Dział IV. Ochrona powierzchni ziemi - Prawo ochrony środowiska

Art. 101. Ochrona powierzchni ziemi

Ochrona powierzchni ziemi polega na:

1)

racjonalnym gospodarowaniu;

2)

zachowaniu funkcji środowiskowych, gospodarczych, społecznych i kulturowych, w tym między innymi:
a) produkcji żywności oraz biomasy,
b) magazynowaniu, filtrowaniu i przekształcaniu składników odżywczych, substancji i wody,
c) podstaw rozwoju życia i różnorodności biologicznej,
d) źródła surowców,
e) rezerwuaru pierwiastka węgla,
f) zbioru dziedzictwa geologicznego, geomorfologicznego i archeologicznego;

3)

zapobieganiu zanieczyszczeniu substancjami powodującymi ryzyko oraz na remediacji;

4)

zachowaniu jak najlepszego stanu gleby poprzez zapobieganie:
a) erozji wodnej i wietrznej,
b) spadkowi zawartości próchnicy glebowej,
c) zagęszczaniu, przez co rozumie się wzrost gęstości objętościowej i zmniejszanie porowatości gleby,
d) zasoleniu na skutek gromadzenia się w glebie soli rozpuszczalnych,
e) działaniom powodującym zakwaszanie;

5)

minimalizacji stopnia i łagodzeniu skutków zasklepienia gleby poprzez:
a) ograniczanie do niezbędnego minimum powierzchni gleby objętej zabudową,
b) zachowywanie lub tworzenie powierzchni biologicznie czynnych gleby, zdolnych do łagodzenia degradującego działania terenów zabudowanych i zanieczyszczeń środowiska;

6)

zapobieganiu ruchom masowym ziemi i ich skutkom;

7)

przeciwdziałaniu niekorzystnym zmianom naturalnego ukształtowania powierzchni ziemi polegającym na:
a) ograniczaniu tworzenia, powstałych w wyniku przemieszczania lub usuwania mas ziemnych i skalnych oraz odpadów wydobywczych, wykopów, wyrobisk, nasypów i zwałowisk,
b) zapobieganiu niszczeniu gleby, w tym mieszaniu jej poziomów genetycznych, które nie wynika z uprawy gruntów ornych,
c) zapobieganiu i ograniczaniu niszczenia pokrycia terenu roślinnością,
d) zapewnieniu racjonalnego wykorzystania przemieszczanych lub usuwanych mas ziemnych i skalnych,
e) zapewnieniu racjonalnego wykorzystania warstwy próchnicznej gleb, głównie w kierunku odtworzenia i ulepszania gleb,
f) ponownym kształtowaniu funkcji lub przygotowaniu do pełnienia nowych funkcji terenów, na których występuje niekorzystne przekształcenie naturalnego ukształtowania powierzchni ziemi.

Orzeczenia: 4 Porównania: 1

Art. 101a. Ocena zanieczyszczenia powierzchni ziemi

1.

Zanieczyszczenie powierzchni ziemi ocenia się na podstawie przekroczenia dopuszczalnych zawartości substancji powodujących ryzyko w glebie lub w ziemi.

2.

Dopuszczalna zawartość w glebie i w ziemi substancji powodującej ryzyko oznacza zawartość, poniżej której żadna z funkcji pełnionych przez powierzchnię ziemi nie jest znacząco naruszona, z uwzględnieniem wpływu tej substancji na zdrowie ludzi i stan środowiska.

3.

Funkcję pełnioną przez powierzchnię ziemi ocenia się na podstawie jej faktycznego zagospodarowania i wykorzystania, chyba że inna funkcja wynika z przeznaczenia terenu w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego lub decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej.

4.

Gleby, ziemi lub wód gruntowych nie uznaje się za zanieczyszczone, jeżeli stwierdzone w niej zawartości substancji są pochodzenia naturalnego.

5.

Minister właściwy do spraw klimatu, mając na względzie wpływ niektórych rodzajów działalności na stan powierzchni ziemi, w tym stwarzane przez nie zagrożenie dla zdrowia ludzi i stanu środowiska,
oraz kierując się potrzebą ujednolicenia zasad i zminimalizowania kosztów badań zanieczyszczenia gleby i ziemi, określi w drodze rozporządzenia sposób prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi, w tym:

1)

substancje powodujące ryzyko szczególnie istotne dla ochrony powierzchni ziemi, ich dopuszczalne zawartości w glebie oraz dopuszczalne zawartości w ziemi, zróżnicowane dla poszczególnych właściwości gleby oraz grup gruntów, wydzielonych w oparciu o sposób ich użytkowania;

2)

szczegółowe wymagania dotyczące ustalania dopuszczalnej zawartości w glebie oraz dopuszczalnej zawartości w ziemi substancji powodującej ryzyko, innej niż wskazana w pkt 1, z uwzględnieniem analizy jej wpływu na zdrowie ludzi i stan środowiska;

3)

etapy identyfikacji terenów zanieczyszczonych, w szczególności:
a) sposób ustalenia działalności mogącej być przyczyną zanieczyszczenia na danym terenie obecnie lub w przeszłości,
b) sposób ustalenia listy substancji powodujących ryzyko, których wystąpienie w glebie lub ziemi jest spodziewane ze względu na działalność, o której mowa w lit. a,
c) źródła informacji istotne dla oceny zagrożenia zanieczyszczeniem gleby lub ziemi,
d) warunki uznawania istniejących badań zanieczyszczenia gleby i ziemi za aktualne,
e) etapy i sposób prowadzenia badań zanieczyszczenia gleby i ziemi;

4)

rodzaje działalności mogących z dużym prawdopodobieństwem powodować historyczne zanieczyszczenie powierzchni ziemi, wraz ze wskazaniem przykładowych dla tych działalności zanieczyszczeń;

5)

referencyjne metodyki wykonywania badań zanieczyszczenia gleby i ziemi;

