Rozporządzenie Rady (WE) nr 1/2003 w sprawie wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. 81 i 82 Traktatu
Rozporządzenie Rady (WE) nr 1/2003 z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. 81 i 82 Traktatu
rozwiązując test
RADA UNII EUROPEJSKIEJ, uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 83, uwzględniając wniosek Komisji, uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego, uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, a także mając na uwadze, co następuje:
(1) W celu ustanowienia systemu, który gwarantuje, że konkurencja na wspólnym rynku nie zostanie zakłócona, art 81 i 82 Traktatu muszą być skutecznie i jednolicie stosowane we Wspólnocie. Rozporządzenie Rady nr 17 z dnia 6 lutego 1962 r., pierwsze rozporządzenie wprowadzające w życie art 81 i 82 Traktatu , umożliwiło rozwój wspólnotowej polityki konkurencji, co pomogło upowszechnić kulturę konkurencji w obrębie Wspólnoty. Dotychczasowe doświadczenia wskazują jednak, że rozporządzenie to powinno zostać zastąpione przepisami prawnymi, które mają na celu sprostanie wyzwaniom zintegrowanego rynku i przyszłemu poszerzeniu Wspólnoty.
(2) W szczególności konieczne jest ponowne rozważenie uzgodnień dotyczących stosowania wyłączeń spod zakazu porozumień, które ograniczają konkurencję, ustanowionych w art 81 ust. 3 Traktatu. Na mocy art 83 ust. 2 lit. b) Traktatu należy w tym względzie wziąć pod uwagę potrzebę zapewnienia skutecznego nadzoru z jednej strony i uproszczenia w możliwie najszerszym zakresie procedur administracyjnych z drugiej strony.
(3) Scentralizowany system ustanowiony rozporządzeniem nr 17 nie zapewnia już równowagi w realizacji tych dwóch celów. Utrudnia on stosowanie wspólnotowych reguł konkurencji przez sądy i organy ochrony konkurencji Państw Członkowskich, zaś obowiązujący system zgłoszeń uniemożliwia Komisji skoncentrowanie zasobów na przeciwdziałaniu najpoważniejszym naruszeniom konkurencji. Ponadto system ten nakłada na przedsiębiorstwa znaczące koszty.
(4) Obecny system należy zatem zastąpić systemem bezpośrednio stosowanych wyłączeń, w którym organy ochrony konkurencji oraz sądy Państw Członkowskich są uprawnione do stosowania nie tylko art 81 ust. 1 i art 82 Traktatu, mających bezpośrednią skuteczność na mocy orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich, lecz także art 81 ust. 3 Traktatu.
(5) W celu zapewnienia skutecznego stosowania wspólnotowych reguł konkurencji i jednoczesnego przestrzegania podstawowych praw do obrony rozporządzenie niniejsze powinno określać podmiot, na którym spoczywa ciężar przeprowadzenia dowodu naruszenia art 81 i 82 Traktatu. Jest obowiązkiem strony lub organu zarzucającego naruszenie art 81 ust. 1 i 82 Traktatu udowodnienie zgodnie z wymaganym standardem prawnym zaistnienia tego naruszenia. Jest obowiązkiem przedsiębiorstwa lub związku przedsiębiorstw powołującego się na prawo do obrony wobec zarzutu naruszenia wykazanie zgodnie z wymaganym standardem prawnym, że warunki skorzystania z takiej obrony są spełnione. Niniejsze rozporządzenie nie wpływa ani na krajowe przepisy dotyczące standardu dowodów, ani na obowiązki organów ochrony konkurencji i sądów Państw Członkowskich odnoszące się do ustalenia stosownych okoliczności sprawy, pod warunkiem że przepisy te i zobowiązania są zgodne z ogólnymi zasadami prawa wspólnotowego.
(6) W celu zagwarantowania, że wspólnotowe reguły konkurencji są skutecznie stosowane, organy ochrony konkurencji Państw Członkowskich powinny w większym stopniu uczestniczyć w ich stosowaniu. W tym celu organy te powinny być uprawnione do stosowania prawa wspólnotowego.
(7) Sądy krajowe mają do odegrania zasadniczą rolę w dziedzinie stosowania wspólnotowych reguł konkurencji. Kiedy rozstrzygają spór między podmiotami prywatnymi, chronią prawa przedmiotowe na mocy prawa wspólnotowego, na przykład przyznając odszkodowanie poszkodowanym. Rola sądów krajowych w takim przypadku uzupełnia rolę organów ochrony konkurencji Państw Członkowskich. Dlatego sądy powinny być uprawnione do pełnego stosowania art. 81 i 82 Traktatu.
