• Ustawa o usługach płatnic...
  29.03.2024

Ustawa o usługach płatniczych

Stan prawny aktualny na dzień: 29.03.2024

Dz.U.2024.0.30 t.j. - Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych

Obserwuj akt

DZIAŁ III. Prawa i obowiązki w zakresie dostarczania usług płatniczych i korzystania z nich

Rozdział 1. Przepisy ogólne

Dostawca i użytkownik niebędący konsumentem mogą uzgodnić, że przepisów art. 34 waluta płatności, art. 35 wypowiedzenie umowy ramowej–37, art. 40 uznanie transakcji płatniczej za autoryzowaną ust. 3 i 4, art. 45 ciężar udowodnienia autoryzacji transakcji płatniczej, art. 46 odpowiedzialność za nieautoryzowane transakcje płatnicze ust. 2–5, art. 47 uprawnienie do żądania zwrotu kwoty wykonanej autoryzowanej transakcji płatniczej, art. 48 zwrot kwoty autoryzowanej transakcji płatniczej, art. 51 odwołanie zlecenia płatniczego oraz art 144–146 nie stosuje się w całości lub w części oraz mogą uzgodnić inny niż określony w art. 44 powiadomienie o nieautoryzowanych, niewykonanych lub nienależycie wykonanych transakcjach płatniczych ust. 2 termin powiadomienia dostawcy o stwierdzonych nieautoryzowanych, niewykonanych lub nienależycie wykonanych transakcjach płatniczych.
Płatności są dokonywane w walucie uzgodnionej przez dostawcę i użytkownika.
Nieważne są postanowienia umowne zobowiązujące do stosowania zasad nałożonych przez organizację kartową dla transakcji płatniczych z użyciem kart płatniczych wydanych w ramach umowy z inną organizacją kartową.
1.
W przypadku powzięcia informacji, że użytkownik niebędący konsumentem w zakresie prowadzonej działalności dopuszcza się naruszenia przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 260/2012 z dnia 14 marca 2012 r. ustanawiającego wymogi techniczne i handlowe w odniesieniu do poleceń przelewu i poleceń zapłaty w euro oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 924/2009, KNF może:
1)
wezwać tego użytkownika do usunięcia naruszeń i przedstawienia informacji o sposobie usunięcia tych naruszeń w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania albo
2)
powiadomić o naruszeniach właściwe organy nadzorcze macierzystego państwa członkowskiego użytkownika – w przypadku użytkowników stale zamieszkujących lub mających siedzibę na terytorium państwa członkowskiego innego niż Rzeczpospolita Polska.
2.
W wezwaniu, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, KNF poucza użytkownika o wskazanych w ust. 3 możliwych skutkach nieusunięcia naruszeń lub braku odpowiedzi na wezwanie.
3.
W przypadku nieusunięcia naruszeń, o których mowa w ust. 1, lub w przypadku braku odpowiedzi na wezwanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, KNF może, w drodze decyzji, nałożyć na użytkownika karę pieniężną do wysokości 100 000 zł.
4.
Ustalając wysokość kary pieniężnej, o której mowa w ust. 3, KNF uwzględnia rodzaj i wagę naruszenia, rozmiar prowadzonej działalności oraz sytuację finansową użytkownika, który dopuścił się naruszenia.
1.
Użytkownik może wypowiedzieć umowę ramową w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, chyba że umowa ramowa przewiduje okres wypowiedzenia. Umowny okres wypowiedzenia nie może przekraczać 1 miesiąca.
2.
Dostawca może wypowiedzieć umowę ramową zawartą na czas nieokreślony z co najmniej dwumiesięcznym wypowiedzeniem; przepis art. 26 formy informacji dostarczanych użytkownikowi przez dostawcę ust. 1 stosuje się odpowiednio.
3.
Wypowiedzenie umowy ramowej nie może wiązać się z nałożeniem przez dostawcę na użytkownika opłat.
4.
Dostawca może pobrać od użytkownika opłatę za wypowiedzenie umowy ramowej, w przypadku gdy wypowiedzenie nastąpiło przed upływem 6 miesięcy od dnia jej zawarcia, a umowa ta przewiduje możliwość pobrania tej opłaty. Opłata pobrana od użytkownika z tego tytułu nie może przekraczać kosztów poniesionych przez dostawcę w związku z zawarciem umowy ramowej.
1.
Dostawca nie może pobierać od użytkownika opłat za dostarczenie informacji oraz zastosowanie środków ochronnych i naprawczych, o których mowa w przepisach niniejszego działu, z wyjątkiem opłat, o których mowa w art. 50 odmowa wykonania autoryzowanego zlecenia płatniczego, ust. 3 oraz art. 51 odwołanie zlecenia płatniczego, ust. 6.
2.
Wysokość opłat, o których mowa w art. 50 odmowa wykonania autoryzowanego zlecenia płatniczego ust. 3 i art. 51 odwołanie zlecenia płatniczego ust. 6, określa umowa użytkownika z dostawcą. Opłaty nie mogą przekraczać kosztów ponoszonych przez dostawcę w związku z powiadomieniem, o którym mowa w art. 50 odmowa wykonania autoryzowanego zlecenia płatniczego ust. 2, lub w związku z odwołaniem zlecenia przez użytkownika.
Opłaty z tytułu świadczenia usług płatniczych pobierane okresowo są należne dostawcy jedynie za okres obowiązywania umowy ramowej. Opłaty uiszczone z góry podlegają proporcjonalnemu zwrotowi.
1.
W przypadku transakcji płatniczych realizowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w obrocie z państwami członkowskimi innymi niż Rzeczpospolita Polska płatnik i odbiorca ponoszą opłaty określone w umowie zawartej przez każdego z nich ze swoim dostawcą, jeżeli zarówno dostawca płatnika, jak i dostawca odbiorcy lub jedyny dostawca danej transakcji płatniczej wykonują działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub innego państwa członkowskiego.
2.
Dostawca nie uniemożliwia odbiorcy żądania od płatnika opłaty, oferowania mu zniżki lub kierunkowania jego wyboru w inny sposób, tak aby skorzystał z określonego instrumentu płatniczego. Ewentualne opłaty pobierane z tego tytułu nie mogą przekraczać kosztów bezpośrednich ponoszonych przez odbiorcę z tytułu korzystania z określonego instrumentu płatniczego.
3.
Odbiorca nie pobiera opłat za korzystanie z instrumentów płatniczych, w przypadku których opłaty interchange są regulowane w przepisach rozdziału II rozporządzenia (UE) 2015/751, ani za te usługi płatnicze, do których zastosowanie mają przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 260/2012 z dnia 14 marca 2012 r. ustanawiającego wymogi techniczne i handlowe w odniesieniu do poleceń przelewu i poleceń zapłaty w euro oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 924/2009.
1.
Organizacja kartowa, wydawca karty płatniczej oraz agent rozliczeniowy udostępniają na swoich stronach internetowych informację o aktualnych stawkach opłaty interchange.
2.
Organizacja kartowa udostępnia informację o stawkach opłaty systemowej na swojej stronie internetowej.
3.
