Prawo konsularne
Stan prawny aktualny na dzień: 31.10.2025
            Dz.U.2023.0.1329 t.j. - Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. - Prawo konsularne
Rozdział 1. Urzędnicy konsularni
1. 
Urzędnika konsularnego wyznacza dyrektor generalny służby zagranicznej.
2. 
Wyznaczenie następuje po złożeniu przez kandydata na urzędnika konsularnego egzaminu konsularnego z wynikiem pozytywnym.
1. 
Egzamin konsularny jest sprawdzianem wiedzy i umiejętności praktycznych kandydata na urzędnika konsularnego niezbędnych do wykonywania funkcji konsularnych w państwie przyjmującym.
2. 
Egzamin konsularny obejmuje sprawdzenie:
1) 
wiadomości o państwie przyjmującym, współpracy i stosunkach między państwem przyjmującym a Rzecząpospolitą Polską;
2) 
znajomości ustaw i innych aktów prawnych regulujących działalność i czynności konsula;
3) 
znajomości prawa międzynarodowego, aktów prawnych Unii Europejskiej, zwyczajów i praktyki międzynarodowej dotyczących wykonywania funkcji konsularnych;
4) 
znajomości specyfiki wykonywania funkcji konsularnych w państwie przyjmującym;
5) 
wiedzy o polityce Rzeczypospolitej Polskiej wobec Polonii i Polaków w państwie przyjmującym;
6) 
praktycznych umiejętności załatwiania spraw i wykonywania czynności przez konsula.
3. 
Przed przystąpieniem do egzaminu konsularnego kandydat na urzędnika konsularnego uczestniczy w szkoleniu przedegzaminacyjnym z zakresu wiedzy, o którym mowa w ust. 2.
4. 
Dyrektor generalny służby zagranicznej może zwolnić kandydata na urzędnika konsularnego z obowiązku uczestniczenia w całości lub części szkolenia przedegzaminacyjnego, jeżeli posiadana przez niego wiedza, doświadczenie zawodowe i umiejętności praktyczne dają gwarancję właściwego wykonywania funkcji konsularnych w państwie przyjmującym.
1. 
Z obowiązku uczestniczenia w szkoleniu przedegzaminacyjnym i złożenia egzaminu konsularnego zwolniony jest kandydat na urzędnika konsularnego, który:
1) 
w okresie 12 miesięcy przed datą wyznaczenia złożył egzamin konsularny z wynikiem pozytywnym w związku z wcześniejszym wyznaczeniem na urzędnika konsularnego;
2) 
w okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy przed datą wyznaczenia na urzędnika konsularnego zaprzestał wykonywania funkcji konsularnych, z wyłączeniem wykonywania funkcji na podstawie upoważnienia udzielonego w trybie art. 16 wykonywanie przez konsula funkcji konsularnych ust. 3.
2. 
Kandydat na urzędnika konsularnego zwolniony z obowiązku uczestniczenia w szkoleniu przedegzaminacyjnym i złożenia egzaminu konsularnego uczestniczy w szkoleniu przedwyjazdowym z zakresu wiedzy i umiejętności praktycznych niezbędnych do właściwego wykonywania funkcji konsularnych w państwie przyjmującym.
3. 
Dyrektor generalny służby zagranicznej może zwolnić kandydata na urzędnika konsularnego z obowiązku uczestniczenia w szkoleniu przedwyjazdowym, jeżeli posiadana przez niego wiedza, doświadczenie zawodowe i umiejętności praktyczne dają gwarancję właściwego wykonywania funkcji konsularnych w państwie przyjmującym.
1. 
Egzamin konsularny przeprowadza komisja egzaminacyjna powoływana przez dyrektora generalnego służby zagranicznej spośród członków służby zagranicznej, w tym osób zajmujących stanowiska kierownicze w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw zagranicznych, wyróżniających się wiedzą, doświadczeniem zawodowym oraz umiejętnościami praktycznymi z zakresu niezbędnego do prawidłowego wykonywania funkcji konsularnych. 
2. 
Egzamin konsularny składa się z części pisemnej i ustnej. Do złożenia z wynikiem pozytywnym egzaminu konsularnego jest konieczne zaliczeniu obydwu części.
1) 
tryb i sposób przeprowadzania egzaminu konsularnego,
2) 
sposób powoływania członków komisji egzaminacyjnej oraz ich liczbę,
3) 
tryb pracy komisji egzaminacyjnej,
4) 
tryb i sposób przeprowadzania szkolenia przedegzaminacyjnego, potwierdzania jego odbycia oraz zwalniania z niego,
5) 
tryb i sposób przeprowadzania szkolenia przedwyjazdowego, potwierdzania jego odbycia oraz zwalniania z niego
– uwzględniając potrzebę weryfikacji wiedzy i umiejętności kandydata na urzędnika konsularnego oraz potrzebę terminowego wyznaczania urzędników konsularnych, a także mając na uwadze konieczność prawidłowego i efektywnego przeprowadzenia egzaminu konsularnego oraz potrzebę zapewnienia właściwego przygotowania kandydata na urzędnika konsularnego do wykonywania funkcji konsularnych.
– uwzględniając potrzebę weryfikacji wiedzy i umiejętności kandydata na urzędnika konsularnego oraz potrzebę terminowego wyznaczania urzędników konsularnych, a także mając na uwadze konieczność prawidłowego i efektywnego przeprowadzenia egzaminu konsularnego oraz potrzebę zapewnienia właściwego przygotowania kandydata na urzędnika konsularnego do wykonywania funkcji konsularnych.
1. 
Urzędnikowi konsularnemu nadaje się tytuł konsularny.
2. 
Ustanawia się następujące tytuły konsularne:
1) 
konsul generalny;
2) 
konsul;
3) 
wicekonsul;
4) 
attaché konsularny.
3. 
Tytuł konsularny nadaje dyrektor generalny służby zagranicznej z uwzględnieniem stopnia dyplomatycznego posiadanego przez urzędnika konsularnego.
4. 
Urzędnik konsularny używa tytułu konsularnego za zgodą państwa przyjmującego.
 
                            