6)

szczegółowe wymagania dotyczące oceny zanieczyszczenia gleby, ziemi lub wód gruntowych na terenie zakładu, gdzie jest lub była w przeszłości eksploatowana instalacja wymagająca uzyskania pozwolenia zintegrowanego, w celu zapewnienia identyfikacji każdego zanieczyszczenia przed uruchomieniem instalacji, w
trakcie jej eksploatacji oraz po zamknięciu, w tym wymagania dotyczące zakresu i sposobu sporządzenia raportu początkowego, o którym mowa w art. 208 wniosek o wydanie pozwolenia zintegrowanego ust. 2 pkt 4 lit. a, pomiarów, o których mowa w art. 211 pozwolenie zintegrowane ust. 6 pkt 4, i raportu końcowego, o którym mowa w art. 217b raport końcowy o stanie zanieczyszczeń ust. 1.

Art. 101b. Państwowy monitoring środowiska

W ramach państwowego monitoringu środowiska dokonuje się oceny oraz badań i obserwacji stanu gleby i ziemi.

Art. 101c. Rejestr historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi

1.

Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska prowadzi rejestr historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi.

2.

W rejestrze gromadzi się informacje:

1)

o potencjalnych historycznych zanieczyszczeniach powierzchni ziemi oraz historycznych zanieczyszczeniach powierzchni ziemi, w tym ich charakterystyce, miejscu, czasie wystąpienia oraz aktualnym
statusie terenu, na którym występują;

2)

o przeprowadzonych remediacjach oraz osiągniętych w ich wyniku efektach ekologicznych;

3)

o działalności prowadzonej na terenach, na których wystąpiło potencjalne historyczne zanieczyszczenie powierzchni ziemi lub historyczne zanieczyszczenie powierzchni ziemi, obecnie, a także, o ile takie informacje są dostępne – w przeszłości;

4)

imię i nazwisko albo nazwę władającego powierzchnią ziemi oraz adres jego zamieszkania lub siedziby;

5)

imię i nazwisko albo nazwę obowiązanego do przeprowadzenia remediacji oraz adres jego zamieszkania lub siedziby;

6)

określenie przedmiotu działalności gospodarczej, zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD), wykonywanej na terenie, na którym występuje potencjalne historyczne zanieczyszczenie powierzchni ziemi lub historyczne zanieczyszczenie powierzchni ziemi, przez władającego powierzchnią ziemi;

7)

określenie przedmiotu działalności gospodarczej, zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD), wykonywanej na terenie, na którym występuje historyczne zanieczyszczenie powierzchni ziemi, przez obowiązanego do przeprowadzenia remediacji;

8)

inne, niż wskazane w pkt 1–7, istotne informacje dotyczące historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi, w szczególności o prowadzonych postępowaniach administracyjnych i sądowo-administracyjnych w sprawach historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi.

3.

Regionalny dyrektor ochrony środowiska, w drodze decyzji skierowanej do władającego powierzchnią ziemi, dokonuje do rejestru wpisu o potencjalnym historycznym zanieczyszczeniu powierzchni ziemi, nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia otrzymania odpowiednio:

1)

wykazu, o którym mowa w art. 101d identyfikacja potencjalnych historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi ust. 6;

2)

aktualizacji wykazu, o której mowa w art. 101d identyfikacja potencjalnych historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi ust. 8;

3)

zgłoszenia, o którym mowa w art. 101e zgłoszenie historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi ust. 1.

4.

Decyzja, o której mowa w ust. 3, zawiera wskazanie miejsca, na którym występuje potencjalne historyczne zanieczyszczenie powierzchni ziemi.

5.

Regionalny dyrektor ochrony środowiska aktualizuje i uzupełnia rejestr na podstawie:

1)

aktualizacji wykazu, o której mowa w art. 101d identyfikacja potencjalnych historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi ust. 8,

2)

badań, o których mowa w art. 101f prawdopodobieństwo występowania historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi ust. 1 lub art. 101g badania w celu potwierdzenia historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi ust. 1,

3)

planu remediacji, o którym mowa w art. 101l plan remediacji ust. 1,

4)

oceny przeprowadzenia remediacji, o której mowa w art. 101n ocena przeprowadzenia remediacji ust. 1
– nie później niż w terminie 6 miesięcy odpowiednio od dnia ich otrzymania, wykonania, ustalenia lub dokonania.

6.

Regionalny dyrektor ochrony środowiska, dokonując wpisu do rejestru, aktualizując lub uzupełniając rejestr, oznacza aktualny status terenu jako teren, na którym:

1)

występuje potencjalne historyczne zanieczyszczenie powierzchni ziemi – jeżeli informacje na temat terenu zawarto w wykazie, o którym mowa w art. 101d identyfikacja potencjalnych historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi ust. 6, lub w zgłoszeniu, o którym mowa w art. 101e zgłoszenie historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi ust. 1;

2)

występuje historyczne zanieczyszczenie powierzchni ziemi – jeżeli na terenie przeprowadzono badania, o których mowa w art. 101f prawdopodobieństwo występowania historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi ust. 1 lub w art. 101g badania w celu potwierdzenia historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi ust. 1, które potwierdzają historyczne zanieczyszczenie powierzchni ziemi;

3)

występuje historyczne zanieczyszczenie powierzchni ziemi w trakcie remediacji – jeżeli dla danego terenu ustalono plan remediacji, o którym mowa w art. 101l plan remediacji ust. 1;

4)

zakończono remediację – jeżeli ocena przeprowadzenia remediacji, o której mowa w art. 101n ocena przeprowadzenia remediacji ust. 1, wykaże, że remediacja została przeprowadzona zgodnie z ustalonym planem remediacji.

7.

