Art. 4. - Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa

Obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie art. 2 legalność pobytu obywatela Ukrainy na terytorium RP ust. 1, na podstawie wniosku złożonego w dowolnym organie wykonawczym gminy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nadaje się numer PESEL, o którym mowa w art. 15 numer PESEL i jego elementy ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz. U. z 2024 r. poz. 736 i 854).

1a.

Obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie art. 2 legalność pobytu obywatela Ukrainy na terytorium RP ust. 1, któremu numer PESEL nadano przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, nadaje się w rejestrze PESEL, na jego wniosek, o którym mowa w ust. 1, status, o którym mowa w art. 8 dane gromadzone w rejestrze PESEL i rejestrach mieszkańców pkt 24a lit. d ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, i wprowadza się jego dane do rejestru, o którym mowa w art. 6 rejestr obywateli Ukrainy, którym nadano numer PESEL ust. 1.

Wniosek, o którym mowa w ust. 1, obywatel Ukrainy składa osobiście w siedzibie organu wykonawczego gminy niezwłocznie po przybyciu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wniosek składa się na piśmie utrwalonym w postaci papierowej, opatrzonym własnoręcznym czytelnym podpisem wnioskodawcy, wypełnionym przez wnioskodawcę albo przez pracownika organu wykonawczego gminy na podstawie danych podanych przez wnioskodawcę. W przypadku osoby, która ze względu na stan zdrowia lub niepełnosprawność nie jest w stanie osobiście złożyć wniosku w siedzibie organu wykonawczego gminy, organ ten zapewnia możliwość złożenia wniosku w miejscu pobytu tej osoby.

W imieniu osoby nieposiadającej zdolności do czynności prawnych lub posiadającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych ubiegającej się o nadanie numeru PESEL albo osoby, która ze względu na stan zdrowia lub niepełnosprawność nie jest w stanie samodzielnie złożyć wniosku, wniosek, o którym mowa w ust. 1, składa jedno z rodziców, opiekun, kurator, opiekun tymczasowy, o którym mowa w art. 25 sprawowanie pieczy nad małoletnim obywatelem Ukrainy, który przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez opieki osób dorosłych, lub osoba sprawująca faktyczną pieczę nad dzieckiem, a w przypadku braku takich osób numer PESEL może zostać nadany z urzędu.

3a.

Złożenie w siedzibie organu gminy wniosku, o którym mowa w ust. 1, w imieniu osoby nieposiadającej zdolności do czynności prawnych lub posiadającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych wymaga jej obecności przy składaniu wniosku. Wyjątek stanowią osoby, które nie ukończyły 6. roku życia.

Wniosek, o którym mowa w ust. 1, zawiera:

imię (imiona);

nazwisko;

unikalny numer ewidencyjny nadany przez organ ukraiński;

obywatelstwo;

imię matki osoby małoletniej, o ile zostało udokumentowane;

nazwisko matki osoby małoletniej, o ile zostało udokumentowane;

imię ojca osoby małoletniej, o ile zostało udokumentowane;

nazwisko ojca osoby małoletniej, o ile zostało udokumentowane;

numery PESEL rodziców, o ile zostały nadane i są znane;

10)

datę urodzenia;

11)

(uchylony)

12)

kraj urodzenia;

13)

płeć;

14)

datę wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
14a) datę i miejsce przekroczenia granicy zewnętrznej, w rozumieniu art. 2 legalność pobytu obywatela Ukrainy na terytorium RP pkt 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/399 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen), niebędącej granicą Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli wjazd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie nastąpił bezpośrednio z terytorium Ukrainy;
(Art. 4 w zakresie pkt 14a wchodzi w życie w terminie określonym w ogłoszonym w Dz. U. komunikacie ministra właściwego do spraw informatyzacji, określającym dzień wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających stosowanie tego przepisu)

15)

datę złożenia wniosku;

16)

adnotację o tym, czy odciski palców zostały pobrane;

17)

adnotację o wyniku lub przyczynach braku weryfikacji, o której mowa w ust. 14;

18)

informacje o osobie sprawującej faktyczną opiekę nad dzieckiem obejmujące numer PESEL oraz dane, o których mowa w pkt 1, 2, 4, 10, 13 i art. 8 dane gromadzone w rejestrze PESEL i rejestrach mieszkańców pkt 24 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, oraz wskazanie stosunku pokrewieństwa z dzieckiem – jeżeli taki istnieje, a w przypadku jego braku – innej relacji łączącej tę osobę z dzieckiem;

19)

oświadczenie o przybyciu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa;

20)

oświadczenie o byciu:
a) małżonkiem obywatela Ukrainy określonym w art. 1 zakres regulacji ustawy ust. 2 pkt 1,
b) członkiem najbliższej rodziny obywatela Ukrainy, który posiada Kartę Polaka, określonym w art. 2 legalność pobytu obywatela Ukrainy na terytorium RP ust. 2,
c) dzieckiem urodzonym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez matkę, która jest osobą określoną w art. 2 legalność pobytu obywatela Ukrainy na terytorium RP ust. 1,
d) małoletnim dzieckiem obywatela Ukrainy lub małżonka obywatela Ukrainy określonym w art. 1 zakres regulacji ustawy ust. 2 pkt 2 lub 3;

20a)

oświadczenie o braku posiadania tytułów pobytowych, o których mowa w art. 2 legalność pobytu obywatela Ukrainy na terytorium RP ust. 3 pkt 1, lub wystąpienia okoliczności, o których mowa w art. 2 legalność pobytu obywatela Ukrainy na terytorium RP ust. 3 pkt 2 i 3;

21)

oświadczenie o prawdziwości danych zawartych we wniosku oraz klauzulę o treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”;

22)

własnoręczny czytelny podpis wnioskodawcy albo adnotację pracownika organu gminy o przyczynie braku podpisu;

23)

własnoręczny podpis osoby ubiegającej się o nadanie numeru PESEL, która ukończyła 12. rok życia, albo adnotację pracownika organu gminy o przyczynie braku podpisu.

Wniosek, o którym mowa w ust. 1, może zawierać:

adres poczty elektronicznej;

numer telefonu komórkowego;

zgodę na:
a) wprowadzenie danych, o których mowa w pkt 1 lub 2, do rejestru danych kontaktowych, o którym mowa w art. 20h rejestr danych kontaktowych osób fizycznych ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2024 r. poz. 1557 i 1717),
b) potwierdzenie profilu zaufanego, o którym mowa w art. 3 katalog pojęć ustawowych pkt 14 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

Do danych, o których mowa w ust. 4, stosuje się sposób transliteracji określony w art. 14 obowiązki tłumacza przysięgłego ust. 2 ustawy z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego (Dz. U. z 2019 r. poz. 1326).

Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, załącza się fotografię, spełniającą wymagania określone w art. 29 fotografia do wniosku o wydanie dowodu ustawy z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych (Dz. U. z 2022 r. poz. 671 oraz z 2023 r. poz. 1234 i 1941).

Podczas składania wniosku, o którym mowa w ust. 1, pobiera się od osoby, której dotyczy wniosek, odciski palców. W przypadku osoby, która ze względu na stan zdrowia lub niepełnosprawność nie jest w stanie osobiście złożyć wniosku, o którym mowa w ust. 1, w siedzibie organu gminy, organ gminy zapewnia możliwość pobrania odcisków palców w miejscu pobytu tej osoby.

Odcisków palców nie pobiera się od osoby:

która nie ukończyła 6. roku życia;

od której chwilowo fizycznie nie jest możliwe pobranie odcisków któregokolwiek z palców;

od której pobranie odcisków palców jest fizycznie niemożliwe.

10.

Odciski palców pobiera się w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 54 rozporządzenie w sprawie wzoru dowodu osobistego i wniosku o jego wydanie ustawy z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych.

11.

Organ gminy potwierdza tożsamość na podstawie ważnego dokumentu podróży i wprowadza dane do rejestru PESEL.

12.

(uchylony)

13.

Oświadczenia, o których mowa w ust. 4, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Klauzula, o której mowa w ust. 4 pkt 21, zastępuje pouczenie organu uprawnionego do odebrania oświadczenia o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.

13a.

Jeżeli numer PESEL został nadany na podstawie oświadczenia, Karty Polaka, innego dokumentu ze zdjęciem umożliwiającego ustalenie tożsamości lub dokumentu potwierdzającego urodzenie, obywatel Ukrainy jest zobowiązany do potwierdzenia swojej tożsamości w dowolnym organie gminy na podstawie ważnego dokumentu podróży w terminie 60 dni od daty wydania dokumentu podróży. Organ gminy dokonuje w rejestrze PESEL rejestracji zmiany danych obywatela Ukrainy oraz danych dokumentu podróży, o których mowa w art. 8 dane gromadzone w rejestrze PESEL i rejestrach mieszkańców pkt 24 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności.

13b.

Obowiązek, o którym mowa w ust. 13a, dotyczy także obywatela Ukrainy, któremu numer PESEL został nadany na podstawie nieważnego dokumentu podróży lub którego dokument podróży utracił ważność.

13c.

Obowiązek, o którym mowa w ust. 13a, nie dotyczy obywateli Ukrainy, którzy po nadaniu numeru PESEL na podstawie oświadczenia potwierdzili swoją tożsamość w organie gminy na podstawie ważnego dokumentu podróży.
13d. Status, o którym mowa w art. 8 dane gromadzone w rejestrze PESEL i rejestrach mieszkańców pkt 24a lit. d ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, zwany dalej "statusem UKR", jest automatycznie zmieniany na status, o którym mowa w art. 8 dane gromadzone w rejestrze PESEL i rejestrach mieszkańców pkt 24a lit. e tej ustawy, z dniem odbioru karty pobytu w przypadku, o którym mowa w art. 42r równoznaczność odbioru karty pobytu z zezwoleniem na pobyt czasowy.
(Art. 4 ust. 13d wchodzi w życie z dniem wdrożenia rozwiązań umożliwiających stosowanie przepisów ustawy – określonym przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych w komunikacie ogłoszonym w Monitorze Polskim.)

14.

Komendant Główny Straży Granicznej zapewnia możliwość weryfikacji danych osoby, której ma zostać nadany numer PESEL, z danymi zgromadzonymi w rejestrze, o którym mowa w art. 3 rejestr obywateli Ukrainy przybyłych na terytorium RP w związku z działaniami wojennymi na terytorium Ukrainy ust. 3.

15.

Kopię dokumentu, na podstawie którego dokonano ustalenia tożsamości, przechowuje organ gminy wraz z wnioskiem.

16.

Organ gminy odmawia w drodze decyzji nadania numeru PESEL, w przypadku gdy:

fotografia załączona do wniosku nie spełnia wymagań określonych w art. 29 fotografia do wniosku o wydanie dowodu ustawy z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych;

nie zostały pobrane odciski palców, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w ust. 9.

(uchylony)

17.

Od decyzji, o której mowa w ust. 16, nie służy odwołanie.

17a.

Status UKR jest automatycznie zmieniany na status, o którym mowa w art. 8 dane gromadzone w rejestrze PESEL i rejestrach mieszkańców pkt 24a lit. c ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, po przekazaniu przez Komendanta Głównego Straży Granicznej z rejestru, o którym mowa w art. 3 rejestr obywateli Ukrainy przybyłych na terytorium RP w związku z działaniami wojennymi na terytorium Ukrainy ust. 3, informacji o:

wyjeździe z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o którym mowa w art. 11 pozbawienie uprawnienia do legalnego pobytu na terytorium RP ust. 2;

posiadaniu przez obywatela Ukrainy dokumentu, o którym mowa w art. 2 legalność pobytu obywatela Ukrainy na terytorium RP ust. 3 pkt 1;

złożeniu lub zamiarze złożenia wniosku, o którym mowa w art. 2 legalność pobytu obywatela Ukrainy na terytorium RP ust. 3 pkt 2;

korzystaniu przez obywatela Ukrainy z ochrony czasowej, o której mowa w art. 2 legalność pobytu obywatela Ukrainy na terytorium RP ust. 3 pkt 3.

17b.

W przypadku automatycznej zmiany statusu, o której mowa w ust. 17a, jeżeli osoba, której nadano numer PESEL, potwierdzi, że jej pobyt poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej nie trwał dłużej niż okres, o którym mowa w art. 11 pozbawienie uprawnienia do legalnego pobytu na terytorium RP ust. 2, lub nie zaszła inna okoliczność uzasadniająca utratę statusu UKR, dokonuje się jego przywrócenia w rejestrze PESEL. Datą przywrócenia statusu UKR jest data jego utraty.

17ba.

W przypadku stwierdzenia braku automatycznej zmiany statusu, o której mowa w ust. 17a, dowolny organ wykonawczy gminy może dokonać w rejestrze PESEL zmiany statusu UKR na status, o którym mowa w art. 8 dane gromadzone w rejestrze PESEL i rejestrach mieszkańców pkt 24a lit. c ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności.

17c.

W przypadku wyjazdu z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o którym mowa w art. 11 pozbawienie uprawnienia do legalnego pobytu na terytorium RP ust. 2, w ramach granic wewnętrznych Rzeczypospolitej Polskiej z państwami strefy Schengen, status UKR może zostać zmieniony na podstawie oświadczenia o wyjeździe z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres, o którym mowa w art. 11 pozbawienie uprawnienia do legalnego pobytu na terytorium RP ust. 2, złożonego przez osobę, której nadano ten status, lub osobę ją reprezentującą.

17d.

Oświadczenie, o którym mowa w ust. 17c, zawiera imię, nazwisko, numer PESEL osoby, która posiada status UKR, oraz wskazanie kraju wyjazdu, rodzaj wyjazdu, deklarowaną datę tego wyjazdu oraz oświadczenie, o którym mowa w art. 4 uznanie pobytu za legalny na podstawie wniosku; nadanie numeru PESEL ust. 4 pkt 21. Kraj wyjazdu i data wyjazdu rejestrowane są w rejestrze PESEL jako wyjazd na pobyt stały lub czasowy na okres powyżej 6 miesięcy.

17e.

Przepis ust. 17c stosuje się odpowiednio do wyjazdu z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez granice zewnętrzne strefy Schengen. W takim przypadku Komendant Główny Straży Granicznej zapewnia możliwość weryfikacji daty wyjazdu z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

17f.

Osobom, którym zmieniono status UKR, w wyniku czynności, o których mowa w ust. 17a lub 17e, na inny, status ten może zostać ponownie nadany w wyniku przybycia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa. Opuszczenie terytorium Ukrainy musi zostać udokumentowane lub zarejestrowane w rejestrze, o którym mowa w art. 3 rejestr obywateli Ukrainy przybyłych na terytorium RP w związku z działaniami wojennymi na terytorium Ukrainy ust. 3.

17g.

W przypadku, o którym mowa w ust. 17f, jeżeli ponowny wjazd nastąpił przez granice Rzeczypospolitej Polskiej będące zewnętrznymi granicami strefy Schengen, ponowne nadanie statusu UKR następuje automatycznie w wyniku przekazania informacji z rejestru, o którym mowa w art. 3 rejestr obywateli Ukrainy przybyłych na terytorium RP w związku z działaniami wojennymi na terytorium Ukrainy ust. 3, wraz ze wskazaniem daty wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

17h.

W przypadku, o którym mowa w ust. 17f, status UKR może zostać ponownie nadany na skutek ponownego złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 1. Danych obywatela Ukrainy nie wprowadza się ponownie do rejestru, o którym mowa w art. 6 rejestr obywateli Ukrainy, którym nadano numer PESEL ust. 1, z wyjątkiem odcisków palców, jeżeli nie pobrano ich przy nadaniu numeru PESEL, oraz fotografii, jeżeli wizerunek osoby uległ zmianie w sposób utrudniający ustalenie jej tożsamości. Datą ponownego nadania statusu UKR jest data ponownego wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

17i.

Rejestracji danych, o której mowa w ust. 17b, 17c, 17e i 17f, dokonuje dowolny organ wykonawczy gminy. Organem rejestrującym dane na podstawie ust. 17a i 17g, o którym mowa w art. 10 rejestracja danych w rejestrze PESEL ust. 6 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, jest Komendant Główny Straży Granicznej.

17j.

Informacja, o której mowa w ust. 17c, przekazywana jest do rejestru, o którym mowa w art. 3 rejestr obywateli Ukrainy przybyłych na terytorium RP w związku z działaniami wojennymi na terytorium Ukrainy ust. 3.

17k.

W przypadku ujawnienia, że obywatelowi państwa członkowskiego Unii Europejskiej został nadany numer PESEL, na podstawie ust. 1, lub że takiemu obywatelowi został nadany status UKR, na podstawie ust. 1a, status UKR jest zmieniany w trybie art. 11 sprawdzenia danych zawartych w rejestrze PESEL oraz w rejestrach mieszkańców ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności na status, o którym mowa w art. 8 dane gromadzone w rejestrze PESEL i rejestrach mieszkańców pkt 24a lit. a tej ustawy.

18.

Minister właściwy do spraw informatyzacji udostępni w Biuletynie Informacji Publicznej na swojej stronie podmiotowej:

wzór wniosku, o którym mowa w ust. 1;

1a)

wzór wniosku, o którym mowa w art. 9 profil zaufany dla osoby wnioskującej ust. 1a;

wzór wydruku, o którym mowa w art. 9 profil zaufany dla osoby wnioskującej ust. 3 pkt 2;

wzór oświadczenia, o którym mowa w ust. 17c.

19.

Wzory, o których mowa w ust. 18, są sporządzane w języku polskim i ukraińskim, a także mogą być sporządzone również w innych językach.

20.

Dane, o których mowa w art. 8 dane gromadzone w rejestrze PESEL i rejestrach mieszkańców pkt 1, 2, 3a–6, 9–11, 24, pkt 24a lit. d ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, minister właściwy do spraw informatyzacji przekazuje z rejestru PESEL do rejestru, o którym mowa w art. 3 rejestr obywateli Ukrainy przybyłych na terytorium RP w związku z działaniami wojennymi na terytorium Ukrainy ust. 3.
20. Dane, o których mowa w art. 8 dane gromadzone w rejestrze PESEL i rejestrach mieszkańców pkt 1, 2, 3a–6, 9–11, 24, pkt 24a lit. d i pkt 24b ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, minister właściwy do spraw informatyzacji przekazuje z rejestru PESEL do rejestru, o którym mowa w art. 3 rejestr obywateli Ukrainy przybyłych na terytorium RP w związku z działaniami wojennymi na terytorium Ukrainy ust. 3
(Art. 4 ust. 20 w nowym brzmieniu wchodzi w życie z dniem wdrożenia rozwiązań umożliwiających stosowanie przepisów ustawy – określonym przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych w komunikacie ogłoszonym w Monitorze Polskim.)

20a.

W okresie do dnia 30 września 2025 r. organ gminy może upoważnić, na piśmie utrwalonym w postaci papierowej lub elektronicznej, pracowników administracji publicznej lub jednostek organizacyjnych danej gminy, zgłoszonych przez ich pracodawców jako wolontariuszy do wykonywania czynności wynikających z art. 4 zadania określone w ustawie jako zdania zlecone gminy niniejszej ustawy i art. 10 rejestracja danych w rejestrze PESEL ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności. Upoważnienie wydaje się na czas określony, nieprzekraczający terminu wskazanego w zdaniu pierwszym.

20b.

W przypadku zmiany danych, o których mowa w art. 8 dane gromadzone w rejestrze PESEL i rejestrach mieszkańców pkt 1, 9, 11 lub 24 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, obywatel Ukrainy jest zobowiązany dokonać zgłoszenia zmiany tych danych w dowolnym organie gminy.
20c. Minister właściwy do spraw informatyzacji przekazuje z rejestru PESEL do rejestru, o którym mowa w art. 3 rejestr obywateli Ukrainy przybyłych na terytorium RP w związku z działaniami wojennymi na terytorium Ukrainy ust. 3, informację o zmianie danych lub usunięciu niezgodności w danych, o których mowa w art. 8 dane gromadzone w rejestrze PESEL i rejestrach mieszkańców pkt 1, 4–6, 9–11, 24, 24a lit. d i pkt 24b ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności.
(Art.4 ust. 20c wchodzi w życie z dniem wdrożenia rozwiązań umożliwiających stosowanie przepisów ustawy – określonym przez ministra właściwego do spraw informatyzacji w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych w komunikacie ogłoszonym w Monitorze Polskim.)

21.

W sprawach dotyczących numeru PESEL nieuregulowanych ustawą stosuje się przepisy ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności.

22.

Zadania, o których mowa w ust. 1–21, są zadaniami zleconymi z zakresu administracji rządowej.

Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa

Dz.U.2025.0.337 t.j. - Ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa

Art. 4. Ukraina

Uznanie pobytu za legalny na podstawie wniosku; nadanie numeru PESEL