(8) W celu zapewnienia skutecznego stosowania wspólnotowych reguł konkurencji i właściwego funkcjonowania mechanizmów współpracy zawartych w niniejszym rozporządzeniu konieczne jest zobowiązanie organów ochrony konkurencji i sądów Państw Członkowskich do stosowania również art 81 i 82 Traktatu, wtedy gdy stosują krajowe prawo konkurencji w odniesieniu do porozumień i praktyk, które mogą wpływać na handel między Państwami Członkowskimi. W celu stworzenia jednakowych warunków dla porozumień, decyzji związków przedsiębiorstw i praktyk uzgodnionych na rynku wewnętrznym konieczne jest również określenie zgodnie z art 83 ust. 2 lit. e) relacji między krajowymi przepisami prawnymi i wspólnotowym prawem konkurencji. Dla osiągnięcia tego celu konieczne jest zastrzeżenie, że stosowanie krajowego prawa konkurencji do porozumień, decyzji i praktyk uzgodnionych w rozumieniu art 81 ust. 1 Traktatu nie może prowadzić do zakazu takich porozumień, decyzji i praktyk uzgodnionych, jeżeli nie są one również zakazane na podstawie wspólnotowego prawa konkurencji. Pojęcia porozumień, decyzji i praktyk uzgodnionych są autonomicznymi pojęciami z dziedziny wspólnotowego prawa konkurencji, których interpretacji dokonały sądy wspólnotowe, i obejmują uzgadnianie zachowań przedsiębiorstw na rynku. Niniejsze rozporządzenie nie powinno ograniczać Państw Członkowskich w przyjmowaniu i stosowaniu na swoim terytorium bardziej rygorystycznych krajowych przepisów prawa konkurencji, które zakazują lub nakładają sankcje na jednostronne praktyki stosowane przez przedsiębiorstwa. Te bardziej rygorystyczne krajowe przepisy prawne mogą zawierać przepisy, które zakazują lub nakładają sankcje za zachowania antykonkurencyjne stosowane wobec przedsiębiorstw uzależnionych ekonomicznie. Ponadto rozporządzenia niniejszego nie stosuje się do krajowych przepisów prawnych nakładających sankcje karne na osoby fizyczne, z wyłączeniem sankcji, które stosowane są jako środek wdrażania reguł konkurencji mających zastosowanie wobec przedsiębiorstw.
(9) Artykuły 81 i 82 Traktatu mają na celu ochronę konkurencji na rynku. Niniejsze rozporządzenie, które zostało przyjęte w celu wprowadzenia w życie tych postanowień Traktatu, nie wyklucza wprowadzenia w życie na terytorium Państw Członkowskich krajowego ustawodawstwa, chroniącego pozostałe uzasadnione interesy, pod warunkiem że takie ustawodawstwo jest zgodne z ogólnymi zasadami i innymi przepisami prawa wspólnotowego. W takim zakresie, w jakim to ustawodawstwo krajowe służy głównie realizacji celu odmiennego niż ochrona konkurencji na rynku, organy ochrony konkurencji i sądy Państw Członkowskich mogą stosować takie ustawodawstwo na własnym terytorium. Państwa Członkowskie mogą odpowiednio na mocy niniejszego rozporządzenia wprowadzić w życie na własnym terytorium ustawodawstwo krajowe, które zakazuje lub nakłada sankcje za działania nieuczciwych praktyk handlowych, czy to jednostronne, czy wynikające z zawartej umowy. Takie ustawodawstwo ma szczególny cel, bez względu na rzeczywisty lub przypuszczalny wpływ takich działań na konkurencję na rynku. W szczególności odnosi się to do ustawodawstwa, które zabrania przedsiębiorstwom nakładania, uzyskiwania lub usiłowania uzyskania od partnerów handlowych nieuzasadnionych, nieproporcjonalnych lub nieadekwatnych do okoliczności postanowień i warunków umownych.
(10) Rozporządzenia takie jak 19/65/EWG [6], (EWG) nr 2821/71 [7], (EWG) nr 3976/87 [8], (EWG) nr 1534/91 [9] lub (EWG) nr 479/92 [10] upoważniają Komisję do stosowania art. 81 ust. 3 Traktatu w drodze rozporządzenia do pewnych kategorii porozumień, decyzji związków przedsiębiorstw i praktyk uzgodnionych. W dziedzinach określonych przez takie rozporządzenia Komisja przyjęła i może przyjmować nadal rozporządzenia o tak zwanych wyłączeniach "grupowych", na których mocy art 81 ust. 1 Traktatu nie ma zastosowania do pewnych kategorii porozumień, decyzji i praktyk uzgodnionych. Jeżeli jednak takie porozumienia, decyzje i praktyki uzgodnione objęte wspomnianymi rozporządzeniami mają skutki niezgodne z art 81 ust. 3 Traktatu, to Komisja i organy ochrony konkurencji Państw Członkowskich powinny być uprawnione do odmowy w określonych przypadkach prawa do korzystania z przepisów rozporządzenia o wyłączeniu grupowym.
(11) W celu zapewnienia, że postanowienia Traktatu są stosowane, Komisja powinna mieć możliwość wydawania decyzji skierowanych do przedsiębiorstw lub związków przedsiębiorstw w celu doprowadzenia do zaprzestania naruszeń art 81 i 82 Traktatu. Jeżeli istnieje uzasadniony interes, Komisja powinna mieć możliwość wydania decyzji stwierdzającej naruszenie przepisów w przeszłości, nawet bez nakładania grzywny. Niniejsze rozporządzenie powinno również zawierać wyraźne przepisy określające uprawnienia Komisji w zakresie wydawania decyzji nakazującej zastosowanie środków tymczasowych, które zostały uznane za dopuszczalne przez Trybunał Sprawiedliwości.