Regionalny dyrektor ochrony środowiska, w drodze decyzji skierowanej do władającego powierzchnią ziemi, dokonuje wykreślenia wpisu do rejestru, jeżeli nie potwierdzono historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi, w szczególności gdy badania zanieczyszczenia gleby i ziemi, o których mowa w art. 101f prawdopodobieństwo występowania historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi ust. 1 lub w art. 101g badania w celu potwierdzenia historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi ust. 1, albo badania wykonywane przy opracowaniu planu remediacji, o którym mowa w art. 101l plan remediacji ust. 1, nie potwierdziły występowania na danym terenie historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi.

8.

Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska może dokonywać zmian w rejestrze, jeżeli stwierdzi niezgodność zawartych w nim danych z posiadanymi informacjami, w szczególności wynikającymi z prowadzonych postępowań administracyjnych w zakresie historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi.

9.

Rejestr prowadzi się:

1)

przy użyciu systemu teleinformatycznego;

2)

w podziale na województwa, w sposób umożliwiający zestawianie danych dla obszaru całego kraju;

3)

w sposób umożliwiający sortowanie danych.

10.

Bezpośredni dostęp do wszystkich danych zawartych w rejestrze posiadają za pośrednictwem systemu teleinformatycznego organy ochrony środowiska oraz organy Inspekcji Ochrony Środowiska.

11.

Brak wpisu do rejestru nie wstrzymuje postępowania w sprawie wydania decyzji, o której mowa w art. 101f prawdopodobieństwo występowania historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi ust. 1, art. 101k koszty remediacji ust. 2 lub 3, art. 101l plan remediacji ust. 4, art. 101m kompetencje organu w razie nieprzeprowadzenia remediacji przez zobowiązanego ust. 1 pkt 2 lub art. 101o obowiązek udostępnienia powierzchni ziemi dla przeprowadzenia remediacji ust. 2.

12.

Minister właściwy do spraw klimatu, biorąc pod uwagę potrzebę zapewnienia dostępu do informacji o środowisku, a także użyteczność i zapewnienie sprawnego funkcjonowania rejestru określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres informacji, które są gromadzone w rejestrze.

Art. 101d. Identyfikacja potencjalnych historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi

1.

Starosta dokonuje identyfikacji potencjalnych historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi, poprzez:

1)

ustalenie działalności mogącej z dużym prawdopodobieństwem powodować historyczne zanieczyszczenie powierzchni ziemi, która była prowadzona na danym terenie przed dniem 30 kwietnia 2007 r.;

2)

ustalenie listy substancji powodujących ryzyko, których wystąpienie w glebie lub ziemi jest spodziewane ze względu na działalność, o której mowa w pkt 1;

3)

analizę dostępnych informacji na temat zagrożenia zanieczyszczeniem gleby lub ziemi;

4)

w razie potrzeby – wykonanie pierwszego etapu badań zanieczyszczenia gleby i ziemi przez laboratorium, o którym mowa w art. 147a obowiązek wykonania pomiarów wielkości emisji ust. 1 pkt 1 lub ust. 1a.

2.

Identyfikacji potencjalnych historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi nie dokonuje się na terenach, na których jest prowadzona działalność, której głównym celem jest obronność i bezpieczeństwo państwa lub bezpieczeństwo międzynarodowe.

3.

Starosta lub upoważniona przez niego osoba, są uprawnieni do wstępu na teren władającego powierzchnią ziemi w celu wykonywania badań zanieczyszczenia gleby i ziemi.

4.

W przypadku, o którym mowa w ust. 3, władający powierzchnią ziemi jest obowiązany umożliwić wykonywanie badań na terenie będącym w jego władaniu.

5.

Władający powierzchnią ziemi, na wniosek starosty, przekazuje wszelkie znajdujące się w jego posiadaniu informacje dotyczące potencjalnego historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi oraz jego możliwych źródłach.

6.

Starosta sporządza wykaz potencjalnych historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi.

7.

Wykaz zawiera:

1)

adres, numery działek ewidencyjnych i informacje o ich powierzchni;

2)

informacje o aktualnym i, o ile jest to możliwe, planowanym sposobie użytkowania gruntów;

3)

informacje o działalności prowadzonej na terenie;

4)

informacje o działalności prowadzonej na terenie w przeszłości, o ile takie informacje są dostępne;

5)

informacje o właściwościach gleby na terenie;

6)

nazwy substancji powodujących ryzyko oraz informacje o ich zawartości w glebie i w ziemi;

7)

informacje o remediacji prowadzonej obecnie i w przeszłości na terenie;

8)

imię i nazwisko albo nazwę obowiązanego do przeprowadzenia remediacji oraz adres jego zamieszkania lub siedziby;

9)

imię i nazwisko albo nazwę władającego powierzchnią ziemi oraz adres jego zamieszkania lub siedziby.

8.

Starosta dokonuje aktualizacji wykazu raz na 2 lata.

9.

Starosta przekazuje wykaz oraz – raz na 2 lata – jego aktualizację regionalnemu dyrektorowi ochrony środowiska za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej lub na informatycznych nośnikach danych.

Art. 101e. Zgłoszenie historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi

1.

Władający powierzchnią ziemi, który stwierdził historyczne zanieczyszczenie powierzchni ziemi na terenie będącym w jego władaniu, jest obowiązany niezwłocznie zgłosić ten fakt regionalnemu dyrektorowi ochrony środowiska.

2.

Zgłoszenie, o którym mowa w ust. 1, zawiera:

1)

imię i nazwisko albo nazwę podmiotu zgłaszającego oraz adres jego zamieszkania lub siedziby;

2)

adres i numer działki ewidencyjnej;

3)

informacje na temat czasu wystąpienia zanieczyszczenia powierzchni ziemi, w tym, w miarę możliwości, dokumenty uprawdopodobniające, że zgłoszenie dotyczy historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi;

4)

dokumentację potwierdzającą wystąpienie zanieczyszczenia powierzchni ziemi, w tym nazwy substancji powodujących ryzyko oraz wyniki badań zanieczyszczenia gleby i ziemi tymi substancjami, wykonanych przez laboratorium, o którym mowa w art. 147a obowiązek wykonania pomiarów wielkości emisji ust. 1 pkt 1 lub ust. 1a.