Organizacja kartowa nie może pobierać opłaty z tytułu krajowej transakcji płatniczej przy użyciu karty płatniczej lub instrumentu płatniczego opartego na karcie płatniczej, o którym mowa w art. 2 pkt 20 rozporządzenia (UE) 2015/751, wydanej w ramach umowy z inną organizacją kartową.
1.
W przypadku instrumentów płatniczych, które zgodnie z umową ramową pozwalają na dokonywanie indywidualnych transakcji płatniczych na kwotę nieprzekraczającą równowartości w walucie polskiej 30 euro albo które mają limit wydatków w wysokości równowartości w walucie polskiej 150 euro, albo służą do przechowywania środków pieniężnych w kwocie nieprzekraczającej w żadnym momencie równowartości w walucie polskiej 150 euro, ustalonych przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez NBP obowiązującego w dniu zawarcia umowy, dostawca i użytkownik mogą uzgodnić, że:
1)
nie stosuje się przepisów art. 42 obowiązki użytkownika instrumentu płatniczego ust. 1 pkt 2, art. 43 obowiązki dostawcy wydającego instrument płatniczy ust. 1 pkt 3-5 i art. 46 odpowiedzialność za nieautoryzowane transakcje płatnicze ust. 4 i 5, jeżeli instrument płatniczy nie pozwala na jego zablokowanie lub uniemożliwienie w inny sposób jego dalszego używania;
2)
nie stosuje się przepisów art. 45 ciężar udowodnienia autoryzacji transakcji płatniczej oraz art. 46 odpowiedzialność za nieautoryzowane transakcje płatnicze ust. 1-3, jeżeli instrument płatniczy jest używany anonimowo lub dostawca z innych przyczyn nieodłącznie związanych z instrumentem płatniczym nie jest w stanie udowodnić, że transakcja była autoryzowana;
3)
dostawca nie ma obowiązku powiadomienia użytkownika o odmowie wykonania zlecenia płatniczego, jeżeli z okoliczności jasno wynika, iż zlecenie nie zostało wykonane; w takim przypadku przepisów art. 50 odmowa wykonania autoryzowanego zlecenia płatniczego ust. 1-3 nie stosuje się;
4)
płatnik nie może odwołać zlecenia płatniczego po przekazaniu odbiorcy zlecenia płatniczego lub udzieleniu odbiorcy swojej zgody na wykonanie transakcji płatniczej; w takim przypadku przepisu art. 51 odwołanie zlecenia płatniczego nie stosuje się;
5)
terminy uznania rachunku dostawcy odbiorcy kwotą transakcji płatniczej oraz udostępnienia odbiorcy kwoty transakcji przez dostawcę odbiorcy określone w art. 54 termin uznania rachunku płatniczego kwotą transakcji płatniczej, art. 56 termin przekazania zlecenia płatniczego i art. 57 udostępnianie środków pieniężnych odbiorcy nie posiadającemu rachunku płatniczego nie mają zastosowania.
2.
W przypadku transakcji płatniczych wykonywanych w całości na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej określone w ust. 1 kwoty mogą zostać w umowie ramowej podwyższone o 100%.
3.
W odniesieniu do przedpłaconych instrumentów płatniczych w zakresie transakcji płatniczych wykonywanych w całości na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej określone w ust. 1 kwoty wynoszą równowartość w walucie polskiej 500 euro, ustaloną z zastosowaniem kursu średniego ogłaszanego przez NBP obowiązującego w dniu zawarcia umowy.
1.
W przypadku śmierci użytkownika będącego stroną umowy obejmującej wydanie instrumentu płatniczego lub prowadzenie rachunku płatniczego, dostawca, w zakresie nieuregulowanym w ustawie – Prawo bankowe oraz ustawie o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, jest obowiązany wypłacić z tego instrumentu lub rachunku:
1)
kwotę wydatkowaną na koszty pogrzebu użytkownika osobie, która przedstawiła rachunki stwierdzające wysokość poniesionych przez nią kosztów, w wysokości nieprzekraczającej kosztów urządzenia pogrzebu zgodnie ze zwyczajami przyjętymi w danym środowisku;
2)
kwotę równą wpłatom na instrument płatniczy lub rachunek płatniczy, dokonanym przez organ wypłacający świadczenie z ubezpieczenia lub zabezpieczenia społecznego albo uposażenie w stanie spoczynku, które nie przysługiwały za okres po śmierci użytkownika, wskazaną we wniosku organu wypłacającego to świadczenie lub uposażenie, skierowanym do dostawcy wraz z podaniem danych identyfikujących instrument płatniczy lub rachunek płatniczy, na który dokonano wpłat.
2.
Dostawca jest zwolniony od wypłaty pełnej lub częściowej kwoty, o której mowa w ust. 1 pkt 2, jeżeli przed otrzymaniem wniosku organu wypłacającego świadczenie lub uposażenie dokonał z instrumentu płatniczego lub rachunku płatniczego wypłat innym osobom współuprawnionym z umowy obejmującej wydanie instrumentu płatniczego lub prowadzenie rachunku płatniczego, które to wypłaty nie pozwalają zrealizować wniosku w całości lub części.
3.
Dostawca, na pisemne żądanie organu wypłacającego świadczenie z ubezpieczenia społecznego lub zaopatrzenia emerytalnego albo uposażenie w stanie spoczynku, jest obowiązany do sporządzania i przekazywania danych umożliwiających identyfikację osoby współuprawnionej z umowy obejmującej wydanie instrumentu płatniczego lub prowadzenie rachunku płatniczego, na który zostały przekazane świadczenia lub uposażenia za okres po śmierci świadczeniobiorcy. Przekazywane dane mogą obejmować jedynie imię i nazwisko, numer PESEL oraz adres miejsca zamieszkania osoby współuprawnionej.
Dostawcy świadczący usługi płatnicze, o których mowa w art. 3 pojęcie usług płatniczych ust. 1 pkt 2 lit. c i pkt 7, oraz dostawcy usług technicznych, o których mowa w art. 6 wyłączenie stosowania przepisów ustawy pkt 10, świadczący usługę przekazywania pomiędzy płatnikiem a odbiorcą informacji o transakcji płatniczej, mogą pośredniczyć w płatnościach z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, o którym mowa w dziale XI w rozdziale 1a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023 r. poz. 1570, 1598 i 1852).

Rozdział 2. Autoryzacja transakcji płatniczych

1.
Transakcję płatniczą uważa się za autoryzowaną, jeżeli płatnik wyraził zgodę na wykonanie transakcji płatniczej w sposób przewidziany w umowie między płatnikiem a jego dostawcą. Zgoda może dotyczyć także kolejnych transakcji płatniczych.
2.
Zgoda powinna być udzielona przez płatnika przed wykonaniem transakcji płatniczej albo kolejnych transakcji płatniczych, chyba że płatnik i jego dostawca uzgodnili, że zgoda może zostać udzielona także po ich wykonaniu. Zgody na wykonanie transakcji płatniczej można również udzielić za pośrednictwem odbiorcy, dostawcy odbiorcy albo dostawcy świadczącego usługę inicjowania transakcji płatniczej.
3.
Płatnik może w każdej chwili wycofać zgodę, nie później jednak niż do momentu, w którym zlecenie płatnicze zgodnie z art. 51 odwołanie zlecenia płatniczego stało się nieodwołalne.