(12) Niniejsze rozporządzenie powinno zawierać wyraźne przepisy dotyczące uprawnień Komisji do stosowania środków zaradczych, behawioralnych lub strukturalnych, jakie są konieczne dla skutecznego doprowadzenia do zaprzestania naruszeń, mając na względzie zasadę proporcjonalności. Środki strukturalne powinny być stosowane jedynie, jeżeli nie są dostępne żadne równie skuteczne środki behawioralne lub gdy równie skuteczne środki behawioralne byłyby bardziej uciążliwe dla określonego przedsiębiorstwa niż środki strukturalne. Zmiany dotyczące struktury przedsiębiorstwa, która istniała przed naruszeniem, będą proporcjonalne wyłącznie wtedy, gdy występuje znaczne ryzyko trwania lub powtórzenia naruszenia spowodowanego samą strukturą przedsiębiorstwa.
(13) Jeżeli w trakcie postępowania mogącego prowadzić do stwierdzenia istnienia porozumienia lub zakazanych praktyk przedsiębiorstwa przedstawiają Komisji zobowiązania uwzględniające zastrzeżenia Komisji, Komisja powinna mieć możliwość wydania decyzji, która czyni te zobowiązania wiążącymi dla zainteresowanych przedsiębiorstw. Decyzje Komisji powinny stwierdzać, że nie ma już podstaw do jej działania, bez rozstrzygania, czy w ogóle zaszło lub nadal zachodzi naruszenie. Decyzje w sprawie zobowiązań pozostają bez uszczerbku dla uprawnień organów ochrony konkurencji i sądów Państw Członkowskich w zakresie stwierdzania naruszenia i rozstrzygania w sprawie. Decyzje w sprawie zobowiązań nie dotyczą spraw, w których Komisja zamierza nałożyć grzywnę.
(14) W wyjątkowych wypadkach, jeżeli interes publiczny Wspólnoty tego wymaga, zasadne może być wydanie przez Komisję decyzji o charakterze deklaratoryjnym, stanowiącej, że zakaz z art 81 i 82 Traktatu nie ma zastosowania w celu uczynienia prawa jaśniejszym i zapewnienia jego jednolitego stosowania na całym obszarze Wspólnoty, w szczególności w odniesieniu do nowych typów porozumień i praktyk, które nie zostały stwierdzone w istniejącym orzecznictwie i praktyce administracyjnej.
(15) Komisja i organy ochrony konkurencji w Państwach Członkowskich powinny wspólnie stworzyć sieć organów władzy publicznej stosujących w ścisłej współpracy wspólnotowe reguły konkurencji. W tym celu konieczne jest stworzenie mechanizmów służących informacji i konsultacji. Dalsze formy współpracy w ramach tej sieci zostaną ustalone i skorygowane przez Komisję w ścisłej współpracy z Państwami Członkowskimi.
(16) Nie naruszając stosownych przepisów krajowych, wymiana informacji i ich wykorzystanie jako dowodu w postępowaniu powinno być możliwe między członkami sieci, nawet jeżeli informacje te są poufne. Informacje takie mogą być wykorzystywane w związku ze stosowaniem art 81 i 82 Traktatu, jak również w związku z równoległym stosowaniem krajowego prawa konkurencji, pod warunkiem że to wykorzystanie informacji odnosi się do tej samej sprawy i nie prowadzi do odmiennego rozstrzygnięcia. Jeżeli w wyniku wymiany informacji otrzymujący ją organ wykorzystuje ją do nałożenia sankcji na przedsiębiorstwa, jedynym ograniczeniem w wykorzystaniu tych informacji jest zobowiązanie do wykorzystania ich do celów, dla których zostały zebrane, biorąc pod uwagę fakt, że sankcje nałożone na przedsiębiorstwa są tego samego rodzaju we wszystkich systemach. Prawo do obrony przysługujące przedsiębiorstwom w różnych systemach może zostać uznane za wystarczająco równoważne. Jednakże w odniesieniu do osób fizycznych rodzaje sankcji mogą być zasadniczo odmienne w różnych systemach. W takich przypadkach konieczne jest zapewnienie, że informację można wykorzystać, tylko jeżeli uzyskano ją w sposób, który gwarantuje ten sam stopień ochrony prawa do obrony dla osób fizycznych, jaki przewidziany jest regułami krajowymi organu otrzymującego informacje.
(17) Jeżeli reguły konkurencji mają być stosowane jednolicie przy jednoczesnym zarządzaniu siecią w możliwie najlepszy sposób, jest sprawą zasadniczą zachowanie zasady, że organy ochrony konkurencji Państw Członkowskich są automatycznie pozbawione swych kompetencji, jeżeli Komisja rozpocznie własne postępowanie w sprawie. Jeżeli organ ochrony konkurencji Państwa Członkowskiego prowadzi już postępowanie w sprawie, a Komisja zamierza wszcząć postępowanie, Komisja powinna dołożyć wszelkiej staranności, aby wszcząć postępowanie tak szybko jak to możliwe. Przed wszczęciem postępowania Komisja powinna zasięgnąć opinii zainteresowanych organów krajowych.
