Rozdział 6. Prawa i obowiązki członków służby zagranicznej - Ustawa o służbie zagranicznej

Art. 48. Obowiązki członka służby zagranicznej

1.

Obowiązkiem członka służby zagranicznej jest wierność Rzeczypospolitej Polskiej i sumienne wykonywanie obowiązków służbowych określanych przez przełożonych.

2.

Członek służby zagranicznej jest obowiązany do zachowania tajemnicy dyplomatycznej.

3.

Członek służby zagranicznej podlega ocenie okresowej dokonywanej przez bezpośredniego przełożonego pod kątem jego predyspozycji i przydatności do pracy w służbie zagranicznej. Przepisy art. 81 oceny okresowe członków korpusu służby cywilnej i art. 83 sprzeciw od oceny okresowej ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej stosuje się odpowiednio.

4.

Minister właściwy do spraw zagranicznych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki i sposób przeprowadzania ocen okresowych członków służby zagranicznej, w tym kryteria, wzór arkusza, skalę ocen i tryb sporządzania przez bezpośredniego przełożonego oceny okresowej, kierując się potrzebą stałego doskonalenia jakości wykonywania obowiązków przez ocenianego oraz zapewnienia obiektywizmu dokonywanych ocen okresowych.

Art. 49. Odpowiedzialność dyscyplinarna członka służby zagranicznej

1.

Członek służby zagranicznej za naruszenie obowiązków służbowych odpowiada dyscyplinarnie na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej, z zastrzeżeniem ust. 2–5.

2.

Karami dyscyplinarnymi stosowanymi wobec członków służby zagranicznej są:

1)

upomnienie;

2)

nagana;

3)

nagana z pozbawieniem możliwości awansowania przez okres 2 lat;

4)

(uchylony)

5)

obniżenie wynagrodzenia zasadniczego, nie więcej niż o 25% – przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy;

6)

wydalenie z pracy w służbie zagranicznej.

3.

W służbie zagranicznej działa rzecznik dyscyplinarny służby zagranicznej, będący rzecznikiem dyscyplinarnym w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej.

4.

Do ambasadorów, o których mowa w art. 41 powołanie na czas pełnienia funkcji ambasadora ust. 1, nie stosuje się przepisów art. 114 katalog kar dyscyplinarnych ust. 1 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej.

5.

W placówce zagranicznej postępowanie wyjaśniające może prowadzić członek personelu dyplomatyczno-konsularnego wyznaczony, na wniosek rzecznika dyscyplinarnego służby zagranicznej, przez Szefa Służby Zagranicznej.

Art. 50. Wynagrodzenie członków służby zagranicznej

1.

Wynagrodzenia członków służby zagranicznej składają się ze składników wynagrodzenia określonych dla członków korpusu służby cywilnej. Wynagrodzenia dyplomatów zawodowych składają się ze składników wynagrodzenia określonych dla członków korpusu służby cywilnej oraz z dodatku służby zagranicznej.

2.

Do stopni dyplomatycznych, o których mowa w art. 28 stopnie dyplomatyczne w służbie zagranicznej ust. 1, przyporządkowane są określone dla danego stopnia dyplomatycznego mnożniki kwoty bazowej dla członków korpusu służby cywilnej, służące do ustalenia wysokości dodatku służby zagranicznej.

3.

W przypadku zbiegu uprawnień do dodatku służby zagranicznej oraz dodatku służby cywilnej dyplomacie zawodowemu przysługuje wyłącznie dodatek służby zagranicznej. Jeżeli dodatek służby zagranicznej przysługuje w wysokości niższej niż dodatek służby cywilnej, który w danym momencie przysługiwałby dyplomacie zawodowemu, wysokość dodatku służby zagranicznej odpowiada wysokości dodatku służby cywilnej.

4.

Minister właściwy do spraw zagranicznych określi, w drodze rozporządzenia, mnożniki, o których mowa w ust. 2, służące do ustalenia wysokości dodatku służby zagranicznej dla stopni dyplomatycznych, o których mowa w art. 28 stopnie dyplomatyczne w służbie zagranicznej ust. 1, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia wzrostu wysokości dodatku służby zagranicznej wraz z nadaniem kolejnego stopnia dyplomatycznego oraz porównywalności wysokości dodatku służby zagranicznej z dodatkiem służby cywilnej z tytułu posiadania stopnia służbowego.

Art. 51. Dodatek zagraniczny

1.

Członkowi służby zagranicznej wykonującemu obowiązki w placówce zagranicznej przysługuje dodatek zagraniczny.

2.

Wysokość dodatku zagranicznego oblicza się jako iloczyn kwoty bazowej dodatku zagranicznego, określanej dla każdego państwa przyjmującego, i mnożnika dodatku zagranicznego ustalonego na podstawie przepisów wydanych na podstawie ust. 7.

3.

