RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 308,
uwzględniając wniosek Komisji,
uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego,
uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego,
a także mając na uwadze, co następuje:
1) Przesłanką wprowadzenia rynku wewnętrznego oraz polepszenia sytuacji gospodarczej i społecznej w obrębie całej Wspólnoty jest nie tylko wyeliminowanie barier handlowych, ale także reorganizacja struktury produkcji w wymiarze wspólnotowym. W tym celu niezbędne jest, aby przedsiębiorstwa, których działalność nie jest ograniczona do zaspokajania wyłącznie potrzeb lokalnych miały możliwość planowania i przeprowadzenia reorganizacji swojej działalności w skali całej Wspólnoty.
2) Taka reorganizacja zakłada, że istniejące przedsiębiorstwa z różnych Państw Członkowskich otrzymują możliwość połączenia swojego potencjału gospodarczego poprzez łączenie się spółek. Działania te mogą być realizowane wyłącznie w poszanowaniu reguł konkurencji ustanowionych w Traktacie.
3) Działania restrukturyzacyjne i dotyczące współpracy, w których uczestniczą przedsiębiorstwa z różnych Państw Członkowskich powodują problemy prawne, psychologiczne oraz podatkowe. Zbliżenie prawa spółek Państw Członkowskich poprzez dyrektywy oparte na art. 44 Traktatu może pokonać niektóre z tych trudności. Jednakże zbliżenie to nie zwalnia przedsiębiorstw podlegających różnym systemom prawnym z obowiązku wyboru formy spółki zgodnie z prawem danego państwa.
4) Ramy prawne, w których działalność gospodarcza przedsiębiorstw musi być prowadzona we Wspólnocie są nadal w znacznym stopniu oparte na prawach krajowych i dlatego nie odpowiadają one już ramom gospodarczym, według których działalność taka ma się rozwijać, jeżeli cele określone w art. 18 Traktatu mają zostać osiągnięte. Sytuacja ta stanowi znaczną przeszkodę w tworzeniu grup spółek z różnych Państw Członkowskich.
5) Państwa Członkowskie zobowiązane są zapewnić, aby przepisy, które stosuje się do spółek europejskich na podstawie niniejszego rozporządzenia nie spowodowały ani dyskryminacji wynikającej z nieuzasadnionego odmiennego traktowania spółek europejskich w porównaniu ze spółkami akcyjnymi, ani nieproporcjonalnych ograniczeń w tworzeniu spółki europejskiej lub przeniesienia jej statutowej siedziby.
6) Niezbędne jest zapewnienie, by ekonomiczna i prawna jednolitość prowadzenia działalności gospodarczej we Wspólnocie były tożsame. W tym celu należy przewidzieć możliwość tworzenia, obok spółek podlegających prawu krajowemu, także spółek, których założenie i działalność będą regulowane przez przepisy rozporządzenia wspólnotowego bezpośrednio stosowanego we wszystkich państwach członkowskich.
7) Przepisy takiego rozporządzenia pozwolą na tworzenie i zarządzanie spółkami o zasięgu europejskim, bez przeszkód wynikających z różnic i ograniczeń w terytorialnym zakresie stosowania krajowego prawa spółek.
8) Statut europejskiej spółki akcyjnej (dalej zwanej „SE”) jest jednym z tych aktów prawnych, które miały zostać przyjęte przez Radę przed 1992 r., wymienionych w Białej Księdze Komisji dotyczącej wprowadzenia rynku wewnętrznego, zatwierdzonej przez Radę Europejską, która zebrała się w Mediolanie w czerwcu 1985 r. Rada Europejska, która zebrała się w Brukseli w 1987 r., wyraziła życzenie, aby taki statut powstał w krótkim czasie.
9) Od czasu przedłożenia przez Komisję w 1970 r. propozycji rozporządzenia w sprawie statutu europejskiej spółki akcyjnej, zmienionej w 1975 r., prace związane ze zbliżeniem krajowego prawa spółek posunęły się w tak znacznym stopniu, że w punktach, w których funkcjonowanie SE nie wymaga jednolitych przepisów wspólnotowych można było odwołać się do przepisów dotyczących spółek akcyjnych w Państwie Członkowskim, w którym spółka ma statutową siedzibę.
10) Bez uszczerbku dla wszelkich potrzeb gospodarczych, jakie mogą pojawić się w przyszłości, jeżeli zasadniczy cel przepisów prawnych dotyczących SE ma zostać osiągnięty, musi jednocześnie istnieć przynajmniej możliwość stworzenia tego rodzaju spółki służącej umożliwieniu spółkom z różnych Państw Członkowskich łączenia się lub tworzenia spółek holdingowych, jak również w celu umożliwienia spółkom i innym osobom prawnym prowadzącym działalność gospodarczą i podlegającym prawom różnych Państw Członkowskich tworzenia wspólnych spółek zależnych.
11) W tym samym kontekście spółka akcyjna, mająca statutową siedzibę i główny zarząd w obrębie Wspólnoty, powinna mieć możliwość przekształcenia się w SE bez postępowania likwidacyjnego pod warunkiem, że ma ona spółkę zależną w Państwie Członkowskim innym niż to, w którym ma statutową siedzibę.
12) Przepisy prawa krajowego stosowane do spółek akcyjnych, których papiery wartościowe znajdują się w ofercie publicznej i w publicznym obrocie papierami wartościowymi powinno stosować się także wtedy, gdy SE tworzona jest poprzez publiczną ofertę papierów wartościowych oraz do spółek akcyjnych chcących korzystać z takich instrumentów finansowych.
13) Sama SE musi mieć formę spółki akcyjnej, jako że takie rozwiązanie jest najbardziej stosowne ze względu na potrzeby spółek prowadzących działalność gospodarczą w skali europejskiej z punktu widzenia finansowania i zarządzania. W celu zapewnienia, żeby spółki te miały odpowiednie rozmiary, należy ustalić najniższą kwotę kapitału zakładowego, tak aby spółki dysponowały wystarczającą podstawą majątkową oraz żeby nie utrudniało to tworzenia SE małym i średnim przedsiębiorstwom.
14) SE musi być wydajnie zarządzana i właściwie nadzorowana. Należy uwzględnić, że obecnie we Wspólnocie obowiązują dwa różne systemy zarządzania spółkami akcyjnymi. Mimo, że SE ma prawo wybrać jeden z dwóch systemów, odpowiednie obowiązki osób odpowiedzialnych za zarządzanie i nadzorowanie powinny być jasno określone.
15) Zgodnie z regułami oraz zasadami ogólnymi międzynarodowego prawa prywatnego, w przypadku, gdy jedno przedsiębiorstwo kontroluje inne, podlegające innemu systemowi prawnemu, wynikające stąd jego prawa i obowiązki odnoszące się do ochrony akcjonariuszy mniejszościowych i osób trzecich podlegają prawu, któremu podlega przedsiębiorstwo kontrolowane, bez uszczerbku dla zobowiązań nałożonych na przedsiębiorstwo kontrolujące przez prawo, któremu podlega, na przykład wymagań dotyczących sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych.
16) Bez uszczerbku dla konsekwencji wynikających z jakiejkolwiek późniejszej koordynacji prawa poszczególnych Państw Członkowskich, żadne szczególne zasady dla spółek europejskich nie są w tej kwestii obecnie wymagane. Reguły i zasady ogólne międzynarodowego prawa prywatnego powinno stosować się dlatego zarówno w przypadku, gdy SE jest spółką kontrolującą, jak i w przypadku, gdy jest ona spółką kontrolowaną.
17) Należy określić reżim prawny obowiązujący w przypadku, gdy SE jest spółką kontrolowaną przez inne przedsiębiorstwo i w tym celu należy odesłać do przepisów stosowanych do spółek akcyjnych w Państwie Członkowskim, w którym SE ma swoją statutową siedzibę.
18) Każde Państwo Członkowskie musi być obowiązane zapewnić, w przypadku naruszenia przepisów tego rozporządzenia stosowanie sankcji przewidzianych dla spółek akcyjnych podlegających jego prawu.