3.

Każdy, kto stwierdził potencjalne historyczne zanieczyszczenie powierzchni ziemi, może zgłosić ten fakt staroście.

4.

Zgłoszenie, o którym mowa w ust. 3, zawiera:

1)

imię i nazwisko albo nazwę podmiotu zgłaszającego oraz adres jego zamieszkania lub siedziby;

2)

wskazanie miejsca, w miarę możliwości poprzez podanie adresu lub numeru działki ewidencyjnej;

3)

informacje na temat czasu wystąpienia zanieczyszczenia powierzchni ziemi, w tym, w miarę możliwości, dokumenty uprawdopodobniające, że zgłoszenie dotyczy historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi;

4)

opis stwierdzonej sytuacji wskazującej na występowanie potencjalnego historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi, dokumentację, która uprawdopodobni jej wystąpienie, w tym, w miarę możliwości, nazwy substancji powodujących ryzyko oraz wyniki badań zanieczyszczenia gleby i ziemi tymi substancjami, wykonanych przez laboratorium, o którym mowa w art. 147a obowiązek wykonania pomiarów wielkości emisji ust. 1 pkt 1 lub ust. 1a.

5.

Do zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1 i 3, składanego w postaci elektronicznej dołącza się zeskanowane dokumenty lub dokumentację, o których mowa odpowiednio w ust. 2 pkt 3 i 4 oraz w ust. 4 pkt 3 i 4.

Art. 101f. Prawdopodobieństwo występowania historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi

1.

Na terenie, na którym była prowadzona przed dniem 30 kwietnia 2007 r. działalność mogąca z dużym prawdopodobieństwem powodować historyczne zanieczyszczenie powierzchni ziemi oraz istnieją przesłanki wskazujące na występowanie historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi, takie jak umieszczenie terenu w wykazie, o którym mowa w art. 101d identyfikacja potencjalnych historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi ust. 6, lub zgłoszenie, o którym mowa w art. 101e zgłoszenie historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi ust. 1, regionalny dyrektor ochrony środowiska może, w drodze decyzji, nałożyć na władającego powierzchnią ziemi będącego podmiotem korzystającym ze środowiska, obowiązek wykonania badań zanieczyszczenia gleby i ziemi oraz wyznaczyć termin przedłożenia wyników tych badań.

2.

Badania zanieczyszczenia gleby i ziemi, o których mowa w ust. 1, wykonuje laboratorium, o którym mowa w art. 147a obowiązek wykonania pomiarów wielkości emisji ust. 1 pkt 1 lub ust. 1a.

3.

Przepisu ust. 1 nie stosuje się, gdy podmiot korzystający ze środowiska posiada pozwolenie zintegrowane, w którym określono sposób wykonywania badań zanieczyszczenia gleby i ziemi.

4.

Podmiot, o którym mowa w ust. 1, jest obowiązany przechowywać wyniki badań przez okres 5 lat od zakończenia roku kalendarzowego, którego dotyczą, oraz przedkładać je regionalnemu dyrektorowi ochrony środowiska oraz wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska na ich żądanie.

5.

Postępowanie w przedmiocie wydania decyzji, o której mowa w ust. 1, wszczyna się z urzędu.

Art. 101g. Badania w celu potwierdzenia historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi

1.

Regionalny dyrektor ochrony środowiska może wykonywać badania zanieczyszczenia gleby i ziemi w celu potwierdzenia występowania historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi lub w celu opracowania planu remediacji, w przypadku innym niż wskazany w art. 101f prawdopodobieństwo występowania historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi ust. 1.

2.

Badania zanieczyszczenia gleby i ziemi, o których mowa w ust. 1, wykonuje laboratorium, o którym mowa w art. 147a obowiązek wykonania pomiarów wielkości emisji ust. 1 pkt 1 lub ust. 1a.

3.

Zamówienie publiczne na wykonywanie badań zanieczyszczenia gleby i ziemi, o których mowa w ust. 1, obejmuje jednorazowe badania lub dokonywanie wszystkich badań we wskazanym okresie.

4.

Regionalny dyrektor ochrony środowiska lub upoważniona przez niego osoba, są uprawnieni do wstępu na teren władającego powierzchnią ziemi w celu wykonywania badań zanieczyszczenia gleby i ziemi.

5.

W przypadku, o którym mowa w ust. 4, władający powierzchnią ziemi jest obowiązany umożliwić wykonywanie badań na terenie będącym w jego władaniu.

Art. 101h. Obowiązek przeprowadzenia remediacji

1.

Władający powierzchnią ziemi, na której występuje historyczne zanieczyszczenie powierzchni ziemi, jest obowiązany do przeprowadzenia remediacji.

2.

Jeżeli władający powierzchnią ziemi wykaże, że historyczne zanieczyszczenie powierzchni ziemi dokonane po dniu objęcia przez niego władania spowodował inny wskazany podmiot, zwany dalej „innym sprawcą”, obowiązek przeprowadzenia remediacji spoczywa na innym sprawcy.

3.

Jeżeli zanieczyszczenie zostało spowodowane przez innego sprawcę za zgodą lub wiedzą władającego powierzchnią ziemi, władający powierzchnią ziemi jest obowiązany do przeprowadzenia remediacji solidarnie z innym sprawcą.

4.

W przypadku, o którym mowa w ust. 3, decyzję, o której mowa w art. 101l plan remediacji ust. 4 i art. 101m kompetencje organu w razie nieprzeprowadzenia remediacji przez zobowiązanego ust. 1 pkt 2, kieruje się także do władającego powierzchnią ziemi.

