Rozdział 8 Wykrywanie zagrożeń, powiadamianie, ostrzeganie i alarmowanie o zagrożeniach oraz System Bezpiecznej Łączności Państwowej - Ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej

Art. 67. Obowiązek podjęcia działań w zakresie powiadamiania, ostrzegania i alarmowania ludności

1.

Obowiązek podjęcia działań w zakresie powiadamiania, ostrzegania i alarmowania ludności spoczywa na tym organie administracji publicznej lub podmiocie ochrony ludności, który pierwszy powziął informację o wystąpieniu zagrożenia.

2.

Organ administracji publicznej lub podmiot ochrony ludności niezwłocznie informuje o zaistniałym zdarzeniu właściwe organy ochrony ludności, przedstawiając jednocześnie swoją ocenę sytuacji oraz informację o planowanych działaniach, jeżeli planuje takie działania.

Art. 68. Obowiązek niezwłocznego powiadomienia o zdarzeniu lub zjawisku mogącym stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia

Każdy, kto zauważy zdarzenie lub zjawisko mogące stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia, jest obowiązany niezwłocznie powiadomić o tym centrum powiadamiania ratunkowego albo właściwe służby lub podmioty ratownicze, a także do czasu ich przybycia udzielić pomocy osobom znajdującym się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia lub zdrowia, jeżeli może jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia.

Art. 69. Obowiązki osób zaalarmowanych lub powiadomionych o zagrożeniu

Osoby zaalarmowane lub powiadomione o zagrożeniu są obowiązane, bez narażania siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia, do:

1)

podjęcia działań przygotowujących do ochrony przed zagrożeniem;

2)

podjęcia we własnym zakresie działań mogących zmniejszyć skutki zagrożenia, mających na celu ochronę zdrowia, życia, mienia i dóbr kultury;

3)

przekazania w miarę możliwości informacji o zagrożeniach i sposobach postępowania osobom, co do których nie ma pewności, że informacja ta do nich dotarła;

4)

zachowania się w sposób zgodny z komunikatem przekazanym przez właściwy organ administracji publicznej lub kierującego działaniem ratowniczym.

Art. 70. System wykrywania zagrożeń

1.

Zagrożenia dla ludności są wykrywane za pomocą systemu wykrywania zagrożeń, który funkcjonuje w sposób ciągły.

2.

W skład systemu wykrywania zagrożeń wchodzą:

1)

systemy wykrywania skażeń i alarmowania o skażeniach obejmujące:
a) system wykrywania skażeń i powiadamiania, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 27 zapewnianie bezpieczeństwa zewnętrznego państwa oraz sprawowanie ogólnego kierownictwa w dziedzinie obronności kraju przez Radę Ministrów ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny,
b) system stacji wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych i placówek prowadzących pomiary skażeń promieniotwórczych, których działania koordynuje Prezes Państwowej Agencji Atomistyki;

2)

sieci i systemy nadzoru epidemiologicznego i kontroli chorób zakaźnych nadzorowane przez ministra właściwego do spraw zdrowia;

3)

system służący do wykrywania i powiadamiania o zagrożeniach uderzeniami z powietrza w ramach obrony powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej nadzorowany przez Ministra Obrony Narodowej;

4)

systemy wykrywania i alarmowania oraz systemy wczesnego ostrzegania o zagrożeniach:
a) nadzorowane przez centra zarządzania kryzysowego utworzone przez ministrów i centralne organy administracji rządowej, o których mowa w art. 13 centra zarządzania kryzysowego ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym,
b) nadzorowane przez wojewódzkie centra zarządzania kryzysowego, o których mowa w art. 16 wojewódzkie centra zarządzania kryzysowego ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym,
c) nadzorowane przez wójtów, burmistrzów, prezydentów miast, o których mowa w art. 20 zapewnienie realizacji zadań z zakresu zarządzania kryzysowego na obszarze gminy (miasta) ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym;

5)

systemy nadzoru epizootycznego, fitosanitarnego, nadzoru nad bezpieczeństwem produktów pochodzenia zwierzęcego i paszami oraz nadzoru nad produktami rolno spożywczymi nadzorowane przez ministrów właściwych do spraw rolnictwa i rynków rolnych oraz zdrowia;

6)

systemy nadzoru środowiska naturalnego nadzorowane przez ministra właściwego do spraw klimatu;

7)

systemy komunikacji i łączności służb nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

3.

