• Ustawa o ochronie ludnośc...
  15.10.2025

Ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej

Stan prawny aktualny na dzień: 15.10.2025

Dz.U.2024.0.1907 - Ustawa z dnia 5 grudnia 2024 r. o ochronie ludności i obronie cywilnej

Obserwuj akt

Rozdział 5 Planowanie w ochronie ludności i obronie cywilnej

Organy ochrony ludności i Dyrektor Rządowego Centrum Bezpieczeństwa uwzględniają w planach, o których mowa w art. 5 plany zarządzania kryzysowego ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym:
1)
plany ewakuacji ludności;
2)
wyciągi z Centralnej Ewidencji Zasobów, Centralnej Ewidencji OZO oraz Ewidencji Obrony Cywilnej;
3)
wykazy zapasowych ujęć wody lub sposobu dostarczania wody w przypadku uszkodzenia wodociągu;
4)
wykazy źródeł energii;
5)
lokalizację magazynów zasobów ochrony ludności;
6)
miejsca udzielania pomocy humanitarnej;
7)
procedury występowania o udzielenie pomocy humanitarnej i pomocy doraźnej oraz sposobu udzielania tej pomocy.
1.
Plany ewakuacji ludności obejmują zagadnienia przemieszczenia ludności z miejsca zagrożonego i przyjęcia jej w miejscu bezpiecznym w sytuacji zagrożenia wojną, w przypadku przewidywanego wystąpienia klęski żywiołowej, w czasie wojny i w przypadku wystąpienia klęski żywiołowej.
2.
Plany ewakuacji ludności zawierają:
1)
liczbę osób przewidzianych do ewakuacji na danym obszarze;
2)
wskazanie infrastruktury transportowej lądowej, wodnej i powietrznej do wykorzystania podczas ewakuacji;
3)
wskazanie miejsc zakwaterowania przygotowanych na potrzeby przyjęcia ludności w miejscach ewakuacji;
4)
wskazanie sił i środków transportowych niezbędnych do przeprowadzenia ewakuacji na danym obszarze;
5)
wskazanie sił i środków niezbędnych do zabezpieczenia procesu ewakuacji oraz ochrony pozostawionego mienia;
6)
wskazanie osób odpowiedzialnych za koordynację i wsparcie działań związanych z przeprowadzeniem ewakuacji na danym obszarze;
7)
wskazanie sposobu powiadamiania ludności o ewakuacji.
1.
Dyrektor Rządowego Centrum Bezpieczeństwa opracowuje krajowy plan ewakuacji.
2.
Krajowy plan ewakuacji opracowuje się na podstawie wojewódzkich planów ewakuacji ludności.
3.
Krajowy plan ewakuacji opracowuje się na okres 3 lat. Krajowy plan ewakuacji podlega aktualizacji stosownie do potrzeb.
4.
Krajowy plan ewakuacji jest zatwierdzany przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych.
1.
Dyrektor Rządowego Centrum Bezpieczeństwa opracowuje, w uzgodnieniu z Szefem Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, wytyczne dla wojewódzkich planów ewakuacji ludności.
2.
Dyrektor Rządowego Centrum Bezpieczeństwa koordynuje przygotowanie przez wojewodów wojewódzkich planów ewakuacji ludności.
1.
Wojewoda opracowuje wojewódzki plan ewakuacji ludności na podstawie wkładów do planu ewakuacji przygotowanych przez wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) i starostów.
2.
Wojewoda uzgadnia wojewódzki plan ewakuacji ludności z Rządowym Centrum Bezpieczeństwa.
3.
Wojewódzkie plany ewakuacji ludności, które będą wykorzystane w razie ogłoszenia mobilizacji, w czasie stanu wojennego i w czasie wojny wymagają uzgodnienia z właściwym organem wojskowym w zakresie dróg przemieszczania się, rejonów tymczasowego pobytu ludności i miejsc zabezpieczenia dóbr kultury.
1.
Wójt (burmistrz, prezydent miasta) i starosta opracowują, odpowiednio dla obszaru gminy i powiatu, wkłady do wojewódzkiego planu ewakuacji ludności.
2.
Wojewoda określa obszary i kierunki ewakuacji ludności, w tym miejsca przyjęcia ludności. Wojewoda koordynuje przygotowanie wkładów do wojewódzkiego planu ewakuacji ludności przez wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) i starostów na obszarze województwa, wskazując zadania, o których mowa w art. 39 zawartość planów ewakuacji ludności ust. 2, realizowane przez poszczególne gminy i powiaty.
Wojewódzki plan ewakuacji ludności stanowi załącznik funkcjonalny do planu zarządzania kryzysowego województwa. Wkłady, o których mowa w art. 43 obszary i kierunki ewakuacji ludności, w tym miejsca przyjęcia ludności, stanowią załącznik funkcjonalny do planów zarządzania kryzysowego odpowiednio gminy i powiatu.
1. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych i Ministrem Obrony Narodowej, sporządza krajowy plan ochrony dóbr kultury na czas wojny na podstawie przygotowanych przez Generalnego Konserwatora Zabytków, Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych, dyrektora Biblioteki Narodowej w Warszawie, dyrektora państwowej instytucji kultury wyspecjalizowanej w zakresie muzealnictwa i ochrony zbiorów oraz dyrektora państwowej instytucji kultury wyspecjalizowanej w opiece nad zabytkami wykazów najcenniejszych dóbr kultury ruchomych i nieruchomych planowanych do objęcia ochroną.
2. Krajowy plan ochrony dóbr kultury na czas wojny obejmuje zagadnienia:
1)
planowania ochrony najcenniejszych dóbr kultury;
2)
sposobów ochrony najcenniejszych dóbr kultury;
3)
miejsc ukryć najcenniejszych ruchomych dóbr kultury;
4)
sił i środków do realizacji zadań ochrony dóbr kultury;
5)
kierowania ochroną najcenniejszych dóbr kultury;
6)
wskazania najcenniejszych dóbr kultury planowanych do objęcia ochroną.
3. Krajowy plan ochrony dóbr kultury na czas wojny zawiera:
1)
wskazanie działań na czas wojny w celu ochrony najcenniejszych dóbr kultury;
2)
wskazanie sposobów ochrony najcenniejszych dóbr kultury nieruchomych, które są najbardziej zagrożone;
3)
miejsca, rodzaje i wykazy najcenniejszych dóbr kultury ruchomych podlegających rozśrodkowaniu i ewakuacji;
4)
wskazanie sposobów ochrony najcenniejszych dóbr kultury ruchomych podlegających ochronie w miejscach stałego przechowywania;
5)
miejsca, wykazy i sposoby ewentualnej ewakuacji najcenniejszych ruchomych dóbr kultury poza granice Rzeczypospolitej Polskiej w czasie wojny;
6)
ogólne zestawienie kosztów, nakładów pracy, materiałów i urządzeń przewidzianych do prac zabezpieczających oraz do rozśrodkowania lub ewakuacji najcenniejszych dóbr kultury;
7)
wskazanie przygotowanych miejsc przeznaczonych do ukrycia najcenniejszych ruchomych dóbr kultury;
8)
wykazy służb, jednostek, instytucji, organizacji i rzeczoznawców przewidzianych do udzielenia specjalistycznej pomocy w sytuacji zagrożenia najcenniejszych dóbr kultury;
9)
system kierowania ochroną najcenniejszych dóbr kultury, koordynacji, współdziałania, powiadamiania i łączności oraz informowania o stratach;
10)
rozmieszczenie na mapie najcenniejszych dóbr kultury planowanych do ochrony w pierwszej kolejności;
11)
wskazanie miejsc ukrycia i ewakuacji najcenniejszych dóbr kultury ruchomych na terenie Rzeczypospolitej Polskiej oraz głównych i zapasowych tras ewakuacji.
4. Podmioty określone w przepisach wydanych na podstawie ust. 9 sporządzają plany ochrony dóbr kultury na czas wojny.
5. Plan ochrony dóbr kultury na czas wojny obejmuje zagadnienia:
1)
lokalizacji dóbr kultury i ich zagrożeń w przypadku działań wojennych;
2)
planowania ochrony dóbr kultury;
3)
użycia sił i środków do realizacji zadań ochrony dóbr kultury;
4)
kierowania realizacją zadań ochrony dóbr kultury i współdziałania w ich realizacji.
6. Plan ochrony dóbr kultury na czas wojny zawiera:
1)
charakterystykę dóbr kultury oraz ich wykaz, z określeniem najbardziej cennych zbiorów i elementów;
2)
ocenę miejsca przechowywania lub położenia oraz możliwych zagrożeń dla dóbr kultury wraz z wnioskami;
3)
wskazanie zadań ochrony dóbr kultury na czas wojny z określeniem niezbędnych priorytetów;
4)
wykaz prac przygotowawczych i dokumentacyjnych niezbędnych do wykonania, z określeniem osób odpowiedzialnych i zespołów ze wskazaniem przypisanych im zadań oraz czasu ich wykonania;
5)
wykaz rodzajów i ilości potrzebnych materiałów i urządzeń, z określeniem ich przeznaczenia, sposobu pozyskania i miejsc przechowywania;
6)
określenie sposobu oznakowania dóbr kultury znakami rozpoznawczymi oraz trybu wydawania kart tożsamości dla personelu przydzielonego do ochrony dóbr kultury;
7)
opis systemu powiadamiania, ostrzegania i alarmowania o zagrożeniach oraz łączności z wykazami adresów i numerów telefonów lub innych urządzeń łączności jednostek ratowniczych, osób funkcyjnych, specjalistycznych służb, instytucji i rzeczoznawców;
8)
określenie sposobu dokumentowania działań ratowniczych i informowania o stratach, szkodach i potrzebach w zakresie ich likwidacji.
7. Plany, o których mowa w ust. 1 i 4, mogą zawierać także inne elementy niż wymienione odpowiednio w ust. 3 i 6 niezbędne do zapewnienia ochrony dóbr kultury.
8. Plany, o których mowa w ust. 1 i 4, sporządza się z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych.
9. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego określi, w drodze rozporządzenia, wykaz podmiotów zobowiązanych do sporządzenia planu ochrony dóbr kultury na czas wojny oraz tryb zgłaszania tych podmiotów w celu wpisania ich do wykazu, uwzględniając wartość i znaczenie obiektów i zbiorów tych podmiotów dla dziedzictwa narodowego.
(Art. 45 krajowy plan ochrony dóbr kultury na czas wojny wchodzi w życie z dniem 01.01.2026 r.)
Podmioty, o których mowa w art. 17 podmioty ochrony ludności ust. 1 pkt 26, sporządzają instrukcję postępowania na potrzeby realizacji zadań w razie wystąpienia sytuacji kryzysowych, która określa sposoby postępowania w razie wystąpienia zdarzeń mających znamiona sytuacji kryzysowych i zawiera:
1)
opis sposobu postępowania w razie wystąpienia zagrożenia;
2)
wykaz osób odpowiedzialnych za realizację zadań ochrony dóbr kultury;
3)
zestawienie sił i środków niezbędnych do realizacji zadań ochrony dóbr kultury.
(Art. 46 sporządzanie instrukcji postępowania na potrzeby realizacji zadań w razie wystąpienia sytuacji kryzysowych wchodzi w życie z dniem 01.01.2026 r.)
1. Podmioty, o których mowa w art. 17 podmioty ochrony ludności ust. 1 pkt 26, na potrzeby realizacji zadań ochrony dóbr kultury na czas wojny oraz w razie wystąpienia sytuacji kryzysowych dokonują analizy zbiorów w celu wyselekcjonowania dóbr kultury przeznaczonych do zabezpieczenia lub ewakuacji.
2. Dokonując analizy zbiorów, uwzględnia się następujące kryteria:
1)
wartość zbiorów – wartość historyczną, naukową i artystyczną, znaczenie w skali ogólnokrajowej, jak i światowej, a także wartość rynkową;
2)
racjonalność, gospodarność, skuteczność i możliwość zabezpieczenia lub ewakuacji zbiorów.
3. Na potrzeby opracowania planów, o których mowa w art. 45 krajowy plan ochrony dóbr kultury na czas wojny ust. 1 i 4, wprowadza się następujące kategorie zbiorów:
1)
kategorię I – najcenniejsze zbiory do ewakuacji w pierwszej kolejności;
2)
kategorię II – cenne zbiory do ewakuacji w drugiej kolejności;
3)
kategorię III – pozostałe zbiory, które z różnych względów nie nadają się do ewakuacji i muszą być zabezpieczone w miejscu ich przechowywania.
4. Zbiory zaklasyfikowane do odpowiednich kategorii oznacza się w miejscu ich przechowywania w taki sposób, aby można było je łatwo i szybko zidentyfikować.
(Art. 47 analiza zbiorów w celu wyselekcjonowania dóbr kultury przeznaczonych do zabezpieczenia lub ewakuacji wchodzi w życie z dniem 01.01.2026 r.)
1. Rozśrodkowanie i ewakuację dóbr kultury organizuje się w następujący sposób:
1)
rozśrodkowaniu lub ewakuacji podlegają dobra kultury ruchome określone w planie ochrony dóbr kultury na czas wojny w przypadku braku możliwości zapewnienia ich ochrony w miejscu stałego ich przechowywania;
2)
rozśrodkowanie dóbr kultury ruchomych polega na zaplanowanym i zorganizowanym ich przemieszczeniu do wytypowanych i przygotowanych miejsc w obrębie tej samej miejscowości lub innej wytypowanej miejscowości oraz ich zabezpieczeniu w nowym miejscu przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zaginięciem;
3)
miejsca rozśrodkowania i ewakuacji oraz trasy przejazdu (główne i zapasowe) uzgadnia się z właściwymi organami samorządu;
4)
miejsca rozśrodkowania i ewakuacji oraz trasy przewozu dóbr kultury ruchomych powinny znajdować się z dala od głównych szlaków i węzłów komunikacyjnych, ważnych ośrodków przemysłowych, baz i składnic paliw oraz materiałów niebezpiecznych, a także obiektów wojskowych.
2. Wykazy dóbr kultury ruchomych przeznaczonych do ewakuacji, informacje o trasach przewozu tych dóbr kultury, miejscach ich ukrycia oraz sposobach ich ochrony w czasie transportu i ich zabezpieczenia w nowym miejscu przechowywania podlegają ochronie na zasadach określonych w ustawie z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 632 i 1222).
3. Podmioty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 45 krajowy plan ochrony dóbr kultury na czas wojny ust. 9, uwzględniają przy planowaniu inwestycji konieczność zapewnienia przestrzeni magazynowania niezbędnych materiałów i sprzętu do zabezpieczenia i ewakuacji ruchomych dóbr kultury oraz zapewniają środki na pozyskanie, utrzymanie i rotację.
(Art. 48 rozśrodkowanie i ewakuacja dóbr kultury wchodzi w życie z dniem 01.01.2026 r.)
Szukaj: Filtry
Ładowanie ...