Kwotę bazową dodatku zagranicznego dla poszczególnych państw przyjmujących oblicza się na podstawie bazowego dodatku zagranicznego w Stanach Zjednoczonych Ameryki, stosując wskaźniki kosztów utrzymania, z wyłączeniem kosztów zakwaterowania, określone przez Organizację Narodów Zjednoczonych dla poszczególnych państw w odniesieniu do kosztów utrzymania w Nowym Jorku. Przeliczenia kwoty bazowej dodatku zagranicznego na walutę, w której jest wypłacany dodatek zagraniczny, dokonuje się, stosując wskaźniki przeliczenia waluty określone przez Organizację Narodów Zjednoczonych. Jako kwotę bazową dodatku zagranicznego w państwach przyjmujących, dla których w Biuletynie Statystycznym Narodów Zjednoczonych nie publikuje się wskaźnika kosztów utrzymania, przyjmuje się kwotę bazową dodatku zagranicznego w państwie o zbliżonych kosztach utrzymania.

4.

Wskaźniki kosztów utrzymania oraz wskaźniki przeliczenia waluty dla poszczególnych państw ustala się corocznie jako średnie arytmetyczne odpowiednio trzech ostatnich wskaźników kosztów utrzymania oraz trzech ostatnich wskaźników przeliczenia waluty, opublikowanych w Biuletynie Statystycznym Narodów Zjednoczonych za rok poprzedzający rok, w którym dokonuje się obliczenia.

5.

Bazowy dodatek zagraniczny jest waloryzowany co roku z dniem 1 kwietnia o wskaźnik zmiany cen towarów i usług konsumpcyjnych dla wszystkich konsumentów miejskich publikowany przez Urząd Statystyczny Stanów Zjednoczonych Ameryki za rok poprzedzający rok, w którym dokonuje się waloryzacji.

6.

Minister właściwy do spraw zagranicznych co roku do dnia 15 marca ogłasza w drodze obwieszczenia w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” kwoty bazowe dodatku zagranicznego dla poszczególnych państw przyjmujących obowiązujące od dnia 1 kwietnia danego roku.

7.

Minister właściwy do spraw zagranicznych określi, w drodze rozporządzenia, mnożniki dodatku zagranicznego dla poszczególnych grup stanowisk w placówkach zagranicznych, z uwzględnieniem złożoności zadań realizowanych w danej grupie stanowisk i wymaganego w niej poziomu samodzielności.

Art. 51a. Zmniejszenie dodatku zagranicznego

1.

Dodatek zagraniczny przysługuje za wykonywanie obowiązków w placówce zagranicznej i ulega zmniejszeniu proporcjonalnie do liczby dni nieobecności w pracy w przypadku czasowej niemożności wykonywania obowiązków w placówce zagranicznej.

2.

Czasową niemożnością wykonywania obowiązków w placówce zagranicznej nie jest:

1)

nieobecność z tytułu:
a) urlopu wypoczynkowego,
b) dnia wolnego za święto obniżające wymiar czasu pracy,
c) dnia zwolnienia od pracy, za które pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia,
d) okoliczności, o których mowa w art. 173¹ urlop opiekuńczy, art. 188 zwolnienie od pracy na opiekę nad dzieckiem i art. 189 zasiłek opiekuńczy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy;

2)

nieobecność z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną trwająca nieprzerwanie w okresie każdego roku kalendarzowego nie dłużej niż 33 dni.

3.

Dodatek zagraniczny nie jest składnikiem wynagrodzenia i nie stanowi podstawy obliczania ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy.

Art. 51b. Wypłata dodatku zagranicznego

1.

Wypłata dodatku zagranicznego następuje z góry w pierwszym dniu roboczym miesiąca.

2.

Wypłata pierwszego dodatku zagranicznego następuje w dniu rozpoczęcia wykonywania obowiązków w placówce zagranicznej, w wysokości proporcjonalnej do liczby dni kalendarzowych pozostałych w danym miesiącu, a jeżeli dzień ten przypada w dniu wolnym od pracy – w pierwszym dniu roboczym.

3.

Dodatek zagraniczny wypłacony za miesiąc, w którym nastąpiły odwołanie członka służby zagranicznej ze stanowiska lub jego zgon, nie podlega zwrotowi.

4.

W przypadku odwołania członka służby zagranicznej ze stanowiska w placówce zagranicznej i wyznaczenia stanowiska w innej placówce zagranicznej dodatek zagraniczny przysługuje odpowiednio za okres do dnia odwołania ze stanowiska w placówce zagranicznej i od dnia rozpoczęcia wykonywania obowiązków w innej placówce zagranicznej.

Art. 52. Odwołanie ze stanowiska w placówce zagranicznej

1.

W przypadku nieobecności w pracy dyplomaty zawodowego wykonującego obowiązki służbowe w placówce zagranicznej, trwającej dłużej niż 3 miesiące w okresie każdego półrocza wykonywania tych obowiązków służbowych od dnia objęcia tych obowiązków, z wyjątkiem nieobecności z tytułu urlopu wypoczynkowego, jest on odwoływany ze stanowiska w placówce zagranicznej do pełnienia obowiązków w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw zagranicznych.

