Rozdział 5 Samorząd ratowników medycznych - Ustawa o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych

Art. 117. Obowiązek przynależności do samorządu

1.

Ratownicy medyczni są zorganizowani na zasadach samorządu zawodowego, zwanego dalej „samorządem”.

2.

Przynależność ratowników medycznych do samorządu jest obowiązkowa.

3.

Samorząd jest niezależny w wykonywaniu swoich zadań i podlega wyłącznie przepisom prawa.

4.

Jednostką organizacyjną samorządu posiadającą osobowość prawną jest Krajowa Izba Ratowników Medycznych.

4a.

Siedzibę Krajowej Izby Ratowników Medycznych określa Krajowa Rada.

5.

Krajową Izbę Ratowników Medycznych tworzą ratownicy medyczni wpisani do rejestru, o którym mowa w art. 137 rejestr ratowników medycznych.

6.

Nadzór nad działalnością samorządu sprawuje minister właściwy do spraw zdrowia w zakresie i formach określonych w ustawie.

Art. 118. Zadania samorządu

Do zadań samorządu należy:

1)

sprawowanie pieczy nad należytym i sumiennym wykonywaniem zawodu ratownika medycznego;

2)

ustanawianie zasad etyki zawodowej oraz dbanie o ich przestrzeganie;

3)

przyznawanie prawa wykonywania zawodu oraz uznawanie kwalifikacji ratowników medycznych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej;

4)

wydawanie zaświadczeń potwierdzających kwalifikacje zawodowe na podstawie art. 9 zaświadczenie potwierdzające posiadanie kwalifikacji zawodowych ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej;

5)

zawieszanie i pozbawianie prawa wykonywania zawodu oraz ograniczanie zakresu czynności w wykonywaniu zawodu;

6)

prowadzenie postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej ratowników medycznych;

7)

prowadzenie postępowania w przedmiocie niezdolności do wykonywania zawodu ratownika medycznego;

8)

reprezentowanie ratowników medycznych oraz ochrona ich interesów zawodowych;

9)

działanie na rzecz stałego podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez ratowników medycznych;

10)

udział w ustalaniu oraz aktualizacji standardów i wytycznych w ratownictwie medycznym;

11)

edukacja zdrowotna i promocja zdrowia;

12)

prowadzenie rejestru, o którym mowa w art. 137 rejestr ratowników medycznych, oraz rejestru, o którym mowa w art. 144 rejestr osób uprawnionych do wykonywania zawodu ratownika medycznego tymczasowo i okazjonalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

13)

nadzór nad doskonaleniem zawodowym ratowników medycznych;

14)

współpraca z samorządami zawodów medycznych i innymi organizacjami reprezentującymi zawody medyczne w kraju i za granicą oraz z organami państw członkowskich w zakresie spraw określonych w ustawie.

Art. 119. Organy samorządu

1.

Organami samorządu są:

1)

Krajowy Zjazd Ratowników Medycznych, zwany dalej „Krajowym Zjazdem”;

2)

Krajowa Rada;

3)

Komisja Rewizyjna;

4)

Sąd Dyscyplinarny;

5)

Wyższy Sąd Dyscyplinarny;

6)

Rzecznik Dyscyplinarny.

2.

Członkami organów samorządu mogą być tylko ratownicy medyczni wpisani do rejestru, o którym mowa w art. 137 rejestr ratowników medycznych.

Art. 120. Kadencja organów samorządu

1.

Kadencja organów samorządu trwa 4 lata, jednak organy są obowiązane działać do czasu ukonstytuowania się nowo wybranych organów.

2.

Tę samą funkcję w organach samorządu można pełnić nie dłużej niż przez dwie następujące po sobie kadencje. Pełnienie funkcji dłużej niż przez 24 miesiące w danej kadencji przyjmuje się za pełnienie tej funkcji przez pełną kadencję.

Art. 121. Wybory do organów samorządu i na stanowiska w organach

1.

Wybory do organów samorządu i na stanowiska w organach są równe, powszechne i odbywają się w głosowaniu tajnym.

2.

Czynne i bierne prawo wyborcze przysługuje wszystkim członkom samorządu, z wyjątkiem osób ukaranych karą, o której mowa w art. 179 kary orzekane przez sąd ratowników medycznych ust. 1 pkt 5–7.

Art. 122. Uchwały organów samorządu

1.