Zadanie utrzymania elementów systemów wykrywania zagrożeń oraz powiadamiania, ostrzegania i alarmowania o zagrożeniach będących własnością Skarbu Państwa starosta wykonuje jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej.

Art. 71. System powiadamiania, ostrzegania i alarmowania o zagrożeniach

1.

Powiadamianie, ostrzeganie i alarmowanie ludności o zagrożeniach następuje za pomocą systemu powiadamiania, ostrzegania i alarmowania o zagrożeniach nadzorowanego przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

2.

W skład systemu powiadamiania, ostrzegania i alarmowania o zagrożeniach wchodzą w szczególności:

1)

syreny alarmowe i urządzenia nagłaśniające będące w dyspozycji administracji publicznej, służb, przedsiębiorców i organizacji pozarządowych;

2)

krajowe, regionalne i lokalne systemy ostrzegania, w tym Regionalny System Ostrzegania (RSO);

3)

środki dystrybucji informacji należące do wydawców dzienników lokalnych i ogólnopolskich;

4)

kanały informacyjne nadawców programów radiowych i telewizyjnych;

5)

ALERT RCB;

6)

ostrzeżenie publiczne wysyłane w ramach technologii cyfrowych szybkiej transmisji;

7)

informacje zamieszczane w sieci Internet w oficjalnych serwisach informacyjnych.

3.

Organy ochrony ludności mogą, za pomocą systemu powiadamiania, ostrzegania i alarmowania o zagrożeniach, ogłaszać, odwoływać i przekazywać alarmy i komunikaty ostrzegawcze.

4.

Komunikaty ostrzegawcze, informacje i sygnały przekazuje się niezwłocznie, przy użyciu wszystkich dostępnych środków, stosownie do potrzeb.

Art. 72. Określanie w drodze rozporządzenia rodzajów alarmów oraz sposobu ogłaszania i odwołania alarmu

Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej oraz ministrem właściwym do spraw informatyzacji określi, w drodze rozporządzenia:

1)

rodzaje alarmów oraz sposób ogłaszania i odwołania alarmu,

2)

rodzaje komunikatów ostrzegawczych oraz sposób ogłaszania i odwołania komunikatu,

3)

tryb przekazywania alarmów i komunikatów
– w celu skutecznego powiadamiania, ostrzegania i alarmowania ludności o zagrożeniach oraz sprawnego przekazywania alarmów i komunikatów ostrzegawczych oraz mając na uwadze potrzeby osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności.

Art. 73. Obowiązki nadawcy programu radiowego i telewizyjnego oraz operatora ruchomej publicznej sieci telekomunikacyjnej

1.

W celu realizacji zadań ochrony ludności i obrony cywilnej nadawca programu radiowego i telewizyjnego oraz operator ruchomej publicznej sieci telekomunikacyjnej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 12 lipca 2024 r. – Prawo komunikacji elektronicznej (Dz. U. poz. 1221), na żądanie ministra właściwego do spraw wewnętrznych lub wojewody, przekazane za pośrednictwem Rządowego Centrum Bezpieczeństwa, są obowiązani do niezwłocznego nieodpłatnego przekazania komunikatu, na obszarze określonym przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

2.

W celu realizacji zadań ochrony ludności i obrony cywilnej operator ruchomej publicznej sieci telekomunikacyjnej jest obowiązany, na żądanie ministra właściwego do spraw wewnętrznych lub wojewody, przekazane za pośrednictwem Rządowego Centrum Bezpieczeństwa, do niezwłocznego nieodpłatnego wysyłania komunikatów do wszystkich lub określonych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych grup użytkowników końcowych, o których mowa w art. 2 objaśnienie pojęć pkt 86 ustawy z dnia 12 lipca 2024 r. – Prawo komunikacji elektronicznej, w szczególności przebywających na określonym przez niego obszarze, jednorazowo lub przez wskazany przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych okres.