2.

Jeżeli nieobecność w pracy dotyczy pracownika zagranicznego albo pracownika krajowego pełniącego obowiązki służbowe w placówce zagranicznej, pracownik ten jest odwoływany ze stanowiska w placówce zagranicznej po upływie 3 miesięcy nieobecności w pracy.

3.

(uchylony)

Art. 53. Uchylony

Art. 53a. świadczenia z tytułu zmiany miejsca zamieszkania w związku z wyznaczeniem stanowiska w placówce zagranicznej

1.

Członkowi służby zagranicznej z tytułu zmiany miejsca zamieszkania w związku z wyznaczeniem stanowiska w placówce zagranicznej pracodawca zapewnia:

1)

pokrycie kosztów podróży przesiedleniowej członka służby zagranicznej i członków jego rodziny, na zasadach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 77⁵ należności z tytułu podróży służbowej § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy dla podróży służbowej poza granicami kraju;

2)

ryczałt na przewóz mienia osobistego członka służby zagranicznej i członków jego rodziny;

3)

zasiłek adaptacyjny na pokrycie kosztów zagospodarowania się w państwie przyjmującym w wysokości 150 % kwoty bazowej dodatku zagranicznego oraz 100 % kwoty bazowej dodatku zagranicznego na członka rodziny.

2.

Świadczenia, o których mowa w ust. 1, zapewnia się tylko w przypadku tych członków rodziny, którzy przesiedlają się wraz z członkiem służby zagranicznej, niezależnie od tego, kiedy faktycznie się przesiedlą. Świadczenia wypłacane są łącznie.

3.

Dietę z tytułu podróży przesiedleniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1, wypłaca się w wysokości po 150 % diety określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 77⁵ należności z tytułu podróży służbowej § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, niezależnie od czasu trwania tej podróży.

4.

Wysokość ryczałtu, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, ustala się jako iloczyn bieżących stawek frachtu Międzynarodowego Zrzeszenia Przewoźników Powietrznych (IATA) oraz wagowego limitu mienia, przyjmując, że wagowy limit mienia wynosi 100 kg na członka służby zagranicznej oraz po 100 kg na przesiedlającego się członka rodziny. Wagowe limity mienia członka służby zagranicznej oraz przesiedlających się członków rodziny są sumowane. Jeżeli Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników Powietrznych nie określiło stawek frachtu do miejsca przesiedlenia, przy wyliczaniu wysokości ryczałtu stosuje się stawkę frachtu określoną dla lotniska znajdującego się najbliżej miejsca przesiedlenia.

5.

Zasiłek adaptacyjny wypłaca się w dniu, w którym członek służby zagranicznej rozpoczyna wykonywanie obowiązków w placówce zagranicznej, lub w najbliższym dniu roboczym, w walucie, w której wypłaca się dodatek zagraniczny. Na pisemny wniosek członka służby zagranicznej zasiłek adaptacyjny może być wypłacony przed przyjazdem do państwa przyjmującego w złotych, a przeliczenie odbywa się po kursie waluty dodatku zagranicznego do złotego według tabeli kursów średnich walut obcych Narodowego Banku Polskiego ogłoszonej w dniu dokonania wypłaty zasiłku adaptacyjnego.

6.

Zasiłek adaptacyjny nie przysługuje członkowi służby zagranicznej wykonującemu obowiązki w placówce zagranicznej, któremu wyznaczono stanowisko w innej placówce zagranicznej w tym samym państwie przyjmującym.

7.

Świadczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, przysługują także w związku z powrotem do Rzeczypospolitej Polskiej po odwołaniu ze stanowiska w placówce zagranicznej.

Art. 53b. świadczenia w okresie wykonywania obowiązków w placówce zagranicznej

1.

W okresie wykonywania obowiązków w placówce zagranicznej i przebywania w państwie przyjmującym pracodawca zapewnia członkowi służby zagranicznej:

1)

nieodpłatne korzystanie z wyposażonego lokalu mieszkalnego odpowiedniego dla liczby przesiedlających się z nim członków rodziny oraz w standardzie gwarantującym właściwe wykonywanie obowiązków służbowych; lokal jest przydzielany z uwzględnieniem obowiązku wykorzystania nieruchomości należących do Skarbu Państwa lub będących w zasobie nieruchomości placówki zagranicznej na podstawie innych tytułów prawnych;

2)

pokrycie części kosztów eksploatacji lokalu mieszkalnego;

3)

zwrot uzasadnionych i udokumentowanych kosztów leczenia członka służby zagranicznej i członków jego rodziny przebywających z nim na stałe w państwie przyjmującym.

2.