19) Zasady dotyczące zaangażowania pracowników w spółce europejskiej określone są w dyrektywie 2001/86/WE, i przepisy te stanowią niezbędne uzupełnienie niniejszego rozporządzenia oraz muszą być stosowane jednocześnie.
20) Niniejsze rozporządzenie nie obejmuje innych kwestii prawnych takich jak opodatkowanie, konkurencja, własność intelektualna lub niewypłacalność. Przepisy prawa Państw Członkowskich oraz prawa wspólnotowego stosuje się więc w wyżej wymienionych kwestiach, jak również w kwestiach nieuregulowanych niniejszym rozporządzeniem.
21) Dyrektywa 2001/86/WE ma na celu zapewnienie, by pracownicy mieli prawo zaangażowania w sprawy i decyzje dotyczące funkcjonowania ich SE. Inne zagadnienia dotyczące ustawodawstwa socjalnego i przepisów prawa pracy, zwłaszcza prawa pracowników do informowania i konsultacji zgodnie z przepisami krajowymi Państw Członkowskich, podlegają krajowym przepisom prawnym, które na tych samych warunkach stosuje się w przypadku spółek akcyjnych.
22) Wejście w życie niniejszego rozporządzenia musi zostać odroczone, aby każde Państwo Członkowskie mogło włączyć przepisy zawarte w dyrektywie 2001/86/WE do swojego prawa krajowego i wprowadzić z wyprzedzeniem odpowiednie przepisy niezbędne dla powstania i funkcjonowania SE z siedzibami statutowymi na terytorium tego Państwa, tak aby rozporządzenie i dyrektywa mogły być stosowane jednocześnie.
23) Powinno się zezwolić spółce, której główny zarząd znajduje się poza Wspólnotą, na uczestniczenie w tworzeniu SE pod warunkiem, że spółka ta została utworzona zgodnie z prawem Państwa Członkowskiego, ma siedzibę w tym Państwie Członkowskim oraz ma rzeczywisty i trwały związek z gospodarką Państwa Członkowskiego, zgodnie z zasadami ustalonymi w Programie Ogólnym w sprawie zniesienia ograniczeń dotyczących swobody przedsiębiorczości z roku 1962. Taki związek istnieje w szczególności wówczas, gdy spółka ma w tym Państwie Członkowskim oddział, poprzez który prowadzi działalność.
24) SE powinna mieć możliwość przeniesienia swojej statutowej siedziby do innego Państwa Członkowskiego. Odpowiednia ochrona interesów akcjonariuszy mniejszościowych, którzy wypowiedzieli się przeciwko przeniesieniu, wierzycieli i posiadaczy innych praw wobec spółki musi mieścić się w rozsądnych granicach. Przeniesienie nie powinno naruszać praw powstałych przed przeniesieniem.
25) Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez uszczerbku dla postanowień, które mogą być wprowadzone do Konwencji brukselskiej z 1968 r. oraz do aktów prawnych przyjętych przez Państwa Członkowskie lub Radę, które zastępują tę Konwencję w związku z postanowieniami dotyczącymi jurysdykcji, stosowanymi w przypadku przeniesienia statutowej siedziby spółki akcyjnej z jednego Państwa Członkowskiego do innego.
26) Działalność instytucji finansowych uregulowana jest dyrektywami szczególnymi, a prawo krajowe wykonujące te dyrektywy i dodatkowe przepisy krajowe regulujące tę działalność stosuje się w całości do SE.
27) Z uwagi na specyficzny wspólnotowy charakter SE, ustalenia dotyczące „rzeczywistej siedziby” przyjęte w niniejszym rozporządzeniu w odniesieniu do SE pozostają bez uszczerbku dla praw Państw Członkowskich i nie ograniczają rozwiązań, jakie mogą być przyjęte w odniesieniu do innych aktów Wspólnoty z zakresu prawa spółek.
28) Traktat nie określa, w odniesieniu do przyjęcia niniejszego rozporządzenia, kompetencji wykonawczych innych niż te określone w jego art. 308.
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Sporządzono w Luksemburgu, dnia 8 października 2001 r.