(18) W celu zapewnienia, że sprawy są prowadzone przez najbardziej właściwe organy należące do sieci, należy wprowadzić ogólny przepis zezwalający organom ochrony konkurencji na zawieszanie lub umarzanie sprawy na tej podstawie, że prowadzi ją inny organ lub też że inny organ już ją zakończył, a celem takiego rozwiązania jest prowadzenie danej sprawy przez jeden tylko organ. Zastrzeżenie to nie powinno ograniczać uprawnienia Komisji do odmowy wszczęcia postępowania z uwagi na brak interesu wspólnotowego, ponieważ zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Komisja może odmówić wszczęcia postępowania, nawet jeżeli żaden inny organ ochrony konkurencji nie wykazał zamiaru zajęcia się sprawą.
(19) Komitet Doradczy ds. Praktyk Ograniczających Konkurencję i Pozycji Dominujących, powołany na mocy rozporządzenia nr 17, działa w zadowalający sposób. Będzie on mógł wypełniać swoje funkcje również w ramach nowego zdecentralizowanego systemu. Dlatego konieczne jest bazowanie na regułach ustanowionych rozporządzeniem nr 17, przy jednoczesnej poprawie skuteczności działań organizacyjnych. W tym celu wskazane byłoby umożliwienie zgłaszania uwag w ramach procedury pisemnej. Komitet Doradczy powinien także mieć możliwość działania jako forum dyskusyjne w odniesieniu do spraw prowadzonych przez organy ochrony konkurencji Państw Członkowskich, by wspomagać jednolite stosowanie wspólnotowych reguł konkurencji.
(20) Komitet Doradczy powinien składać się z przedstawicieli organów ochrony konkurencji Państw Członkowskich. Na posiedzenia, podczas których dyskutowane są sprawy o charakterze ogólnym, Państwa Członkowskie powinny mieć możliwość wyznaczania dodatkowego przedstawiciela. Nie ogranicza to możliwości powoływania przez członków Komitetu innych ekspertów z Państw Członkowskich.
(21) Jednolite stosowanie reguł konkurencji wymaga również ustalenia sposobu współpracy między sądami Państw Członkowskich i Komisją. Ma to znaczenie dla wszystkich sądów Państw Członkowskich, które stosują art 81 i 82 Traktatu, orzekających w procesach sądowych między podmiotami prywatnymi, orzekających jako organy stosujące prawo w interesie publicznym lub sądy odwoławcze. W szczególności sądy krajowe powinny mieć możliwość zwrócenia się do Komisji z prośbą o informację lub o opinię w sprawach dotyczących stosowania wspólnotowego prawa konkurencji. Komisja i organy ochrony konkurencji Państw Członkowskich powinny mieć również możliwość przedstawiania pisemnych lub ustnych uwag sądom powołanym do stosowania art 81 i 82 Traktatu. Uwagi te powinny być składane zgodnie z krajowymi przepisami procesowymi i ustaloną praktyką, z uwzględnieniem ochrony praw stron. Dlatego należy podjąć starania mające na celu zapewnienie, że Komisja i organy ochrony konkurencji Państw Członkowskich są w wystarczającym stopniu informowane o postępowaniach toczących się w sądach krajowych.
(22) W celu zapewnienia przestrzegania zasad pewności prawnej oraz jednolitego stosowania wspólnotowych reguł konkurencji w ramach systemu kompetencji równoległych należy unikać wydawania sprzecznych decyzji. Dlatego konieczne jest wyjaśnienie, na podstawie orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości, wpływu decyzji i postępowań Komisji na orzeczenia sądów i decyzje organów ochrony konkurencji Państw Członkowskich. Wydane przez Komisję decyzje w sprawie zobowiązań nie wpływają na uprawnienia sądów i organów ochrony konkurencji Państw Członkowskich do stosowania art 81 i 82 Traktatu.
(23) Komisja powinna posiadać uprawnienia na obszarze Wspólnoty do żądania dostarczenia jej informacji, które są konieczne do wykrycia każdego porozumienia, decyzji lub praktyki uzgodnionej, zakazanej na mocy art 81 Traktatu bądź nadużywania pozycji dominującej zakazanej na mocy art 82 Traktatu. Przedsiębiorstwa stosujące się do decyzji Komisji nie mogą być zmuszone do przyznania się, że dokonały naruszenia, jednak w każdym przypadku są one zobowiązane do udzielenia odpowiedzi na pytania odnośnie do faktów i dostarczenia dokumentów, nawet jeżeli te informacje mogą być wykorzystane do dokonania ustaleń dotyczących zaistnienia naruszenia na niekorzyść tych lub innych przedsiębiorstw.
(24) Komisja powinna również posiadać uprawnienia do przeprowadzania kontroli, które są konieczne do wykrycia każdego porozumienia, decyzji lub praktyki uzgodnionej zakazanej na mocy art 81 Traktatu lub każdego nadużycia pozycji dominującej zakazanego na mocy art 82 Traktatu. Organy ochrony konkurencji Państw Członkowskich powinny aktywnie współdziałać w wykonywaniu tych uprawnień.
(25) Wykrycie naruszeń reguł konkurencji staje się coraz trudniejsze, dlatego w celu skutecznej ochrony konkurencji należy wzmocnić uprawnienia dochodzeniowe Komisji. W szczególności Komisja powinna posiadać uprawnienia do przesłuchiwania wszelkich osób, które mogą posiadać użyteczne informacje, i rejestrowania złożonych oświadczeń. W trakcie kontroli urzędnicy upoważnieni przez Komisję powinni mieć uprawnienia do nakładania pieczęci na czas konieczny dla dokonania kontroli. Zasadniczo pieczęcie nie powinny być nakładane na dłużej niż 72 godziny. Urzędnicy upoważnieni przez Komisję powinni również posiadać uprawnienia do żądania każdej informacji odnoszącej się do przedmiotu sprawy i celu kontroli.
