Ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia
Stan prawny aktualny na dzień: 24.10.2025
Dz.U.2025.0.620 - Ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia
DZIAŁ II Polityka rynku pracy i dialog społeczny
1.
Realizacja przez władze publiczne zadań państwa w zakresie aktywności zawodowej, wspierania zatrudnienia oraz rynku pracy opiera się na dialogu i współpracy z partnerami społecznymi, w szczególności w ramach:
1)
działalności Rady Rynku Pracy, a także wojewódzkich rad rynku pracy i powiatowych rad rynku pracy, zwanych dalej „radami rynku pracy”;
2)
partnerstwa lokalnego.
2.
Instytucją partnerstwa lokalnego jest grupa podmiotów działających w przyjętej przez partnerów formie, realizujących przedsięwzięcia i projekty na rzecz rynku pracy.
1.
Rada Rynku Pracy jest organem opiniodawczo-doradczym ministra właściwego do spraw pracy w zakresie aktywności zawodowej, wspierania zatrudnienia oraz rynku pracy.
2.
Wojewódzkie rady rynku pracy są organami opiniodawczo-doradczymi marszałka województwa w zakresie aktywności zawodowej, wspierania zatrudnienia oraz rynku pracy.
3.
Powiatowe rady rynku pracy są organami opiniodawczo-doradczymi starosty w zakresie aktywności zawodowej, wspierania zatrudnienia oraz rynku pracy.
4.
Kadencja rady rynku pracy trwa 4 lata od dnia jej powołania.
1.
Do zakresu działania Rady Rynku Pracy należy:
1)
inspirowanie przedsięwzięć zmierzających do pełnego i produktywnego zatrudnienia i rozwoju zasobów ludzkich, wzmacniania integracji i solidarności społecznej oraz zwiększania mobilności na rynku pracy;
2)
opiniowanie rocznych sprawozdań z działalności Funduszu Pracy, a także ocena racjonalności gospodarki środkami tego funduszu;
3)
realizacja zadań, o których mowa w art. 39 Rada Rynku Pracy ust. 2 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2025 r. poz. 433 i 620);
4)
opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących aktywności zawodowej, wspierania zatrudnienia oraz rynku pracy;
5)
opiniowanie przedłożonych przez ministra właściwego do spraw pracy priorytetów wydatkowania środków z Krajowego Funduszu Szkoleniowego, zwanego dalej „KFS”, o których mowa w art. 25 zadania w zakresie aktywności zawodowej realizowane przez ministra właściwego do spraw pracy ust. 1 pkt 1 lit. b;
6)
realizowanie innych zadań wynikających z odrębnych przepisów.
2.
Do zakresu działania wojewódzkich rad rynku pracy należy:
1)
inspirowanie przedsięwzięć zmierzających do pełnego i produktywnego zatrudnienia i rozwoju zasobów ludzkich, wzmacniania integracji i solidarności społecznej oraz zwiększania mobilności na rynku pracy;
2)
ocena racjonalności gospodarki środkami Funduszu Pracy w województwie;
3)
składanie wniosków i wydawanie opinii w sprawach dotyczących kierunków kształcenia, w tym opinii o zasadności kształcenia w danym zawodzie zgodnie z potrzebami rynku pracy, szkolenia zawodowego oraz zatrudnienia w województwie;
4)
ocenianie okresowych sprawozdań z działalności WUP oraz przedstawianie Radzie Rynku Pracy okresowych sprawozdań z działań wojewódzkich rad rynku pracy;
5)
delegowanie przedstawicieli do komisji konkursowej dokonującej wyboru kandydata na stanowisko dyrektora WUP;
6)
opiniowanie wniosków o odwołanie dyrektora WUP;
7)
coroczne opiniowanie wykazu zawodów, w których za przygotowanie zawodowe młodocianych pracowników może być dokonywana refundacja, o której mowa w art. 348 refundacja kosztów poniesionych przez pracodawcę na wynagrodzenia i składki na ubezpieczenia społeczne młodocianych pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę ust. 1;
8)
opiniowanie priorytetów wydatkowania środków KFS, o których mowa w art. 32 zadania samorządu województwa w zakresie aktywności zawodowej ust. 1 pkt 2 lit. b;
9)
opiniowanie kryteriów podziału środków Funduszu Pracy przeznaczonych dla PUP w danym województwie na finansowanie form pomocy i zadań fakultatywnych;
10)
delegowanie przedstawiciela do udziału w posiedzeniach organów instytucji lub organizacji, działających na podstawie odrębnych przepisów;
11)
realizowanie innych zadań wynikających z odrębnych przepisów.
3.
Przed wydaniem opinii o zasadności kształcenia w danym zawodzie zgodnie z potrzebami rynku pracy, wojewódzka rada rynku pracy może zasięgnąć opinii powiatowej rady rynku pracy.