Pracodawca zapewnia członkowi służby zagranicznej świadczenia, o których mowa w ust. 1, także jeżeli nie przebywa on w państwie przyjmującym nie dłużej niż 3 miesiące w roku kalendarzowym w związku z usprawiedliwioną nieobecnością w pracy.

3.

Członkom służby zagranicznej będącym małżeństwem przysługuje uprawnienie do korzystania z jednego lokalu mieszkalnego, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli zostaną im wyznaczone stanowiska w tej samej placówce zagranicznej lub w różnych placówkach zagranicznych, ale znajdujących się na terenie tej samej aglomeracji miejskiej.

4.

Członek służby zagranicznej przeniesiony czasowo do innej placówki zagranicznej zgodnie z art. 57 obowiązek wykonywania poleceń kierującego placówką ust. 2 zachowuje w okresie przeniesienia prawo do świadczeń, o których mowa w ust. 1, z tym że świadczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 3, są wypłacane przez placówkę zagraniczną, do której członek służby zagranicznej został przeniesiony.

Art. 53c. Umowa użyczenia lokalu mieszkalnego członkowi służby zagranicznej

1.

Kierownik placówki zagranicznej zawiera z członkiem służby zagranicznej umowę użyczenia lokalu mieszkalnego, o którym mowa w art. 53b świadczenia w okresie wykonywania obowiązków w placówce zagranicznej ust. 1 pkt 1. W przypadku braku takiego lokalu mieszkalnego przydziela wyposażony lokal mieszkalny najęty przez placówkę zagraniczną przy zachowaniu zasad celowości i oszczędności wydatków publicznych.

2.

Od chwili przejęcia lokalu mieszkalnego na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego członek służby zagranicznej ponosi odpowiedzialność za szkody wynikłe z niewłaściwego używania lokalu.

3.

Członek służby zagranicznej jest obowiązany wpłacić kaucję za korzystanie z lokalu mieszkalnego w celu zabezpieczenia pokrycia ewentualnych szkód i braków, w tym nieuregulowanych opłat, o których mowa w art. 53d koszty ponoszone przez członka służby zagranicznej w związku z przydzielonym lokalem ust. 1, które mogą powstać w lokalu mieszkalnym i wyposażeniu wskutek działania lub zaniechania członka służby zagranicznej, członków jego rodziny i innych osób, które za przyzwoleniem członka służby zagranicznej przebywają w lokalu mieszkalnym, a także szkód wyrządzonych przez zwierzęta domowe. Wysokość kaucji jest równa jednemu miesięcznemu dodatkowi zagranicznemu otrzymywanemu przez członka służby zagranicznej, korzystającego z lokalu mieszkalnego. W przypadku gdy koszty szkód i braków, o których mowa w zdaniu pierwszym, przekraczają wysokość kaucji, członek służby zagranicznej jest obowiązany pokryć powstałą różnicę.

4.

Kaucja może być:

1)

wpłacona przez członka służby zagranicznej w czwartym miesiącu jego pracy w placówce zagranicznej – jednorazowo w walucie, w której otrzymuje dodatek zagraniczny, albo

2)

potrącana członkowi służby zagranicznej, za jego zgodą, z dodatku zagranicznego – w dwunastu miesięcznych ratach, począwszy od czwartego miesiąca pracy w placówce zagranicznej.

5.

Zwrot kaucji następuje po zdaniu lokalu mieszkalnego na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego, który stwierdza zdanie lokalu mieszkalnego i jego wyposażenia w stanie kompletnym i niepogorszonym, z uwzględnieniem normalnego zużycia, oraz po rozliczeniu wszelkich opłat, o których mowa w art. 53d koszty ponoszone przez członka służby zagranicznej w związku z przydzielonym lokalem ust. 1.

Art. 53d. Koszty ponoszone przez członka służby zagranicznej w związku z przydzielonym lokalem

1.

Członek służby zagranicznej, któremu przydzielono lokal mieszkalny, o którym mowa w art. 53b świadczenia w okresie wykonywania obowiązków w placówce zagranicznej ust. 1 pkt 1, pokrywa koszty energii elektrycznej i gazu, wykorzystywanych na potrzeby gospodarstwa domowego, w tym koszty klimatyzacji lokalu. Koszty utrzymania oraz eksploatacji ogrodu, obiektów budowlanych oraz małej architektury przekazanych do indywidualnego używania wraz z lokalem mieszkalnym pokrywa członek służby zagranicznej, z wyjątkiem ambasadora i stałego przedstawiciela Rzeczypospolitej Polskiej przy organizacji międzynarodowej, którzy kierują przedstawicielstwami dyplomatycznymi, oraz kierownika konsulatu generalnego, konsulatu, wicekonsulatu albo agencji konsularnej.

2.