Art. 101i. Przesłanki przeprowadzenia remediacji

Regionalny dyrektor ochrony środowiska, w przypadku historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi, przeprowadza remediację, jeżeli:

1)

nie można wszcząć wobec władającego powierzchnią ziemi postępowania egzekucyjnego dotyczącego obowiązku przeprowadzenia remediacji albo egzekucja okazała się bezskuteczna;

2)

władający powierzchnią ziemi wykaże, że zanieczyszczenie, dokonane po dniu objęcia przez niego władania, spowodował inny sprawca, wobec którego nie można wszcząć postępowania egzekucyjnego dotyczącego obowiązku przeprowadzenia remediacji, lub egzekucja okazała się bezskuteczna;

3)

władający powierzchnią ziemi dokonał zgłoszenia na podstawie art. 12 metodyki referencyjne ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. poz. 1085, z późn. zm.) oraz starosta uwzględnił zgłoszenie w rejestrze zawierającym informacje o terenach, na których stwierdzono przekroczenie standardów jakości gleby lub ziemi, z wyszczególnieniem terenów, na których obowiązek rekultywacji obciążał starostę;

4)

z uwagi na zagrożenie dla zdrowia ludzi lub możliwość zaistnienia nieodwracalnych szkód w środowisku jest konieczne niezwłoczne jej przeprowadzenie.

Art. 101j. Harmonogram zadań w zakresie historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi

1.

Regionalny dyrektor ochrony środowiska ustala harmonogram swoich zadań w zakresie historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi oraz co najmniej raz na 5 lat dokonuje jego aktualizacji.

2.

Harmonogram obejmuje:

1)

badania zanieczyszczenia gleby i ziemi na terenach, na których występuje potencjalne historyczne zanieczyszczenie powierzchni ziemi;

2)

opracowywanie planów remediacji dla terenów, dla których potwierdzono historyczne zanieczyszczenie powierzchni ziemi;

3)

przeprowadzanie remediacji historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi, o których mowa w art. 101i przesłanki przeprowadzenia remediacji.

3.

Ustalając i aktualizując harmonogram uwzględnia się potrzebę przeprowadzenia w pierwszej kolejności remediacji terenów, które stanowią największe zagrożenie dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska oraz uwzględnia się możliwość finansowania zadań regionalnego dyrektora ochrony środowiska w kolejnych latach.

4.

W trakcie opracowywania lub aktualizacji harmonogramu regionalny dyrektor ochrony środowiska zasięga opinii Zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz zarządu właściwego wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej w zakresie możliwości wspomagania ze środków tych funduszy zadań objętych harmonogramem.

5.

Regionalny dyrektor ochrony środowiska opracowuje i przekazuje Generalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska, co 5 lat, sprawozdanie z realizacji zadań objętych harmonogramem.

Art. 101k. Koszty remediacji

1.

Koszty remediacji obejmują koszty:

1)

badań zanieczyszczenia gleby i ziemi;

2)

opracowania projektu planu remediacji;

3)

przeprowadzenia remediacji.

2.

W przypadkach, o których mowa w art. 101i przesłanki przeprowadzenia remediacji pkt 4, regionalny dyrektor ochrony środowiska nakłada, w drodze decyzji, na władającego powierzchnią ziemi obowiązek zwrotu poniesionych kosztów remediacji, określając w niej wysokość, sposób i termin ich uiszczenia.

3.

Jeżeli władający powierzchnią ziemi wykaże, że historyczne zanieczyszczenie powierzchni ziemi dokonane po dniu objęcia przez niego władania, której remediacja spowodowała poniesienie kosztów, o których mowa w ust. 1, spowodował inny sprawca, regionalny dyrektor ochrony środowiska nakłada, w drodze decyzji, obowiązek zwrotu tych kosztów na innego sprawcę, określając w niej wysokość, sposób i termin ich uiszczenia.

4.

Regionalny dyrektor ochrony środowiska może odstąpić od żądania zwrotu całości albo części kosztów remediacji, jeżeli:

1)

władający powierzchnią ziemi lub inny sprawca nie został zidentyfikowany lub nie można wszcząć wobec niego postępowania egzekucyjnego, lub egzekucja okazała się bezskuteczna;

2)

koszty postępowania egzekucyjnego są wyższe niż kwota możliwa do odzyskania.

5.

Roszczenia względem władającego powierzchnią ziemi lub innego sprawcy o zwrot kosztów remediacji przedawniają się z upływem 5 lat od dnia, w którym odpowiednio decyzja, o której mowa w ust. 2 albo 3, stała się ostateczna.

6.

Do należności z tytułu obowiązku zwrotu kosztów remediacji stosuje się odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2383), z tym że uprawnienia organów podatkowych przysługują regionalnemu dyrektorowi ochrony środowiska.

Art. 101l. Plan remediacji

1.

Remediację historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi przeprowadza się zgodnie z ustalonym planem remediacji.

2.

Władający powierzchnią ziemi lub inny sprawca, obowiązany do przeprowadzenia remediacji historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi, jest obowiązany do przedłożenia regionalnemu dyrektorowi ochrony środowiska wniosku o wydanie decyzji ustalającej plan remediacji, który zawiera projekt planu remediacji; do pisemnego wniosku dołącza się jego zapis w postaci elektronicznej na informatycznych nośnikach danych.

3.

