Rozdział 8. Tryb przeprowadzania oraz ustalania i ogłaszania wyników referendum - Ustawa o referendum lokalnym

Art. 49. Terytorialne i obwodowe komisje do spraw referendum

1.

Referendum przeprowadzają i ustalają jego wynik powołane w tym celu właściwe terytorialne (wojewódzka, powiatowa i gminna) komisje do spraw referendum i obwodowe komisje do spraw referendum, zwane dalej "terytorialnymi komisjami" i "obwodowymi komisjami".

2.

Terytorialną komisję powołuje, najpóźniej na 25 dni przed dniem referendum:

1)

komisarz wyborczy - w przypadku referendum w sprawie odwołania organu jednostki samorządu terytorialnego przed upływem kadencji;

2)

organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego - w pozostałych sprawach.

3.

(uchylony)

4.

Obwodowe komisje powołuje, najpóźniej na 21 dni przed dniem referendum:

1)

komisarz wyborczy - w przypadku referendum w sprawie odwołania organu jednostki samorządu terytorialnego przed upływem kadencji;

2)

terytorialna komisja - w pozostałych sprawach.

5.

Komisje terytorialne i obwodowe posługują się własną pieczęcią, której wzór ustanawia Państwowa Komisja Wyborcza.

6.

Do zasad działalności terytorialnych komisji i obwodowych komisji stosuje się odpowiednio przepisy ustawy, o której mowa w art. 1 zakres regulacji ustawy ust. 2, dotyczące terytorialnych i obwodowych komisji wyborczych.

Art. 50. Skład terytorialnej i obwodowych komisji do przeprowadzenia referendum w sprawie odwołania organu jednostki samorządu terytorialnego

1.

Komisarz wyborczy powołuje w skład terytorialnej i obwodowych komisji do przeprowadzenia referendum w sprawie odwołania organu jednostki samorządu terytorialnego, w równej liczbie, osoby pisemnie wskazane przez organ wykonawczy tej jednostki oraz inicjatora referendum. W skład komisji nie mogą wchodzić radni, osoby wchodzące w skład albo pełniące funkcję organu wykonawczego danej jednostki samorządu terytorialnego, a także inicjator referendum oraz jego pełnomocnik.

2.

W skład terytorialnej komisji wchodzi od 6 do 16 osób; w skład obwodowej komisji wchodzi od 6 do 10 osób.

3.

Komisje, o których mowa w ust. 1, na swoich pierwszych posiedzeniach wybierają ze swojego składu przewodniczącego i jego zastępcę. Składy komisji podaje się niezwłocznie do publicznej wiadomości przy odpowiednim zastosowaniu art. 13 informacja o zamierzonym referendum, ust. 1.

4.

Zmiany i uzupełnienia w składach komisji następują w szczególnie uzasadnionych sytuacjach, a zwłaszcza na skutek zrzeczenia się członkostwa lub śmierci członka komisji, na zasadach i w trybie określonych w przepisach o ich powołaniu.

Art. 51. Mąż zaufania

Organ wykonawczy danej jednostki samorządu terytorialnego oraz inicjator referendum mogą wyznaczyć do terytorialnej komisji i każdej obwodowej komisji po jednym mężu zaufania, który ma prawo być obecny przy wszystkich czynnościach wykonywanych przez te komisje oraz wnosić do protokołów wyników głosowania i wyników referendum uwagi z wymienieniem konkretnych zarzutów.

Art. 52. Zarządzenie druku kart do głosowania i ich dostarczenie do obwodowych komisji

1.

Terytorialna komisja zarządza wydrukowanie potrzebnej liczby kart do głosowania i zapewnia dostarczenie ich do obwodowych komisji, z zastrzeżeniem ust. 2.

2.

W referendum w sprawie odwołania organu jednostki samorządu terytorialnego komisarz wyborczy zarządza druk kart do głosowania oraz określa sposób dostarczania ich do obwodowych komisji.

Art. 53. Karta do głosowania

1.

Karta do głosowania zawiera:

1)

oznaczenie referendum, nazwę organu, który postanowił o przeprowadzeniu referendum, datę referendum;

2)

pytanie lub pytania albo warianty rozwiązania sprawy będącej przedmiotem referendum; jeżeli referendum polega na udzieleniu odpowiedzi na postawione pytania, na karcie do głosowania zamieszcza się również wyrazy: "tak" i "nie" z kratkami z lewej strony przeznaczonymi na postawienie znaku przy odpowiedzi, którą wybrał głosujący, a gdy referendum polega na dokonaniu wyboru pomiędzy zaproponowanymi wariantami, przy każdym z wariantów umieszcza się po lewej stronie numer wariantu i kratkę przeznaczoną na postawienie znaku przy wariancie, za którym głosujący się opowiada;

3)

pouczenie o sposobie głosowania.

2.

W razie poddania pod referendum więcej niż jednej sprawy, na karcie do głosowania zamieszcza się kolejno wszystkie postawione pytania lub warianty, z zachowaniem wymagań określonych w ust. 1 pkt 2.

3.

Karta do głosowania może być zadrukowana tylko po jednej stronie.

4.

Na karcie do głosowania drukuje się odcisk pieczęci organu właściwego do podjęcia decyzji o przeprowadzeniu referendum.

5.

Wydając kartę do głosowania, obwodowa komisja opatruje ją własną pieczęcią.

Art. 54. Obwody głosowania

1.

Głosowanie w referendum przeprowadza się w stałych i odrębnych obwodach głosowania, o których mowa w art. 12 tworzenie stałych i odrębnych obwodów glosowania § 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy.

2.

Do tworzenia odrębnych obwodów głosowania nie stosuje się przepisów art. 12 tworzenie stałych i odrębnych obwodów glosowania § 7 i 9 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy.

Art. 55. Warunki ważności referendum

1.

Referendum jest ważne, jeżeli wzięło w nim udział co najmniej 30 % uprawnionych do głosowania, z zastrzeżeniem ust. 2.

2.

Referendum w sprawie odwołania organu jednostki samorządu terytorialnego pochodzącego z wyborów bezpośrednich jest ważne w przypadku, gdy udział w nim wzięło nie mniej niż 3/5 liczby biorących udział w wyborze odwoływanego organu.

Art. 56. Rozstrzygający wynik referendum

1.

Wynik referendum jest rozstrzygający, jeżeli za jednym z rozwiązań w sprawie poddanej pod referendum oddano więcej niż połowę ważnych głosów.

2.

Wynik referendum gminnego w sprawie samoopodatkowania się mieszkańców na cele publiczne jest rozstrzygający, jeżeli za samoopodatkowaniem oddano co najmniej 2/3 ważnych głosów.

Orzeczenia: 1

Art. 57. Nieważność głosu

1.

Głos jest nieważny, jeżeli na karcie do głosowania, w odniesieniu do poszczególnego pytania lub wariantu, nie zaznaczono żadnej odpowiedzi lub nie dokonano wyboru żadnego wariantu.

2.

Głos jest nieważny w odniesieniu do poszczególnego pytania lub wariantu, jeżeli na karcie do głosowania zaznaczono więcej niż jedną odpowiedź na dane pytanie lub dokonano wyboru więcej niż jednego wariantu.

Art. 58. Karty do głosowania inne niż urzędowo ustalone i karty do głosowania z dopiskami lub przedarte

1.

Nieważne są karty do głosowania inne niż urzędowo ustalone lub nie opatrzone pieczęcią obwodowej komisji.

2.

Dopisanie na karcie do głosowania dodatkowych uwag lub innych dopisków poza kratką nie wpływa na ważność głosu.

3.

Kart do głosowania przedartych całkowicie na dwie lub więcej części nie bierze się pod uwagę przy obliczaniu wyników głosowania.

Art. 59. Protokół wyników głosowania w obwodzie

1.

Po zakończeniu głosowania obwodowa komisja sporządza w trzech egzemplarzach protokół wyników głosowania w obwodzie, zawierający liczbę:

1)

osób uprawnionych do głosowania;

2)

osób, którym wydano karty do głosowania;

3)

kart wyjętych z urny;

4)

kart nieważnych;

5)

kart ważnych, czyli liczbę osób, które wzięły udział w głosowaniu;

6)

głosów nieważnych;

7)

głosów ważnych;

8)

głosów ważnych oddanych na poszczególne odpowiedzi na postawione pytanie lub za wyborem określonego wariantu.

2.

W razie poddania pod referendum więcej niż jednej sprawy liczby, o których mowa w ust. 1 pkt 6-8, komisja podaje w protokole oddzielnie dla każdego pytania lub wariantu.

3.

Protokół podpisują i każdą ze stron parafują wszystkie osoby wchodzące w skład komisji, obecne przy jego sporządzeniu. Protokół opatruje się pieczęcią komisji.

4.

Członkom komisji i mężom zaufania przysługuje prawo wniesienia do protokołu głosowania uwag z wymienieniem konkretnych zarzutów.

5.

Po sporządzeniu protokołu obwodowa komisja podaje niezwłocznie do publicznej wiadomości wyniki głosowania poprzez wywieszenie w swojej siedzibie, w miejscu łatwo dostępnym dla obywateli, jednego z egzemplarzy protokołu głosowania w obwodzie.

6.

Przewodniczący obwodowej komisji niezwłocznie przesyła do terytorialnej komisji (w referendum wojewódzkim - do komisji powiatowej, o której mowa w art. 62 komisje powiatowe, protokół zbiorczych wyników głosowania na obszarze powiatu) w zapieczętowanej kopercie jeden egzemplarz protokołu głosowania w obwodzie.

Art. 60. Przekazanie w depozyt dokumentów z głosowania

Po wykonaniu czynności wymienionych w art. 59 protokół wyników głosowania w obwodzie, ust. 5 i 6 przewodniczący obwodowej komisji niezwłocznie przekazuje w depozyt wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta) dokumenty z głosowania w zapieczętowanych pakietach wraz z pieczęcią komisji.

Art. 61. Protokół wyniku referendum komisji terytorialnej

1.

Niezwłocznie po otrzymaniu protokołów głosowania od wszystkich obwodowych komisji terytorialna komisja sporządza w czterech egzemplarzach protokół wyniku referendum, który zawiera:

1)

łączne dane liczbowe, wymienione w art. 59 protokół wyników głosowania w obwodzie, ust. 1, z obszaru całej jednostki samorządu terytorialnego;

2)

wynik referendum.

2.

Przepisy art. 59 protokół wyników głosowania w obwodzie, ust. 2-5 stosuje się odpowiednio.

3.

Po wykonaniu czynności, o których mowa w ust. 1, terytorialna komisja przekazuje właściwemu przewodniczącemu zarządu jednostki samorządu terytorialnego, a w gminie wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta), dokumenty komisji wraz z pieczęcią.

Art. 62. Komisje powiatowe, protokół zbiorczych wyników głosowania na obszarze powiatu

1.

W celu przeprowadzenia referendum wojewódzkiego organy, o których mowa w art. 49 terytorialne i obwodowe komisje do spraw referendum ust. 2, w zakresie swojej właściwości miejscowej powołują komisje powiatowe działające jako organy pomocnicze dla ustalania zbiorczych wyników głosowania z obwodów znajdujących się na obszarze powiatów. Przepisy art. 50 skład terytorialnej i obwodowych komisji do przeprowadzenia referendum w sprawie odwołania organu jednostki samorządu terytorialnego i art. 51 mąż zaufania stosuje się odpowiednio, z tym że w skład komisji powiatowej wchodzi od 6 do 10 osób.

2.

Komisja powiatowa niezwłocznie po otrzymaniu protokołów głosowania od wszystkich obwodowych komisji z obszaru powiatu sporządza protokół zbiorczych wyników głosowania na obszarze powiatu, który zawiera:

1)

łączne dane liczbowe, wymienione w art. 59 protokół wyników głosowania w obwodzie, ust. 1, z obszaru powiatu;

2)

wynik referendum.

3.

Do działania komisji powiatowych, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy art. 59 protokół wyników głosowania w obwodzie, ust. 2-5 i art. 61 protokół wyniku referendum komisji terytorialnej, ust. 3.

Art. 63. Podanie do publicznej wiadomości i publikacja wyników głosowania i wyników referendum

1.

Niezwłocznie po sporządzeniu protokołu wyniku referendum terytorialna komisja podaje do publicznej wiadomości wyniki głosowania i wynik referendum poprzez wywieszenie w swojej siedzibie jednego z egzemplarzy tego protokołu.

2.

Wojewoda niezwłocznie ogłasza w wojewódzkim dzienniku urzędowym protokół wyniku referendum otrzymany od terytorialnej komisji.

3.

Jeżeli referendum zostało zarządzone przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, jeden egzemplarz protokołu wyniku referendum wraz z protokołami terytorialnej komisji i obwodowych komisji terytorialna komisja niezwłocznie przekazuje właściwemu wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta), staroście albo marszałkowi województwa.

4.

Jeżeli referendum dotyczyło odwołania organu jednostki samorządu terytorialnego przed upływem kadencji, terytorialna komisja niezwłocznie przesyła protokół wyniku referendum wraz z protokołami obwodowych komisji właściwemu komisarzowi wyborczemu.

5.

W przypadku referendum, o którym mowa w ust. 4, jeden egzemplarz protokołu terytorialna komisja przesyła niezwłocznie także wojewodzie.

Art. 64. Wzory urzędowych formularzy protokołów wyników głosowania i wyniku referendum

Wzory urzędowych formularzy protokołów, o których mowa w art. 59 protokół wyników głosowania w obwodzie, art. 61 protokół wyniku referendum komisji terytorialnej i art. 62 komisje powiatowe, protokół zbiorczych wyników głosowania na obszarze powiatu, sporządzanych przez terytorialne i obwodowe komisje ustala Państwowa Komisja Wyborcza.

Art. 65. Referendum zakończone wynikiem rozstrzygającym w sprawie poddanej pod referendum

Jeżeli referendum zakończy się wynikiem rozstrzygającym w sprawie poddanej pod referendum, właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego niezwłocznie podejmie czynności w celu jej realizacji.

Orzeczenia: 3

Art. 66. Podmioty uprawnione i tryb zgłoszenia protestu

1.

W terminie 7 dni od dnia podania wyników referendum do wiadomości publicznej w sposób, o którym mowa w art. 63 podanie do publicznej wiadomości i publikacja wyników głosowania i wyników referendum, ust. 2, każdy uprawniony do wzięcia w nim udziału mieszkaniec danej jednostki samorządu terytorialnego może wnieść protest, jeżeli dopuszczono się naruszenia przepisów ustawy, a naruszenie to mogło wywrzeć istotny wpływ na wynik referendum.

2.

Do wnoszenia i rozpoznawania protestów oraz skutków ich uwzględnienia stosuje się odpowiednio przepisy art 59-61, art. 63 podanie do publicznej wiadomości i publikacja wyników głosowania i wyników referendum, ust. 1 i 2 oraz art. 64 wzory urzędowych formularzy protokołów wyników głosowania i wyniku referendum, ustawy, o której mowa w art. 1 zakres regulacji ustawy ust. 2, z zastrzeżeniem ust. 3.

3.

Sąd okręgowy rozpatruje protest w ciągu 14 dni od dnia zgłoszenia protestu z udziałem wnoszącego protest i przedstawiciela właściwej terytorialnej komisji, a jeżeli protest dotyczy referendum w sprawie odwołania organu jednostki samorządu terytorialnego - również z udziałem komisarza wyborczego.

Orzeczenia: 1

Art. 67. Wyniki referendum rozstrzygające o odwołaniu organu stanowiącego powiatu, samorządu województwa lub o odwołaniu organów gminy

1.

Ogłoszenie, w trybie art. 63 podanie do publicznej wiadomości i publikacja wyników głosowania i wyników referendum, ust. 2, wyników referendum rozstrzygających o odwołaniu organu stanowiącego powiatu lub samorządu województwa oznacza zakończenie działalności tego organu stanowiącego i z mocy prawa - organu wykonawczego.

2.

Ogłoszenie, w trybie art. 63 podanie do publicznej wiadomości i publikacja wyników głosowania i wyników referendum, ust. 2, wyników referendum przeprowadzonego na wniosek mieszkańców, rozstrzygających o odwołaniu organów gminy przed upływem kadencji, oznacza zakończenie działalności tych organów.

3.

Jeżeli w ważnym referendum o odwołanie wójta (burmistrza, prezydenta miasta), przeprowadzonym na wniosek rady gminy z innej przyczyny niż nieudzielenie absolutorium, przeciwko odwołaniu wójta (burmistrza, prezydenta miasta) oddano więcej niż połowę ważnych głosów, działalność rady gminy ulega zakończeniu z mocy prawa.

4.

W przypadkach, o których mowa w ust. 1-3, Prezes Rady Ministrów niezwłocznie wyznacza osobę, która pełni funkcje organów jednostki samorządu terytorialnego do czasu wyboru nowych organów jednostki samorządu terytorialnego, oraz zarządza, z zastrzeżeniem ust. 5, wybory przedterminowe.

5.

W przypadku wniesienia protestu przeciwko ważności referendum do czasu rozstrzygnięcia sprawy w trybie art. 66 podmioty uprawnione i tryb zgłoszenia protestu, nie zarządza się wyborów przedterminowych.

Dz.U.2023.0.1317 t.j. - Ustawa z dnia 15 września 2000 r. o referendum lokalnym