Towary mogą być wprowadzane na obszar celny Unii lub wyprowadzane z tego obszaru przez przejścia graniczne otwarte dla danego ruchu, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw transportu może, w drodze rozporządzenia, wyznaczyć trasy przewozu do właściwego miejsca, o których mowa w art. 135 ust. 1 unijnego kodeksu celnego, trasy wyprowadzenia towarów poza obszar celny Unii, o których mowa w art. 267 ust. 1 unijnego kodeksu celnego, a także określić:
1)
sposób poruszania się i przemieszczania towarów po tych trasach;
2)
przypadki i warunki, które powinny zostać spełnione, aby przewóz towarów oraz ich wprowadzenie i wyprowadzenie mogły odbywać się poza wyznaczonymi trasami.
3.
Przy wydawaniu rozporządzenia, o którym mowa w ust. 2, bierze się pod uwagę przepisy dotyczące ruchu turystycznego, ruchu przygranicznego, obrotu pocztowego lub ruchu o mało istotnym znaczeniu ekonomicznym, a także potrzebę zabezpieczenia towarów przed ich usunięciem spod dozoru celnego.
Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, urzędy celno-skarbowe oraz podległe im oddziały celne, w których są dokonywane czynności przewidziane przepisami prawa celnego w zależności od rodzaju towarów lub procedur celnych, którymi mogą być obejmowane towary. Rozporządzenie powinno uwzględniać możliwość sprawowania dozoru celnego i kontroli celnej.
Organ celny może udzielić osobie mającej siedzibę na terytorium kraju i posiadającej możliwość wykonywania regularnych przewozów międzynarodowych pozwolenia na korzystanie z procedury TIR.
2.
Organ celny może udzielić pozwolenia na uproszczenie przy obejmowaniu towarów procedurą TIR, które polega na umożliwieniu upoważnionemu nadawcy w procedurze TIR samodzielnego otwierania procedury tranzytu TIR bez przedstawiania towaru i karnetu TIR organowi celnemu w urzędzie celnym wyjścia. Pozwolenie określa szczegółowy sposób korzystania z tego uproszczenia.
3.
Uproszczenia, o którym mowa w ust. 2, nie stosuje się, jeżeli procedura tranzytu TIR została otwarta poza terytorium kraju. Uproszczenie ma zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy dotyczy objęcia karnetem TIR w pierwszym urzędzie celnym wyjścia na terytorium kraju.
4.
Do udzielenia pozwolenia, o którym mowa w ust. 2, stosuje się odpowiednio warunki określone w art. 191 rozporządzenia delegowanego. Do oceny spełnienia kryteriów, o których mowa w art. 39 lit. a, b i d unijnego kodeksu celnego, stosuje się przepisy art. 24 , art. 25 i art. 27 rozporządzenia wykonawczego.
5.
Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, dane wymagane we wnioskach o udzielenie pozwoleń, o których mowa w ust. 1 i 2, oraz dokumenty załączane do tych wniosków, a także szczegółowy sposób korzystania z uproszczenia, o którym mowa w ust. 2, mając na uwadze ułatwienie formalności celnych oraz zapewnienie skutecznego dozoru celnego.
Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe wymogi, jakie powinno spełniać zgłoszenie celne, w tym dokonywane z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego, dokumenty, które mogą być wykorzystywane w charakterze zgłoszenia celnego, oraz dokumenty dołączane do zgłoszenia celnego. W rozporządzeniu należy w szczególności określić rodzaje i wzory dokumentów, które mogą być wykorzystywane w charakterze zgłoszenia celnego, sposób dokonywania zgłoszeń celnych dokonywanych z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego oraz wymogi dotyczące dokumentów dołączanych do zgłoszenia celnego. Rozporządzenie powinno uwzględniać różne formy dokonywania zgłoszenia celnego.
2.
Minister właściwy do spraw finansów publicznych może określić, w drodze rozporządzenia, dokumenty, na podstawie których odbywa się przewóz przesyłek pocztowych wprowadzanych na obszar celny Unii i wyprowadzanych poza ten obszar, oraz tryb przedstawiania towarów i dokonywania zgłoszeń celnych w obrocie pocztowym realizowanym przez operatora wyznaczonego, mając na uwadze specyfikę obrotu pocztowego, ułatwienie formalności celnych i zapewnienie skutecznego dozoru celnego.
