nadzorowi uzupełniającemu sprawowanemu przez koordynatora.
Wchodzące w skład konglomeratu finansowego podmioty regulowane podlegające nadzorowi sprawowanemu przez krajowy organ nadzoru są obowiązane wdrożyć odpowiednie systemy zarządzania ryzykiem oraz systemy kontroli wewnętrznej.
2.
Podmiot wiodący przekazuje koordynatorowi na piśmie, w terminie 90 dni od dnia kończącego rok obrotowy, szczegółowe informacje o strukturze prawnej, strukturze zarządzania i strukturze organizacyjnej podmiotów regulowanych wchodzących w skład konglomeratu finansowego, w tym o podmiotach zależnych niebędących podmiotami regulowanymi oraz istotnych oddziałach instytucji kredytowych, o których mowa w art. 141fnadzór skonsolidowany nad bankiem krajowym działającym w holdingu ust. 12, 13 i 17 ustawy – Prawo bankowe, istotnych oddziałach domów maklerskich, o których mowa w art. 98auchylony ust. 12a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi oraz istotnych oddziałach zakładów ubezpieczeń i istotnych oddziałach zakładów reasekuracji, o których mowa w art. 354 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2015/35 z dnia 10 października 2014 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Wypłacalność II) (Dz. Urz. UE L 12 z 17.01.2015, s. 1).
3.
Podmiot wiodący, w terminie 90 dni od dnia kończącego rok obrotowy, udostępnia na swojej stronie internetowej opis struktury prawnej, struktury zarządzania i struktury organizacyjnej podmiotów regulowanych wchodzących w skład konglomeratu finansowego w pełnej formie lub przez zamieszczenie odnośników do informacji równoważnych.
Wdrożenie systemów zarządzania ryzykiem, o których mowa w art. 42obowiązek wdrożenia systemów zarządzania ryzykiem i systemów kontroli wewnętrznej, polega na:
1)
dokonywaniu okresowej weryfikacji przyjętych zasad postępowania odnoszących się do wszelkich rodzajów podejmowanego ryzyka, w tym w szczególności w zakresie procedur, o których mowa w pkt 2;
2)
wprowadzeniu zasad postępowania w zakresie adekwatności kapitałowej, uwzględniających oddziaływanie strategii prowadzonej działalności na profil ryzyka i wymogi kapitałowe na poziomie konglomeratu finansowego ustalone zgodnie z ustawą;
3)
wprowadzeniu procedur zapewniających efektywność zarządzania ryzykiem w podmiocie regulowanym, obejmujących w szczególności podejmowanie niezbędnych działań w podmiotach regulowanych, i umożliwiających mierzenie, analizę i kontrolę ryzyka na poziomie konglomeratu finansowego;
4)
wprowadzeniu i systematycznej aktualizacji zasad postępowania w zakresie tworzenia i rozwoju, w razie potrzeby, odpowiednich planów i ustaleń naprawczych i restrukturyzacyjnych.
Systemy kontroli wewnętrznej, o których mowa w art. 42obowiązek wdrożenia systemów zarządzania ryzykiem i systemów kontroli wewnętrznej, mają na celu zapewnienie zgodności działalności podmiotów wchodzących w skład konglomeratu finansowego z ustawą oraz wiarygodności sprawozdań przekazywanych zgodnie z ustawą.
2.
Wdrożenie systemów kontroli wewnętrznej polega na:
1)
wprowadzeniu procedur odnoszących się do adekwatności kapitałowej, pozwalających stwierdzić i mierzyć poziom ryzyka oraz ustalić dla tego ryzyka odpowiedni poziom funduszy własnych lub środków własnych;
2)
wprowadzeniu procedur informacyjnych oraz rachunkowych, umożliwiających efektywną identyfikację i kontrolę transakcji wewnątrzgrupowych w konglomeracie finansowym oraz przypadków znaczącej koncentracji ryzyka.