4.
Jeżeli zgoda dotyczy kolejnych transakcji płatniczych, wycofanie dotyczy wszystkich niewykonanych transakcji płatniczych, chyba że płatnik zastrzegł inaczej.
Orzeczenia: 1
1.
Jeżeli do udzielania zgody używany jest określony instrument płatniczy, płatnik i jego dostawca mogą uzgodnić limity wydatków dla transakcji płatniczych wykonanych za pomocą tego instrumentu płatniczego.
2.
W umowie ramowej można zastrzec prawo dostawcy do blokowania instrumentu płatniczego:
1)
z uzasadnionych przyczyn związanych z bezpieczeństwem instrumentu płatniczego,
2)
w związku z podejrzeniem nieuprawnionego użycia instrumentu płatniczego lub umyślnego doprowadzenia do nieautoryzowanej transakcji płatniczej lub
3)
z powodu zwiększenia ryzyka utraty przez płatnika zdolności kredytowej wymaganej dla danego instrumentu płatniczego, gdy korzystanie z instrumentu płatniczego jest związane z korzystaniem przez płatnika z udzielonego mu kredytu.
3.
Dostawca powinien poinformować płatnika, w uzgodniony sposób, o zablokowaniu instrumentu płatniczego przed zablokowaniem tego instrumentu, a jeżeli nie jest to możliwe - niezwłocznie po jego zablokowaniu. Nie dotyczy to przypadków, gdy przekazanie informacji o zablokowaniu instrumentu byłoby nieuzasadnione ze względów bezpieczeństwa lub zabronione na mocy odrębnych przepisów.
4.
Dostawca odblokowuje instrument płatniczy albo zastępuje go nowym, jeżeli przestały istnieć podstawy do utrzymywania blokady.
5.
Dostawca prowadzący rachunek może odmówić dostawcy świadczącemu usługę dostępu do informacji o rachunku lub dostawcy świadczącemu usługę inicjowania transakcji płatniczej dostępu do danego rachunku płatniczego z obiektywnie uzasadnionych i należycie udokumentowanych przyczyn związanych z nieuprawnionym lub nielegalnym dostępem do rachunku płatniczego przez takiego dostawcę, w tym nieuprawnionym zainicjowaniem transakcji płatniczej. W takim przypadku dostawca prowadzący rachunek w uzgodniony sposób informuje płatnika o odmowie dostępu do rachunku płatniczego i jej przyczynach. Informacja ta, o ile jest to możliwe, jest przekazywana płatnikowi przed odmową dostępu, a najpóźniej bezzwłocznie po takiej odmowie, nie później jednak niż w dniu roboczym następującym po dniu takiej odmowy, chyba że jej przekazanie nie byłoby wskazane z obiektywnie uzasadnionych względów bezpieczeństwa lub jest sprzeczne z odrębnymi przepisami. Dostawca prowadzący rachunek umożliwia dostawcy świadczącemu usługę dostępu do informacji o rachunku oraz dostawcy świadczącemu usługę inicjowania transakcji płatniczej dostęp do rachunku płatniczego niezwłocznie po ustaniu przyczyn uzasadniających odmowę.
6.
W przypadku, o którym mowa w ust. 5, dostawca prowadzący rachunek niezwłocznie zgłasza do KNF lub innego właściwego organu nadzoru incydent związany z dostawcą świadczącym usługę dostępu do informacji o rachunku lub dostawcą świadczącym usługę inicjowania transakcji płatniczej. Informacje te obejmują istotne okoliczności zdarzenia oraz opis i przyczyny podjętych działań wraz z uzasadnieniem.
7.
Jeżeli odmowa dostępu jest niezgodna z ust. 5, KNF lub inny właściwy organ nadzoru, w drodze decyzji, nakazuje, aby dostawca prowadzący rachunek bez zbędnej zwłoki przyznał dostawcy świadczącemu usługę dostępu do informacji o rachunku lub dostawcy świadczącemu usługę inicjowania transakcji płatniczej dostęp do danego rachunku płatniczego.
Orzeczenia: 1
1.
Użytkownik uprawniony do korzystania z instrumentu płatniczego jest obowiązany:
1)
korzystać z instrumentu płatniczego zgodnie z umową ramową oraz
2)
zgłaszać niezwłocznie dostawcy lub podmiotowi wskazanemu przez dostawcę stwierdzenie utraty, kradzieży, przywłaszczenia albo nieuprawnionego użycia instrumentu płatniczego lub nieuprawnionego dostępu do tego instrumentu.
2.
W celu spełnienia obowiązku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, użytkownik, z chwilą otrzymania instrumentu płatniczego, podejmuje niezbędne środki służące zapobieżeniu naruszeniu indywidualnych danych uwierzytelniających, w szczególności jest obowiązany do przechowywania instrumentu płatniczego z zachowaniem należytej staranności oraz nieudostępniania go osobom nieuprawnionym.
3.
Umowa ramowa, o której mowa w ust. 1 pkt 1, powinna zawierać obiektywne, niedyskryminujące i proporcjonalne postanowienia dotyczące wydawania i użytkowania instrumentu płatniczego.
Orzeczenia: 1
1.
Dostawca wydający instrument płatniczy jest obowiązany do:
1)
zapewnienia, że indywidualne dane uwierzytelniające nie są dostępne dla osób innych niż użytkownik uprawniony do korzystania z tego instrumentu,
2)
niewysyłania niezamówionego instrumentu płatniczego, z wyjątkiem sytuacji, w których instrument płatniczy otrzymany przez użytkownika podlega wymianie,
3)
zapewnienia stałej dostępności odpowiednich środków pozwalających użytkownikowi na dokonanie zgłoszenia zgodnie z art. 42 obowiązki użytkownika instrumentu płatniczego ust. 1 pkt 2 lub wystąpienie z wnioskiem o odblokowanie albo zastąpienie zablokowanego instrumentu płatniczego nowym na podstawie art. 41 limity wydatków i blokada instrumentu płatniczego ust. 4,
4)
zapewnienia procedur pozwalających na udowodnienie dokonania zgłoszenia, o którym mowa w art. 42 obowiązki użytkownika instrumentu płatniczego ust. 1 pkt 2, na wniosek złożony przez użytkownika w terminie 18 miesięcy od dnia dokonania zgłoszenia,
4a)
zapewnienia użytkownikowi możliwości bezpłatnego dokonania zgłoszenia, zgodnie z art. 42 obowiązki użytkownika instrumentu płatniczego ust. 1 pkt 2, oraz nienakładania opłat w wysokości przekraczającej koszty bezpośrednio związane z wydaniem nowego instrumentu płatniczego w miejsce instrumentu, którego zgłoszenie dotyczy, oraz
5)
uniemożliwienia korzystania z instrumentu płatniczego po dokonaniu zgłoszenia zgodnie z art. 42 obowiązki użytkownika instrumentu płatniczego ust. 1 pkt 2.
2.
Dostawca ponosi ryzyko związane z wysłaniem płatnikowi instrumentu płatniczego lub indywidualnych danych uwierzytelniających.
Orzeczenia: 1
1.