Pracodawca pokrywa koszty:

1)

ogrzewania lokalu mieszkalnego,

2)

zaopatrzenia lokalu mieszkalnego w zimną i ciepłą wodę,

3)

odprowadzania ścieków,

4)

ubezpieczenia lokalu mieszkalnego,

5)

oświetlenia korytarzy i klatek schodowych,

6)

utrzymania urządzeń, pomieszczeń i otoczenia budynków przeznaczonych do wspólnego używania przez lokatorów,

7)

korzystania z wind,

8)

wywozu śmieci,

9)

innych świadczeń i opłat wynikających z miejscowych warunków i zwyczajów
– jeżeli jest obowiązany do ich ponoszenia.

3.

W odniesieniu do lokali przydzielonych ambasadorowi i stałemu przedstawicielowi Rzeczypospolitej Polskiej przy organizacji międzynarodowej, którzy kierują przedstawicielstwami dyplomatycznymi, pracodawca pokrywa koszty energii elektrycznej wykorzystywanej na potrzeby powierzchni reprezentacyjnej jedynie wówczas, gdy powierzchnia ta nie jest wykorzystywana przez członków służby zagranicznej na potrzeby gospodarstwa domowego.

Art. 53e. Zwrot kosztów leczenia

1.

Członkowi służby zagranicznej przysługuje zwrot kosztów leczenia, obejmujących w szczególności:

1)

koszty pobytu i leczenia w szpitalu lub w innym zakładzie leczniczym, wizyt lekarskich, porodów i opieki nad ciężarną oraz noworodkiem, porad i badań lekarskich oraz zabiegów leczniczych, z wyjątkiem kosztów pobytu i leczenia w sanatorium lub uzdrowisku, porad i zabiegów z zakresu kosmetyki oraz osobistych wydatków chorego – w wysokości 100 %;

2)

koszty badań dodatkowych zleconych przez lekarza – w wysokości 100 %;

3)

koszty obowiązkowych szczepień ochronnych zleconych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO), miejscową lub krajową służbę zdrowia – w wysokości 100 %;

4)

koszty rehabilitacji zaleconej przez lekarza, w tym fizykoterapii, elektroterapii, kinezyterapii, gimnastyki korekcyjnej u dzieci i młodzieży do 18. roku życia – w wysokości 50 %;

5)

koszty leczenia cukrzycy (wizyty lekarskie, analizy, lekarstwa, testy, wstrzykiwacze) – w wysokości 100 %;

6)

koszty leczenia stomatologicznego, zachowawczego i profilaktycznego – w wysokości 70 %;

7)

koszty chirurgii stomatologicznej, ekstrakcji zębów, badania rentgenowskiego zębów – w wysokości 100 %;

8)

koszty porad z zakresu protetyki i ortodoncji, uzupełnień protetycznych, z wyjątkiem implantów – nie częściej niż raz na pięć lat, aparatów ortodontycznych ruchomych dla dzieci i młodzieży do 12. roku życia, przy spełnieniu warunku zakończenia zleconego przez specjalistę leczenia przed końcem wykonywania przez członka służby zagranicznej obowiązków w placówce zagranicznej – w wysokości 50 %;

9)

koszty zakupu leków na zlecenie lekarza – w wysokości 70 %, a w przypadku członków służby zagranicznej wykonujących obowiązki w placówce zagranicznej mającej siedzibę w miejscu określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 58 urlopy dodatkowe ust. 4 – w wysokości 100 %;

10)

koszty zakupu artykułów medycznych zaleconych przez lekarza, w tym strzykawek i igieł jednorazowych oraz materiałów opatrunkowych, z wyjątkiem ortez, kul ortopedycznych, rajstop przeciwżylakowych, pończoch kompresyjnych przeciwżylakowych – w wysokości 100 %;

11)

koszty zakupu soczewek korekcyjnych (soczewek dwuogniskowych, standardowych soczewek kontaktowych), zleconych przez lekarza okulistę lub optyka, nie częściej niż raz na 2 lata i tylko w przypadku zmiany ich mocy – w wysokości 50 % kosztów soczewek korekcyjnych; w przypadku dzieci i młodzieży do 18. roku życia w razie pogorszenia się wady wzroku dopuszcza się zwrot kosztów zakupu soczewek korekcyjnych częściej, w zależności od zlecenia lekarza.

2.

Członkowi służby zagranicznej oraz członkom jego rodziny przebywającym z nim na stałe w państwie przyjmującym, którzy są uprawnieni do świadczeń opieki zdrowotnej przysługujących ubezpieczonemu, zgodnie z przepisami o koordynacji, na terytorium innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, przysługuje wyłącznie zwrot kosztów leczenia, które zgodnie z przepisami obowiązującymi w państwie przyjmującym nie są pokrywane przez instytucję zagraniczną, na której koszt są udzielane świadczenia opieki zdrowotnej, do wysokości i na zasadach określonych w ust. 1.

3.

Zwrot kosztów leczenia małżonka nie przysługuje członkowi służby zagranicznej, jeżeli jego małżonek jest zatrudniony lub prowadzi działalność zarobkową, chyba że jest zatrudniony w placówce zagranicznej.