4.
Wojewódzka rada rynku pracy wydaje opinię o zasadności kształcenia w danym zawodzie zgodnie z potrzebami rynku pracy, po zapoznaniu się z prognozą zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na krajowym i wojewódzkim rynku pracy, o której mowa w art. 46b prognoza zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2024 r. poz. 737, z późn. zm.).
5.
Opinia o zasadności kształcenia w danym zawodzie zgodnie z potrzebami rynku pracy jest wydawana na okres 5 lat. Po upływie tego okresu art. 68 zadania dyrektora szkoły lub placówki ust. 7b ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe stosuje się.
6.
W przypadku wydawania opinii o zasadności kształcenia w danym zawodzie zgodnie z potrzebami rynku pracy, marszałek województwa lub przewodniczący wojewódzkiej rady rynku pracy może zaprosić do udziału w posiedzeniu wojewódzkiej rady rynku pracy:
1)
przedstawiciela pracodawców, organizacji pracodawców, samorządu gospodarczego, innej organizacji gospodarczej, stowarzyszenia lub samorządu zawodowego, lub sektorowej rady do spraw kompetencji, właściwych dla opiniowanego zawodu;
2)
dyrektora szkoły występującego o wydanie opinii o zasadności kształcenia w danym zawodzie zgodnie z potrzebami rynku pracy;
3)
przedstawiciela organu prowadzącego szkołę, której dyrektor wystąpił o wydanie opinii o zasadności kształcenia w danym zawodzie zgodnie z potrzebami rynku pracy;
4)
przedstawiciela kuratora oświaty;
5)
przedstawiciela właściwej miejscowo powiatowej rady rynku pracy ze względu na siedzibę szkoły, która wystąpiła o wydanie opinii o zasadności kształcenia w danym zawodzie zgodnie z potrzebami rynku pracy.
7.
W uzasadnionych przypadkach rozpatrywanie wniosków o zasadności kształcenia w danym zawodzie zgodnie z potrzebami rynku pracy może być prowadzone w formie obiegowej. Należy wówczas zapewnić możliwość zajęcia stanowiska przez przedstawicieli podmiotów wymienionych w ust. 6.
8.
Do zakresu działania powiatowych rad rynku pracy stosuje się odpowiednio przepisy ust. 2 pkt 1–6, 10 i 11.
9.
Do zakresu działania powiatowych rad rynku pracy należy także opiniowanie priorytetów wydatkowania środków KFS, o których mowa w art. 38 zadania samorządu powiatu w zakresie aktywności zawodowej ust. 1 pkt 19 lit. b.
1.
W skład Rady Rynku Pracy wchodzą:
1)
osoby powoływane przez ministra właściwego do spraw pracy spośród przedstawicieli wszystkich organizacji związkowych i organizacji pracodawców, reprezentatywnych w rozumieniu ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2232, z późn. zm.);
2)
jeden przedstawiciel Rady Działalności Pożytku Publicznego;
3)
jeden przedstawiciel Krajowego Komitetu Rozwoju Ekonomii Społecznej, o którym mowa w art. 47 krajowy Komitet Rozwoju Ekonomii Społecznej ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o ekonomii społecznej;
4)
dwóch przedstawicieli Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, reprezentujących stronę samorządową – jeden z powiatu i jeden z województwa;
5)
jeden przedstawiciel Komendy Głównej OHP;
6)
jeden przedstawiciel Ogólnopolskiego Konwentu Dyrektorów Powiatowych Urzędów Pracy;
7)
jeden przedstawiciel Konwentu Dyrektorów Wojewódzkich Urzędów Pracy.
2.
W skład wojewódzkiej rady rynku pracy wchodzą:
1)
osoby powoływane przez marszałka województwa z każdej spośród działających na terenie województwa wojewódzkich struktur organizacji związkowych i organizacji pracodawców, reprezentatywnych w rozumieniu ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego;
2)
jeden przedstawiciel wojewódzkiej rady działalności pożytku publicznego;
3)
jeden przedstawiciel Regionalnego Komitetu Rozwoju Ekonomii Społecznej, o którym mowa w art. 55 regionalny Komitet Rozwoju Ekonomii Społecznej ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o ekonomii społecznej;
4)
jeden przedstawiciel wojewody;
5)
jeden przedstawiciel organizacji rolników, o których mowa w art. 3 społeczno-zawodowe organizacje rolników ustawy z dnia 8 października 1982 r. o społeczno-zawodowych organizacjach rolników (Dz. U. z 2024 r. poz. 263 i 1560);
6)
jeden przedstawiciel izb rolniczych, o których mowa w ustawie z dnia 14 grudnia 1995 r. o izbach rolniczych (Dz. U. z 2022 r. poz. 183);
7)
jeden przedstawiciel organizacji pozarządowych zajmujących się statutowo problematyką rynku pracy;
8)
jeden przedstawiciel pracodawców z regionu lub reprezentant organizacji okołobiznesowej z regionu;
9)
jeden przedstawiciel wojewódzkiej komendy OHP;
10)
jeden przedstawiciel Wojewódzkiego Konwentu Dyrektorów Powiatowych Urzędów Pracy.