Użytkownik niezwłocznie powiadamia dostawcę o stwierdzonych nieautoryzowanych, niewykonanych lub nienależycie wykonanych transakcjach płatniczych.
2.
Jeżeli użytkownik nie dokona powiadomienia, o którym mowa w ust. 1, w terminie 13 miesięcy od dnia obciążenia rachunku płatniczego albo od dnia, w którym transakcja miała być wykonana, roszczenia użytkownika względem dostawcy z tytułu nieautoryzowanych, niewykonanych lub nienależycie wykonanych transakcji płatniczych wygasają.
3.
W przypadku gdy użytkownik nie korzysta z rachunku płatniczego, termin, o którym mowa w ust. 2, liczy się od dnia wykonania nieautoryzowanych lub nienależycie wykonanych transakcji płatniczych albo od dnia, w którym transakcja płatnicza miała być wykonana.
3a.
W przypadku gdy transakcja płatnicza jest inicjowana przez dostawcę świadczącego usługę inicjowania transakcji płatniczej, dostawca prowadzący rachunek dokonuje przywrócenia stanu rachunku sprzed wystąpienia nieautoryzowanych, niewykonanych lub nienależycie wykonanych transakcji płatniczych.
4.
Przepisu ust. 2 nie stosuje się, w przypadku gdy dostawca nie udostępnił informacji o transakcji płatniczej zgodnie z przepisami działu II.
Orzeczenia: 1
1.
Na dostawcy użytkownika spoczywa ciężar udowodnienia, że transakcja płatnicza została autoryzowana i prawidłowo zapisana w systemie służącym do obsługi transakcji płatniczych dostawcy oraz że nie miała na nią wpływu awaria techniczna ani innego rodzaju usterka związana z usługą płatniczą świadczoną przez tego dostawcę, w tym dostawcę świadczącego usługę inicjowania transakcji płatniczej.
1a.
Jeżeli transakcja płatnicza jest inicjowana za pośrednictwem dostawcy świadczącego usługę inicjowania transakcji płatniczej, na dostawcy tym spoczywa ciężar udowodnienia, że w zakresie jego właściwości transakcja płatnicza została autoryzowana i prawidłowo zapisana w systemie służącym do obsługi transakcji płatniczych dostawcy oraz że nie miała na nią wpływu awaria techniczna ani innego rodzaju usterka związana z usługą płatniczą, za którą ten dostawca odpowiada.
2.
Wykazanie przez dostawcę zarejestrowanego użycia instrumentu płatniczego nie jest wystarczające do udowodnienia, że transakcja płatnicza została przez użytkownika autoryzowana albo że płatnik umyślnie albo wskutek rażącego niedbalstwa doprowadził do nieautoryzowanej transakcji płatniczej albo umyślnie albo wskutek rażącego niedbalstwa dopuścił się naruszenia co najmniej jednego z obowiązków, o których mowa w art. 42 obowiązki użytkownika instrumentu płatniczego. Ciężar udowodnienia tych okoliczności spoczywa na dostawcy.
Orzeczenia: 1
1.
Z zastrzeżeniem art. 44 powiadomienie o nieautoryzowanych, niewykonanych lub nienależycie wykonanych transakcjach płatniczych ust. 2, w przypadku wystąpienia nieautoryzowanej transakcji płatniczej dostawca płatnika niezwłocznie, nie później jednak niż do końca dnia roboczego następującego po dniu stwierdzenia wystąpienia nieautoryzowanej transakcji, którą został obciążony rachunek płatnika, lub po dniu otrzymania stosownego zgłoszenia, zwraca płatnikowi kwotę nieautoryzowanej transakcji płatniczej, z wyjątkiem przypadku gdy dostawca płatnika ma uzasadnione i należycie udokumentowane podstawy, aby podejrzewać oszustwo, i poinformuje o tym w formie pisemnej organy powołane do ścigania przestępstw. W przypadku gdy płatnik korzysta z rachunku płatniczego, dostawca płatnika przywraca obciążony rachunek płatniczy do stanu, jaki istniałby, gdyby nie miała miejsca nieautoryzowana transakcja płatnicza. Data waluty w odniesieniu do uznania rachunku płatniczego płatnika nie może być późniejsza od daty obciążenia tą kwotą.
1a.
W przypadku gdy transakcja płatnicza jest inicjowana za pośrednictwem dostawcy świadczącego usługę inicjowania transakcji płatniczej, dostawca prowadzący rachunek niezwłocznie, nie później jednak niż do końca dnia roboczego następującego po dniu stwierdzenia wystąpienia nieautoryzowanej transakcji, którą został obciążony rachunek płatnika, lub po dniu otrzymania stosownego zgłoszenia, zwraca płatnikowi kwotę nieautoryzowanej transakcji płatniczej oraz, w stosownych przypadkach, przywraca obciążony rachunek płatniczy do stanu, jaki istniałby, gdyby nie miała miejsca nieautoryzowana transakcja płatnicza.
1b.
Jeżeli dostawca świadczący usługę inicjowania transakcji płatniczej odpowiada za dokonanie nieautoryzowanej transakcji płatniczej, na wniosek dostawcy prowadzącego rachunek, niezwłocznie, nie później jednak niż do końca dnia roboczego następującego po dniu stwierdzenia wystąpienia danej transakcji lub doręczenia wniosku, rekompensuje mu poniesione straty lub zwraca kwoty zapłacone w wyniku dokonania przez niego zwrotu na rzecz płatnika, w tym kwotę nieautoryzowanej transakcji płatniczej. Przepis art. 45 ciężar udowodnienia autoryzacji transakcji płatniczej ust. 1a stosuje się odpowiednio.
1c.
Roszczenia, o których mowa w ust. 1b, nie wyłączają roszczeń wynikających z umowy zawartej między płatnikiem a dostawcą prowadzącym rachunek lub umowy zawartej między płatnikiem a dostawcą świadczącym usługę inicjowania transakcji płatniczej oraz z przepisów prawa właściwego dla tych umów.
2.
Płatnik odpowiada za nieautoryzowane transakcje płatnicze do wysokości równowartości w walucie polskiej 50 euro, ustalonej przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez NBP obowiązującego w dniu wykonania transakcji, jeżeli nieautoryzowana transakcja jest skutkiem:
1)
posłużenia się utraconym przez płatnika albo skradzionym płatnikowi instrumentem płatniczym lub
2)
przywłaszczenia instrumentu płatniczego.
2a.
Przepisu ust. 2 nie stosuje się, w przypadku gdy:
1)
płatnik nie miał możliwości stwierdzenia utraty, kradzieży lub przywłaszczenia instrumentu płatniczego przed wykonaniem transakcji płatniczej, z wyjątkiem przypadku gdy płatnik działał umyślnie, lub
2)
utrata instrumentu płatniczego przed wykonaniem transakcji płatniczej została spowodowana działaniem lub zaniechaniem ze strony pracownika, agenta lub oddziału dostawcy płatnika lub podmiotu świadczącego na jego rzecz usługi, o których mowa w art. 6 wyłączenie stosowania przepisów ustawy pkt 10.
3.
