AKT ARCHIWALNY - Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu

§ 1. Zakres regulacji rozporządzenia

Rozporządzenie określa:

1)

opłaty za czynności radców prawnych przed organami wymiaru sprawiedliwości, zwane dalej "opłatami";

2)

stawki minimalne opłat za czynności radców prawnych, zwane dalej "stawkami minimalnymi";

3)

szczegółowe zasady ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej, udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

§ 2. Zasady zasądzania opłaty za czynności radcy prawnego

1.

Zasądzając opłatę za czynności radcy prawnego z tytułu zastępstwa prawnego, sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy radcy prawnego, a także charakter sprawy i wkład pracy radcy prawnego w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia.

2.

Podstawę zasądzenia opłaty, o której mowa w ust. 1, stanowią stawki minimalne określone w rozdziałach 3-4. Opłata ta nie może być wyższa niż sześciokrotna stawka minimalna ani przekraczać wartości przedmiotu sprawy.

3.

W sprawach, w których strona korzysta z pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, opłaty, o których mowa w ust. 1, sąd podwyższa o stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług, obowiązującą w dniu orzekania o tych opłatach.

§ 3. Ustalanie opłaty w umowie

1.

Przy ustalaniu w umowie opłaty bierze się pod uwagę rodzaj i stopień zawiłości sprawy oraz wymagany nakład pracy radcy prawnego.

2.

W przypadkach szczególnie uzasadnionych, gdy przemawia za tym sytuacja materialna lub rodzinna klienta albo rodzaj sprawy, radca prawny może ustalić stawkę opłaty niższą niż stawka minimalna albo zrezygnować z opłaty w całości.

3.

W przypadkach, o których mowa w ust. 2, sąd może, odpowiednio, zasądzić koszty zastępstwa w wysokości ustalonej przez radcę prawnego.

§ 4. Zasady ustalania wysokości stawek minimalnych

1.

Wysokość stawki minimalnej zależy od wartości przedmiotu sprawy lub jej rodzaju, a w postępowaniu egzekucyjnym - od wartości egzekwowanego roszczenia.

2.

W razie zmiany w toku postępowania wartości stanowiącej podstawę obliczenia opłat, bierze się pod uwagę wartość zmienioną, poczynając od następnej instancji.

§ 5. Stawki minimalne w sprawach nieokreślonych w rozporządzeniu

Wysokość stawek minimalnych w sprawach nieokreślonych w rozporządzeniu ustala się, przyjmując za podstawę stawkę w sprawach o najbardziej zbliżonym rodzaju.

§ 6. Stawki minimalne a wartość przedmiotu sprawy

Stawki minimalne wynoszą przy wartości przedmiotu sprawy:

1)

do 500 zł - 60 zł;

2)

powyżej 500 zł do 1.500 zł - 180 zł;

3)

powyżej 1.500 zł do 5.000 zł - 600 zł;

4)

powyżej 5.000 zł do 10.000 zł - 1.200 zł;

5)

powyżej 10.000 zł do 50.000 zł - 2.400 zł;

6)

powyżej 50.000 zł do 200.000 zł - 3.600 zł;

7)

powyżej 200.000 zł - 7.200 zł.

§ 6a. Stawki minimalne w sprawach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego

1.

Stawki minimalne wynoszą w sprawach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego o:

1)

rozwód i unieważnienie małżeństwa - 360 zł;

2)

stwierdzenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa - 240 zł;

3)

przysposobienie - 180 zł;

4)

pozbawienie, ograniczenie, zawieszenie lub przywrócenie władzy rodzicielskiej oraz odebranie dziecka - 120 zł;

5)

ustalenie ojcostwa, zaprzeczenie ojcostwa, unieważnienie uznania dziecka oraz rozwiązanie przysposobienia - 240 zł;

6)

ubezwłasnowolnienie - 240 zł;

7)

uznanie za zmarłego lub stwierdzenie zgonu oraz rozstrzygnięcie co do aktów stanu cywilnego - 180 zł;

8)

rozstrzygnięcie w istotnych sprawach rodziny lub co do zarządu majątkiem wspólnym - 240 zł;

9)

zniesienie wspólności majątkowej między małżonkami - 360 zł;

10)

podział majątku wspólnego między małżonkami - stawkę obliczoną na podstawie § 6 od wartości udziału, a w wypadku zgodnego wniosku małżonków - 50 % tej stawki;

11)

alimenty, nakazanie wypłacenia wynagrodzenia za pracę do rąk drugiego małżonka - 60 zł, z zastrzeżeniem ust. 4.