Organy samorządu podejmują decyzje w formie uchwał, chyba że ustawa stanowi inaczej. Uchwały organów samorządu są podejmowane zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy członków danego organu.

2.

Krajowa Rada przesyła ministrowi właściwemu do spraw zdrowia uchwały Krajowej Rady w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia ich podjęcia.

3.

Krajowa Rada przesyła ministrowi właściwemu do spraw zdrowia sprawozdanie z działalności samorządu ratowników medycznych za rok poprzedni w terminie do dnia 31 maja każdego roku.

Art. 123. Możliwość zaskarżenia sprzecznej z prawem uchwały organu samorządu

1.

Minister właściwy do spraw zdrowia może zaskarżyć do Sądu Najwyższego sprzeczną z prawem uchwałę organu samorządu w terminie 3 miesięcy od dnia doręczenia tej uchwały. Sąd Najwyższy utrzymuje zaskarżoną uchwałę w mocy albo ją uchyla i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania właściwemu organowi samorządu, ustalając wytyczne co do sposobu jej załatwienia. Skargę wniesioną po upływie terminu określonego w zdaniu pierwszym Sąd Najwyższy pozostawia bez rozpoznania.

2.

Minister właściwy do spraw zdrowia może zwrócić się do Krajowego Zjazdu lub Krajowej Rady o podjęcie uchwały w sprawie należącej do właściwości samorządu. Uchwała Krajowej Rady powinna zostać podjęta w terminie 3 miesięcy od dnia doręczenia wystąpienia ministra właściwego do spraw zdrowia, a uchwała Krajowego Zjazdu – na najbliższym Krajowym Zjeździe.

3.

Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się do uchwał:

1)

podejmowanych w postępowaniu w zakresie odpowiedzialności zawodowej ratowników medycznych;

2)

do których na podstawie odrębnych przepisów stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego odnoszące się do decyzji administracyjnych.

Art. 124. Krajowy Zjazd

Najwyższym organem samorządu jest Krajowy Zjazd.

Art. 125. Udział w Krajowym Zjeździe i w zgromadzeniu wojewódzkim

1.

W Krajowym Zjeździe biorą udział delegaci wybrani przez zgromadzenia wojewódzkie ratowników medycznych, zwane dalej „zgromadzeniami wojewódzkimi”, oraz z głosem doradczym członkowie ustępujących organów samorządu niebędący delegatami.

2.

W zgromadzeniu wojewódzkim uczestniczą ratownicy medyczni zamieszkali na terenie danego województwa.

3.

W przypadku braku miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ratownik medyczny uczestniczy w zgromadzeniu wojewódzkim w wybranym przez siebie województwie.

4.

Wybór delegatów następuje w głosowaniu przeprowadzonym za pomocą:

1)

kart wyborczych lub urządzeń elektronicznych w rejonach wyznaczonych dla poszczególnych części województwa przez Krajową Radę albo

2)

systemu teleinformatycznego.

5.

Jeżeli liczba ratowników medycznych w danym województwie przekracza 300 osób, wyboru delegatów na Krajowy Zjazd dokonuje się na zebraniach rejonowych zgromadzenia wojewódzkiego.

6.

W przypadku, o którym mowa w ust. 5, Krajowa Rada dokonuje podziału na rejony w danym województwie.

7.

Zasady przeprowadzania wyborów delegatów na Krajowy Zjazd oraz liczbę tych delegatów z poszczególnych województw określa Krajowa Rada.

8.

Krajowa Rada zwołuje Krajowy Zjazd co 4 lata.

Art. 126. Zadania Krajowego Zjazdu

Do Krajowego Zjazdu należy:

1)

wybór Prezesa Krajowej Rady;

2)

wybór Krajowej Rady, Komisji Rewizyjnej, Sądu Dyscyplinarnego, Wyższego Sądu Dyscyplinarnego oraz Rzecznika Dyscyplinarnego i jego zastępców;

3)

uchwalanie wytycznych działania samorządu i jego organów;

4)

określenie zasad przeprowadzania wyborów do organów samorządu, liczby członków tych organów oraz trybu ich odwoływania, a także zasad podejmowania uchwał przez organy samorządu;

5)

rozpatrywanie i zatwierdzanie sprawozdań Krajowej Rady, Komisji Rewizyjnej, Sądu Dyscyplinarnego, Wyższego Sądu Dyscyplinarnego i Rzecznika Dyscyplinarnego;

6)

ustanawianie zasad etyki zawodowej i dbanie o ich przestrzeganie;

7)

ustalanie podstawowych zasad gospodarki finansowej samorządu.