3.
Minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej i ministrem właściwym do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy tryb wprowadzania na obszar celny Unii i wyprowadzania poza ten obszar, a także obejmowania procedurą celną i powrotnym wywozem okrętów wojennych i wojskowych statków powietrznych oraz wyposażenia i sprzętu jednostek wojskowych i jednostek organizacyjnych służb podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych lub nadzorowanych przez tego ministra, mając na uwadze prawidłową realizację obrotu towarowego oraz ułatwienie formalności celnych.
Zgłoszenie celne lub zgłoszenie do powrotnego wywozu dotyczące towaru niemającego charakteru handlowego wprowadzanego na obszar celny Unii lub wyprowadzanego z tego obszaru, dokonywane przez podróżnych, powinno być złożone najpóźniej w chwili przystąpienia organu celnego do kontroli celnej.
Organ celny odmawia, w postaci papierowej lub elektronicznej, przyjęcia zgłoszenia celnego, wskazując przyczyny odmowy, jeżeli:
1)
zgłoszenie nie odpowiada wymogom formalnym przewidzianym w przepisach prawa celnego, określającym formy dokonania takiego zgłoszenia, wymagane dane oraz dołączane do niego dokumenty;
2)
nie są spełnione warunki do objęcia towaru wnioskowaną procedurą celną;
3)
objęcie towaru wnioskowaną procedurą celną nie może nastąpić z powodu obowiązujących zakazów lub ograniczeń.
2.
Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do zgłoszenia do powrotnego wywozu.
Wolne obszary celne mogą być tworzone na wniosek w celu:
1)
ułatwienia międzynarodowego ruchu tranzytowego towarów, w szczególności w portach morskich, lotniczych, rzecznych lub miejscach przyległych do przejść granicznych;
2)
rozwoju eksportu i tworzenia nowych miejsc pracy.
2.
Wolne obszary celne tworzy się w miejscach niezamieszkanych, umożliwiających sprawowanie skutecznego dozoru celnego towarów wprowadzanych do wolnego obszaru celnego i z niego wyprowadzanych.
3.
Zarządzającym wolnym obszarem celnym może być osoba, która spełnia następujące warunki:
1)
ma siedzibę na obszarze celnym Unii;
2)
przysługuje jej prawo własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości, na której ma być utworzony wolny obszar celny;
3)
zapewnia prawidłową realizację operacji dokonywanych w wolnym obszarze celnym;
4)
wykaże, że utworzenie wolnego obszaru celnego jest uzasadnione gospodarczo.
3a.
Wolny obszar celny może zostać utworzony, jeżeli organy celne mogą sprawować dozór celny bez konieczności stosowania środków administracyjnych niewspółmiernych do istniejącej potrzeby gospodarczej.
3b.
Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w drodze decyzji, odmawia utworzenia wolnego obszaru celnego w przypadku niespełnienia przesłanek jego utworzenia.
4.
Wstęp do wolnego obszaru celnego oraz przemieszczanie się w nim odbywa się według zasad i na warunkach ustalonych z organem celnym.
5.
Wolny obszar celny znosi się z urzędu lub na wniosek zarządzającego.
6.
Wolny obszar celny znosi się z urzędu, w przypadku gdy:
1)
wymagają tego zobowiązania międzynarodowe Rzeczypospolitej Polskiej;
2)
zarządzający rażąco naruszył przepisy podatkowe lub celne;
3)
w wolnym obszarze celnym nie została podjęta działalność gospodarcza w terminie 24 miesięcy od dnia jego utworzenia.
Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór wniosku o utworzenie, zmianę powierzchni lub zniesienie wolnego obszaru celnego oraz dokumenty, które należy do niego dołączyć, uwzględniając zakres informacji niezbędnych do rozstrzygnięcia sprawy.
2.
Minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki, w drodze rozporządzenia, tworzy i znosi wolne obszary celne, określa ich obszar i wyznacza osobę zarządzającego, mając na uwadze spełnienie wymogów, o których mowa w art. 26tworzenie i zniszenie wolnych obszarów celnych ust. 1–3a.
Osoba zamierzająca prowadzić działalność przemysłową, handlową lub usługową w wolnym obszarze celnym składa powiadomienie, o którym mowa w art. 244 ust. 2 unijnego kodeksu celnego, do organu celnego właściwego ze względu na położenie wolnego obszaru celnego.
2.
Powiadomienie powinno zawierać w szczególności:
1)
określenie osoby, która zamierza prowadzić działalność w wolnym obszarze celnym;
2)
numer identyfikacyjny EORI.
3.
Do powiadomienia należy dołączyć kopię zezwolenia lub koncesji, w przypadku działalności, której prowadzenie wymaga zezwolenia lub koncesji.
4.
Zmiana danych, o których mowa w powiadomieniu lub załączonych dokumentach, wymaga zgłoszenia do organu celnego właściwego ze względu na miejsce złożenia powiadomienia, w terminie 14 dni od dnia ich powstania.
W celu podjęcia środków, o których mowa w art. 198 unijnego kodeksu celnego, organ celny może dokonać zajęcia towaru.
2.
Zajęcie towaru może być dokonane bez względu na prawa osób trzecich i z pierwszeństwem przed wszystkimi obciążeniami i przywilejami.
3.
Zajęcie towaru następuje w drodze decyzji.
4.
(uchylony)
5.
W sprawach o zajęcie towaru, w zakresie nieuregulowanym w ustawie, stosuje się przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji dotyczące zajęcia ruchomości.
Jeżeli umowy międzynarodowe lub przepisy odrębne zakazują posiadania towarów, ich rozpowszechniania lub obrotu nimi albo uzależniają ich posiadanie, rozpowszechnianie lub obrót nimi od spełnienia określonych wymogów, a wymogi te nie zostały spełnione, organ celny w celu uregulowania sytuacji towaru może:
1)
cofnąć towar poza obszar celny Unii lub nie zezwolić na opuszczenie tego obszaru,
2)
zająć towar i wystąpić o orzeczenie jego przepadku na rzecz Skarbu Państwa,
3)
wyrazić zgodę na zrzeczenie się towaru na rzecz Skarbu Państwa zgodnie z art. 199 unijnego kodeksu celnego
- chyba że umowy międzynarodowe lub przepisy odrębne przewidują inny sposób postępowania.
2.
O przepadku towaru na rzecz Skarbu Państwa orzeka, na wniosek organu celnego, sąd, stosując przepisy Kodeksu postępowania cywilnego. Niemożność ustalenia osoby, na której ciążą obowiązki wynikające z przepisów prawa celnego, nie stanowi przeszkody do wystąpienia z wnioskiem o orzeczenie przepadku towaru i do orzeczenia tego przepadku.
3.
Przepis ust. 2 stosuje się również, gdy umowy międzynarodowe lub przepisy odrębne przewidują przepadek towaru.
4.
Wyroby tytoniowe oraz produkty lecznicze, których przepadek orzeczono lub które były przedmiotem zrzeczenia na rzecz Skarbu Państwa, podlegają zniszczeniu.
5.
Napoje alkoholowe oraz produkty kosmetyczne, których przepadek orzeczono lub które były przedmiotem zrzeczenia na rzecz Skarbu Państwa, podlegają zniszczeniu w całości albo w części, jeżeli sprzedaż tych towarów jest niemożliwa, znacznie utrudniona lub nieuzasadniona lub towary te nie odpowiadają warunkom dopuszczenia do obrotu określonym w przepisach odrębnych.
6.
(uchylony)
7.
W przypadku gdy zajęty towar jest dobrem kultury w rozumieniu ustawy z dnia 25 maja 2017 r. o restytucji narodowych dóbr kultury (Dz. U. z 2019 r. poz. 1591), organ celny przekazuje go w depozyt instytucji kultury wskazanej przez wojewódzkiego konserwatora zabytków.