2.

Stawki, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują również wynagrodzenie od roszczeń majątkowych dochodzonych łącznie, z wyjątkiem roszczeń przewidzianych w art. 58 wyrok orzekający rozwód § 2 i 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, od których pobiera się także wynagrodzenie określone w ust. 1.

3.

Stawki określone w ust. 1 pkt 5 obejmują w sprawach o ustalenie ojcostwa również roszczenia majątkowe strony powodowej.

4.

Opłaty, o których mowa w ust. 1 pkt 11, ustala się od wartości przedmiotu sprawy, jeżeli obowiązek zwrotu kosztów obciąża osobę zobowiązaną do alimentów lub małżonka, którego wynagrodzenie za pracę ma być wypłacone do rąk drugiego współmałżonka.

§ 7. Stawki minimalne w sprawach z zakresu własności, innych praw rzeczowych i prawa o księgach wieczystych

Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw z zakresu własności, innych praw rzeczowych i prawa o księgach wieczystych:

1)

o stwierdzenie zasiedzenia własności nieruchomości - 50% stawki obliczonej na podstawie § 6;

2)

o rozgraniczenie - 360 zł;

3)

dotyczących służebności - 240 zł;

4)

o naruszenie posiadania - 156 zł;

5)

o wpis w księdze wieczystej lub złożenie dokumentu do zbioru dokumentów - 120 zł;

6)

o zniesienie współwłasności - stawkę obliczoną na podstawie § 6 od wartości udziału współwłaściciela zastępowanego przez radcę prawnego, a w wypadku zgodnego wniosku uczestników - 50% tej stawki;

7)

związanych z korzystaniem z rzeczy wspólnej lub z zarządem rzeczą wspólną - 240 zł;

8)

o usunięcie niezgodności między treścią wpisu w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym - 50% stawki obliczonej na podstawie § 6 od wartości prawa dotkniętego niezgodnością.

§ 8. Stawki minimalne w sprawach z zakresu prawa spadkowego

Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw z zakresu prawa spadkowego o:

1)

zabezpieczenie spadku, dokonanie spisu inwentarza, odrzucenie spadku, ogłoszenie testamentu i nakazanie jego złożenia, zarządu spadku nieobjętego i wyjawienie przedmiotów spadkowych - 60 zł;

2)

stwierdzenie nabycia spadku - 60 zł, a jeżeli przedmiotem postępowania jest również ważność testamentu - 360 zł;

3)

dział spadku - stawkę obliczoną na podstawie § 6 od wartości udziału spadkowego uczestnika zastępowanego przez radcę prawnego, a w razie działu na zgodny wniosek uczestników postępowania - 50% tej stawki.

§ 9. Stawki minimalne w sprawach o opróżnienie lokalu i wydanie nieruchomości

Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw o:

1)

opróżnienie lokalu mieszkalnego – 240 zł;

2)

wydanie nieruchomości rolnej - 360 zł;

3)

wydanie innej nieruchomości i opróżnienie lokalu użytkowego - stawkę obliczoną na podstawie § 6 od wartości sześciomiesięcznego czynszu.

§ 10. Stawki minimalne w innych sprawach

1.

Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw:

1)

o uchylenie uchwały organu spółdzielni - 180 zł;

2)

o ochronę dóbr osobistych i ochronę praw autorskich - 360 zł;

3)

z zakresu postępowania nieprocesowego w sprawie niewymienionej odrębnie - 120 zł;

4)

o uchylenie wyroku sądu polubownego - 1.200 zł;

5)

z zakresu postępowania układowego lub upadłościowego - 1.800 zł;

6)

o uznanie orzeczenia sądu zagranicznego - 240 zł;

7)

egzekucyjnych przy egzekucji z nieruchomości - 50% stawki obliczonej na podstawie § 6, a przy egzekucji innego rodzaju - 25% tej stawki;

8)

ze skargi na czynności komornika – 120 zł;

9)

rejestracji spółki - 1.200 zł;

10)

rejestracji spółdzielni - 1.800 zł;

11)

innych rejestracji - 600 zł;

12)

zmian w rejestrze - 360 zł;

13)

o zaopatrzenie tytułu egzekucyjnego w klauzulę wykonalności - 60 zł;

14)

o zwolnienie spod zajęcia rzeczy i praw zabezpieczonych w postępowaniu karnym u osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa przeciwko mieniu - 60 zł;

15)

o zwrot korzyści uzyskanych kosztem Skarbu Państwa - 60 zł;