3.

W celu realizacji zadań ochrony ludności i obrony cywilnej, redaktorzy dzienników oraz wydawcy stron internetowych, na żądanie ministra właściwego do spraw wewnętrznych lub wojewody, przekazane za pośrednictwem Rządowego Centrum Bezpieczeństwa, są obowiązani do niezwłocznego nieodpłatnego publikowania komunikatów.

4.

Organy ochrony ludności i obrony cywilnej oraz podmioty ochrony ludności i obrony cywilnej mogą wnioskować do wojewody o skierowanie żądań, o których mowa w ust. 1–3.

Art. 74. System Bezpiecznej Łączności Państwowej

1.

W celu zapewnienia ciągłości i bezpieczeństwa funkcjonowania administracji państwowej oraz ochrony ludności i obrony cywilnej minister właściwy do spraw wewnętrznych organizuje i nadzoruje System Bezpiecznej Łączności Państwowej, zwany dalej „SBŁP”.

2.

Minister właściwy do spraw wewnętrznych realizując zadania dotyczące SBŁP nazywany jest dalej „operatorem SBŁP”.

3.

SBŁP to wielowarstwowy system składający się ze zbioru zastępowalnych elementów powiązanych ze sobą relacjami w taki sposób, że stanowią one całość zdolną do zapewnienia bezpieczeństwa i odporności komunikacji na potrzeby realizacji zadań z zakresu bezpieczeństwa państwa, ochrony porządku publicznego, ratownictwa, ochrony ludności i obrony cywilnej oraz zarządzania kryzysowego.

4.

SBŁP zapewnia:

1)

zbudowanie interoperacyjności między systemami łączności i komunikacji administracji publicznej, służb podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych oraz innymi wydzielonymi systemami łączności, w tym z systemami pozostającymi we właściwości Ministra Obrony Narodowej;

2)

możliwość przekazywania informacji o zagrożeniach między elementami systemu wykrywania zagrożeń;

3)

możliwość powiadamiania, ostrzegania i alarmowania ludności o zagrożeniach oraz zapewnienia bezpiecznej łączności między służbami państwowymi i podmiotami ochrony ludności przy wykonywaniu zadań ochrony ludności i ochrony porządku publicznego;

4)

funkcjonowanie kanałów łączności w sieciach telekomunikacyjnych, z uwzględnieniem sieci stacjonarnej, radiowej, komórkowej i satelitarnej.

5.

W skład SBŁP wchodzą następujące podsystemy:

1)

jawnej łączności stacjonarnej (SBŁP-J);

2)

niejawnej łączności stacjonarnej (SBŁP-N);

3)

wielopunktowej wideokonferencji (SBŁP-V);

4)

bezpiecznej radiowej łączności mobilnej (SBŁP-M), w tym niejawnej komórkowej;

5)

bezpiecznej radiowej łączności trankingowej (SBŁP-T);

6)

bezpiecznej łączności satelitarnej (SBŁP-S), w tym niejawnej.

Art. 75. Zadania operatora SBŁP

Do zadań operatora SBŁP należy:

1)

zarządzanie siecią łączności państwowej, w tym wchodzącymi w jej skład urządzeniami i infrastrukturą telekomunikacyjną, w tym wydzielonymi, bezpiecznymi sieciami teletransmisyjnymi pozostającymi we właściwości ministra właściwego do spraw wewnętrznych;

2)

określanie minimalnych warunków technicznych niezbędnych do zapewnienia realizacji połączeń dla stacjonarnych i mobilnych telekomunikacyjnych urządzeń końcowych SBŁP;

3)

zapewnienie możliwości szyfrowania komunikacji pomiędzy użytkownikami instytucjonalnymi i indywidualnymi SBŁP, w tym z wykorzystaniem urządzeń i narzędzi kryptograficznych certyfikowanych przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Służbę Kontrwywiadu Wojskowego;

4)

opracowywanie i aktualizacja dokumentacji bezpieczeństwa SBŁP w zakresie poszczególnych podsystemów;

5)

zapewnienie rozliczalności użytkowników instytucjonalnych oraz użytkowników indywidulanych SBŁP;

6)

zapewnienie utrzymania i rozwoju SBŁP, w tym warunków technicznych do realizacji połączeń;

7)

zarządzanie bezpieczeństwem SBŁP.

Art. 76. Korzystanie z usług telekomunikacyjnych świadczonych przez operatora SBŁP

1.

Operator SBŁP świadczy usługi, na potrzeby realizacji zadań ustawowych, na rzecz:

1)

konstytucyjnych organów Rzeczypospolitej Polskiej;

2)

organów administracji publicznej, urzędów obsługujących te organy oraz jednostek organizacyjnych podległych tym organom lub przez nie nadzorowanych, wykonujących zadania z zakresu:
a) bezpieczeństwa państwa, ochrony porządku publicznego, ratownictwa, ochrony ludności i obrony cywilnej oraz zarządzania kryzysowego,
b) powiadamiania, ostrzegania i alarmowania ludności o zagrożeniach przekazywane w ramach systemu powiadamiania, ostrzegania i alarmowania o zagrożeniach;

3)

Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych;

4)

podmiotów wykonujących na rzecz administracji rządowej zadania z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej i zarządzania kryzysowego, w tym związane z zapewnieniem ciągłości funkcjonowania i odtwarzania infrastruktury krytycznej państwa – na wniosek tych podmiotów.

2.

Organy, urzędy, jednostki organizacyjne, Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej i podmioty, o których mowa w ust. 1, mogą korzystać z usług telekomunikacyjnych świadczonych przez operatora SBŁP w zakresie niezbędnym do zapewnienia w tych podmiotach realizacji zadań z zakresu bezpieczeństwa państwa, ochrony porządku publicznego, ratownictwa, ochrony ludności i obrony cywilnej oraz zarządzania kryzysowego.

3.

Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencja Wywiadu, Służba Kontrwywiadu Wojskowego, Służba Wywiadu Wojskowego, Straż Graniczna, Państwowa Straż Pożarna, Służba Ochrony Państwa, Policja, minister właściwy do spraw informatyzacji oraz wskazane przez Ministra Obrony Narodowej jednostki wojskowe, a także uczelnie publiczne, instytuty badawcze oraz instytuty działające w ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz udzielają operatorowi SBŁP wsparcia technicznego przy realizacji jego zadań ustawowych, z uwzględnieniem badań naukowych i prac rozwojowych dotyczących nowoczesnych systemów łączności.

4.

Wartość wsparcia technicznego, o którym mowa w ust. 3, udzielanego operatorowi SBŁP przez wskazane przez Ministra Obrony Narodowej jednostki wojskowe zalicza się do środków, o których mowa w art. 155 środki na finansowanie zadań z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej ust. 2 pkt 3.
5. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, zakres i sposób udziału służb i pozostałych podmiotów, o których mowa w ust. 3, w budowie, utrzymaniu i rozwoju SBŁP oraz szczegółowe warunki świadczenia usług telekomunikacyjnych w ramach SBŁP w celu zapewnienia ciągłości funkcjonowania administracji państwowej oraz ochrony ludności w czasie pokoju i obrony cywilnej w czasie wojny.
(Art. 76 korzystanie z usług telekomunikacyjnych świadczonych przez operatora SBŁP ust. 5 wchodzi w życie z dniem 24.12.2025 r.)

Art. 77. Wykorzystywanie SBŁP w procesie ogłaszania i odwoływania alarmów oraz w procesie przekazywania komunikatów ostrzegawczych

Organy ochrony ludności mogą wykorzystywać SBŁP w procesie ogłaszania i odwoływania alarmów oraz w procesie przekazywania komunikatów ostrzegawczych.

Art. 78. Zapewnianie poziomu bezpieczeństwa usług transmisji danych, połączeń głosowych oraz wiadomości tekstowych niezbędnego do zapewnienia realizacji zadań na rzecz ochrony ludności, bezpieczeństwa państwa oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego

1.

SBŁP zapewnia poziom bezpieczeństwa usług transmisji danych, połączeń głosowych oraz wiadomości tekstowych niezbędny do zapewnienia realizacji zadań na rzecz ochrony ludności, bezpieczeństwa państwa oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego, w tym spełnia wymagania techniczne umożliwiające, w miarę potrzeb, szyfrowaną komunikację między użytkownikami końcowymi tego systemu.
2. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sposób korzystania z SBŁP przez użytkowników, minimalne wymagania techniczne i funkcjonalne, jakie musi spełniać SBŁP, oraz minimalny poziom bezpieczeństwa usług transmisji danych, połączeń głosowych oraz wiadomości tekstowych, mając na względzie konieczność zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa komunikacji oraz aktualny poziom wiedzy naukowo-technicznej.
(Art. 78 zapewnianie poziomu bezpieczeństwa usług transmisji danych, połączeń głosowych oraz wiadomości tekstowych niezbędnego do zapewnienia realizacji zadań na rzecz ochrony ludności, bezpieczeństwa państwa oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego ust. 2 wchodzi w życie z dniem 24.12.2025 r.)

Art. 79. Zlecanie zadań związanych z organizacją, budową, utrzymaniem i modernizacją SBŁP

Wykonując zadania operatora SBŁP, minister właściwy do spraw wewnętrznych może zlecać zadania związane z organizacją, budową, utrzymaniem i modernizacją SBŁP podległym sobie lub nadzorowanym przez siebie organom i jednostkom organizacyjnym, za zgodą Ministra Obrony Narodowej wskazanym przez niego jednostkom wojskowym oraz innym podmiotom, o których mowa w art. 76 korzystanie z usług telekomunikacyjnych świadczonych przez operatora SBŁP ust. 3, a także podmiotom spełniającym łącznie następujące warunki:

1)

będącym przedsiębiorcą telekomunikacyjnym lub podmiotem prowadzącym działalność telekomunikacyjną;

2)

posiadającym świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego pierwszego stopnia, o którym mowa w art. 55 rodzaje świadectw przemysłowych ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych;

3)

dającym rękojmię należytego wykonywania zadań na rzecz operatora SBŁP.

Art. 80. Zapewnianie operatorowi SBŁP dostępu do nieruchomości polegającego na umożliwieniu umieszczenia na niej infrastruktury telekomunikacyjnej, a także eksploatacji i konserwacji tej infrastruktury telekomunikacyjnej

1.

Na potrzeby realizacji zadań, o których mowa w art. 75 zadania operatora SBŁP, art. 76 korzystanie z usług telekomunikacyjnych świadczonych przez operatora SBŁP i art. 79 zlecanie zadań związanych z organizacją, budową, utrzymaniem i modernizacją SBŁP, użytkownik wieczysty lub zarządca nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego zapewnia operatorowi SBŁP dostęp do nieruchomości, w tym do budynku, polegający na umożliwieniu umieszczenia na niej infrastruktury telekomunikacyjnej, a także eksploatacji i konserwacji tej infrastruktury telekomunikacyjnej, jeżeli nie uniemożliwia to racjonalnego korzystania z nieruchomości.

2.

Warunki dostępu, o którym mowa w ust. 1, określa odpowiednio porozumienie lub umowa zawarte pomiędzy operatorem SBŁP a użytkownikiem wieczystym lub zarządcą nieruchomości, o których mowa w ust. 1.

Art. 81. Powołanie Pełnomocnika Rządu do spraw Systemu Bezpiecznej Łączności Państwowej

Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw wewnętrznych, uzgodniony z Ministrem Obrony Narodowej, w drodze zarządzenia, powołuje Pełnomocnika Rządu do spraw Systemu Bezpiecznej Łączności Państwowej i określa jego szczegółowy zakres działania.

Dz.U.2024.0.1907 - Ustawa z dnia 5 grudnia 2024 r. o ochronie ludności i obronie cywilnej