Płatnik odpowiada za nieautoryzowane transakcje płatnicze w pełnej wysokości, jeżeli doprowadził do nich umyślnie albo w wyniku umyślnego lub będącego skutkiem rażącego niedbalstwa naruszenia co najmniej jednego z obowiązków, o których mowa w art. 42 obowiązki użytkownika instrumentu płatniczego.
4.
Po dokonaniu zgłoszenia zgodnie z art. 42 obowiązki użytkownika instrumentu płatniczego ust. 1 pkt 2 płatnik nie odpowiada za nieautoryzowane transakcje płatnicze, chyba że płatnik doprowadził umyślnie do nieautoryzowanej transakcji.
4a.
W przypadku gdy dostawca płatnika nie wymaga silnego uwierzytelniania użytkownika, płatnik nie ponosi odpowiedzialności za nieautoryzowane transakcje płatnicze, chyba że działał umyślnie. W przypadku gdy odbiorca lub dostawca odbiorcy nie akceptują silnego uwierzytelniania użytkownika, odpowiadają oni za szkody poniesione przez dostawcę płatnika.
5.
Jeżeli dostawca, wbrew obowiązkowi, o którym mowa w art. 43 obowiązki dostawcy wydającego instrument płatniczy ust. 1 pkt 3, nie zapewnia odpowiednich środków umożliwiających dokonanie w każdym czasie zgłoszenia, o którym mowa w art. 42 obowiązki użytkownika instrumentu płatniczego ust. 1 pkt 2, płatnik nie odpowiada za nieautoryzowane transakcje płatnicze, chyba że płatnik doprowadził umyślnie do nieautoryzowanej transakcji.
6.
Przepisów ust. 1–5 nie stosuje się do pieniądza elektronicznego, jeżeli dostawca płatnika nie ma możliwości zablokowania instrumentu płatniczego lub rachunku płatniczego.
Orzeczenia: 1
1.
Płatnik może żądać od swojego dostawcy zwrotu kwoty autoryzowanej transakcji płatniczej zainicjowanej przez odbiorcę lub za jego pośrednictwem, która została już wykonana, jeżeli:
1)
w momencie autoryzacji nie została określona dokładna kwota transakcji płatniczej oraz
2)
kwota transakcji płatniczej jest wyższa niż kwota, jakiej płatnik mógł się spodziewać, uwzględniając rodzaj i wartość wcześniejszych transakcji płatnika, postanowienia jego umowy ramowej i istotne dla sprawy okoliczności.
2.
Na żądanie dostawcy płatnik jest obowiązany przedstawić okoliczności faktyczne wskazujące na spełnienie warunków określonych w ust. 1.
3.
Zwrot obejmuje pełną kwotę wykonanej transakcji płatniczej. Data waluty w odniesieniu do uznania rachunku płatniczego płatnika nie może być późniejsza od daty obciążenia tą kwotą.
4.
W odniesieniu do poleceń zapłaty płatnik posiada bezwarunkowe prawo do otrzymania zwrotu w terminach określonych w art. 48 zwrot kwoty autoryzowanej transakcji płatniczej.
5.
Dla wykazania spełnienia warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, płatnik nie może powoływać się na przyczyny związane z wymianą waluty, jeżeli do ustalenia kursu walutowego został zastosowany referencyjny kurs walutowy, uzgodniony z jego dostawcą.
6.
Umowa ramowa płatnika i jego dostawcy może stanowić, że płatnik nie ma prawa do zwrotu kwoty autoryzowanej transakcji zainicjowanej przez odbiorcę, gdy:
1)
płatnik udzielił zgody na wykonanie transakcji płatniczej bezpośrednio swojemu dostawcy oraz
2)
informacja o przyszłej transakcji płatniczej została dostarczona płatnikowi przez dostawcę lub odbiorcę, w uzgodniony sposób, na co najmniej 4 tygodnie przed terminem wykonania zlecenia lub była udostępniana płatnikowi przez dostawcę lub odbiorcę, w uzgodniony sposób, przez okres co najmniej 4 tygodni przed terminem wykonania zlecenia.
1.
Płatnik może wystąpić o zwrot, o którym mowa w art. 47 uprawnienie do żądania zwrotu kwoty wykonanej autoryzowanej transakcji płatniczej, w terminie 8 tygodni od dnia obciążenia rachunku płatniczego, a w przypadku gdy nie korzysta z rachunku płatniczego - od dnia wykonania transakcji płatniczej.
2.
W terminie 10 dni roboczych od dnia otrzymania żądania zwrotu dostawca dokonuje zwrotu pełnej kwoty transakcji płatniczej albo podaje uzasadnienie odmowy dokonania zwrotu, wskazując organy, do których płatnik może zgodnie z art. 15 skarga na działanie dostawcy lub jego agenta złożyć skargę, jeżeli nie zgadza się z przedstawionym uzasadnieniem. W przypadku określonym w art. 47 uprawnienie do żądania zwrotu kwoty wykonanej autoryzowanej transakcji płatniczej ust. 4 dostawca nie może odmówić dokonania zwrotu.
3.
W przypadku gdy dostawcą płatnika jest NBP, może on uzależnić zwrot, o którym mowa w art. 47 uprawnienie do żądania zwrotu kwoty wykonanej autoryzowanej transakcji płatniczej, od otrzymania środków pieniężnych od dostawcy odbiorcy.

Rozdział 3. Zlecenia płatnicze i kwoty transakcji płatniczych

1.
Momentem otrzymania zlecenia płatniczego jest moment, w którym zlecenie zostało otrzymane przez dostawcę płatnika. W przypadku gdy dostawca płatnika otrzymuje zlecenie płatnicze w dniu niebędącym dla tego dostawcy dniem roboczym, uznaje się, że zlecenie zostało otrzymane pierwszego dnia roboczego po tym dniu. Nie obciąża się rachunku płatnika przed otrzymaniem zlecenia płatniczego.
2.
Dostawca może ustalić nieprzekraczalny, przypadający pod koniec dnia roboczego moment, po którym otrzymane zlecenia płatnicze uznaje się za otrzymane pierwszego dnia roboczego po tym dniu.
3.
Jeżeli użytkownik inicjujący zlecenie płatnicze i jego dostawca uzgodnią, że wykonanie zlecenia płatniczego rozpoczyna się:
1)
określonego dnia,
2)
pod koniec wskazanego okresu,
3)
w dniu, w którym płatnik przekazał do dyspozycji swojemu dostawcy środki pieniężne na wykonanie zlecenia płatniczego
- za moment otrzymania zlecenia do celów art. 54 termin uznania rachunku płatniczego kwotą transakcji płatniczej, uznaje się początek dnia, o którym mowa w pkt 1, albo dnia będącego ostatnim dniem okresu, o którym mowa w pkt 2, albo dnia, o którym mowa w pkt 3.
4.
Jeżeli dzień, o którym mowa w ust. 3 pkt 1 lub 3, albo ostatni dzień okresu, o którym mowa w ust. 3 pkt 2, nie jest dla dostawcy płatnika dniem roboczym, uznaje się, że zlecenie płatnicze zostało otrzymane pierwszego dnia roboczego po tym dniu.
1.