16)

o ustalenie autorstwa projektu wynalazczego - 480 zł;

17)

o ustalenie prawa do patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji - 600 zł;

18)

o naruszenie patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji - 840 zł;

19)

o stwierdzenie prawa korzystania z wynalazku, wzoru użytkowego lub wzoru przemysłowego albo prawa używania znaku towarowego lub oznaczenia geograficznego bądź utraty prawa używania oznaczenia geograficznego - 720 zł;

20)

o przeniesienie patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji - 840 zł;

21)

o uchylenie uchwały wspólników bądź akcjonariuszy i o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników bądź akcjonariuszy - 360 zł;

22)

o wyłączenie wspólnika - 360 zł;

23)

o rozwiązanie spółki kapitałowej - 360 zł;

24)

o przyznanie prawa pomocy w postępowaniu prowadzonym w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej - 150 zł;

25)

o odszkodowanie lub o zadośćuczynienie związane z warunkami wykonywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania - 120 zł.

2.

Stawki, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 2 i 18, nie obejmują opłat od roszczeń majątkowych dochodzonych łącznie.

§ 11. Stawki minimalne w sprawach z zakresu prawa pracy

1.

Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw z zakresu prawa pracy o:

1)

nawiązanie umowy o pracę, uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, przywrócenie do pracy lub ustalenie sposobu ustania stosunku pracy – 180 zł;

2)

wynagrodzenie za pracę lub odszkodowanie inne niż wymienione w pkt 4 - 75% stawki obliczonej na podstawie § 6 od wartości wynagrodzenia lub odszkodowania będącego przedmiotem sprawy;

3)

inne roszczenia niemajątkowe - 60 zł;

4)

ustalenie wypadku przy pracy, jeżeli nie jest połączone z dochodzeniem odszkodowania lub renty - 120 zł;

5)

świadczenie odszkodowawcze należne z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej - 50% stawki obliczonej na podstawie § 6 od wartości odszkodowania będącego przedmiotem sprawy.

2.

Stawki minimalne wynoszą 180 zł w sprawach o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego.

§ 12. Stawki minimalne w sprawach w postępowaniu apelacyjnym, kasacyjnym i przed Trybunałem Konstytucyjnym

1.

Stawki minimalne za prowadzenie spraw w postępowaniu apelacyjnym wynoszą:

1)

przed sądem okręgowym - 50 % stawki minimalnej, a jeżeli w pierwszej instancji nie prowadził sprawy ten sam radca prawny - 75 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 60 zł;

2)

przed sądem apelacyjnym - 75 % stawki minimalnej, a jeżeli w pierwszej instancji nie prowadził sprawy ten sam radca prawny - 100 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł.

2.

Stawki minimalne za prowadzenie spraw w postępowaniu zażaleniowym wynoszą:

1)

przed sądem okręgowym - 25 % stawki minimalnej, a jeżeli w pierwszej instancji nie prowadził sprawy ten sam radca prawny - 50 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 60 zł;

2)

przed sądem apelacyjnym lub przed Sądem Najwyższym - 50 % stawki minimalnej, a jeżeli w poprzedniej instancji sprawy nie prowadził ten sam radca prawny - 75 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł.

3.

Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw z zakresu prawa pracy przed sądem apelacyjnym 100 % odpowiednich stawek, o których mowa w § 11.

4.

Stawki minimalne w postępowaniu kasacyjnym wynoszą:

1)

za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej oraz udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym - 75 % stawki minimalnej, a jeżeli w drugiej instancji nie prowadził sprawy ten sam radca prawny - 100 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł;

2)

za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej oraz za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej - 50 % stawki minimalnej, a jeżeli nie prowadził sprawy w drugiej instancji ten sam radca prawny - 75 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł;

3)

za udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym - 50 % stawki minimalnej, a jeżeli nie prowadził sprawy w drugiej instancji ten sam radca prawny, nie sporządzał i nie wniósł skargi kasacyjnej - 75 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł.

5.

Stawki minimalne w postępowaniu w sprawie stwierdzenia niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia wynoszą:

1)

za sporządzenie i wniesienie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia oraz udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym - 75 % stawki minimalnej, a jeżeli ten sam radca prawny nie prowadził sprawy przed sądem, od którego prawomocnego orzeczenia wniesiono skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem - 100 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł;

2)

za sporządzenie i wniesienie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia oraz za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia - 50 % stawki minimalnej, a jeżeli ten sam radca prawny nie prowadził sprawy przed sądem, od którego prawomocnego orzeczenia wniesiono skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem - 75 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł;

3)

za udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym - 50 % stawki minimalnej, a jeżeli ten sam radca prawny nie prowadził sprawy przed sądem, od którego prawomocnego orzeczenia wniesiono skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem, nie sporządzał i nie wniósł skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia - 75 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł.