Projekt planu remediacji zawiera informacje o:

1)

terenie wymagającym przeprowadzenia remediacji, poprzez wskazanie adresu i numerów działek ewidencyjnych oraz jego powierzchni;

2)

aktualnym i, o ile jest to możliwe, planowanym sposobie użytkowania zanieczyszczonego terenu;

3)

właściwościach gleby oraz rodzaju pokrycia terenu, w tym roślinności i zabudowie;

4)

nazwach substancji powodujących ryzyko, wraz z wynikami badań zanieczyszczenia gleby i ziemi tymi substancjami, wykonanych przez laboratorium, o którym mowa w art. 147a obowiązek wykonania pomiarów wielkości emisji ust. 1 pkt 1 lub ust. 1a;

5)

nazwach substancji powodujących ryzyko oraz ich zawartości w glebie i w ziemi, do jakich doprowadzi remediacja;

6)

ocenie występowania znaczącego zagrożenia dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska;

7)

budowie geologicznej i warunkach hydrogeologicznych niezbędnych do dokonania oceny, o której mowa w pkt 6 – jeżeli zachodzi taka potrzeba;

8)

planowanym sposobie przeprowadzenia remediacji;

9)

planowanym terminie rozpoczęcia i zakończenia remediacji;

10)

sposobie potwierdzenia przeprowadzenia remediacji oraz terminie przedłożenia dokumentacji z jej przeprowadzenia, w tym wyników badań zanieczyszczenia gleby i ziemi wykonanych przez laboratorium, o którym mowa w art. 147a obowiązek wykonania pomiarów wielkości emisji ust. 1 pkt 1 lub ust. 1a.

4.

Plan remediacji ustala regionalny dyrektor ochrony środowiska w drodze decyzji określającej:

1)

teren wymagający przeprowadzenia remediacji, poprzez wskazanie adresu i numerów działek ewidencyjnych oraz jego powierzchni;

2)

nazwy substancji powodujących ryzyko oraz ich zawartości w glebie i w ziemi, do jakich doprowadzi remediacja;

3)

sposób przeprowadzenia remediacji;

4)

termin rozpoczęcia i zakończenia remediacji;

5)

sposób potwierdzenia przeprowadzenia remediacji oraz termin przedłożenia dokumentacji z jej przeprowadzenia, w tym wyników badań zanieczyszczenia gleby i ziemi wykonanych przez laboratorium, o którym mowa w art. 147a obowiązek wykonania pomiarów wielkości emisji ust. 1 pkt 1 lub ust. 1a.

5.

Regionalny dyrektor ochrony środowiska wydaje decyzję, o której mowa w ust. 4, po zasięgnięciu opinii dotyczącej projektu planu remediacji:

1)

państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego – w odniesieniu do oceny występowania znaczącego zagrożenia dla zdrowia ludzi na danym terenie;

2)

państwowego powiatowego inspektora sanitarnego – w odniesieniu do zanieczyszczenia w ujęciach wody przeznaczonej do spożycia;

3)

dyrektora okręgowego urzędu górniczego – w odniesieniu do zanieczyszczenia spowodowanego ruchem zakładu górniczego;

4)

dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych – w odniesieniu do zanieczyszczenia na gruntach będących w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe;

5)

dyrektora parku narodowego – w odniesieniu do zanieczyszczenia na obszarze parku narodowego i jego otuliny;

6)

dyrektora regionalnego zarządu gospodarki wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie – w odniesieniu do zanieczyszczenia w strefach ochronnych ujęć wody;

7)

starosty – w odniesieniu do zanieczyszczenia gruntów wykorzystywanych na cele rolne.

6.

Jeżeli zanieczyszczenie wystąpiło na terenie, do którego inny sprawca nie posiada tytułu prawnego, władający powierzchnią ziemi jest obowiązany umożliwić wykonanie badań zanieczyszczenia gleby i ziemi, a także przeprowadzenie remediacji zgodnie z planem remediacji ustalonym w drodze decyzji, o której mowa w ust. 4.

Art. 101m. Kompetencje organu w razie nieprzeprowadzenia remediacji przez zobowiązanego

1.

W przypadku gdy władający powierzchnią ziemi lub inny sprawca nie przeprowadza remediacji, pomimo że zgodnie z art. 101h obowiązek przeprowadzenia remediacji jest do tego obowiązany, regionalny dyrektor ochrony środowiska:

1)

wzywa go do przedłożenia wniosku, o którym mowa w art. 101l plan remediacji ust. 2, w wyznaczonym terminie;

2)

jeżeli nie przedłożył wniosku zgodnie z wezwaniem – nakłada na władającego powierzchnią ziemi lub innego sprawcę, w drodze decyzji, obowiązek przeprowadzenia remediacji na podstawie ustalonego przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska planu remediacji.

2.

W decyzji, o której mowa w ust. 1 pkt 2, ustala się obowiązek zwrotu kosztów opracowania projektu planu remediacji, ich wysokość, sposób i termin uiszczenia oraz ustala się plan remediacji:

1)

zawierający informacje o:
a) aktualnym i, o ile jest to możliwe, planowanym sposobie użytkowania zanieczyszczonego terenu,
b) właściwościach gleby oraz rodzaju pokrycia terenu, w tym roślinności i zabudowie,
c) nazwach substancji powodujących ryzyko, wraz z wynikami badań zanieczyszczenia gleby i ziemi tymi substancjami, wykonanych przez laboratorium, o którym mowa w art. 147a obowiązek wykonania pomiarów wielkości emisji ust. 1 pkt 1 lub ust. 1a,
d) ocenie występowania znaczącego zagrożenia dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska,
e) budowie geologicznej i warunkach hydrogeologicznych niezbędnych do dokonania oceny, o której mowa w lit. d – jeżeli zachodzi taka potrzeba;

2)

określający:
a) teren wymagający przeprowadzenia remediacji, poprzez wskazanie adresu i numerów działek ewidencyjnych oraz jego powierzchni,
b) nazwy substancji powodujących ryzyko oraz ich zawartości w glebie i w ziemi, do jakich doprowadzi remediacja,
c) sposób przeprowadzenia remediacji,
d) termin rozpoczęcia i zakończenia remediacji,
e) sposób potwierdzenia przeprowadzenia remediacji oraz termin przedłożenia dokumentacji z jej przeprowadzenia, w tym wyników badań zanieczyszczenia gleby i ziemi wykonanych przez laboratorium, o którym mowa w art. 147a obowiązek wykonania pomiarów wielkości emisji ust. 1 pkt 1 lub ust. 1a.