3.
W skład powiatowej rady rynku pracy wchodzą:
1)
osoby powoływane przez starostę z każdej spośród działających na terenie powiatu terenowych struktur organizacji związkowych i organizacji pracodawców, reprezentatywnych w rozumieniu ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego;
2)
jeden przedstawiciel powiatowej rady działalności pożytku publicznego;
3)
jeden przedstawiciel ośrodka wsparcia ekonomii społecznej, o którym mowa w art. 36 akredytacja i status ośrodka wsparcia ekonomii społecznej ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o ekonomii społecznej, prowadzącego działalność na terenie powiatu;
4)
jeden przedstawiciel organizacji rolników, o których mowa w art. 3 społeczno-zawodowe organizacje rolników ustawy z dnia 8 października 1982 r. o społeczno-zawodowych organizacjach rolników;
5)
jeden przedstawiciel izb rolniczych, o których mowa w ustawie z dnia 14 grudnia 1995 r. o izbach rolniczych;
6)
jeden przedstawiciel pracodawców z regionu lub reprezentant organizacji okołobiznesowej działającej na terenie powiatu;
7)
jeden przedstawiciel organizacji pozarządowych zajmujących się statutowo problematyką rynku pracy;
8)
jeden przedstawiciel jednostek OHP, wskazany przez wojewódzkiego komendanta OHP.
4.
Minister właściwy do spraw pracy, marszałek województwa i starosta mogą powołać w skład rad rynku pracy trzech przedstawicieli nauki lub organów jednostek samorządu terytorialnego o szczególnej wiedzy z zakresu rynku pracy i autorytecie w obszarze działania tej rady.
5.
Minister właściwy do spraw pracy, marszałek województwa i starosta mogą zapraszać do udziału w posiedzeniach rad rynku pracy przedstawicieli organów, organizacji i instytucji niereprezentowanych w radach rynku pracy, bez prawa udziału w podejmowaniu rozstrzygnięć.
1.
Przewodniczący rady rynku pracy jest wybierany przez członków tej rady, spośród jej członków, zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy składu rady, z uwzględnieniem kolejności przewodniczenia, o której mowa w ust. 2.
2.
Wybór kolejności przewodniczenia w radzie rynku pracy uzgadniają członkowie rady rynku pracy, dążąc do zapewnienia możliwości przewodniczenia w radzie rynku pracy jak największej liczbie przedstawicieli organów i organizacji powołanych w skład rady rynku pracy.
3.
Kadencja przewodniczącego rady rynku pracy trwa 12 miesięcy od dnia wyboru.
4.
Do zadań przewodniczącego rady rynku pracy należy:
1)
zwoływanie posiedzeń rady rynku pracy i przewodniczenie im;
2)
formułowanie, w uzgodnieniu z radą rynku pracy, wniosków, opinii i rekomendacji oraz przedkładanie ich organowi, któremu doradzają;
3)
formułowanie, w uzgodnieniu z radą rynku pracy, stanowisk i opinii oraz prezentowanie ich, w imieniu rady rynku pracy, w kontaktach zewnętrznych;
4)
kierowanie, po uzgodnieniu z radą rynku pracy, wniosków i zapytań do właściwych organów;
5)
wykonywanie innych czynności zleconych przez radę rynku pracy.
1.
Członków rad rynku pracy, o których mowa w art. 10 skład Rady Rynku Pracy ust. 1–4, powołują odpowiednio minister właściwy do spraw pracy, marszałek województwa lub starosta spośród kandydatów zgłoszonych przez organy i organizacje, o których mowa w tych przepisach, zgodnie z następującym trybem:
1)
minister właściwy do spraw pracy, marszałek województwa i starosta w formie pisemnej występują do organów i organizacji o zgłoszenie kandydata do rad rynku pracy w terminie 15 dni roboczych od dnia otrzymania zaproszenia do zgłaszania kandydata;
2)
do zgłoszenia kandydata organy i organizacje załączają opisy kariery zawodowej tego kandydata oraz informacje potwierdzające jego osiągnięcia i doświadczenie w zakresie rynku pracy.
2.
Minister właściwy do spraw pracy, marszałek województwa i starosta informują organy i organizacje, o których mowa w ust. 1, w terminie 30 dni roboczych od dnia zakończenia przyjmowania zgłoszeń, o powołaniu kandydatów na członków rad rynku pracy.
3.
