Kongres Spółdzielczości dokonuje oceny stanu spółdzielczości w Rzeczypospolitej Polskiej oraz warunków i możliwości jej rozwoju, uchwala statut Krajowej Rady Spółdzielczej, zasady finansowania jej działalności przez organizacje spółdzielcze, dokonuje wyboru członków Rady oraz określa zasady odwoływania jej członków.
Naczelnym organem samorządu spółdzielczego jest Krajowa Rada Spółdzielcza.
§ 2.
Do zadań Rady należy:
1)
reprezentowanie polskiego ruchu spółdzielczego w kraju i za granicą;
2)
współdziałanie z naczelnymi organami państwowymi w sprawach dotyczących ruchu spółdzielczego;
3)
inicjowanie i opiniowanie aktów prawnych dotyczących spółdzielczości i mających dla niej istotne znaczenie;
4)
badanie i ocena form, warunków, kierunków oraz wyników działalności ruchu spółdzielczego i przedstawianie informacji i wniosków naczelnym organom państwowym;
5)
organizowanie działalności naukowo-badawczej, szkoleniowej i informacyjnej, propagowanie działalności kulturalno-oświatowej członków, podejmowanie inicjatyw związanych z rozwojem ruchu spółdzielczego w Rzeczypospolitej Polskiej, w tym rozwoju spółdzielczości uczniowskiej, oraz kształtowanie sprzyjających warunków dla rozwoju ruchu spółdzielczego;
6)
inicjowanie i rozwijanie współpracy międzyspółdzielczej i szerzenie idei spółdzielczego współdziałania;
7)
organizowanie postępowania rozjemczego w sporach między organizacjami spółdzielczymi;
8)
współdziałanie ze związkami rewizyjnymi w realizacji zadań wynikających z niniejszej ustawy;
9)
wykonywanie innych zadań przewidzianych w niniejszej ustawie i innych ustawach oraz zleconych przez Kongres.
§ 3.
Krajowa Rada Spółdzielcza wykonuje przewidziane w ustawie funkcje związku rewizyjnego w stosunku do spółdzielni niezrzeszonych w takim związku.
Krajowa Rada Spółdzielcza posiada osobowość prawną.
§ 2.
Krajowa Rada Spółdzielcza działa na podstawie statutu, który określa szczegółowe zasady i tryb jej działania.
§ 3.
Statut i jego zmiany stają się skuteczne po stwierdzeniu przez Sąd Wojewódzki w Warszawie w postępowaniu nieprocesowym ich zgodności z prawem.W razie stwierdzenia niezgodności Sąd wyznaczy Radzie termin do usunięcia lub zmiany postanowień niezgodnych z prawem.
§ 4.
Statut podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.
§ 5.
W pracach organów Rady mogą uczestniczyć z głosem doradczym przedstawiciele naczelnych organów administracji państwowej oraz przedstawiciele związków rewizyjnych.
Wydatki Krajowej Rady Spółdzielczej pokrywa się ze składek organizacji spółdzielczych według zasad określonych przez Kongres oraz z innych dochodów i darowizn.
Koszty związane z uczestnictwem Krajowej Rady Spółdzielczej w Głównym Komitecie Spółdzielczości Rolniczej (COGECA) są w latach 2015–2020 dofinansowywane na zasadach określonych w przepisach o izbach rolniczych.
Kto, będąc członkiem zarządu spółdzielni albo likwidatorem, nie zgłasza wniosku o upadłość spółdzielni pomimo powstania warunków uzasadniających upadłość spółdzielni, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolno ści do roku.