8.
Kosztów, o których mowa w art. 198 ust. 3 unijnego kodeksu celnego, w szczególności kosztów zniszczenia towaru lub likwidacji w inny sposób oraz kosztów związanych z jego przechowywaniem nie pobiera się, jeżeli łączna kwota tych kosztów nie przekracza równowartości kwoty 10 euro.
W celu uregulowania sytuacji towarów innych niż będące przedmiotem zakazów lub ograniczeń organ celny może zająć towar i wystąpić o orzeczenie jego przepadku na rzecz Skarbu Państwa, chyba że przepisy prawa celnego stanowią inaczej.
2.
(uchylony)
3.
W przypadku, o którym mowa w ust. 1, stosuje się przepisy art. 31uprawnienia organu celnego w celu uregulowania sytuacji towaru ust. 2 i 7.
4.
(uchylony)
5.
Kosztów, o których mowa w art. 198 ust. 3 unijnego kodeksu celnego, w szczególności kosztów zniszczenia towaru lub likwidacji w inny sposób oraz kosztów związanych z jego przechowywaniem nie pobiera się, jeżeli łączna kwota tych kosztów nie przekracza równowartości kwoty 10 euro.
W zakresie nieuregulowanym w niniejszej ustawie do sprzedaży towaru, o której mowa w art. 250 rozporządzenia wykonawczego, stosuje się przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
2.
Przepisy działu II rozdziału 6 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2022 r. poz. 479, z późn. zm.) dotyczące zobowiązanego stosuje się do osoby, na której ciążą obowiązki wynikające z przepisów prawa celnego, lub każdej innej osoby, w której posiadaniu znajduje się towar.
3.
W przypadku gdy zobowiązany jest nieznany, w dokumentach stosowanych przy sprzedaży wskazuje się ten fakt.
4.
(uchylony)
5.
(uchylony)
6.
Jeżeli sprzedaż towaru jest dokonywana pod warunkiem objęcia określoną procedurą celną albo powrotnym wywozem, obowiązki wynikające z przepisów prawa celnego powstają z chwilą wydania towaru nabywcy.
W depozycie urzędu celno-skarbowego przechowuje się czasowo:
1)
towary nieunijne przed objęciem procedurą celną lub uregulowaniem sytuacji towarów w inny sposób bądź towary unijne niedopuszczone do wywozu, jeżeli cofnięcie towarów odpowiednio poza obszar celny Unii lub na ten obszar albo ich złożenie w magazynie czasowego składowania jest niemożliwe lub utrudnione;
2)
towary zajęte w celu podjęcia środków, o których mowa w art. 198 unijnego kodeksu celnego;
3)
inne towary, w przypadkach przewidzianych w przepisach odrębnych.
2.
Towary przyjęte do przechowania w depozycie mogą być przekazane przez organ celny innej osobie do przechowania pod dozorem celnym.
3.
Przechowaniu w depozycie nie podlegają towary niebezpieczne, szkodliwe dla zdrowia lub środowiska naturalnego oraz łatwo psujące się.
4.
Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia:
1)
warunki przyjmowania towarów do depozytu i wydawania towarów z depozytu,
2)
przypadki, w których organ celny odmówi przyjęcia towarów do depozytu,
3)
terminy przechowywania towarów w depozycie
- mając na uwadze, w szczególności, rodzaj towarów oraz uproszczenie formalności w przyjmowaniu towarów do depozytu.
Pozwolenia, o których mowa w art. 185 unijnego kodeksu celnego, są udzielane przedsiębiorcom dokonującym zgłoszeń celnych w swoim imieniu i na swoją rzecz.
Składający rozliczenie zamknięcia, o którym mowa w art. 175 rozporządzenia delegowanego, jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli o następującej treści: „Jestem świadomy, że w przypadku nieuiszczenia w terminie w całości lub w części należności pieniężnej wynikającej z rozliczenia zamknięcia, rozliczenie niniejsze stanowi podstawę do wystawienia tytułu wykonawczego.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie, że rozliczenie zamknięcia stanowi podstawę do wystawienia tytułu wykonawczego.