Członek rady rynku pracy może zostać odwołany odpowiednio przez ministra właściwego do spraw pracy, marszałka województwa lub starostę:
1)
na wniosek organu lub organizacji, które zgłosiły jego kandydaturę na członka rady rynku pracy;
2)
z inicjatywy ministra właściwego do spraw pracy, marszałka województwa lub starosty, po zasięgnięciu opinii organu lub organizacji, które zgłosiły jego kandydaturę na członka rady rynku pracy.
4.
W przypadku odwołania członka rady rynku pracy, o którym mowa w ust. 3, albo jego śmierci przed upływem kadencji, kadencja członka powołanego na jego miejsce upływa z dniem upływu kadencji rady rynku pracy.
1.
Pracodawca zwalnia pracownika od pracy w celu wzięcia udziału w posiedzeniach rady rynku pracy, szkoleniach, o których mowa w ust. 4, oraz udziału w posiedzeniach organów instytucji lub organizacji, o których mowa w art. 8 zakres działania Rady Rynku Pracy ust. 2 pkt 10. Za czas zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia ustalonego według zasad obowiązujących przy obliczaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy.
2.
Na wniosek członków rad rynku pracy zamieszkałych poza miejscowością, w której odbywają się posiedzenia rady rynku pracy i szkolenia, o których mowa w ust. 4, koszty ich przejazdów są refundowane z Funduszu Pracy przez ministra właściwego do spraw pracy, dyrektora WUP i dyrektora PUP, w wysokości i na zasadach określonych dla podróży krajowej w przepisach w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej.
3.
Na wniosek członków rad rynku pracy zamieszkałych poza miejscowością, w której odbywają się posiedzenia organów instytucji lub organizacji, o których mowa w art. 8 zakres działania Rady Rynku Pracy ust. 2 pkt 10, koszty ich przejazdów są refundowane ze środków własnych tych instytucji lub organizacji.
4.
Ze środków Funduszu Pracy mogą być finansowane koszty obsługi rad rynku pracy i koszty szkoleń członków rad rynku pracy z zakresu rynku pracy. Maksymalny koszt ponoszony na szkolenie na jednego członka rady rynku pracy w roku budżetowym nie może przekroczyć 100 % przeciętnego wynagrodzenia.
5.
Szkolenia członków rady rynku pracy z zakresu rynku pracy są finansowane przez ministra właściwego do spraw pracy, marszałka województwa lub starostę, na podstawie faktury lub równoważnego dokumentu księgowego oraz zestawienia, zawierającego:
1)
liczbę uczestników oraz datę przeprowadzonego szkolenia;
2)
kwotę opłaty jednostkowej za szkolenie członka rady rynku pracy przewidzianą w umowie o organizację szkolenia;
3)
temat szkolenia;
4)
nazwę instytucji szkoleniowej;
5)
zaświadczenie o ukończeniu szkolenia.
6.
Faktura lub równoważny dokument księgowy są wystawiane na ogólną kwotę stanowiącą sumę opłat jednostkowych za zorganizowane szkolenie, wymienionych w załączonym do nich zestawieniu.
7.
Przekazanie instytucji szkoleniowej środków finansowych przez ministra właściwego do spraw pracy, marszałka województwa albo starostę następuje w terminie i w sposób wynikający z umowy o organizację szkolenia.
1.
Dyrektorzy PUP z danego województwa tworzą Wojewódzki Konwent Dyrektorów Powiatowych Urzędów Pracy.
2.
Przewodniczący Wojewódzkich Konwentów Dyrektorów Powiatowych Urzędów Pracy tworzą Ogólnopolski Konwent Dyrektorów Powiatowych Urzędów Pracy.
3.
Dyrektorzy WUP tworzą Konwent Dyrektorów Wojewódzkich Urzędów Pracy.
4.
Do zadań konwentów, o których mowa w ust. 1–3, należy:
1)
reprezentowanie urzędów pracy;
2)
kierowanie do innych organów, organizacji i instytucji opinii lub stanowisk w sprawach z zakresu rynku pracy;
3)
opiniowanie na wniosek ministra właściwego do spraw pracy projektów aktów prawnych w zakresie rynku pracy;
4)
rozwijanie wzajemnej współpracy i wymiana doświadczeń.
5.
Posiedzeniami konwentów, o których mowa w ust. 1–3, kierują przewodniczący, wybierani zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy członków spośród dyrektorów albo przewodniczących tworzących konwent.
6.
Do zadań przewodniczących konwentów, o których mowa w ust. 1–3, należy:
1)
zwoływanie i przewodniczenie posiedzeniom konwentu;
2)
reprezentowanie konwentu na zewnątrz;
3)
kierowanie w imieniu konwentu wniosków i zapytań do właściwych organów;
4)
wykonywanie innych czynności zleconych przez konwent.
7.
Konwent, o którym mowa w ust. 1–3, przyjmuje regulamin określający tryb jego funkcjonowania.