Art. 127. Nadzwyczajny Krajowy Zjazd

1.

Nadzwyczajny Krajowy Zjazd zwołuje Krajowa Rada:

1)

z własnej inicjatywy;

2)

na wniosek prezydium Krajowej Rady;

3)

na wniosek Komisji Rewizyjnej;

4)

na wniosek co najmniej 500 ratowników medycznych;

5)

na wniosek ministra właściwego do spraw zdrowia.

2.

Nadzwyczajny Krajowy Zjazd jest zwoływany w terminie 3 miesięcy od dnia wpływu wniosku o jego zwołanie i obraduje nad sprawami, dla których został zwołany.

Art. 128. Prezydium Krajowej Rady

1.

Krajową Radę stanowią Prezes Krajowej Rady i członkowie wybrani przez Krajowy Zjazd.

2.

Prezydium Krajowej Rady stanowią Prezes Krajowej Rady i wybrani przez Krajową Radę wiceprezesi, sekretarz, skarbnik i członkowie prezydium.

3.

Prezydium Krajowej Rady jest organem wykonawczym Krajowej Rady i zdaje jej sprawozdanie ze swojej działalności.

4.

Prezydium Krajowej Rady działa w imieniu Krajowej Rady w sprawach określonych jej uchwałą, z wyjątkiem uchwalania budżetu.

Art. 129. Zakres działania Krajowej Rady

Do zakresu działania Krajowej Rady należy:

1)

reprezentowanie samorządu wobec organów państwowych i samorządowych, sądów, podmiotu zobowiązanego do finansowania świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych w rozumieniu art. 14 podmioty zobowiązane do finansowania świadczeń ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, instytucji i organizacji;

2)

uznawanie kwalifikacji zawodowych ratowników medycznych oraz współpraca z organami państw członkowskich zgodnie z przepisami ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej;

3)

wykonywanie uchwał Krajowego Zjazdu;

4)

opiniowanie projektów aktów prawnych oraz przedstawianie wniosków dotyczących unormowań prawnych z zakresu ochrony zdrowia;

5)

wykonywanie zadań określonych w art. 118 zadania samorządu pkt 3–5, 7, 12 i 13;

6)

uchwalanie budżetu Krajowej Rady i zatwierdzanie sprawozdań z jego wykonania oraz rozpatrywanie wniosków Komisji Rewizyjnej;

7)

wybór Prezesa Krajowej Rady oraz Rzecznika Dyscyplinarnego, jeżeli ich mandat wygasł w okresie pomiędzy Krajowymi Zjazdami;

8)

koordynowanie doskonalenia zawodowego ratowników medycznych;

9)

uchwalanie regulaminów działalności samorządu i jego organów;

10)

prowadzenie rejestru, o którym mowa w art. 137 rejestr ratowników medycznych, oraz rejestru, o którym mowa w art. 144 rejestr osób uprawnionych do wykonywania zawodu ratownika medycznego tymczasowo i okazjonalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

11)

określanie wysokości składki członkowskiej i zasad jej podziału oraz wysokości opłat za wpis do rejestru, o którym mowa w art. 137 rejestr ratowników medycznych, oraz opłat manipulacyjnych.

Art. 130. Zadania Komisji Rewizyjnej

1.

Komisja Rewizyjna dokonuje spośród członków Komisji wyboru przewodniczącego i zastępców przewodniczącego.

2.

Komisja Rewizyjna:

1)

kontroluje działalność finansową i gospodarczą Krajowej Izby Ratowników Medycznych;

2)

przedstawia sprawozdania z działalności kontrolnej Krajowemu Zjazdowi;

3)

przedstawia Krajowej Radzie opinię dotyczącą sprawozdania z wykonania budżetu Krajowej Izby Ratowników Medycznych;

4)

przedstawia Krajowemu Zjazdowi opinię dotyczącą sprawozdań Krajowej Rady z wykonania budżetu w okresie kadencji i na tej podstawie składa wniosek w sprawie udzielenia absolutorium Krajowej Radzie.

Art. 131. Sąd Dyscyplinarny

1.

Sąd Dyscyplinarny rozpatruje sprawy w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej ratowników medycznych wniesione przez Rzecznika Dyscyplinarnego oraz sprawuje sądownictwo polubowne.