3.

Przy wydawaniu decyzji, o której mowa w ust. 1 pkt 2, stosuje się odpowiednio przepisy art. 101l plan remediacji ust. 5.

4.

W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nie stosuje się przepisów art. 362 decyzja o nałożeniu obowiązków na podmiot negatywnie oddziałującyna środowisko.

5.

W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, opracowanie projektu planu remediacji regionalny dyrektor ochrony środowiska może zlecić wykonawcy, który ze względu na posiadane kompetencje, doświadczenie oraz warunki techniczne i organizacyjne będzie gwarantował należyte jego opracowanie.

6.

Do należności z tytułu obowiązku zwrotu kosztów opracowania projektu planu remediacji stosuje się odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, z tym że uprawnienia organów podatkowych przysługują regionalnemu dyrektorowi ochrony środowiska.

7.

Jeżeli zanieczyszczenie wystąpiło na terenie, do którego inny sprawca nie posiada tytułu prawnego, władający powierzchnią ziemi jest obowiązany umożliwić wykonanie badań zanieczyszczenia gleby i ziemi, a także przeprowadzenie remediacji zgodnie z planem remediacji ustalonym w decyzji, o której mowa w ust. 1 pkt 2.

Art. 101n. Ocena przeprowadzenia remediacji

1.

Regionalny dyrektor ochrony środowiska dokonuje oceny przeprowadzenia remediacji, która polega na stwierdzeniu zgodności remediacji z ustalonym planem remediacji.

2.

W przypadku gdy stwierdzono niezgodność przeprowadzonej remediacji z ustalonym planem remediacji, stosuje się przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Art. 101o. Obowiązek udostępnienia powierzchni ziemi dla przeprowadzenia remediacji

1.

Jeżeli regionalny dyrektor ochrony środowiska przeprowadza remediację, o której mowa w art. 101i przesłanki przeprowadzenia remediacji, władający powierzchnią ziemi jest obowiązany umożliwić jej przeprowadzenie z zachowaniem warunków określonych w decyzji, o której mowa w ust. 2, a także umożliwić prowadzenie badań zanieczyszczenia gleby i ziemi.

2.

Regionalny dyrektor ochrony środowiska, w celu przeprowadzenia remediacji, określa, w drodze decyzji skierowanej do władającego powierzchnią ziemi, zakres udostępnienia przez niego powierzchni ziemi oraz ustala plan remediacji:

1)

zawierający informacje o:
a) aktualnym i, o ile jest to możliwe, planowanym sposobie użytkowania zanieczyszczonego terenu,
b) właściwościach gleby oraz rodzaju pokrycia terenu, w tym roślinności i zabudowie,
c) nazwach substancji powodujących ryzyko, wraz z wynikami badań zanieczyszczenia gleby i ziemi tymi substancjami, wykonanych przez laboratorium, o którym mowa w art. 147a obowiązek wykonania pomiarów wielkości emisji ust. 1 pkt 1 lub ust. 1a,
d) ocenie występowania znaczącego zagrożenia dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska,
e) budowie geologicznej i warunkach hydrogeologicznych niezbędnych do dokonania oceny, o której mowa w lit. d – jeżeli zachodzi taka potrzeba;

2)

określający:
a) teren wymagający przeprowadzenia remediacji, poprzez wskazanie adresu i numerów działek ewidencyjnych oraz jego powierzchni,
b) nazwy substancji powodujących ryzyko oraz ich zawartości w glebie i w ziemi, do jakich doprowadzi remediacja,
c) sposób przeprowadzenia remediacji,
d) termin rozpoczęcia i zakończenia remediacji,
e) sposób potwierdzenia przeprowadzenia remediacji oraz termin przedłożenia dokumentacji z jej przeprowadzenia, w tym wyników badań zanieczyszczenia gleby i ziemi wykonanych przez laboratorium, o którym mowa w art. 147a obowiązek wykonania pomiarów wielkości emisji ust. 1 pkt 1 lub ust. 1a.

3.

Postępowanie w sprawie wydania decyzji, o której mowa w ust. 2, wszczyna się z urzędu.

4.

Przy wydawaniu decyzji, o której mowa w ust. 2, stosuje się odpowiednio przepisy art. 101l plan remediacji ust. 5.

5.

W przypadku, o którym mowa w art. 101i przesłanki przeprowadzenia remediacji, opracowanie projektu planu remediacji lub przeprowadzenie remediacji regionalny dyrektor ochrony środowiska może zlecić wykonawcy, który ze względu na posiadane kompetencje, doświadczenie oraz warunki techniczne i organizacyjne będzie gwarantował odpowiednio należyte ich opracowanie lub przeprowadzenie.

Art. 101p. Ocena występowania znaczącego zagrożenia dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska

1.

Dokonując oceny występowania znaczącego zagrożenia dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska, o której mowa w art. 101l plan remediacji ust. 3 pkt 6, art. 101m kompetencje organu w razie nieprzeprowadzenia remediacji przez zobowiązanego ust. 2 pkt 1 lit. d oraz art. 101o obowiązek udostępnienia powierzchni ziemi dla przeprowadzenia remediacji ust. 2 pkt 1 lit. d, uwzględnia się w szczególności:

1)

postać chemiczną, w jakiej występuje zanieczyszczenie i jego biodostępność;

2)

możliwość rozprzestrzeniania się zanieczyszczenia;

3)

potencjalne drogi narażenia, z uwzględnieniem rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w zależności od właściwości gleby, ukształtowania, budowy geologicznej i warunków hydrogeologicznych, a także pokrycia terenu;

4)

środowisko oraz ludzi, którzy mogliby ucierpieć w wyniku zanieczyszczenia;

5)

występowanie na terenie zanieczyszczonym i w jego okolicy zwłaszcza gruntów uprawnych, ogrodów, parków, placów zabaw, terenów sportowych, budynków mieszkalnych i użytkowych, form ochrony przyrody, zasobów wody pitnej i ujęć wody.