Kto, będąc członkiem organu spółdzielni albo likwidatorem wbrew przepisom ustawy:
1)
nie poddaje spółdzielni lustracji,
2)
nie udziela lub udziela niezgodnych ze stanem faktycznym wyjaśnień lustratorowi, nie dopuszcza go do pełnienia obowiązków lub nie przedkłada stosownych dokumentów,
3)
nie udostępnia członkom spółdzielni protokołu lustracji,
4)
nie zwołuje walnego zgromadzenia, zebrania przedstawicieli albo zebrań grup członkowskich poprzedzających zebranie przedstawicieli,
5)
nieprzygotowuje w terminie dokumentów dotyczących dokonania podziału w spółdzielni, o którym mowa w art. 108buprawnienia członków spółdzielni do przyjęcia uchwały o podziale spółdzielni, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
Kto, będąc członkiem organu spółdzielni albo likwidatorem, ogłasza dane nieprawdziwe albo przedstawia je organom spółdzielni, władzom państwowym, członkom spółdzielni lub lustratorowi, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 2.
Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Postępowanie wewnątrzspółdzielcze, postępowanie przed związkami spółdzielczymi oraz przed organami powołanymi do rozpoznawania sporów, wszczęte przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, toczy się według przepisów dotychczasowych.
Do roszczeń powstałych między członkiem a spółdzielnią przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. Jednakże do odpowiedzialności członków zarządu i rady wobec spółdzielni w sprawach niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy niniejszej ustawy.
W okresie trzech lat od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy do podjęcia uchwały, o której mowa w art. 108przesłanki podziału spółdzielni § 1, wystarcza zwykła większość głosów.
Przysługujące członkom spółdzielni budownictwa mieszkaniowego w dniu wejścia w życie ustawy spółdzielcze prawa do lokali użytkowych stają się spółdzielczymi prawami do lokali użytkowych w rozumieniu art. 238uchylony § 1. Członkowie, którzy wnieśli wkłady według zasad, jakie obowiązywały w spółdzielniach mieszkaniowych (lokatorskich), obowiązani są wkłady te uzupełnić stosownie do przepisów o przekształceniu lokatorskiego prawa do lokalu na własnościowe.
§ 2.
W razie wygaśnięcia spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego, zajętego przez najemcę, spółdzielnia może zażądać od tego najemcy dokonania w pięciu ratach rocznych wpłaty odpowiadającej równowartości prawa do lokalu. Wypłata tej równowartości przez spółdzielnię na rzecz byłego członka lub jego następców prawnych następuje w takich samych ratach. Na wniosek najemcy, który dokonał wpłaty, spółdzielnia obowiązana jest przyjąć go w poczet członków i przydzielić mu lokal użytkowy.
Przepisów art. 206uchylony nie stosuje się, jeżeli członkowi przysługują prawa do dwóch lokali spółdzielczych, z których jeden zajęty jest przez najemcę na podstawie przepisów prawa lokalowego o szczególnym trybie najmu lokali i budynków.
§ 2.
Jeżeli członkowi przysługują prawa do dwóch lub więcej lokali mieszkalnych powstałych w wyniku przebudowy dokonanej w czasie odbudowy budynku zniszczonego wskutek działań wojennych, a ponowne ich połączenie wskutek przeszkód techniczno-budowlanych nie jest możliwe, może on zachować prawo tylko do jednego z nich, natomiast za utracone prawa przysługuje mu zwrot ich równowartości.
Do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w art. 13uchylony i art. 129upoważnienie ministra do wydania rozporządzenia niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.
Organizacje spółdzielcze istniejące w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy dokonają zmian swoich statutów stosownie do wymagań ustawy i w trybie przez nią przewidzianym. Zgłoszenia do rejestru tych zmian spółdzielnie dokonają najpóźniej do dnia 1 lipca 1983 r., a związki spółdzielcze najpóźniej do dnia 1 lipca 1984 r.
§ 2.
Do czasu zarejestrowania nowych statutów postanowienia dotychczasowych statutów pozostają w mocy. Jednakże w razie sprzeczności między nimi a przepisami niniejszej ustawy stosuje się przepisy tej ustawy.
§ 3.
Naczelna Rada Spółdzielcza wystąpi do Sądu Wojewódzkiego w Warszawie o stwierdzenie zgodności jej statutu z prawem do dnia 1 lipca 1983 r.