(26) Doświadczenie wskazuje, że istnieją przypadki, gdy dokumenty handlowe są przechowywane w domach dyrektorów lub innych osób pracujących dla przedsiębiorstwa. Dlatego w celu zapewnienia skuteczności kontroli urzędnicy i inne osoby upoważnione przez Komisję powinni posiadać uprawnienia do wkraczania do wszelkich pomieszczeń, włącznie z domami prywatnymi, w których mogą być przechowywane dokumenty handlowe. Jednakże wykorzystanie tego ostatniego uprawnienia powinno być możliwe po uzyskaniu zgody organu sądowego.
(27) Bez uszczerbku dla orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości zasadne jest ustalenie zakresu kontroli, którą mogą prowadzić krajowe organy sądowe, w przypadku gdy wydają one zgodę, na podstawie prawa krajowego, w tym jako środek zapobiegawczy, na udzielenie pomocy przez organy egzekwujące wykonanie prawa, w celu przezwyciężenia możliwego oporu ze strony przedsiębiorstwa lub wykonania decyzji o przeprowadzeniu kontroli w pomieszczeniach niezwiązanych z działalnością handlową. Z orzecznictwa wspólnotowego wynika, że krajowe organy sądowe mogą w szczególności prosić Komisję o dalsze informacje potrzebne im do prowadzenia kontroli, a w przypadku ich braku mogą odmówić wydania zgody. Orzecznictwo potwierdza również kompetencje sądów krajowych w dziedzinie kontroli stosowania przepisów krajowych regulujących użycie środków przymusu.
(28) Aby pomóc organom ochrony konkurencji Państw Członkowskich skutecznie stosować art 81 i 82 Traktatu, wskazane jest umożliwienie im wzajemnego wspomagania się poprzez przeprowadzanie kontroli i stosowanie innych środków prowadzących do zbadania okoliczności sprawy.
(29) Zgodność z art 81 i 82 Traktatu i wypełnianie zobowiązań nałożonych na przedsiębiorstwa i związki przedsiębiorstw na mocy niniejszego rozporządzenia powinno być egzekwowane za pomocą grzywien i okresowych kar pieniężnych. W tym celu należy także ustalić stosowne wymiary grzywien za naruszenie przepisów proceduralnych.
(30) W celu zapewnienia skutecznego ściągania grzywien nałożonych na związki przedsiębiorstwa za naruszenia, jakich się dopuściły, konieczne jest ustalenie warunków, na jakich Komisja może domagać się zapłaty grzywien od członków związku, w przypadku gdy związek nie jest wypłacalny. Czyniąc to, Komisja powinna brać pod uwagę względną wielkość przedsiębiorstw należących do związku, w szczególności sytuację małych i średnich przedsiębiorstw. Zapłata grzywny przez jednego lub kilku członków związku pozostaje bez uszczerbku dla przepisów prawa krajowego, które zapewniają ściąganie kwot płatnych przez innych członków związku.
(31) Przepisy dotyczące terminów przedawnienia dla nakładania grzywien i okresowych kar pieniężnych zostały ustanowione w rozporządzeniu Rady (EWG) nr 2988/74 [11], które również dotyczy kar w dziedzinie transportu. W systemie uprawnień równoległych działania, które mogą przerwać bieg przedawnienia, powinny obejmować kroki proceduralne podjęte samodzielnie przez właściwe organy ochrony konkurencji Państwa Członkowskiego. W celu wyjaśnienia ram prawnych rozporządzenie (EWG) nr 2988/74 powinno zatem zostać zmienione, aby zapobiec jego stosowaniu do spraw objętych niniejszym rozporządzeniem, zaś niniejsze rozporządzenie powinno zawierać postanowienia w sprawie terminów przedawnienia.
(32) Zainteresowanym przedsiębiorstwom powinno udzielić się prawa wysłuchania przez Komisję; strony trzecie, których interesów może dotyczyć decyzja, powinny mieć możliwość uprzedniego przedłożenia własnych uwag, zaś podjęte decyzje powinny zostać podane do wiadomości publicznej. W celu zapewnienia zainteresowanym przedsiębiorstwom prawa do obrony, w szczególności prawa dostępu do akt, istotne jest, aby tajemnica handlowa podlegała ochronie. Podobnie należy chronić poufność informacji wymienianych w obrębie sieci.
(33) Ponieważ wszelkie decyzje podejmowane przez Komisję na mocy niniejszego rozporządzenia zgodnie z Traktatem podlegają kontroli Trybunału Sprawiedliwości, Trybunał Sprawiedliwości powinien zgodnie z art 229 Traktatu otrzymać nieograniczone prawo orzekania w odniesieniu do decyzji, na których mocy Komisja nakłada grzywny lub okresowe kary pieniężne.