2.

Jeżeli ocena występowania znaczącego zagrożenia dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska wykaże, że nie występuje znaczące zagrożenie dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska, regionalny dyrektor ochrony środowiska może zwolnić władającego powierzchnią ziemi lub innego sprawcę, w drodze decyzji, z obowiązku przeprowadzenia remediacji albo nie przeprowadzać remediacji, o której mowa w art. 101i przesłanki przeprowadzenia remediacji.

3.

Minister właściwy do spraw klimatu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia, kierując się potrzebą ujednolicenia sposobu wykonywania oceny występowania znaczącego zagrożenia dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska, może określić, w drodze rozporządzenia, sposób wykonywania oceny występowania znaczącego zagrożenia dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska oraz referencyjne metodyki modelowania rozprzestrzeniania substancji w glebie, ziemi i wodach gruntowych.

Art. 101q. Sposoby przeprowadzenia remediacji

1.

Dopuszcza się następujące sposoby przeprowadzenia remediacji:

1)

usunięcie zanieczyszczenia, przynajmniej do dopuszczalnej zawartości w glebie i w ziemi substancji powodujących ryzyko;

2)

inne, niż wskazany w pkt 1, prowadzące do usunięcia znaczącego zagrożenia dla zdrowia ludzi i stanu środowiska, z uwzględnieniem obecnego i, o ile jest to możliwe, planowanego sposobu użytkowania terenu, takie jak:
a) zmniejszenie ilości zanieczyszczeń lub
b) ograniczenie możliwości rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń i kontrolowanie zanieczyszczenia poprzez okresowe prowadzenie badań zanieczyszczenia gleby i ziemi w określonym czasie, lub
c) przeprowadzenie samooczyszczania powierzchni ziemi, ewentualne działania wspomagające samooczyszczanie, kontrolowanie zanieczyszczenia poprzez okresowe prowadzenie badań zanieczyszczenia gleby i ziemi w określonym czasie, ewentualne ograniczenie dostępu ludzi do zanieczyszczonego terenu i ewentualna konieczność zmiany sposobu użytkowania zanieczyszczonego terenu.

2.

Przy planowaniu lub określaniu sposobu przeprowadzenia remediacji w pierwszej kolejności należy rozważyć usunięcie zanieczyszczenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1.

3.

Odstąpienie od usunięcia zanieczyszczenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, i przeprowadzenie remediacji w sposób, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, dopuszcza się, jeżeli:

1)

nie są znane technologie lub sposoby pozwalające na usunięcie zanieczyszczenia lub

2)

negatywne dla środowiska skutki działań prowadzonych w celu usunięcia zanieczyszczenia byłyby niewspółmiernie wysokie do korzyści osiągniętych w środowisku, lub

3)

koszty oczyszczania doprowadzające do usunięcia zanieczyszczenia byłyby nieproporcjonalnie wysokie w stosunku do korzyści osiągniętych w środowisku i zasadne jest przeprowadzenie remediacji w sposób, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, co zostało wykazane w analizie kosztów i korzyści przeprowadzonej dla kilku wariantów sposobu przeprowadzenia remediacji, lub

4)

obowiązany do przeprowadzenia remediacji wykaże, że zanieczyszczenie nastąpiło przed dniem 1 września 1980 r.

Art. 101r. Zakaz używania osadów z dna zbiorników powierzchniowych

Zabrania się używania do prac ziemnych gleby lub ziemi, w tym używanych do tych prac osadów pochodzących z dna zbiorników powierzchniowych wód stojących lub wód płynących, jeżeli jest przekroczona w nich dopuszczalna zawartość substancji powodującej ryzyko, określona w przepisach wydanych na podstawie art. 101a ocena zanieczyszczenia powierzchni ziemi ust. 5, dla gruntów występujących w miejscu użycia tej gleby lub ziemi.

Art. 102. Uchylony

Orzeczenia: 63 Porównania: 1

Art. 103. Uchylony

Orzeczenia: 4 Porównania: 1

Art. 104. Uchylony

Porównania: 1

Art. 105. Uchylony

Orzeczenia: 3 Porównania: 1

Art. 106. Uchylony

Orzeczenia: 1 Porównania: 1

Art. 107. Uchylony

Orzeczenia: 3 Porównania: 1

Art. 108. Uchylony

Porównania: 1

Art. 109. Uchylony

Porównania: 1

Art. 110. Uchylony

Orzeczenia: 4 Porównania: 1

Art. 110a. Obserwacja terenów zagrożonych ruchami masowymi ziemi

1.

Starosta prowadzi obserwację terenów zagrożonych ruchami masowymi ziemi oraz terenów, na których występują te ruchy, a także rejestr zawierający informacje o tych terenach.

2.

Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa oraz ministrem właściwym do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi, w drodze rozporządzenia:

1)

metody, zakres i częstotliwość prowadzenia obserwacji terenów, o których mowa w ust. 1, oraz sposób ustalania tych terenów, kierując się potrzebą ograniczenia występowania szkód powodowanych przez ruchy masowe ziemi;

2)

informacje, jakie powinien zawierać rejestr, o którym mowa w ust. 1, a także sposób prowadzenia oraz formę i układ tego rejestru, kierując się potrzebą dostarczenia wyczerpujących informacji o terenach zagrożonych ruchami masowymi ziemi i terenach, na których występują te ruchy, oraz uwzględniając lokalizację, warunki geologiczne i glebowe tych terenów, a także opis zagrożeń ruchami masowymi ziemi.

Porównania: 1

Art. 111. Uchylony

Porównania: 1

Dz.U.2024.0.54 t.j. - Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska