Wykonywanie działalności ubezpieczeniowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez zakład ubezpieczeń z państwa członkowskiego Unii Europejskiej podlega nadzorowi organu nadzoru.
Rezydent, w rozumieniu przepisów prawa dewizowego, może zawrzeć umowę ubezpieczenia wyłącznie z zakładem ubezpieczeń posiadającym zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2.
Nierezydent, w rozumieniu przepisów prawa dewizowego, podejmujący działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, może ubezpieczyć ryzyka związane z tą działalnością wyłącznie w zakładzie ubezpieczeń, o którym mowa w ust. 1.
3.
Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, przypadki dopuszczalności zawierania umów ubezpieczenia z innym zakładem ubezpieczeń niż zakład ubezpieczeń, o którym mowa w ust. 1, uwzględniając warunki zawarcia umowy ubezpieczenia za granicą oraz procedurę uprawniającą do zawarcia takiej umowy.
Podmiot, który nabył albo objął akcje lub prawa z akcji zakładu ubezpieczeń w ilości zapewniającej przekroczenie 10 % głosów na walnym zgromadzeniu, jest obowiązany powiadomić o tym organ nadzoru w terminie 7 dni od dnia nabycia albo objęcia.
2.
Podmiot zamierzający nabyć bezpośrednio lub pośrednio akcje lub prawa z akcji albo objąć akcje lub prawa z akcji zakładu ubezpieczeń zapewniające przekroczenie odpowiednio 25 %, 50 %, 75 % głosów na walnym zgromadzeniu jest obowiązany każdorazowo uzyskać, wydaną w drodze decyzji, zgodę organu nadzoru na nabycie albo objęcie.
3.
Organ nadzoru odmawia wyrażenia zgody, o której mowa w ust. 2, jeżeli:
1)
podmiot, zamierzający nabyć albo objąć akcje lub prawa z akcji zakładu ubezpieczeń, nie daje rękojmi prowadzenia spraw zakładu ubezpieczeń w sposób należycie zabezpieczający interesy ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia;
2)
środki przeznaczone na nabycie albo objęcie akcji lub praw z akcji pochodzą z kredytu lub pożyczki albo są w inny sposób obciążone;
3)
nabycie albo objęcie akcji lub praw z akcji zakładu ubezpieczeń przez określony podmiot zagraża obronności, bezpieczeństwu państwa lub bezpieczeństwu i porządkowi publicznemu;
4)
wpłaty na akcje pochodzą z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł;
5)
nabycie albo objęcie akcji lub praw z akcji zakładu ubezpieczeń przez określony podmiot stoi w sprzeczności z planami restrukturyzacji sektora lub jego części.
4.
Decyzja organu nadzoru, o której mowa w ust. 2, zawiera:
1)
oznaczenie ilości nabywanych albo obejmowanych akcji lub praw z akcji;
2)
oznaczenie wartości nominalnej nabywanych albo obejmowanych akcji lub praw z akcji;
3)
procentowe oznaczenie liczby głosów, jakie będą przysługiwały nabywcy albo obejmującemu akcje lub prawa z akcji na walnym zgromadzeniu;
4)
oznaczenie rodzaju kodu i emisji nabywanych albo obejmowanych akcji lub praw z akcji.
5.
Organ nadzoru jest obowiązany wydać decyzję w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku o wyrażenie zgody, o której mowa w ust. 2.
6.
Nabycie albo objęcie akcji lub praw z akcji zakładu ubezpieczeń przez podmiot zależny uważa się za nabycie albo objęcie przez podmiot dominujący.
7.
Przepisu ust. 6 nie stosuje się, gdy podmiotem dominującym jest Skarb Państwa.
8.
Nie można wykonywać prawa głosu z akcji nabytych albo objętych z naruszeniem ust. 2.
9.
Wykonywanie prawa głosu z akcji nabytych albo objętych z naruszeniem ust. 1 i 2 jest bezskuteczne.
10.
Zakład ubezpieczeń nie może nabywać albo obejmować akcji w podmiocie dominującym.
11.
Przepisy ust. 1-10 nie naruszają przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych oraz przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.
12.
Podmiot nabywający albo obejmujący akcje lub prawa z akcji zakładu ubezpieczeń, w trybie ust. 1-10, jest obowiązany poinformować zakład ubezpieczeń, którego nabycie albo objęcie dotyczy.
W przypadku gdy ryzyko umiejscowione jest na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, aktywa, o których mowa w art. 154aktywa, ust. 6, mogą być lokowane wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem ust. 2.
2.
Do uznania za środki stanowiące pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, aktywów znajdujących się poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, jest wymagane zezwolenie ogólne udzielone przez ministra właściwego do spraw instytucji finansowych.
3.
Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, w drodze rozporządzenia, może udzielić zezwolenia ogólnego na uznawanie za aktywa stanowiące pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych aktywów znajdujących się poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, uwzględniając konieczność zachowania bezpieczeństwa i rentowności aktywów.
Zakład ubezpieczeń przekazuje organowi nadzoru ogólne i szczególne warunki ubezpieczeń, w terminie 14 dni od dnia wprowadzenia ich do obrotu.
2.
W przypadku stwierdzenia, że dokumenty, o których mowa w art. 207uprawnienie do żądania od zakładu ubezpieczeń informacji i wyjaśnień, ust. 3, nie są zgodne z prawem, organ nadzoru w formie zalecenia może żądać od zakładu ubezpieczeń dokonania odpowiednich zmian.
Zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej wydane na podstawie ustawy, o której mowa w art. 256utrata mocy ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej, zachowują swoją ważność.
2.
W stosunku do zakładów ubezpieczeń, które uzyskały zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej na podstawie ustawy, o której mowa w art. 256utrata mocy ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej, a które przed upływem 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy nie rozpoczęły działalności ubezpieczeniowej, organ nadzoru może dokonać cofnięcia zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w zakresie grup ubezpieczeń, w których działalność ubezpieczeniowa nie została rozpoczęta.
Do wniosków o wydanie zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej lub na zmianę obszaru lub rzeczowego zakresu działania zakładu ubezpieczeń, złożonych na podstawie ustawy, o których mowa w art. 256utrata mocy ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej, co do których nie została wydana decyzja, stosuje się przepisy ustawy.
2.
Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, przekaże organowi nadzoru wnioski, o których mowa w ust. 1, wraz z dołączonymi do nich dokumentami.
Z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej:
1)
główne oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń z państw członkowskich Unii Europejskiej, które przed tym dniem uzyskały zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, stają się oddziałami w rozumieniu art. 2objaśnienie pojęć ustawowych pkt 6;
2)
wygasają zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej przez główne oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń, o których mowa w pkt 1;
3)
kaucja, wraz z odsetkami, złożona przez zagraniczny zakład ubezpieczeń, o którym mowa w pkt 1, podlega zwrotowi.
2.
Od dnia uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej do oddziałów zagranicznych zakładów ubezpieczeń, o których mowa w ust. 1 pkt 1, zastosowanie mają przepisy rozdziału 7 ustawy.
3.
Organ nadzoru państwa właściwego ze względu na siedzibę zagranicznego zakładu ubezpieczeń, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, w terminie 3 miesięcy od dnia uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej przekazuje organowi nadzoru informacje określone w art. 132inny niż przez oddział sposób wykonywania działalności przez zagraniczny zakład ubezpieczeń i art. 133obowiązki zagranicznego zakładu ubezpieczeń wykonującego działalność w inny sposób niż przez oddział. Organ nadzoru, w terminie 2 miesięcy od dnia otrzymania informacji, może wskazać warunki, o których mowa w art. 131wykonywanie działalności zagranicznego zakładu ubezpieczeń na terytorium RP przez oddział ust. 1 pkt 2.
4.
Oddziały, o których mowa w ust. 1, do czasu uzyskania od organu nadzoru informacji o warunkach, o których mowa w art. 131ust . 1 pkt 2, bądź upływu terminu 2 miesięcy na przekazanie tej informacji, mogą wykonywać działalność ubezpieczeniową w zakresie określonym w zezwoleniu na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez główny oddział zagranicznego zakładu ubezpieczeń.
5.
W przypadku nieprzekazania organowi nadzoru informacji, o których mowa w art. 132inny niż przez oddział sposób wykonywania działalności przez zagraniczny zakład ubezpieczeń i art. 133obowiązki zagranicznego zakładu ubezpieczeń wykonującego działalność w inny sposób niż przez oddział, zgodnie z ust. 3, organ nadzoru może zakazać wykonywania, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, działalności ubezpieczeniowej przez zagraniczny zakład ubezpieczeń, o którym mowa w ust. 1 pkt 1.
Zakłady ubezpieczeń, które posiadają zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w zakresie działu II grupa 10 załącznika do ustawy, z wyjątkiem ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźnika, są obowiązane do ustanowienia reprezentantów do spraw roszczeń, o których mowa w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej.
2.
W przypadku niedopełnienia przez zakład ubezpieczeń obowiązku, o którym mowa w ust. 1, organ nadzoru cofa zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w zakresie działu II grupa 10, z wyjątkiem ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźnika.
Zakłady ubezpieczeń, które w dniu wejścia w życie ustawy nie spełniają wymagań, o których mowa w art. 6wykonywanie działalności ubezpieczeniowej ust. 3, są obowiązane dostosować do tych wymagań nazwę lub firmę, w terminie 18 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.
2.
Treść umów ubezpieczenia, o których mowa w dziale I załącznika do ustawy, która w dniu wejścia w życie ustawy nie spełnia wymagań, o których mowa w art. 13elementy umowy ubezpieczenia, powinna być dostosowana do tych wymagań w terminie 18 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Przepis art. 13elementy umowy ubezpieczenia stosuje się do umów zawartych po dniu wejścia w życie ustawy. W terminie 18 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy do umów zawartych przed tą datą stosuje się przepisy dotychczasowe.
2a.
Do umów ubezpieczenia, o których mowa w dziale I załącznika do ustawy, zawartych przed dniem 1 stycznia 1992 r. nie stosuje się art. 13elementy umowy ubezpieczenia, z wyłączeniem obowiązków określonych w art. 13elementy umowy ubezpieczenia ust. 2.
3.
Zakłady ubezpieczeń wykonujące działalność ubezpieczeniową w formie towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, które w dniu wejścia w życie ustawy nie spełniają wymagań, o których mowa w rozdziale 4, są obowiązane dostosować się do tych wymagań w terminie 18 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.
4.
Towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych uznane za małe na mocy dotychczas obowiązujących przepisów uważa się za małe towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych w rozumieniu art. 43małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych, ,jeżeli spełniają warunki określone w art. 43małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych ust. 2.
5.
Do towarzystw ubezpieczeń wzajemnych uznanych na mocy dotychczasowych przepisów za małe, które w dniu wejścia w życie ustawy nie spełniają wymogów określonych w art. 43małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych ust. 2, stosuje się odpowiednio przepisy art. 43małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych ust. 6-8.
Zakłady ubezpieczeń, które w dniu wejścia w życie ustawy nie spełniają wymagań, o których mowa w art. 156zarządzanie funduszami kapitałowymi, są obowiązane dostosować się do tych wymagań w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.
Do spraw rozpoczętych przed dniem wejścia w życie ustawy i niezakończonych stosuje się przepisy ustawy, o ile nie są one mniej korzystne dla ubezpieczającego, ubezpieczonego, uposażonego lub uprawnionego z umowy ubezpieczenia.
Z dniem wejścia w życie ustawy zawarte dotychczas umowy ubezpieczenia na życie jeżeli są związane z ubezpieczeniowym funduszem inwestycyjnym, przekształcają się z mocy prawa w umowy ubezpieczenia z działu I grupa 3 załącznika do ustawy.
Zarząd komisaryczny ustanowiony na mocy dotychczas obowiązujących przepisów wykonuje swoje zadania do upływu terminu określonego w decyzji o jego ustanowieniu, z zastrzeżeniem ust. 2.
2.
Z dniem ustanowienia przez organ nadzoru zarządu komisarycznego zgodnie z przepisami ustawy, zarząd komisaryczny ustanowiony na mocy dotychczas obowiązujących przepisów wygasa.
Do osób będących członkami zarządu krajowego zakładu ubezpieczeń oraz do dyrektora głównego oddziału i jego zastępcy powołanych na podstawie zezwoleń wydanych przez Ministra Finansów, zgodnie z przepisami ustawy, o której mowa w art. 256utrata mocy ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej, przepisy odpowiednio art. 27zarząd krajowego zakładu ubezpieczeń ust. 3 oraz art. 106główny oddział jako podmiot praw i obowiązków, wymogi wobec dyrektora i jego zastępcy ust. 4 stosuje się po upływie 2 lat od dnia wejścia w życie ustawy.
2.
Do osób będących członkami zarządu i rady nadzorczej krajowego zakładu ubezpieczeń oraz do dyrektora głównego oddziału i jego zastępcy, powołanych na podstawie zezwoleń wydanych przez Ministra Finansów, zgodnie z przepisami ustawy, o której mowa w art. 256utrata mocy ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej, przepisy odpowiednio art. 27zarząd krajowego zakładu ubezpieczeń ust. 1, 2, 4-9, art. 28wymogi wobec członka rady nadzorczej, art. 106główny oddział jako podmiot praw i obowiązków, wymogi wobec dyrektora i jego zastępcy ust. 3 i 5 oraz art. 110zgoda na powołanie dyrektora i zastępcy głównego oddziału stosuje się po upływie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.
Z dniem wejścia w życie ustawy Polska Izba Ubezpieczeń utworzona na podstawie przepisów ustawy, o której mowa w art. 256utrata mocy ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej, staje się Polską Izbą Ubezpieczeń w rozumieniu ustawy.
Osoby, które zdały egzamin przed Komisją dla Aktuariuszy przed dniem wejścia w życie ustawy oraz spełniają warunki określone w art. 161wpis do rejestru aktuariuszy, ust. 1 pkt 1 i 4-6, zostają z dniem wejścia w życie ustawy wpisane do rejestru aktuariuszy.
2.
Osoby, które zostały wpisane na listę aktuariuszy przed dniem wejścia w życie ustawy, podlegają z urzędu wpisowi do rejestru aktuariuszy.
Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 37 ust. 3, art. 37cdecyzja organu nadzoru o wyłączeniu niektórych podmiotów z nadzoru dodatkowego, art. 37e ust. 6, art. 37i ust. 5, art. 37 ł ust. 3, art. 46 ust. 1, art. 46a ust. 2, art. 53 ust. 2, art. 63 ust. 9, art. 82 ust. 12, art. 82c ust. 4a i art. 84 ust. 4 ustawy, o której mowa w art. 256utrata mocy ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej, zachowują moc do czasu wydania nowych przepisów wykonawczych na podstawie:
1)
art. 9wymogi wobec osób wykonujących czynności agencyjne ust. 2, art. 28zezwolenie na wykonywanie działalności ust. 6 i art. 36Komisja Egzaminacyjna dla Brokerów Ubezpieczeniowych ust. 6 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym;
2)
art. 13uchylony ust. 3 i ust. 5, art. 14finansowanie kosztów nadzoru ust. 3 i art. 22uchylony ust. 3 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz Rzeczniku Ubezpieczonych;
3)
art. 117dochody Funduszu ust. 5 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych;
4)
art. 147rozporządzenie w sprawie sposobu wyliczenia wysokości marginesu wypłacalności oraz minimalnej wysokości kapitału gwarancyjnego , art. 166rozporządzenie w sprawie Komisji dla Aktuariuszy i opłat egzaminacyjnych ust. 1 i ust. 3, art. 169przedstawianie sprawozdań finansowych i statystycznych organowi nadzoru ust. 2, art. 238rezydent, nierezydent ust. 3 oraz art. 240aktywa ust. 3 niniejszej ustawy.
Do dnia uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej stosuje się art 237-241.
2.
Od dnia uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej stosuje się art. 2objaśnienie pojęć ustawowych pkt 2, 3 i 10, art. 11nadzór nad zakładem ubezpieczeń z siedzibą w państwie trzecim, art. 14zakaz łączenia ubezpieczeń i wykonywania podobnej działalności przez pracowników zakładu ubezpieczeń, art. 35obowiązek powiadomienia o zamiarze nabycia albo objęcia akcji lub praw z akcji , art. 36obowiązek powiadomienia organu nadzoru o zamiarze zbycia akcji lub prawa z akcji krajowego zakładu ubezpieczeń, art. 92wniosek o zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej ust. 3 pkt 22, art. 98negatywne przesłanki wydania zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej ust. 2, art. 101cofnięcie zezwolenia ust. 3, art. 107wniosek o zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej przez główny oddział na terytorium RP ust. 3 pkt 18, art. 109wniosek zagranicznego zakładu ubezpieczeń o przyznanie uprawnień, art. 114negatywne przesłanki wydania zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej przez zagraniczny zakład ubezpieczeń ust. 2, art. 118zatwierdzenie umowy o przeniesienie portfela ubezpieczeń ust. 3–5, art. 119cofnięcie zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej przez zagraniczny zakład ubezpieczeń ust. 4, art. 120powiadomienie o cofnięciu zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej przez zagraniczny zakład ubezpieczeń, przepisy rozdziału 7, art. 154aktywa ust. 10–13, art. 161wpis do rejestru aktuariuszy ust. 7, art. 175współpraca organów nadzoru państw członkowskich UE, art. 187plan przywrócenia prawidłowych stosunków finansowych w zakresie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych ust. 5, 6 i 9, art. 194czynności organu nadzoru w przypadku zarządzenia likwidacji przymusowej ust. 1 pkt 2 i 3 oraz ust. 2, art. 195zakres umocowania likwidatora, art. 196wpis informacji o likwidacji zakładu ubezpieczeń do do rejestrów państw UE, art. 201likwidacja zakładu ubezpieczeń a zaspokojenie zobowiązań z umów koasekuracji , art. 204porozumienie o współpracy w sprawowaniu dodatkowego nadzoru nad zakładami ubezpieczeń z ubezpieczeniowej grupy kapitałowej, art. 205uczestnictwo organu państwa członkowskiego UE w kontroli prowadzonej przez organ nadzoru, art. 213obowiązki informacyjne organu nadzoru wobec Komisji Europejskiej i organów nadzoru innych państw UE, art. 214informacje przekazywane Komisji Europejskiej przez organ nadzoru i art. 244reprezentanci do spraw roszczeń.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2004 r., z wyjątkiem art. 189zarząd komisaryczny oraz art. 249wygaśnięcie zarządu komisarycznego ustanowionego na mocy wcześniejszych przepisów, które wchodzą w życie z dniem ogłoszenia.