(34) Zasady ustanowione w art 81 i 82 Traktatu, stosowane na mocy rozporządzenia nr 17, przyznały wiodącą rolę organom Wspólnoty. Tę wiodącą rolę należy utrzymać, jednocześnie ściślej włączając Państwa Członkowskie do stosowania wspólnotowych reguł konkurencji. Zgodnie z zasadami pomocniczości i proporcjonalności, ustanowionymi w art 5 Traktatu, niniejsze rozporządzenie obejmuje swoim zakresem przedmiotowym jedynie kwestie konieczne dla osiągnięcia jego celu, którym jest umożliwienie skutecznego stosowania wspólnotowych reguł konkurencji.
(35) W celu właściwego stosowania wspólnotowego prawa konkurencji Państwa Członkowskie powinny wyznaczyć i upoważnić do stosowania art 81 i 82 Traktatu podmioty działające jako organy stosujące prawo w interesie publicznym. Państwa Członkowskie powinny mieć możliwość wyznaczania zarówno organów administracyjnych, jak i sądowych do wykonywania różnych zadań przyznanych organom ochrony konkurencji na mocy niniejszego rozporządzenia. Niniejsze rozporządzenie uznaje różnorodność, jaka istnieje w systemach władzy wykonawczej Państw Członkowskich. Przepisy art 11 ust. 6 niniejszego rozporządzenia powinny być stosowane do wszystkich organów ochrony konkurencji. Jako wyjątek od tej ogólnej reguły, tam, gdzie organy prokuratorskie wnoszą sprawę przed odrębny organ sądowniczy, art 11 ust. 6 powinien być stosowany do organu prokuratorskiego z zastrzeżeniem warunków określonych w art 35 ust. 4 niniejszego rozporządzenia. Jeżeli warunki te nie zostaną spełnione, powinno się stosować regułę ogólną. W każdym razie art 11 ust. 6 nie powinno się stosować do sądów, o ile działają jako sądy odwoławcze.
(36) Zgodnie z przyjętym orzecznictwem jasno stanowiącym, że reguły konkurencji stosuje się do transportu, sektor ten powinien być przedmiotem przepisów proceduralnych niniejszego rozporządzenia. Rozporządzenie Rady nr 141 z dnia 26 listopada 1962 r. wyłączające stosowanie rozporządzenia nr 17 do sektora transportu [12] powinno więc zostać uchylone, a rozporządzenia (EWG) nr 1017/68 [13], (EWG) nr 4056/86 [14] i (EWG) nr 3975/87 [15] powinny zostać zmienione, aby skreślić niektóre zawarte w nich przepisy proceduralne.
(37) Niniejsze rozporządzenie respektuje podstawowe prawa i uznaje zasady przyjęte w szczególności w Karcie Podstawowych Praw Unii Europejskiej. Niniejsze rozporządzenie powinno być odpowiednio interpretowane i stosowane zgodnie z tymi zasadami i prawami.
(38) Pewność prawa dla przedsiębiorstw działających na podstawie wspólnotowych reguł konkurencji przyczynia się do promocji innowacyjności i inwestycji. Jeżeli sprawy powodują powstanie autentycznej niepewności z powodu obecnej nowelizacji lub nierozwiązanych kwestii w odniesieniu do stosowania tych reguł, poszczególne przedsiębiorstwa mogą uzyskać nieformalne wytyczne od Komisji. Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez uszczerbku dla uprawnienia Komisji do udzielania takich nieformalnych wytycznych, PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Rozdział I. Zasady
Rozdział II. Uprawnienia
- domagające się zaprzestania naruszenia,
- zarządzające środki tymczasowe,
- akceptujące zobowiązania,
- nakładające grzywny lub okresowe kary pieniężne, lub inne kary przewidziane w krajowych przepisach prawa.
Jeżeli na podstawie informacji, które posiadają organy ochrony konkurencji Państw Członkowskich, warunki ustanowienia zakazu nie zostały spełnione, mogą również zdecydować, że nie ma podstaw do działania z ich strony.
Rozdział III. Decyzje Komisji
a) jeżeli nastąpiła istotna zmiana odnośnie do jakiegokolwiek faktu, który był podstawą do podjęcia decyzji;
b) jeżeli zainteresowane przedsiębiorstwo działa wbrew swoim zobowiązaniom; lub
c) jeżeli decyzja została podjęta na podstawie niekompletnych, nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd informacji dostarczonych przez strony.
Komisja może podobnie dokonać takiego stwierdzenia odnośnie do art. 82 Traktatu (obecnie art. 102 zakaz nadużywania pozycji dominującej (dawny art. 82 Traktatu), Traktatu o funkcjonowaniu UE) .
Rozdział IV. Współpraca
- przepisy prawne organu przekazującego informacje przewidują sankcje podobnego rodzaju w odniesieniu do naruszenia art. 81 Traktatu (obecnie art. 101 zakaz nieuczciwej konkurencji (dawny art. 81 Traktatu), Traktatu o funkcjonowaniu UE) lub 82 Traktatu (obecnie art. 102 zakaz nadużywania pozycji dominującej (dawny art. 82 Traktatu), Traktatu o funkcjonowaniu UE), lub w razie ich braku,
- informacja została zebrana w sposób, który odzwierciedla ten sam zakres ochrony prawa do obrony osób fizycznych, jaki przewidziano w krajowych przepisach organu otrzymującego. Jednakże w takim wypadku udzielona informacja nie może być wykorzystana przez organ ją otrzymujący do nałożenia kary pozbawienia wolności.
Komitet Doradczy nie wydaje opinii w sprawach prowadzonych przez organy ochrony konkurencji Państw Członkowskich. Komitet Doradczy może również omawiać kwestie ogólne dotyczące wspólnotowego prawa konkurencji.
Wyłącznie w celu przygotowania własnych uwag organy ochrony konkurencji Państw Członkowskich i Komisja mogą zwracać się z wnioskiem do odpowiedniego sądu Państwa Członkowskiego o przekazanie lub zapewnienie przekazania wszelkich dokumentów koniecznych dla rozstrzygnięcia sprawy.
Rozdział V. Uprawnienia dochodzeniowe
Komisja może w szczególności żądać, aby przedsiębiorstwa lub związki przedsiębiorstw, których sprawa dotyczy, podały do wiadomości wszystkie porozumienia, decyzje i praktyki uzgodnione.
Komisja może opublikować sprawozdanie na temat wyników swojego dochodzenia w odniesieniu do poszczególnych sektorów gospodarki lub poszczególnych typów porozumień w różnych sektorach gospodarki i umożliwić zainteresowanym stronom zgłaszanie uwag.
a) wchodzenia do wszelkich pomieszczeń, na teren i do środków transportu przedsiębiorstwa i związków przedsiębiorstw;
b) sprawdzania ksiąg i innych rejestrów dotyczących spraw prowadzonych przez przedsiębiorstwo, bez względu na sposób ich przechowywania;
c) pobrania lub uzyskiwania w każdej formie kopii lub wyciągów z tych ksiąg lub rejestrów;
d) pieczętowania wszelkich pomieszczeń przedsiębiorstwa i ksiąg lub rejestrów na czas i w zakresie koniecznym do przeprowadzenia kontroli;
e) zadawania pytań przedstawicielom pracowników lub pracownikom przedsiębiorstwa lub związku przedsiębiorstwa w celu uzyskania wyjaśnień co do faktów lub dokumentów dotyczących przedmiotu i celu kontroli oraz do rejestrowania odpowiedzi.
Jednakże krajowe organy sądowe nie mogą podważać konieczności przeprowadzenia kontroli ani żądać dostarczenia im informacji znajdujących się w aktach Komisji. Legalność decyzji Komisji może być rozpatrywana jedynie przez Trybunał Sprawiedliwości.
Na wniosek Komisji lub organu ochrony konkurencji Państwa Członkowskiego, na którego terytorium ma być przeprowadzona kontrola, urzędnicy lub inne towarzyszące osoby upoważnione przez Komisję mogą pomagać urzędnikom organu przeprowadzającego kontrolę.
Rozdział VI. Kary
a) dostarczają one nieprawdziwe lub wprowadzające w błąd informacje w odpowiedzi na żądanie, o którym mowa w art. 17 dochodzenia w odniesieniu do sektorów gospodarki i typów porozumień, lub art. 18 żądanie informacji, ust. 2;
b) w odpowiedzi na żądanie zawarte w decyzji wydanej na mocy art. 17 dochodzenia w odniesieniu do sektorów gospodarki i typów porozumień, i art. 18 żądanie informacji, ust. 3 dostarczają nieprawdziwe, niepełne lub wprowadzające w błąd informacje lub nie dostarczają informacji w wyznaczonym terminie;
c) podczas kontroli przeprowadzanej na mocy art. 20 uprawnienia Komisji do przeprowadzania kontroli, przedstawiają wymagane księgi lub inne rejestry związane z działalnością gospodarczą w niekompletnej formie lub odmawiają poddania się kontroli nakazanej w decyzji wydanej na mocy art. 20 uprawnienia Komisji do przeprowadzania kontroli ust. 4;
d) w odpowiedzi na pytania zadane na mocy art. 20 uprawnienia Komisji do przeprowadzania kontroli ust. 2 lit. e),
- udzielają nieprawdziwej lub wprowadzającej w błąd odpowiedzi,
- nie korygują w wyznaczonym przez Komisję terminie nieprawdziwej, niepełnej lub wprowadzającej w błąd odpowiedzi udzielonej przez pracownika, lub
- nie udzielają odpowiedzi lub odmawiają dostarczenia pełnej odpowiedzi dotyczącej faktów związanych z przedmiotem i celem kontroli nakazanej w decyzji wydanej na mocy art. 20 uprawnienia Komisji do przeprowadzania kontroli ust. 4;
e) pieczęcie, nałożone na mocy art. 20 uprawnienia Komisji do przeprowadzania kontroli ust. 2 lit. d) przez urzędników lub inne osoby upoważnione przez Komisję, zostały złamane.
a) naruszają art. 81 Traktatu (obecnie art. 101 zakaz nieuczciwej konkurencji (dawny art. 81 Traktatu), Traktatu o funkcjonowaniu UE) lub art. 82 Traktatu (obecnie art. 102 zakaz nadużywania pozycji dominującej (dawny art. 82 Traktatu), Traktatu o funkcjonowaniu UE), lub
b) działają wbrew decyzji, wydanej na mocy art. 8 środki tymczasowe, nakładającej środki tymczasowe, lub
c) nie wykonują zobowiązań uznanych za wiążące w decyzji wydanej na mocy art. 9 zobowiązania, .
Dla każdego przedsiębiorstwa lub związku przedsiębiorstw biorących udział w naruszeniu grzywna nie przekroczy 10 % całkowitego obrotu uzyskanego w poprzedzającym roku obrotowym.