6.

Stawki minimalne w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym wynoszą:

1)

za sporządzenie i wniesienie skargi konstytucyjnej oraz za stawiennictwo na rozprawie - 240 zł;

2)

za sporządzenie i wniesienie skargi konstytucyjnej oraz za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia tej skargi - 120 zł.

§ 12a. Stawki minimalne w sprawach karnych i w sprawach o wykroczenia

1.

Stawki minimalne wynoszą w sprawie objętej:

1)

dochodzeniem – 180 zł;

2)

śledztwem – 300 zł;

3)

czynnościami wyjaśniającymi w postępowaniu w sprawach o wykroczenia – 90 zł.

2.

Stawki minimalne za obronę wynoszą:

1)

przed sądem rejonowym w postępowaniu szczególnym – 360 zł;

2)

przed sądem rejonowym w postępowaniu w sprawach o wykroczenia – 180 zł;

3)

przed sądem rejonowym w postępowaniu zwyczajnym lub przed wojskowym sądem garnizonowym – 420 zł;

4)

przed sądem okręgowym jako drugą instancją lub przed wojskowym sądem okręgowym jako drugą instancją – 420 zł;

5)

przed sądem okręgowym jako pierwszą instancją lub przed wojskowym sądem okręgowym jako pierwszą instancją oraz przed sądem apelacyjnym – 600 zł;

6)

przed Sądem Najwyższym – 600 zł.

3.

Stawki minimalne wynoszą za sporządzenie i wniesienie kasacji:

1)

w sprawie, w której w pierwszej instancji orzeczenie wydał sąd rejonowy lub wojskowy sąd garnizonowy – 360 zł;

2)

w sprawie, w której w pierwszej instancji orzeczenie wydał sąd okręgowy lub wojskowy sąd okręgowy – 600 zł.

4.

Stawki minimalne wynoszą:

1)

za czynności w sprawie o wznowienie postępowania oraz w sprawie o podjęcie postępowania warunkowo umorzonego – 360 zł;

2)

za sporządzenie opinii o braku podstaw wniosku o wznowienie postępowania, za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia kasacji oraz braku podstaw do stwierdzenia nieważności orzeczenia w postępowaniu karnym – 360 zł;

3)

za sporządzenie środka odwoławczego w wypadku, gdy sporządzający nie występuje przed sądem – 360 zł.

5.

Stawki minimalne wynoszą za obronę w sprawach o wydanie wyroku łącznego – 120 zł.

6.

Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw o odszkodowanie za niesłuszne skazanie lub ukaranie, aresztowanie lub zatrzymanie, w tym spraw wynikających z przepisów o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego – 120 zł. Przepisu § 6 nie stosuje się.

7.

Przepisy ust. 1–5 stosuje się odpowiednio do opłat za czynności w postępowaniu karnym i odpowiednio w postępowaniu w sprawach o wykroczenia pełnomocnika powoda cywilnego, pełnomocnika pokrzywdzonego, pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego lub oskarżyciela prywatnego.

§ 12b. Stawki minimalne zmniejszone

1.

Stawki minimalne wynoszą za dokonanie określonej czynności procesowej w toku postępowania sądowego – 25% stawki minimalnej przewidzianej za obronę w sprawie, w której ta czynność ma być dokonana.

2.

Stawki minimalne wynoszą za udział w posiedzeniu sądu dotyczącym przedłużenia stosowania tymczasowego aresztowania oraz rozpoznania zażalenia na zastosowanie lub przedłużenie tego środka zapobiegawczego – 50% stawki minimalnej.

3.

Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do opłat za dokonanie określonej czynności procesowej w toku postępowania sądowego przez pełnomocnika powoda cywilnego, pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego lub oskarżyciela prywatnego.

4.

W przypadkach określonych w ust. 1–3 suma opłat za obronę lub reprezentowanie jednej osoby przez tego samego radcę prawnego nie może przekroczyć stawki minimalnej.

