Ustawa o obronie Ojczyzny
Stan prawny aktualny na dzień: 03.12.2024
Dz.U.2024.0.248 t.j. - Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny
DZIAŁ XV Odpowiedzialność majątkowa żołnierzy
Rozdział 1 Przepisy ogólne
1.
W sprawach nieuregulowanych w niniejszej ustawie do odpowiedzialności majątkowej żołnierzy za szkody wyrządzone wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków służbowych, w zakresie przedawnienia roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przez żołnierza, stosuje się przepisy działu czternastego ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, a w pozostałym zakresie stosuje się przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny.
2.
W przypadku wyrządzenia przez żołnierza szkody osobie trzeciej termin przedawnienia biegnie od dnia zaspokojenia roszczenia tej osoby przez Skarb Państwa.
Rozdział 2 Zasady odpowiedzialności majątkowej żołnierza
1)
w takim zakresie, w jakim inna osoba albo jednostka organizacyjna przyczyniła się do powstania szkody lub jej zwiększenia;
2)
wynikłą w związku z działaniem w granicach dopuszczalnego ryzyka.
1.
Jeżeli żołnierz, wykonując obowiązki służbowe, wyrządził szkodę osobie trzeciej, obowiązany do naprawienia tej szkody jest Skarb Państwa reprezentowany przez jednostkę organizacyjną spełniającą funkcję organu zaopatrującego w mienie jednostkę organizacyjną, w której żołnierz pełnił służbę w chwili wyrządzenia szkody.
2.
Żołnierz ponosi odpowiedzialność majątkową przewidzianą w przepisach ustawy wobec Skarbu Państwa reprezentowanego przez jednostkę organizacyjną, która naprawiła szkodę.
Rozdział 3 Odpowiedzialność majątkowa za szkodę wyrządzoną w mieniu powierzonym żołnierzowi
1.
Żołnierz odpowiada, w granicach określonych w art. 493 odpowiedzialność majątkowa w granicach rzeczywistej straty i tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego wynikła szkoda, za szkodę w mieniu powierzonym mu z obowiązkiem zwrotu albo wyliczenia się, zwanym dalej „mieniem powierzonym”.
2.
Żołnierz może uwolnić się od odpowiedzialności majątkowej za szkodę w mieniu powierzonym, jeżeli wykaże, że powstała ona z przyczyn od niego niezależnych, a w szczególności wskutek niezapewnienia przez jednostkę organizacyjną warunków umożliwiających prawidłowe zabezpieczenie powierzonego mienia.
1.
Żołnierze mogą przyjąć wspólną odpowiedzialność majątkową za mienie łącznie im powierzone. Podstawą łącznego powierzenia mienia jest umowa o wspólnej odpowiedzialności majątkowej zawarta przez żołnierzy, pod rygorem nieważności, w formie pisemnej z właściwym organem jednostki organizacyjnej, w której dyspozycji znajduje się powierzone mienie.
2.
Żołnierze ponoszący wspólną odpowiedzialność majątkową odpowiadają w częściach określonych w umowie, a jeżeli umowa nie określa tych części – w częściach równych.
3.
W przypadku ustalenia, że szkoda w całości albo w części została spowodowana przez niektórych żołnierzy, za całość szkody albo za stosowną jej część odpowiadają tylko żołnierze będący sprawcami szkody.
1)
sposób i tryb powierzania żołnierzom mienia, o którym mowa w art. 501 odpowiedzialność za szkodę w mieniu powierzonym ust. 1, uwzględniając w szczególności rodzaje mienia, które może być powierzone żołnierzowi, oraz terminy związane z jego przekazywaniem i zwrotem jednostce organizacyjnej;
2)
sposób i tryb łącznego powierzania żołnierzom mienia, o którym mowa w art. 502 przyjęcie przez żołnierzy wspólnej odpowiedzialności majątkowej za mienie łącznie im powierzone ust. 1, rodzaje mienia, które może być łącznie powierzane żołnierzom, oraz tryb zawierania i rozwiązywania umowy o wspólnej odpowiedzialności majątkowej żołnierzy, oraz wzór tej umowy, uwzględniając kwalifikacje żołnierzy i wykonywanych przez nich funkcji, z jednoczesnym wykluczeniem przypadków ich podległości służbowej.
Rozdział 4 Dochodzenie roszczeń o odszkodowanie
1.
Właściwy organ jednostki organizacyjnej, po stwierdzeniu szkody i ustaleniu jej wysokości, wzywa żołnierza do dobrowolnej zapłaty odszkodowania w określonym terminie albo złożenia pisemnego zobowiązania do zapłaty odszkodowania zawierającego co najmniej wskazanie danych żołnierza, oznaczenie szkody w mieniu, określenie kwoty zobowiązania i terminu jej płatności.
2.
Jeżeli sprawcą szkody jest dowódca (szef, komendant, dyrektor, kierownik, rektor) jednostki organizacyjnej, czynności, o których mowa w ust. 1, wykonuje jego bezpośredni przełożony.
3.
Minister Obrony Narodowej określi, w drodze rozporządzenia:
1)
sposób i tryb stwierdzania szkody i ustalania jej wysokości,
2)
wzór pisemnego zobowiązania żołnierza do zapłaty odszkodowania
– z uwzględnieniem konieczności zapewnienia sprawnego postępowania w tych sprawach oraz naprawienia szkody.
– z uwzględnieniem konieczności zapewnienia sprawnego postępowania w tych sprawach oraz naprawienia szkody.
1.
Właściwy organ wojskowy, na wniosek żołnierza będącego sprawcą szkody, może w całości albo w części umorzyć należność stanowiącą odszkodowanie, odroczyć lub rozłożyć na raty jej spłatę, jeżeli przemawia za tym szczególna sytuacja materialna lub rodzinna żołnierza oraz pozwala na to uzasadniony interes poszkodowanej jednostki organizacyjnej.
2.
Umorzenie należności, którą stanowi odszkodowanie, oraz odroczenie lub rozłożenie na raty spłaty należności następuje w drodze umowy zawartej między właściwym organem wojskowym a żołnierzem.
3.
Jeżeli wysokość należności z tytułu odszkodowania nie przekracza dziesięciokrotności kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w roku poprzedzającym zawarcie umowy ogłoszonego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego dla celów naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, organem wojskowym właściwym do zawarcia umów w sprawie odroczenia, rozłożenia na raty lub umorzenia spłaty odszkodowania jest dowódca (szef, komendant, dyrektor, kierownik, rektor) jednostki organizacyjnej posiadający uprawnienia dysponenta środków budżetowych.
4.
Jeżeli wysokość odszkodowania przekracza dziesięciokrotność kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 3, a nie przekracza dwudziestokrotności tej kwoty, do zawarcia umów, o których mowa w ust. 2, organem właściwym jest dowódca (szef, komendant, dyrektor, kierownik, rektor) jednostki organizacyjnej posiadający uprawnienia dysponenta środków budżetowych drugiego stopnia.
5.
Jeżeli wysokość odszkodowania przekracza dwudziestokrotność kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 3, do zawarcia umów, o których mowa w ust. 2, organem właściwym jest Minister Obrony Narodowej.
6.
Organ wymieniony w ust. 4 lub 5 jest również właściwy do zawarcia umów, o których mowa w ust. 2, jeżeli za wyrządzoną szkodę jest odpowiedzialny dowódca (szef, komendant, dyrektor, kierownik, rektor) jednostki organizacyjnej lub jego zastępca.
7.
Minister Obrony Narodowej określi, w drodze rozporządzenia, tryb zawierania umów w sprawie odraczania, rozkładania na raty lub umarzania spłaty odszkodowań oraz wzory tych umów, kierując się koniecznością właściwej weryfikacji sytuacji materialnej i rodzinnej żołnierza będącego sprawcą szkody oraz właściwością organów wojskowych właściwych do ich zawarcia.