Dostawca prowadzący rachunek, na wniosek dostawcy wydającego instrumenty płatnicze oparte na karcie płatniczej, niezwłocznie potwierdza dostępność na rachunku płatniczym płatnika kwoty niezbędnej do wykonania transakcji płatniczej realizowanej w oparciu o tę kartę, jeżeli:
1)
rachunek płatniczy płatnika jest dostępny on-line w momencie występowania z wnioskiem oraz
2)
płatnik udzielił dostawcy prowadzącemu rachunek zgody na udzielanie odpowiedzi na wnioski dostawcy wydającego instrumenty płatnicze oparte na karcie płatniczej dotyczące potwierdzenia, że kwota odpowiadająca określonej transakcji płatniczej realizowanej w oparciu o tę kartę jest dostępna na rachunku płatniczym płatnika, oraz
3)
zgoda, o której mowa w pkt 2, została udzielona przed wystąpieniem z pierwszym wnioskiem dotyczącym potwierdzenia.
2.
Dostawca wydający instrumenty płatnicze oparte na karcie płatniczej może wystąpić z wnioskiem, o którym mowa w ust. 1, jeżeli:
1)
płatnik udzielił temu dostawcy zgody na występowanie z wnioskiem, o którym mowa w ust. 1, oraz
2)
płatnik zainicjował transakcję płatniczą realizowaną w oparciu o kartę płatniczą na daną kwotę przy użyciu instrumentu płatniczego opartego na tej karcie wydanego przez danego dostawcę, oraz
3)
dostawca uwierzytelnia siebie wobec dostawcy prowadzącego rachunek przed złożeniem wniosku, o którym mowa w ust. 1, oraz w sposób bezpieczny porozumiewa się z tym dostawcą zgodnie z wymogami określonymi w przepisach rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2018/389 z dnia 27 listopada 2017 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących silnego uwierzytelniania klienta i wspólnych i bezpiecznych otwartych standardów komunikacji (Dz. Urz. UE L 69 z 13.03.2018, str. 23).
3.
Potwierdzenie, o którym mowa w ust. 1, polega na udzieleniu odpowiedzi „tak” albo „nie” i nie obejmuje podania salda rachunku. Odpowiedzi nie przechowuje się ani nie wykorzystuje do celów innych niż wykonanie transakcji płatniczej realizowanej w oparciu o kartę płatniczą.
4.
Potwierdzenie, o którym mowa w ust. 1, nie umożliwia dostawcy prowadzącemu rachunek dokonania blokady środków pieniężnych na rachunku płatniczym płatnika.
5.
Płatnik może zwrócić się do dostawcy prowadzącego rachunek o przekazanie mu danych identyfikujących dostawcę, o którym mowa w ust. 2, oraz udzielonej odpowiedzi, o której mowa w ust. 3.
6.
Przepisów ust. 1–5 nie stosuje się do transakcji płatniczych zainicjowanych za pośrednictwem instrumentów płatniczych opartych na karcie płatniczej, na których jest przechowywany pieniądz elektroniczny.
1.
W przypadku gdy transakcja płatnicza jest inicjowana przez odbiorcę lub za jego pośrednictwem w związku z transakcją płatniczą realizowaną w oparciu o kartę płatniczą, a jej dokładna kwota nie jest znana w momencie, w którym płatnik wyraża zgodę na wykonanie transakcji płatniczej, dostawca płatnika może dokonać blokady środków pieniężnych na rachunku płatniczym płatnika wyłącznie w przypadku, gdy płatnik wyraził zgodę na blokadę określonej kwoty środków pieniężnych.
2.
Dostawca płatnika uwalnia środki pieniężne zablokowane na rachunku płatniczym płatnika zgodnie z ust. 1 niezwłocznie po otrzymaniu zlecenia płatniczego i informacji o określonej kwocie transakcji płatniczej.
1.
Dostawca prowadzący rachunek nie może odmówić wykonania autoryzowanego zlecenia płatniczego inicjowanego przez płatnika, w tym za pośrednictwem dostawcy świadczącego usługę inicjowania transakcji płatniczej, albo odbiorcę lub za jego pośrednictwem, chyba że nie zostały spełnione przez płatnika postanowienia umowy między dostawcą prowadzącym rachunek a płatnikiem lub możliwość albo obowiązek takiej odmowy wynika z odrębnych przepisów.
2.
W przypadku gdy dostawca odmawia wykonania zlecenia płatniczego, jest obowiązany powiadomić użytkownika w najbliższym możliwym terminie, nie później jednak niż w terminach określonych zgodnie z art. 54 termin uznania rachunku płatniczego kwotą transakcji płatniczej i art. 56 termin przekazania zlecenia płatniczego:
1)
o odmowie,
2)
jeżeli to możliwe - o przyczynach odmowy,
3)
jeżeli to możliwe - o procedurze sprostowania błędów, które spowodowały odmowę
- chyba że powiadomienie takie jest niedopuszczalne z mocy odrębnych przepisów.
3.
Strony mogą zastrzec w umowie, że w przypadku, o którym mowa w ust. 2, dostawca ma prawo pobierać opłaty nieprzekraczające uzasadnionych kosztów ponoszonych przez dostawcę, jeżeli odmowa wykonania zlecenia płatniczego była obiektywnie uzasadniona.
4.
Do celów, o których mowa w art. 54 termin uznania rachunku płatniczego kwotą transakcji płatniczej i art. 56 termin przekazania zlecenia płatniczego oraz art 144-146 zlecenie płatnicze, którego wykonania odmówiono, uznaje się za nieotrzymane.
1.
Użytkownik nie może odwołać zlecenia płatniczego od chwili jego otrzymania przez dostawcę płatnika.
2.
W przypadku gdy transakcja płatnicza jest inicjowana przez dostawcę świadczącego usługę inicjowania transakcji płatniczej lub przez odbiorcę lub za jego pośrednictwem, płatnik nie może odwołać zlecenia płatniczego po udzieleniu dostawcy świadczącemu usługę inicjowania transakcji płatniczej zgody na zainicjowanie transakcji płatniczej albo po udzieleniu odbiorcy zgody na wykonanie transakcji płatniczej.
3.
W przypadku polecenia zapłaty płatnik może odwołać zlecenie płatnicze, z zachowaniem prawa do zwrotu kwoty transakcji płatniczej, nie później niż do końca dnia roboczego poprzedzającego uzgodniony dzień obciążenia rachunku płatniczego.
4.
W przypadku, o którym mowa w art. 49 moment otrzymania zlecenia płatniczego, ust. 3, użytkownik może odwołać zlecenie płatnicze nie później niż do końca dnia roboczego poprzedzającego uzgodniony dzień.
5.
Po upływie terminów określonych w ust. 1-4 zlecenie płatnicze można odwołać wyłącznie, jeżeli uzgodnią to między sobą użytkownik i odpowiedni dostawca. W przypadkach, o których mowa w ust. 2 i 3, wymagana jest również zgoda odbiorcy.
6.
Jeżeli zostało to uzgodnione w umowie ramowej, odpowiedni dostawca może pobierać opłatę za odwołanie zlecenia płatniczego.
1.
Dostawca płatnika, dostawca odbiorcy oraz inne podmioty pośredniczące w wykonaniu transakcji płatniczej nie mogą pomniejszać kwoty transakcji płatniczej o opłaty należne w związku z jej wykonaniem ani o inne należności.
2.
Umowa między odbiorcą i dostawcą odbiorcy może przewidywać, że dostawca udostępnia odbiorcy kwotę transakcji płatniczej pomniejszoną o pobrane opłaty. W takim przypadku dostawca podaje w informacji o transakcji płatniczej pełną kwotę transakcji płatniczej oraz pobranych opłat.
3.
Przepisy ust. 1 i 2 nie wyłączają dopuszczalności potrącenia przez dostawcę z kwoty transakcji płatniczej kwoty wynikającej ze zobowiązań podatkowych oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne związanych z tą transakcją płatniczą.
4.
Jeżeli z kwoty transakcji płatniczej zainicjowanej przez płatnika zostały pobrane jakiekolwiek inne należności niż określone w ust. 2 lub 3, dostawca płatnika jest obowiązany doprowadzić do otrzymania przez odbiorcę pełnej kwoty transakcji płatniczej. W przypadku transakcji płatniczych zainicjowanych przez odbiorcę lub za jego pośrednictwem, obowiązek ten ciąży na dostawcy odbiorcy.
5.
Minister właściwy do spraw finansów publicznych może określić, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki pobierania opłat przy przyjmowaniu płatności z tytułu należności o charakterze publicznoprawnym, stanowiących dochód budżetu państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, przy użyciu karty płatniczej, kierując się w szczególności potrzebą przekazania pełnej kwoty danej należności publicznoprawnej na wyznaczony rachunek bankowy oraz biorąc pod uwagę specyfikę tych płatności.

Rozdział 4. Czas wykonania transakcji płatniczej i data waluty

1.
Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do:
1)
transakcji płatniczych w euro;
2)
transakcji płatniczych wykonywanych w całości na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w walucie polskiej;
3)
transakcji płatniczych obejmujących nie więcej niż jedno przeliczenie waluty między:
a) euro a walutą polską, jeżeli przeliczenie waluty jest dokonane w Rzeczypospolitej Polskiej,
b) euro a walutą innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego spoza obszaru euro, jeżeli przeliczenie waluty jest dokonane w tym państwie członkowskim,
c) euro a walutą polską lub euro a walutą innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego spoza obszaru euro, dokonywanego w państwie członkowskim z obszaru euro, w przypadku przelewów transgranicznych zainicjowanych w euro.
2.
Przepisy niniejszego rozdziału mają także zastosowanie do transakcji płatniczych, o których mowa w art. 5 stosowanie przepisów ustawy ust. 2 i 3a, innych niż wymienione w ust. 1.
3.
Użytkownik i jego dostawca mogą uzgodnić, że do transakcji płatniczych, o których mowa w art. 5 stosowanie przepisów ustawy ust. 2 i 3a, innych niż wymienione w ust. 1, nie stosuje się przepisów niniejszego rozdziału. Strony nie mogą jednak uzgodnić wyłączenia stosowania art. 59 uznanie rachunku odbiorcy kwotą transakcji z datą waluty, a w przypadku transakcji płatniczych wykonywanych na terytorium jednego lub więcej państw członkowskich nie mogą uzgodnić terminu, o którym mowa w art. 54 termin uznania rachunku płatniczego kwotą transakcji płatniczej, jako dłuższego niż 4 dni robocze od momentu otrzymania zlecenia płatniczego.
1.
Dostawca płatnika jest obowiązany doprowadzić do uznania rachunku płatniczego dostawcy odbiorcy kwotą transakcji płatniczej zainicjowanej przez płatnika nie później niż do końca następnego dnia roboczego po otrzymaniu zlecenia.
2.
Termin określony w ust. 1 może zostać przedłużony o jeden dzień roboczy, w przypadku gdy dostawca płatnika otrzymał zlecenie płatnicze w postaci papierowej.
1.
W zakresie transakcji płatniczych w całości wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w walucie polskiej, dotyczących należności, do których stosuje się przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2383), zwanej dalej „ustawą – Ordynacja podatkowa”, oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 r. ustanawiającego unijny kodeks celny (Dz. Urz. UE L 269 z 10.10.2013, str. 1, z późn. zm.), nie stosuje się art. 54 termin uznania rachunku płatniczego kwotą transakcji płatniczej ust. 2.
2.
W razie niedotrzymania terminu wykonania transakcji płatniczej, o którym mowa w art. 54 termin uznania rachunku płatniczego kwotą transakcji płatniczej ust. 1, w zakresie należności, o których mowa w ust. 1, dostawca jest obowiązany do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego odsetek w wysokości przewidzianej dla odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych.
3.
Do odpowiedzialności dostawcy z tytułu niewykonania obowiązku określonego w art. 54 termin uznania rachunku płatniczego kwotą transakcji płatniczej ust. 1, dotyczącego należności, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy - Ordynacja podatkowa dotyczące odpowiedzialności podatkowej inkasenta.
1.
W zakresie transakcji płatniczych w całości wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w walucie polskiej, dotyczących należności, do których stosuje się przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1251, 1429 i 1672), nie stosuje się przepisu art. 54 termin uznania rachunku płatniczego kwotą transakcji płatniczej ust. 2.
2.
W razie niedotrzymania terminu wykonania transakcji płatniczej, o którym mowa w art. 54 termin uznania rachunku płatniczego kwotą transakcji płatniczej ust. 1, w zakresie należności, o których mowa w ust. 1, dostawca jest obowiązany do zapłacenia na rzecz świadczeniobiorcy odsetek ustawowych za opóźnienie.
3.
Do odpowiedzialności dostawcy z tytułu niewykonania obowiązku określonego w art. 54 termin uznania rachunku płatniczego kwotą transakcji płatniczej ust. 1, dotyczącego należności, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepis art. 85 odsetki w razie zwłoki Zakładu w przyznawaniu i wypłacaniu świadczeń ust. 1 zdanie drugie ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1230, 1429, 1672 i 1941).
W zakresie transakcji płatniczych polegających na transferze środków pieniężnych z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz innych składek i wpłat, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych, nie stosuje się art. 54 termin uznania rachunku płatniczego kwotą transakcji płatniczej ust. 2.
1.
Dostawca odbiorcy przekazuje zlecenie płatnicze zainicjowane przez odbiorcę lub za jego pośrednictwem dostawcy płatnika w terminie uzgodnionym między odbiorcą a jego dostawcą, umożliwiając w przypadku transakcji polecenia zapłaty rozrachunek tej transakcji w uzgodnionym terminie płatności.
2.
Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do transakcji płatniczych kartą płatniczą lub podobnym instrumentem płatniczym zainicjowanych przez odbiorcę.
Jeżeli odbiorca nie posiada rachunku płatniczego u dostawcy, środki pieniężne są udostępniane odbiorcy przez dostawcę, który otrzymuje środki pieniężne dla odbiorcy, w terminie określonym w art. 54 termin uznania rachunku płatniczego kwotą transakcji płatniczej, i art. 56 termin przekazania zlecenia płatniczego , ust. 1.