2.

Od orzeczeń Sądu Dyscyplinarnego służy odwołanie do Wyższego Sądu Dyscyplinarnego.

3.

Wyższy Sąd Dyscyplinarny:

1)

uchwala regulaminy wewnętrzne Sądu Dyscyplinarnego i Wyższego Sądu Dyscyplinarnego;

2)

rozpatruje odwołania od orzeczeń Sądu Dyscyplinarnego;

3)

rozpatruje protesty przeciwko ważności wyborów do organów i w organach Krajowej Izby Ratowników Medycznych oraz protesty przeciwko ważności głosowania w sprawie wniosków o odwołanie.

Art. 132. Rzecznik Dyscyplinarny

1.

Rzecznik Dyscyplinarny przygotowuje postępowanie dyscyplinarne i wykonuje czynności oskarżyciela przed Sądem Dyscyplinarnym i Wyższym Sądem Dyscyplinarnym.

2.

Rzecznik Dyscyplinarny składa Krajowemu Zjazdowi kadencyjne sprawozdania z działalności.

Art. 133. Odwołanie członka organu samorządu, organu samorządu oraz zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego

1.

Członek organu samorządu, organ samorządu, z wyjątkiem Krajowego Zjazdu, oraz zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego mogą być odwołani przez organ, który dokonał wyboru.

2.

Odwołania dokonuje się w głosowaniu równym i tajnym.

3.

Odwołanie następuje kwalifikowaną większością 2/3 ważnie oddanych głosów, pod warunkiem że łączna liczba oddanych głosów jest nie mniejsza od połowy ogólnej liczby członków organu, który dokonał wyboru.

Art. 134. Zakaz wypowiedzenia lub rozwiązania umowy ratownikowi medycznemu pełniącemu funkcję z wyboru w organach samorządu

1.

Pracodawca bez zgody Krajowej Rady nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę ani wypowiedzieć warunków pracy i płacy ratownikowi medycznemu pełniącemu funkcję z wyboru w organach samorządu, o których mowa w art. 119 organy samorządu ust. 1 pkt 2–6, w czasie jej pełnienia oraz w okresie 1 roku po ustaniu kadencji.

2.

Przepisu ust. 1 nie stosuje się w przypadkach określonych w art. 40 wyłączenie ochrony pracownika w wieku przedemerytalnym, art. 41¹ wyłączenie ochrony pracowników w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy i art. 43 wyłączenie zakazu wypowiedzenia warunków pracy i płacy pracownikowi w wieku przedemerytalnym pkt 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465 oraz z 2024 r. poz. 878, 1222, 1871 i 1965).

Art. 134a. Zwolnienie od pracy ratownika medycznego pełniącego funkcję w organach samorządu zawodowego

1.

Na wniosek Krajowej Rady albo Prezesa Krajowej Rady pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika będącego ratownikiem medycznym, pełniącego funkcję z wyboru w organach samorządu, o których mowa w art. 119 organy samorządu ust. 1, lub wykonującego czynności na rzecz Krajowej Izby Ratowników Medycznych, bez zachowania prawa do wynagrodzenia.

2.

Krajowa Rada określa zasady i tryb kompensacji wynagrodzenia przez organy samorządu na czas zwolnień od pracy, o których mowa w ust. 1, oraz tryb zwrotu kosztów podróży i innych uzasadnionych wydatków poniesionych przez członka w związku z wykonywaniem czynności na rzecz Krajowej Izby Ratowników Medycznych.

Art. 135. Możliwość prowadzenia działalności gospodarczej przez samorząd

1.

Samorząd może prowadzić działalność gospodarczą.

2.

Działalność samorządu jest finansowana:

1)

ze składek członkowskich i z opłat za wpis do rejestru, o którym mowa w art. 137 rejestr ratowników medycznych;

2)

z dochodów z innych źródeł, w szczególności z dotacji, subwencji, darowizn i spadków;

3)

z działalności gospodarczej.

3.

Dofinansowanie działalności samorządu ze środków publicznych nie może dotyczyć działalności samorządu o charakterze gospodarczym.

Art. 136. Egzekucja składek członkowskich i kosztów postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej

Nieopłacone w terminie składki członkowskie i koszty postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej podlegają egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Dz.U.2025.0.339 t.j. - Ustawa z dnia 1 grudnia 2022 r. o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych