Ustawa o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami

1.

Prowadzenie systemów płatności, z wyjątkiem systemów prowadzonych przez NBP, wymaga zezwolenia Prezesa NBP.

2.

Prowadzenie systemów rozrachunku papierów wartościowych, z wyjątkiem systemów prowadzonych przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. lub przez spółkę, której Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. przekazał wykonywanie czynności z zakresu zadań, o których mowa w art. 48 zadania Krajowego Depozytu ust. 1 pkt 6 lub ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, oraz systemów prowadzonych przez NBP, wymaga zezwolenia KNF na prowadzenie izby rozliczeniowej lub izby rozrachunkowej, wydanego na podstawie art. 68a izba rozliczeniowa i izba rozrachunkowa ust. 5 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, lub zezwolenia KNF na świadczenie usług rozliczeniowych jako CCP, wydanego na podstawie art. 14 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 648/2012, lub zezwolenia KNF na prowadzenie działalności jako depozyt papierów wartościowych, wydanego na podstawie art. 16 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 909/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie usprawnienia rozrachunku papierów wartościowych w Unii Europejskiej i w sprawie centralnych depozytów papierów wartościowych, zmieniającego dyrektywy 98/26/WE i 2014/65/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 236/2012 (Dz. Urz. UE L 257 z 28.08.2014, str. 1, z późn. zm.).

2a.

W przypadku papierów wartościowych będących instrumentami finansowymi obsługiwanymi przez DLT w rozumieniu art. 3 objaśnienie pojęć pkt 28aa ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi system ich rozrachunku można prowadzić także na podstawie zezwolenia KNF na prowadzenie systemu rozrachunku opartego na DLT, wydanego na podstawie art. 9 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/858 z dnia 30 maja 2022 r. w sprawie systemu pilotażowego na potrzeby infrastruktur rynkowych opartych na technologii rozproszonego rejestru, a także zmiany rozporządzeń (UE) nr 600/2014 i (UE) nr 909/2014 oraz dyrektywy 2014/65/UE (Dz. Urz. UE L 151 z 02.06.2022, str. 1), lub zezwolenia KNF na prowadzenie systemu obrotu i rozrachunku opartego na DLT, wydanego na podstawie art. 10 ust. 1 tego rozporządzenia.

3.

Zezwolenia wymaga również wprowadzenie zmian w zasadach funkcjonowania systemu, na którego prowadzenie wymagane jest zezwolenie; przepisy art 17–19 stosuje się odpowiednio.

4.

Podmiot prowadzący system jest obowiązany przekazać NBP teksty jednolite dokumentów określających zasady funkcjonowania systemu, w terminie miesiąca od dnia otrzymania zezwolenia, o którym mowa w ust. 3.

1.

Postępowanie w sprawie uzyskania zezwolenia, o którym mowa w art. 16 wymóg uzyskania zezwolenia na prowadzenie systemów płatności ust. 1, wszczyna się na wniosek podmiotu zamierzającego prowadzić system.

2.

Wniosek składa się do Prezesa NBP co najmniej na 3 miesiące przed planowanym terminem rozpoczęcia funkcjonowania systemu, określając w nim nazwę systemu, waluty, w jakich będą dokonywane rozliczenia lub rozrachunek w ramach systemu i zasady funkcjonowania systemu oraz dołączając:

3.

(uchylony)

3a.

Jeżeli podmiot zamierzający prowadzić system działa w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej, do wniosku o wydanie zezwolenia na prowadzenie tego systemu powinien dołączyć listę wspólników albo akcjonariuszy z podaniem ich procentowego udziału w kapitale zakładowym, jeżeli przekracza on próg 5%.

3b.

Osoba, która objęła lub nabyła udziały lub akcje stanowiące wraz z udziałami lub akcjami objętymi lub nabytymi wcześniej pakiet powodujący osiągnięcie lub przekroczenie progu 10%, 20%, jednej trzeciej, 50% głosów na walnym zgromadzeniu lub zgromadzeniu wspólników podmiotu prowadzącego system, na którego prowadzenie jest wymagane zezwolenie, jest każdorazowo obowiązana niezwłocznie powiadomić o tym NBP w przypadku systemu płatności lub KNF w przypadku systemu rozrachunku papierów wartościowych.

4.

Podmioty, które uzyskały zezwolenie na prowadzenie systemu płatności, informują Prezesa NBP o:

5.

Na żądanie Prezesa NBP wnioskodawca przekazuje niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania żądania, teksty jednolite zmienianych dokumentów określających zasady funkcjonowania systemu.

1.

W przypadku powzięcia informacji o możliwości funkcjonowania między dwoma podmiotami prawnych powiązań określających zasady realizacji między nimi zleceń rozrachunku istotnych ze względu na ryzyko systemowe Prezes NBP może zażądać od tych podmiotów przekazania dokumentów i informacji dotyczących tych powiązań w terminie 2 tygodni od dnia otrzymania żądania. W uzasadnionych przypadkach Prezes NBP, na wniosek podmiotu prowadzącego system, może przedłużyć termin na przekazanie dokumentów o kolejne 2 tygodnie.

2.

W razie stwierdzenia przez Prezesa NBP, że prawne powiązania, o których mowa w ust. 1, są systemem płatności, podmioty tworzące te powiązania są obowiązane wskazać moment wprowadzenia zlecenia rozrachunku do systemu oraz moment, od którego zlecenie rozrachunku nie może zostać odwołane przez uczestnika lub osobę trzecią. Do takiego systemu przepisy art. 16 wymóg uzyskania zezwolenia na prowadzenie systemów płatności ust. 3 i 4, art. 17 postępowanie w sprawie uzyskania zezwolenia na prowadzenie systemów płatności ust. 3a–5 oraz art. 18 odmowa udzielenia i cofnięcie zezwolenia na prowadzenie systemów płatności ust. 2–3 stosuje się odpowiednio.

1.

Odmawia się udzielenia zezwolenia, o którym mowa w art. 16 wymóg uzyskania zezwolenia na prowadzenie systemów płatności ust. 1, jeżeli zasady funkcjonowania systemu:

2.

Zezwolenie może być cofnięte, jeżeli:

2a.

W przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1–3 i 6, Prezes NBP może wydać decyzję o czasowym, częściowym albo całkowitym wstrzymaniu funkcjonowania systemu, jeżeli nie jest uzasadnione cofnięcie zezwolenia ze względu na wagę naruszenia i jego ograniczony wpływ na sprawne i bezpieczne funkcjonowanie systemu.

3.

W przypadku cofnięcia zezwolenia podmiot prowadzący system ma obowiązek zamknięcia systemu w oznaczonym terminie.

4.

W celu dokonania oceny prawidłowości funkcjonowania systemu w zakresie wystąpienia przesłanek, o których mowa w ust. 2 pkt 1–3 i 6, podmiot prowadzący system jest obowiązany do przedstawienia, na żądanie Prezesa NBP, niezbędnych informacji i dokumentów w zakresie objętym art. 17 postępowanie w sprawie uzyskania zezwolenia na prowadzenie systemów płatności ust. 2 w terminie 2 tygodni od dnia doręczenia żądania. W uzasadnionych przypadkach Prezes NBP, na wniosek podmiotu prowadzącego system, może przedłużyć termin na przedstawienie informacji i dokumentów o kolejne 2 tygodnie.

5.

W celu dokonania oceny prawidłowości funkcjonowania systemu, o którym mowa w art. 2 uznanie w indywidualnych przypadkach prawnych powiązań za za system rozrachunku papierów wartościowych ust. 1, w zakresie wystąpienia przesłanek, o których mowa w ust. 2 pkt 1–3 i 6, podmiot, który dokonał prawnych powiązań tworzących taki system, jest obowiązany do przedstawienia, na żądanie Prezesa NBP, niezbędnych dokumentów w zakresie objętym art. 17a obowiązek przekazania dokumentów i informacji na żądanie Prezesa NBP, w terminie 2 tygodni od dnia doręczenia żądania. W uzasadnionych przypadkach Prezes NBP, na wniosek podmiotu prowadzącego system, może przedłużyć termin na przedstawienie dokumentów o kolejne 2 tygodnie.

6.

W przypadku powzięcia przez Prezesa NBP uzasadnionego podejrzenia, że podmiot prowadzi system bez wymaganego zezwolenia, podmiot ten jest obowiązany, na żądanie Prezesa NBP, do przedstawienia informacji i dokumentów w zakresie objętym art. 17 postępowanie w sprawie uzyskania zezwolenia na prowadzenie systemów płatności ust. 2, niezbędnych do dokonania oceny stanu faktycznego i ustalenia, czy podmiot prowadzi system płatności, w terminie 2 tygodni od dnia doręczenia żądania. W uzasadnionych przypadkach Prezes NBP, na wniosek podmiotu prowadzącego system, może przedłużyć termin na przedstawienie informacji i dokumentów o kolejne 2 tygodnie.

6a.

Podmiot prowadzący system płatności jest obowiązany do przekazywania do NBP:

6b.

W celu zapewnienia zgodnego z przepisami prawa polskiego oraz sprawnego i bezpiecznego funkcjonowania systemu, Prezes NBP może wydawać, w drodze decyzji, zalecenia podmiotowi prowadzącemu system płatności.

6c.

Dokumenty i informacje, o których mowa w ust. 6a, są przekazywane w postaci elektronicznej, z wykorzystaniem odpowiednich certyfikatów wydanych przez NBP lub innych form uwierzytelniania stosowanych przez NBP.

7.

(uchylony)

1.

Dokumenty i informacje, o których mowa w art. 16 wymóg uzyskania zezwolenia na prowadzenie systemów płatności ust. 4, art. 17 postępowanie w sprawie uzyskania zezwolenia na prowadzenie systemów płatności ust. 4 i 5, art. 17a obowiązek przekazania dokumentów i informacji na żądanie Prezesa NBP, art. 17b informacja o zamiarze zawarcia porozumienia dotyczącego międzysystemowej realizacji zleceń rozrachunku i art. 18 odmowa udzielenia i cofnięcie zezwolenia na prowadzenie systemów płatności ust. 4–6, są przekazywane w postaci elektronicznej.

2.

Dokumenty i informacje, o których mowa w ust. 1, mogą być przekazane w języku angielskim. W takim przypadku czynności, o których mowa w art. 5 język czynności urzędowych, oświadczeń, podań i pism ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz. U. z 2021 r. poz. 672 oraz z 2023 r. poz. 1672), mogą być dokonywane w języku polskim lub angielskim.