4.

Jeżeli dostęp do usług medycznych odpowiadających podstawowym standardom przyjętym w Unii Europejskiej jest w państwie przyjmującym szczególnie utrudniony lub niemożliwy, to członkowi służby zagranicznej i członkom jego rodziny przebywającym z nim na stałe w państwie przyjmującym przysługuje zwrot kosztów leczenia poniesionych w innym państwie – po uzyskaniu zgody dyrektora generalnego służby zagranicznej.

Art. 53f. świadczenia przysługujące członkowi służby zagranicznej z tytułu przebywania w placówce zagranicznej członków jego rodziny

1.

Członkowi służby zagranicznej wykonującemu obowiązki w placówce zagranicznej, z którym w państwie przyjmującym przebywają na stałe członkowie rodziny, przysługuje:

1)

pokrycie opłat z tytułu obowiązkowego przygotowania przedszkolnego wymaganego przepisami obowiązującymi w państwie przyjmującym oraz pokrycie opłat za naukę dzieci w szkole typu podstawowego lub średniego w wysokości 100 % czesnego obowiązującego w przedszkolu bazowym lub w szkole bazowej w państwie przyjmującym, których listę ustali dyrektor generalny służby zagranicznej w trybie określonym w art. 53g ustalanie listy placówek opiekuńczych i edukacyjnych dla dzieci członków służby zagranicznej;

2)

świadczenie w wysokości 10 % dodatku zagranicznego miesięcznie, jeżeli jego małżonek nie jest zatrudniony i nie prowadzi działalności zarobkowej;

3)

świadczenie w wysokości 25 % kwoty bazowej dodatku zagranicznego miesięcznie za każdego małoletniego członka rodziny.

2.

Kierownikowi placówki zagranicznej świadczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, przysługuje w wysokości 20 % dodatku zagranicznego.

3.

Do osób z niepełnosprawnością, które są członkami rodziny członka służby zagranicznej, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące małoletnich członków rodziny członka służby zagranicznej.

4.

Jeżeli członkowie służby zagranicznej będący małżeństwem wykonują obowiązki w tej samej placówce zagranicznej lub w różnych placówkach zagranicznych znajdujących się na terenie tej samej aglomeracji miejskiej, to uprawnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 3, przysługują jednemu z nich.

Art. 53g. Ustalanie listy placówek opiekuńczych i edukacyjnych dla dzieci członków służby zagranicznej

1.

Dyrektor generalny służby zagranicznej ustala, w drodze decyzji, listę przedszkoli bazowych oraz szkół bazowych typu podstawowego lub średniego dla dzieci członków służby zagranicznej, które przebywają z nimi na stałe w państwie przyjmującym, kierując się potrzebą zapewnienia warunków kształcenia dzieci członków służby zagranicznej porównywalnych do warunków zapewnianych dzieciom członków korpusu dyplomatyczno-konsularnego innych państw Unii Europejskiej w państwie przyjmującym.

2.

Dyrektor generalny służby zagranicznej, na wniosek członka służby zagranicznej, może wyznaczyć dla niego inną szkołę lub inne przedszkole i określić dla niego indywidualne zasady pokrywania opłat z tytułu obowiązkowego przygotowania przedszkolnego lub opłat za naukę jego dzieci – w uzasadnionych indywidualnych przypadkach, a w szczególności w przypadku niepełnosprawności dziecka lub konieczności realizacji innych szczególnych potrzeb członka służby zagranicznej lub jego dzieci, których nie zapewniają przedszkole bazowe lub szkoła bazowa wyznaczone przez dyrektora generalnego służby zagranicznej.

Art. 53h. Uprawnienia członka służby zagranicznej wykonującego obowiązki w placówce zagranicznej

1.

Członkowi służby zagranicznej wykonującemu obowiązki w placówce zagranicznej przysługuje:

1)

pokrycie kosztów przejazdu, wraz z członkami rodziny przebywającymi z nim na stałe w państwie przyjmującym, do kraju i z powrotem – w ramach podróży urlopowej raz na 2 lata, z tym że nie wcześniej niż po upływie 18 miesięcy od dnia podjęcia obowiązków w placówce zagranicznej; koszty przejazdu pokrywa się ponownie po każdych następnych 2 latach pracy w placówce zagranicznej; kosztów przejazdu nie pokrywa się w roku kalendarzowym planowanego odwołania członka służby zagranicznej ze stanowiska w placówce zagranicznej;

2)

zwrot kosztów podróży do Rzeczypospolitej Polskiej i z powrotem w związku ze zgonem małżonka członka służby zagranicznej lub zgonu jego rodziców, rodzeństwa lub dziecka;

3)

zwrot kosztów przewozu do Rzeczypospolitej Polskiej zwłok lub szczątków ludzkich w przypadku zgonu członka rodziny członka służby zagranicznej przebywającego z nim na stałe w państwie przyjmującym.