Podmioty regulowane podlegające nadzorowi sprawowanemu przez krajowy organ nadzoru, są obowiązane wprowadzić procedury kontroli wewnętrznej zapewniające efektywne uzyskiwanie i przekazywanie wszelkich danych i informacji, które mogą być istotne dla celów nadzoru uzupełniającego.
Jeżeli w konglomeracie finansowym jest kilka dominujących podmiotów nieregulowanych mających siedziby w państwach członkowskich i w każdym z tych państw ma swoją siedzibę co najmniej jeden podmiot regulowany, koordynatorem jest krajowy organ nadzoru, sprawujący nadzór nad podmiotem regulowanym wykazującym największą sumę bilansową, jeżeli podmioty regulowane należą do tego samego sektora finansowego, a w przypadku gdy podmioty regulowane należą do różnych sektorów finansowych - nad podmiotem regulowanym prowadzącym działalność w najistotniejszym sektorze finansowym.
Jeżeli podmiotem wiodącym jest dominujący podmiot nieregulowany, mający siedzibę w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim, i wszystkie podmioty regulowane będące podmiotami zależnymi od tego podmiotu wiodącego mają siedziby poza tym państwem członkowskim, koordynatorem jest krajowy organ nadzoru, jeżeli sprawuje nadzór nad podmiotem regulowanym o największej sumie bilansowej w najistotniejszym sektorze finansowym, wchodzącym w skład konglomeratu finansowego.
Jeżeli w konglomeracie finansowym nie ma podmiotu wiodącego, w rozumieniu art. 4konglomerat finansowy ust. 5 i 6, oraz jeżeli na podstawie art. 47koordynator podmiotu wiodącego z siedzibą na terytorium RP, art. 49koordynator konglomeratu finansowego z kilkoma dominującymi podmiotami nieregulowanymi z siedzibami w różnych państwach członkowskich i art. 50koordynator konglomeratu z jednym dominującym podmiotem nieregulowanym nie można ustalić koordynatora, koordynatorem jest krajowy organ nadzoru, jeżeli sprawuje nadzór nad podmiotem regulowanym o największej sumie bilansowej w najistotniejszym sektorze finansowym.
Przepisów art. 47koordynator podmiotu wiodącego z siedzibą na terytorium RP-51 nie stosuje się, jeżeli ze względu na specyfikę struktury konglomeratu finansowego lub jego działalność w różnych państwach ustalenie koordynatora według tych przepisów byłoby niewłaściwe lub mylące.
2.
W przypadku, o którym mowa w ust. 1, krajowy organ nadzoru, w porozumieniu z innymi zainteresowanymi organami nadzoru, może, w drodze decyzji, uznać się za koordynatora.
3.
Jeżeli w drodze porozumienia zainteresowanych organów nadzoru jako właściwy zostanie wskazany koordynator zagraniczny, krajowy organ nadzoru może, w drodze decyzji, uznać się za niewłaściwy.
W szczególnych przypadkach, jeżeli na podstawie art. 47koordynator podmiotu wiodącego z siedzibą na terytorium RP-52 nie można ustalić koordynatora, krajowy organ nadzoru, w porozumieniu z innymi zainteresowanymi organami nadzoru, w drodze decyzji, uwzględniając w szczególności specyfikę struktury organizacyjnej konglomeratu finansowego oraz konieczność zapewnienia efektywności sprawowania nadzoru nad podmiotami regulowanymi wchodzącymi w skład grupy, uznaje się za koordynatora.
gromadzenie i udostępnianie zagranicznym organom nadzoru informacji istotnych dla wykonywania przez nie zadań ustawowych z zakresu nadzoru nad podmiotami działającymi w poszczególnych sektorach;
2)
sporządzanie analizy oraz ocena sytuacji finansowej konglomeratu finansowego;
3)
ocena zgodności działalności z zasadami dotyczącymi adekwatności kapitałowej i koncentracji ryzyka oraz transakcji wewnątrzgrupowych;
4)
ocena struktury, organizacji i systemów kontroli wewnętrznej konglomeratu finansowego;
5)
planowanie i koordynowanie bieżących działań nadzorczych we współpracy z zainteresowanymi organami nadzoru;
6)
wykonywanie innych zadań, podejmowanie działań i decyzji wynikających z ustawy.
Koordynator może zawrzeć z innymi zainteresowanymi organami nadzoru porozumienia dotyczące współpracy w zakresie sprawowania nadzoru uzupełniającego, w szczególności przy podejmowaniu rozstrzygnięć dotyczących podmiotów regulowanych wchodzących w skład konglomeratu finansowego.
2.
Porozumienia dotyczące współpracy, o których mowa w ust. 1, są uwzględniane w uzgodnieniach koordynacyjnych zawartych na podstawie regulacji sektorowych.
Odpowiednią koordynację nadzoru uzupełniającego i współpracę z właściwymi organami nadzoru państw niebędących państwami członkowskimi zapewniają kolegia organów nadzoru powołane na podstawie regulacji sektorowych.
Krajowy organ nadzoru współpracuje z zagranicznymi organami nadzoru, w tym przekazuje informacje niezbędne do wykonywania zadań związanych z nadzorem uzupełniającym, z zachowaniem przepisów o tajemnicy zawodowej zawartych w regulacjach sektorowych.
2.
Krajowy organ nadzoru może przekazywać zagranicznym organom nadzoru wszelkie informacje niezbędne do wykonywania zadań wynikających z ustawy oraz z zakresu nadzoru uzupełniającego.
Krajowy organ nadzoru współpracuje ze Wspólnym Komitetem dla celów nadzoru uzupełniającego oraz przekazuje mu niezwłocznie wszelkie informacje niezbędne do wypełniania jego obowiązków.
Współpraca, o której mowa w art. 56współpraca krajowego organu nadzoru z zagranicznymi organami nadzoru, polega w szczególności na gromadzeniu i przekazywaniu informacji w zakresie:
1)
struktury prawnej grupy, jej struktury zarządzania i struktury organizacyjnej, w tym o podmiotach regulowanych, podmiotach zależnych niebędących podmiotami regulowanymi oraz istotnych oddziałach instytucji kredytowych, o których mowa w art. 141fnadzór skonsolidowany nad bankiem krajowym działającym w holdingu ust. 12, 13 i 17 ustawy – Prawo bankowe, i domów maklerskich, o których mowa w art. 98auchylony ust. 12a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, wchodzących w skład konglomeratu finansowego, podmiotach posiadających bezpośrednio lub pośrednio akcje lub prawa z akcji podmiotów regulowanych w liczbie zapewniającej osiągnięcie albo przekroczenie 10% ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym lub udziału w kapitale zakładowym danego podmiotu regulowanego, a także organów nadzoru właściwych dla podmiotów regulowanych wchodzących w skład grupy;
2)
strategii konglomeratu finansowego;
3)
sytuacji finansowej konglomeratu finansowego, w szczególności adekwatności kapitałowej, znaczących transakcji wewnątrzgrupowych oraz znaczącej koncentracji ryzyka;
4)
znaczących akcjonariuszy i władz podmiotów regulowanych wchodzących w skład konglomeratu finansowego;
5)
organizacji, zarządzania ryzykiem i systemów kontroli wewnętrznej w konglomeracie finansowym;
6)
procedur gromadzenia informacji od podmiotów regulowanych wchodzących w skład konglomeratu finansowego oraz weryfikacji tych informacji;
7)
okoliczności, które mogą mieć wpływ na sytuację finansową podmiotów regulowanych oraz innych podmiotów wchodzących w skład konglomeratu finansowego, jeżeli mogą one zaważyć na sytuacji finansowej podmiotów regulowanych;
8)
nakładania sankcji lub podejmowania innych działań nadzorczych w odniesieniu do podmiotów objętych nadzorem uzupełniającym.
2.
Jeżeli wymaga tego wykonywanie zadań w zakresie nadzoru nad podmiotami regulowanymi, które wchodzą w skład konglomeratu finansowego, krajowy organ nadzoru może, zgodnie z przepisami regulacji sektorowych, przekazywać informacje, o których mowa w ust. 1, bankom centralnym zainteresowanych państw członkowskich, Europejskiemu Systemowi Banków Centralnych, Europejskiemu Bankowi Centralnemu oraz Europejskiej Radzie ds. Ryzyka Systemowego zgodnie z art. 15uchylony rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1092/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie unijnego nadzoru makroostrożnościowego nad systemem finansowym i ustanowienia Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego (Dz. Urz. UE L 331 z 15.12.2010, str. 1).
3.
Koordynator przekazuje Wspólnemu Komitetowi informacje, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i art. 42obowiązek wdrożenia systemów zarządzania ryzykiem i systemów kontroli wewnętrznej ust. 2, niezwłocznie po ich otrzymaniu.
W przypadku wydawania decyzji i podejmowania innych czynności w stosunku do podmiotów regulowanych wchodzących w skład konglomeratu finansowego zgodnie z regulacjami sektorowymi, dotyczących w szczególności:
1)
udzielenia zgody na zmianę akcjonariatu, struktury organizacyjnej lub struktury zarządzania podmiotów regulowanych w konglomeracie finansowym,
2)
nakładania sankcji lub podejmowania innych działań nadzorczych wobec podmiotów wchodzących w skład konglomeratu finansowego
- krajowy organ nadzoru, przed ich podjęciem, zwraca się o przekazanie informacji do zagranicznych organów nadzoru, jeżeli informacje od tych organów mogą mieć znaczenie dla sprawowania nadzoru uzupełniającego.
2.
W nagłych lub szczególnie uzasadnionych przypadkach krajowy organ nadzoru, wydając decyzje, o których mowa w ust. 1, lub podejmując inne czynności w ramach nadzoru uzupełniającego, może odstąpić od wystąpienia do zagranicznych organów nadzoru o przekazanie informacji. O decyzjach podjętych bez wystąpienia o informacje krajowy organ nadzoru informuje zagraniczne organy nadzoru bezzwłocznie.
Krajowy organ nadzoru może wystąpić do zagranicznych organów nadzoru państwa, na którego terytorium ma siedzibę podmiot wchodzący w skład konglomeratu finansowego, z wnioskiem o:
1)
przeprowadzenie weryfikacji informacji dotyczących tego podmiotu przez zagraniczny organ nadzoru;
2)
umożliwienie mu wzięcia udziału w weryfikacji dokonywanej przez inny organ nadzoru.
2.
Na wniosek zagranicznego organu nadzoru krajowy organ nadzoru przeprowadza weryfikację informacji dotyczących podmiotu regulowanego mającego siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wchodzącego w skład konglomeratu finansowego. W czynnościach tych mogą, za zgodą krajowego organu nadzoru, uczestniczyć upoważnieni przedstawiciele organu, który wystąpił z wnioskiem o weryfikację. Przedstawicielom tym przysługują takie same prawa i obowiązki, jak pracownikom tego krajowego organu nadzoru.
Krajowy organ nadzoru, samodzielnie, jeżeli jest koordynatorem albo na wniosek koordynatora zagranicznego, podejmuje w stosunku do podmiotów regulowanych, nad którymi sprawuje nadzór zgodnie z regulacjami sektorowymi, środki określone w regulacjach sektorowych, przysługujące w przypadku stwierdzenia naruszeń przez podmioty regulowane regulacji sektorowych.
2.
Środki określone w regulacjach sektorowych mogą zostać zastosowane przez krajowy organ nadzoru w przypadku:
1)
naruszenia przepisów ustawy;
2)
zagrożenia wypłacalności podmiotów regulowanych w szczególności na skutek nieutrzymywania funduszy własnych na odpowiednim poziomie, wystąpienia znaczącej koncentracji ryzyka lub zawartych znaczących transakcji wewnątrzgrupowych;
Podejmując środki określone w regulacjach sektorowych, krajowy organ nadzoru bierze pod uwagę wagę i rodzaj naruszeń przepisów prawa lub innych nieprawidłowości oraz stopień przyczynienia się danego podmiotu regulowanego do powstania naruszeń przepisów prawa lub innych nieprawidłowości na poziomie konglomeratu finansowego zagrażających wypłacalności podmiotów regulowanych wchodzących w skład konglomeratu finansowego lub prawidłowemu sprawowaniu nadzoru uzupełniającego.