§ 12c. Stawki minimalne w postępowaniu wykonawczym

Stawki minimalne wynoszą za obronę przed sądem w postępowaniu wykonawczym:

1)

w sprawie o odroczenie lub przerwę w wykonywaniu kary – 180 zł;

2)

w sprawie o wykonanie warunkowo zawieszonej kary – 180 zł;

3)

w sprawie o warunkowe przedterminowe zwolnienie lub odwołanie takiego zwolnienia – 120 zł;

4)

za czynności związane z wykonywaniem kary ograniczenia wolności oraz wykonywaniem środków zabezpieczających – 120 zł;

5)

za prowadzenie sprawy o zatarcie skazania lub ukarania – 120 zł;

6)

za prowadzenie sprawy o ułaskawienie – 240 zł;

7)

za pozostałe czynności w postępowaniu wykonawczym – 240 zł.

§ 12d. Stawki minimalne podwyższone

W sprawach, w których rozprawa trwa dłużej niż jeden dzień, stawka minimalna ulega podwyższeniu za każdy następny dzień o 20%.

§ 12e. Opłata za obronę lub reprezentowanie kilku osób

Za obronę kilku osób lub reprezentowanie kilku osób pobiera się opłatę od każdej z tych osób.

§ 13. Uchylony

§ 14. Stawki minimalne za czynności pełnomocnika strony w postępowaniu karnym i obrońcy w innych sprawach

1.

(uchylony).

2.

Stawki minimalne wynoszą w postępowaniu przed sądami administracyjnymi:

1)

w pierwszej instancji:
a) w sprawie, której przedmiotem zaskarżenia jest należność pieniężna - stawkę obliczoną na podstawie § 6,
b) za sporządzenie skargi i udział w rozprawie w sprawie skargi na decyzję lub postanowienie Urzędu Patentowego - 600 zł,
c) w innej sprawie - 240 zł;

2)

w drugiej instancji:
a) za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej oraz udział w rozprawie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym - 75 % stawki minimalnej określonej w pkt 1, a jeżeli w drugiej instancji nie prowadził sprawy ten sam radca prawny - 100 % tej stawki, w obu przypadkach nie mniej niż 120 zł,
b) za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej albo za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej - 50 % stawki minimalnej określonej w pkt 1, a jeżeli nie prowadził sprawy ten sam radca prawny w drugiej instancji - 75 % tej stawki, w obu przypadkach nie mniej niż 120 zł,
c) za udział w rozprawie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym - 50 % stawki minimalnej określonej w pkt 1, a jeżeli nie prowadził sprawy w drugiej instancji ten sam radca prawny, nie sporządził i nie wniósł kasacji - 75 % tej stawki, w obu przypadkach nie mniej niż 120 zł,
d) w postępowaniu zażaleniowym - 120 zł.

3.

Stawki minimalne wynoszą w postępowaniu przed Sądem Okręgowym w Warszawie - sądem ochrony konkurencji i konsumentów w sprawach:

1)

z zakresu ochrony konkurencji - 360 zł;

2)

o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone - 60 zł;

3)

z zakresu regulacji energetyki, telekomunikacji lub transportu kolejowego - 360 zł.

4.

Stawka minimalna wynosi za prowadzenie sprawy w postępowaniu ze skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki w postępowaniu sądowym oraz do przeprowadzenia i zakończenia bez nieuzasadnionej zwłoki sprawy egzekucyjnej lub innej sprawy dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego - 120 zł.

§ 15. Koszty nieopłaconej pomocy prawnej ponoszone przez Skarb Państwa

Koszty nieopłaconej pomocy prawnej ponoszone przez Skarb Państwa obejmują:

1)

opłatę w wysokości nie wyższej niż 150% stawek minimalnych, o których mowa w rozdziałach 3–4, oraz

2)

niezbędne, udokumentowane wydatki radcy prawnego.

§ 16. Wniosek o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej

Wniosek o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej powinien zawierać oświadczenie, że opłaty nie zostały zapłacone w całości lub w części.

§ 17. Koszty przyznawane po wykazaniu bezskuteczności ich egzekucji

W sprawie cywilnej, w której kosztami procesu został obciążony przeciwnik procesowy strony korzystającej z pomocy udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, koszty, o których mowa w § 15, sąd przyznaje po wykazaniu bezskuteczności ich egzekucji.

§ 18. Uchylony

§ 19. Utrata mocy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 grudnia 1997 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz opłat za czynności radców prawnych

Traci moc rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 grudnia 1997 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 1997 r. Nr 154, poz. 1013, z 1998 r. Nr 159, poz. 1049 oraz z 2002 r. Nr 73, poz. 672).

§ 20. Wejście rozporządzenia w życie

Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 5 października 2002 r.