2.

Uprawnienie do zwrotu kosztów, o których mowa w ust. 1 pkt 2, przysługuje również małżonkowi członka służby zagranicznej przebywającemu z nim na stałe w państwie przyjmującym w razie zgonu któregoś z rodziców tego małżonka.

3.

W przypadku zgonu członka służby zagranicznej wykonującego obowiązki w placówce zagranicznej członkom jego rodziny przebywającym z nim na stałe w państwie przyjmującym zapewnia się:

1)

pokrycie kosztów podróży przesiedleniowej do kraju oraz ryczałt na pokrycie kosztów przewozu mienia osobistego ustalone zgodnie z przepisami art. 53a świadczenia z tytułu zmiany miejsca zamieszkania w związku z wyznaczeniem stanowiska w placówce zagranicznej ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 4;

2)

korzystanie na dotychczasowych zasadach z lokalu mieszkalnego przydzielonego uprzednio zmarłemu członkowi służby zagranicznej – na czas niezbędny do zorganizowania przewozu do kraju zwłok lub szczątków ludzkich i zorganizowania podróży przesiedleniowej.

4.

W przypadku zgonu członka służby zagranicznej wykonującego obowiązki w placówce zagranicznej zwrot kosztów przewozu do kraju jego zwłok lub szczątków ludzkich przysługuje osobom uprawnionym do dokonania pochówku zgodnie z ustawą z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U. z 2024 r. poz. 576).

Art. 53i. Dodatkowe uprawnienia członka służby zagranicznej wykonującego obowiązki w placówce zagranicznej o podwyższonym stopniu zagrożenia bezpieczeństwa

1.

Członkowi służby zagranicznej wykonującemu obowiązki w placówce zagranicznej o podwyższonym stopniu zagrożenia bezpieczeństwa w rozumieniu przepisów wydanych na podstawie ust. 3, przebywającemu w państwie, w którym ta placówka zagraniczna ma siedzibę, przysługują dodatkowe uprawnienia w postaci:

1)

od 5 do 10 dni obowiązkowego dodatkowego urlopu wypoczynkowego każdorazowo w okresie 6 miesięcy wykonywania obowiązków w placówce zagranicznej – w zależności od stopnia zagrożenia bezpieczeństwa, do którego placówka zagraniczna jest zakwalifikowana; urlop dodatkowy może być łączony z przysługującym urlopem wypoczynkowym;

2)

pokrycia kosztów podróży urlopowej w ramach urlopu, o którym mowa w pkt 1, do kraju albo, za zgodą dyrektora generalnego służby zagranicznej, do najbliższego bezpiecznego państwa – każdorazowo w okresie 6 miesięcy wykonywania obowiązków w placówce zagranicznej; przepisu art. 53h uprawnienia członka służby zagranicznej wykonującego obowiązki w placówce zagranicznej ust. 1 pkt 1 nie stosuje się;

3)

dodatek specjalny wynoszący od 50 % do 200 % kwoty bazowej dla członków korpusu służby cywilnej miesięcznie w zależności od stopnia zagrożenia bezpieczeństwa, do którego placówka zagraniczna jest zakwalifikowana.

2.

Pracownikowi zatrudnionemu w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw zagranicznych w przypadku podróży służbowej do kraju, w którym znajduje się placówka zagraniczna o najwyższym stopniu zagrożenia bezpieczeństwa, przysługuje zwiększona dieta w wysokości 200 % kwoty określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 77⁵ należności z tytułu podróży służbowej § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.

3.

Minister właściwy do spraw zagranicznych określi, w drodze rozporządzenia, stopnie zagrożenia bezpieczeństwa placówek zagranicznych oraz liczbę dni urlopu dodatkowego i wysokość dodatku specjalnego, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 3, przysługujące w zależności od stopnia zagrożenia bezpieczeństwa placówki zagranicznej, kierując się potrzebą:

1)

ograniczenia negatywnych skutków pracy w placówkach zagranicznych o podwyższonym stopniu zagrożenia bezpieczeństwa, oraz

2)

ujednolicenia dodatkowych uprawnień przyznawanych członkom służby zagranicznej wykonującym obowiązki w placówce zagranicznej o tym samym stopniu zagrożenia bezpieczeństwa.

4.

Przyporządkowania placówek zagranicznych do stopni zagrożenia bezpieczeństwa dokonuje, w drodze decyzji, minister właściwy do spraw zagranicznych po zasięgnięciu opinii Szefa Agencji Wywiadu.

Art. 54. Uchylony

Art. 55. Zatrudnienie poza granicami kraju małżonka członka służby zagranicznej

1.

Małżonek członka służby zagranicznej może podejmować zatrudnienie poza granicami kraju w czasie pełnienia funkcji przez współmałżonka po uzyskaniu zgody Szefa Służby Zagranicznej.

2.

Przed wyrażeniem zgody, o której mowa w ust. 1, Szef Służby Zagranicznej zasięga opinii pełnomocnika ministra właściwego w sprawach zagrożeń korupcyjnych i komórki odpowiedzialnej za bezpieczeństwo placówek zagranicznych w urzędzie obsługującym ministra właściwego dla spraw zagranicznych.

3.

Jeżeli wymagają tego szczególne potrzeby służby zagranicznej, małżonkowie oraz osoby pozostające ze sobą w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa oraz w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli mogą być, za zgodą Szefa Służby Zagranicznej, zatrudnione w tej samej placówce zagranicznej, nawet gdyby powstał między nimi stosunek podległości służbowej.

Art. 56. Czas pracy członka służby zagranicznej

1.

Jeżeli wymagają tego potrzeby służby zagranicznej, członek służby zagranicznej wykonuje pracę poza normalnymi godzinami pracy, a w uzasadnionych przypadkach także w niedziele i święta, bez prawa do oddzielnego wynagrodzenia i prawa do czasu wolnego w zamian za czas przepracowany.

2.

Przepisu ust. 1 nie stosuje się do członków służby zagranicznej będących kobietami w ciąży oraz do członków służby zagranicznej opiekujących się dziećmi w wieku do 8 lat, chyba że na taką pracę wyrażą oni zgodę.

3.

Członek służby zagranicznej ma prawo do nieprzerwanego 11-godzinnego odpoczynku.

Art. 57. Obowiązek wykonywania poleceń kierującego placówką

1.

Członek służby zagranicznej wykonujący obowiązki służbowe w placówce zagranicznej, jeżeli wymagają tego szczególne potrzeby służby zagranicznej, obowiązany jest wykonywać polecenia kierującego placówką niezwiązane z pełnioną funkcją.

2.

Członek służby zagranicznej wykonujący obowiązki służbowe w placówce zagranicznej, jeżeli wymagają tego potrzeby służby zagranicznej, może być czasowo przeniesiony do innej placówki zagranicznej. Czas tego przeniesienia nie powinien przekraczać 6 miesięcy.

Art. 58. Urlopy dodatkowe

1.

Dyplomacie zawodowemu po 10 latach pozostawania w służbie zagranicznej przysługuje urlop dodatkowy w wymiarze 6 dni roboczych, a po 20 latach – 12 dni roboczych.

2.

W przypadku zbiegu uprawnień do urlopu dodatkowego przysługującego dyplomacie zawodowemu na mocy ust. 1 oraz przepisów ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej przysługuje urlop w wymiarze korzystniejszym.

3.

Członkowi służby zagranicznej w okresie służby w placówce zagranicznej w miejscu o klimacie szczególnie szkodliwym dla zdrowia przysługuje, w okresie służby w tej placówce, urlop dodatkowy w wymiarze 5 dni roboczych rocznie.

4.

Minister właściwy do spraw zagranicznych, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia, określi, w drodze rozporządzenia, wykaz miejsc o klimacie szczególnie szkodliwym dla zdrowia przebywających w nich na placówkach zagranicznych członków służby zagranicznej.

5.

Członkowi służby zagranicznej, dyplomacie delegowanemu oraz pracownikowi delegowanemu przysługuje jednorazowy urlop dodatkowy w wymiarze 5 dni:

1)

bezpośrednio przed podjęciem pracy w placówce zagranicznej oraz

2)

bezpośrednio po zakończeniu pracy w placówce zagranicznej, o ile przebywał w placówce zagranicznej co najmniej 3 lata.

6.

Do urlopu wypoczynkowego członka służby zagranicznej wykonującego obowiązki służbowe w placówce zagranicznej, dyplomaty delegowanego oraz pracownika delegowanego nie wlicza się przypadających w tym okresie dni niebędących dniami pracy w państwie przyjmującym.

Art. 59. Podjęcie zatrudnienia i innych zajęć zarobkowych przez członka służby zagranicznej

1.

Członek służby zagranicznej nie może podejmować zatrudnienia lub wykonywać innych zajęć zarobkowych bez pisemnej zgody Szefa Służby Zagranicznej.

2.

Minister właściwy do spraw zagranicznych określi, w drodze rozporządzenia, warunki:

1)

ogłaszania przez członków służby zagranicznej prac naukowych i publicystycznych związanych ze stosunkami międzynarodowymi, a także rozpowszechniania w środkach masowego przekazu wiadomości dotyczących takich stosunków lub służby zagranicznej, w tym udzielania wywiadów i ogłaszania prac naukowych,

2)

przyjmowania upominków i innych świadczeń o podobnym charakterze
– biorąc pod uwagę interes służby zagranicznej i tradycje w dyplomacji oraz zapewnienie rozwoju intelektualnego i naukowego członków służby zagranicznej.

Dz.U.2023.0.406 t.j. - Ustawa z dnia 21 stycznia 2021 r. o służbie zagranicznej