Jeżeli podmiotem wiodącym jest dominujący podmiot nieregulowany z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, który narusza przepisy ustawy lub wywiera niekorzystny wpływ na stabilność finansową podmiotów wchodzących w skład konglomeratu finansowego, lub nie spełnia warunków, o których mowa w art. 13wymogi wobec członka organu zarządzającego dominującego podmiotu nieregulowanego mającego siedzibę na terytorium RP, koordynator, w drodze decyzji, określa dominującemu podmiotowi nieregulowanemu termin i sposób przywrócenia stanu zgodnego z przepisami prawa lub usunięcia zagrożenia dla stabilności finansowej konglomeratu finansowego.
2.
W przypadku bezskutecznego upływu terminu, o którym mowa w ust. 1, koordynator może w odniesieniu do dominującego podmiotu nieregulowanego z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w drodze decyzji:
1)
nakazać zbycie w określonym terminie akcji lub udziałów posiadanych w podmiocie regulowanym lub akcji lub udziałów w podmiocie dominującym wobec podmiotu regulowanego lub
2)
zawiesić na czas określony wykonywanie przez niego prawa głosu w organie stanowiącym podmiotu regulowanego lub podmiotu dominującego wobec podmiotu regulowanego, lub
3)
nałożyć na niego karę pieniężną do wysokości 10 000 000 zł.
3.
Wykonywanie prawa głosu z akcji, które nie zostały zbyte, zgodnie z ust. 2, oraz z których prawa głosu zostały zawieszone, jest bezskuteczne.
4.
Podejmując środki, o których mowa w ust. 2, koordynator bierze pod uwagę wagę i rodzaj naruszeń przepisów prawa lub innych nieprawidłowości oraz stopień przyczynienia się danego dominującego podmiotu nieregulowanego do powstania naruszeń przepisów prawa lub innych nieprawidłowości na poziomie konglomeratu finansowego zagrażających wypłacalności podmiotów regulowanych wchodzących w skład konglomeratu finansowego lub prawidłowemu sprawowaniu nadzoru uzupełniającego.
W przypadku stwierdzenia naruszeń przepisów prawa lub innych nieprawidłowości na poziomie konglomeratu finansowego koordynator informuje zagraniczne organy nadzoru o potrzebie podjęcia odpowiednich działań w stosunku do podmiotów wchodzących w skład konglomeratu finansowego, mających siedziby w państwach członkowskich.
W ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. – Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi (Dz. U. z 2002 r. poz. 447, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami (Dz.U. poz. 1351, z późn. zm. ): (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. poz. 1151, z 2004 r. poz. 870 i poz. 959 oraz z 2005 r. poz. 447) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz Rzeczniku Ubezpieczonych (Dz. U. poz. 1153, z późn. zm.): (zmiany pominięte).
Do postępowań w sprawach objętych przepisami ustaw zmienianych niniejszą ustawą, wszczętych, a niezakończonych przed dniem jej wejścia w życie, stosuje się przepisy tych ustaw, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
Pierwsze posiedzenie Komitetu Koordynacyjnego do spraw Konglomeratów Finansowych, o którym mowa w art. 15uchylony, ust. 2, zwołuje minister właściwy do spraw instytucji finansowych w terminie 30 dni od wejścia w życie ustawy. Podczas posiedzenia wybierany jest przewodniczący Komitetu Koordynacyjnego do spraw Konglomeratów Finansowych na okres 2 lat.
2.
W terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy krajowe organy nadzoru obowiązane są przyjąć, w formie porozumienia wielostronnego, regulamin prac Komitetu Koordynacyjnego do spraw Konglomeratów Finansowych, o którym mowa w art. 18uchylony, ust. 1.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 68zmiana ustawy o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami, który wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
---------- [Ustawa została ogłoszona 13.05.2005 r. - Dz. U. z 2005 r. poz. 719]