Jeżeli naruszenie ze strony związku przedsiębiorstw ma związek z działalnością jego członków, grzywna nie przekroczy 10 % sumy całkowitego obrotu każdego z członków prowadzącego działalność na rynku, na który miało wpływ naruszenie dokonane przez związek.
Jeżeli składka taka nie zostanie wpłacona do związku w terminie wyznaczonym przez Komisję, Komisja może żądać zapłaty grzywny bezpośrednio od każdego przedsiębiorstwa, którego przedstawiciele byli członkami organów decyzyjnych związku.
Jeżeli po zażądaniu zapłaty, na mocy akapitu drugiego konieczne jest zabezpieczenie pełnej zapłaty grzywny, Komisja może żądać zapłaty pozostałej części kary przez każdego z członków związku, który prowadził działalność na rynku, na którym wystąpiło naruszenie.
Jednakże Komisja nie żąda zapłaty na mocy akapitu drugiego i trzeciego od przedsiębiorstw, które wykażą, że nie wykonali decyzji związku powodującej naruszenie oraz że nie byli świadomi jej istnienia lub aktywnie dystansowali się od niej, zanim Komisja rozpoczęła dochodzenie w sprawie.
Odpowiedzialność finansowa każdego przedsiębiorstwa w zakresie zapłaty grzywny nie przekracza 10 % jego rocznego obrotu uzyskanego w poprzedzającym roku obrotowym.
a) zaprzestania naruszenia art. 81 Traktatu (obecnie art. 101 zakaz nieuczciwej konkurencji (dawny art. 81 Traktatu), Traktatu o funkcjonowaniu UE) lub art. 82 Traktatu(obecnie art. 102 zakaz nadużywania pozycji dominującej (dawny art. 82 Traktatu), Traktatu o funkcjonowaniu UE) stosownie do decyzji wydanej na mocy art. 7 stwierdzenie naruszenia art. 81 lub art. 82 Traktatu, ;
b) zastosowania się do decyzji nakazującej środki tymczasowe, wydanej na mocy art. 8 środki tymczasowe,
c) zastosowania się do decyzji uznającej zobowiązania za wiążące, wydanej na mocy art. 9 zobowiązania,
d) dostarczenia kompletnych i prawdziwych informacji, których żądała Komisja w decyzji wydanej na mocy art. 17 dochodzenia w odniesieniu do sektorów gospodarki i typów porozumień, lub art. 18 żądanie informacji, ust. 3;
e) poddania się kontroli nakazanej przez Komisję w decyzji wydanej na mocy art. 20 uprawnienia Komisji do przeprowadzania kontroli, ust. 4.
Rozdział VII. Terminy przedawnienia
a) trzy lata w przypadku naruszeń przepisów dotyczących żądanych informacji lub przeprowadzania kontroli;
b) pięć lat w przypadku wszystkich innych naruszeń.
a) pisemne żądanie informacji ze strony Komisji lub organu ochrony konkurencji Państwa Członkowskiego;
b) pisemna zgoda na przeprowadzenie kontroli, wydana urzędnikom przez Komisję lub organ ochrony konkurencji Państwa Członkowskiego;
c) wszczęcie postępowania przez Komisję lub organ ochrony konkurencji Państwa Członkowskiego;
d) przedstawienie zarzutów przez Komisję lub organ ochrony konkurencji Państwa Członkowskiego.
a) przez zgłoszenie decyzji różnicującej pierwotne kwoty grzywien lub okresowych kar pieniężnych, bądź odrzucającej wniosek o zróżnicowanie;
b) przez działanie Komisji lub Państwa Członkowskiego działającego na wniosek Komisji, mające na celu wyegzekwowanie zapłaty grzywny lub okresowej kary pieniężnej.
a) zezwala na to czas na zapłatę;
b) egzekucja płatności jest zawieszona zgodnie z decyzją Trybunału Sprawiedliwości.
Rozdział VIII. Procedura wysłuchania stron i tajemnica służbowa.
Rozdział IX. Rozporządzenia o wyłączeniach
Rozdział X. Przepisy ogólne
a) międzynarodowych usług trampowych, o których mowa w art 1 ust. 3 lit. a) rozporządzenia (EWG) nr 4056/86;
b) usług transportu morskiego, odbywających się wyłącznie między portami tego samego Państwa Członkowskiego, o których mowa w art 1 ust. 2 rozporządzenia (EWG) nr 4056/86;
c) transportu lotniczego między lotniskami Wspólnoty a państwami trzecimi.
a) formy, treści i innych kwestii odnoszących się do wniosków przedstawionych na mocy art. 7 stwierdzenie naruszenia art. 81 lub art. 82 Traktatu, i procedury odrzucania wniosków;
b) praktycznych ustaleń w sprawie wymiany informacji i konsultacji przewidzianych w art. 11 współpraca między Komisją i organami ochrony konkurencji Państw Członkowskich,
c) praktycznych ustaleń w sprawie wysłuchań stron, przewidzianych w art. 27 wysłuchanie i zasady postępowania, .
Na podstawie tego sprawozdania Komisja stwierdzi, czy jest właściwe proponowanie Radzie przeglądu niniejszego rozporządzenia.
Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 1 maja 2004 r.
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich.