Wpłata gotówki na swój lub cudzy rachunek płatniczy, dokonana u dostawcy prowadzącego ten rachunek płatniczy w walucie tego rachunku płatniczego, jest udostępniana na tym rachunku niezwłocznie po otrzymaniu środków pieniężnych, nie później niż w tym samym dniu roboczym, oraz otrzymuje datę waluty z chwilą wpłaty, z tym że jeżeli wpłacającym jest podmiot niebędący konsumentem, udostępnienie środków pieniężnych na rachunku z datą waluty nie może nastąpić później niż następnego dnia roboczego po otrzymaniu środków pieniężnych.
1.
Dostawca odbiorcy uznaje rachunek płatniczy odbiorcy kwotą transakcji płatniczej z datą waluty tego dnia roboczego, w którym rachunek dostawcy odbiorcy został uznany kwotą transakcji płatniczej.
2.
Dostawca odbiorcy udostępnia odbiorcy kwotę transakcji płatniczej natychmiast po uznaniu tą kwotą rachunku dostawcy odbiorcy, w przypadku gdy po stronie dostawcy odbiorcy:
1)
nie następuje przeliczenie waluty albo
2)
następuje przeliczenie waluty między euro a walutą państwa członkowskiego lub między dwiema walutami państw członkowskich.
2a.
Obowiązek określony w ust. 2 ma zastosowanie również do płatności w ramach jednego dostawcy.
3.
Obciążenie rachunku płatniczego płatnika kwotą transakcji płatniczej następuje z datą waluty nie wcześniejszą niż moment, w którym rachunek ten został faktycznie obciążony kwotą transakcji płatniczej.
4.
Do transakcji płatniczych inicjowanych przez odbiorcę lub za jego pośrednictwem dostawca odbiorcy lub odbiorca mogą uzgodnić dłuższy termin wykonania niż określony w ust. 2.
Umowa w zakresie, w jakim obejmuje wydanie karty płatniczej, określa czy karta jest wydawana na okaziciela czy też na rzecz oznaczonej osoby.
Przy dokonywaniu płatności z użyciem karty płatniczej identyfikującej osobę upoważnioną do jej używania, osoba korzystająca z tej karty jest obowiązana do okazania akceptantowi, na jego żądanie, dokumentu potwierdzającego jej tożsamość.
1.
Użytkownik może odstąpić od umowy w zakresie, w jakim obejmuje ona wydanie karty płatniczej, w terminie 14 dni od dnia otrzymania po raz pierwszy karty płatniczej na podstawie tej umowy, jeżeli nie wykonał żadnej transakcji płatniczej przy użyciu tej karty.
2.
W przypadku odstąpienia od umowy zgodnie z ust. 1 wydawca karty płatniczej zwraca użytkownikowi kwotę poniesionych opłat. Wydawca karty płatniczej może obciążyć użytkownika kosztami związanymi z wydaniem karty płatniczej w zakresie przewidzianym w umowie.
1.
Użytkownik może upoważnić wydawcę karty płatniczej do wykonywania jego praw jako pokrzywdzonego w postępowaniu karnym.
2.
Wydawca karty płatniczej jest obowiązany działać z zachowaniem najwyższej staranności.
3.
Wydawca karty płatniczej może wykonywać prawa dwóch lub więcej pokrzywdzonych w postępowaniu karnym, jeżeli ich interesy nie pozostają w sprzeczności.
Odmowa przyjęcia zapłaty przez akceptanta może nastąpić w przypadku:
1)
upływu terminu, do którego jest możliwe korzystanie z instrumentu płatniczego;
2)
zablokowania instrumentu płatniczego;
3)
niezgodności podpisu osoby upoważnionej do używania instrumentu płatniczego na instrumencie płatniczym identyfikującym taką osobę z podpisem na dokumencie obciążeniowym;
4)
odmowy okazania dokumentu stwierdzającego tożsamość w przypadku, o którym mowa w art. 59f uprawnienia i obowiązki akceptanta i agenta rozliczeniowego ust. 1;
5)
stwierdzenia posługiwania się instrumentem płatniczym przez osobę nieuprawnioną;
6)
braku możliwości dokonania akceptacji transakcji płatniczej.
1.
Akceptant nie może uzależniać zawarcia z konsumentem umowy o świadczenie usługi lub umowy sprzedaży towaru od dokonania zapłaty w formie bezgotówkowej ani odmówić przyjęcia zapłaty od konsumenta znakami pieniężnymi emitowanymi przez NBP.
2.
Przepisu ust. 1 nie stosuje się:
1)
do działalności prowadzonej w sieci Internet;
2)
w miejscu prowadzenia działalności bez obecności personelu;
3)
w trakcie imprezy masowej w rozumieniu art. 3 objaśnienie pojęć ustawowych pkt 1 ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz. U. z 2023 r. poz. 616), jeżeli zamieszczono stosowną informację w regulaminie tej imprezy;
4)
do jednorazowej transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, której wartość jest równa przeciętnemu wynagrodzeniu w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale roku poprzedniego, ogłaszanemu przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, albo większa od niego.
3.
Akceptant nie może nakładać ani pobierać opłat z tytułu przyjmowania zapłaty znakami pieniężnymi emitowanymi przez NBP ani różnicować ceny w zależności od formy zapłaty.
1.
W przypadku uzasadnionych wątpliwości akceptant może żądać od osoby korzystającej z karty płatniczej identyfikującej osobę upoważnioną do jej używania okazania dokumentu stwierdzającego jej tożsamość.
2.
Akceptant może zatrzymać instrument płatniczy w przypadku, o którym mowa w art. 59e odmowa przyjęcia zapłaty przez akceptanta pkt 1–3 i 5, a ponadto w przypadku otrzymania od agenta rozliczeniowego polecenia zatrzymania instrumentu płatniczego.
3.
Akceptant i agent rozliczeniowy są obowiązani do ustalenia i przestrzegania procedur bezpieczeństwa, w szczególności akceptant nie może udostępniać osobom nieuprawnionym danych o użytkowniku i osobie przez niego upoważnionej do używania karty płatniczej, a także jest obowiązany zapobiegać nieprawidłowemu użyciu lub skopiowaniu instrumentu płatniczego.
Akceptant oznacza miejsce, w którym prowadzi działalność, w sposób umożliwiający jednoznaczne ustalenie, przy użyciu jakich instrumentów płatniczych możliwe jest dokonanie transakcji płatniczej w ramach prowadzonej przez niego działalności, w szczególności wskazuje zakres akceptowanych kart płatniczych.
Agent rozliczeniowy rozpatruje reklamacje dotyczące transakcji płatniczych, których wykonania odmówił wydawca. W przypadku transakcji płatniczych zainicjowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rozpatrywanie reklamacji nie może trwać dłużej niż 90 dni od dnia jej doręczenia agentowi rozliczeniowemu.
Akceptant może upoważnić agenta rozliczeniowego do wykonywania jego praw jako pokrzywdzonego w postępowaniu karnym. Przepisy art. 59d wykonywanie przez wydawcę karty płatniczej praw użytkownika jako pokrzywdzonego ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.
1.
Dostawcy, o których mowa w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 2 pkt 1–3 i 9, z wyłączeniem Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, oferujący usługi związane z prowadzeniem rachunków płatniczych dla konsumentów, są obowiązani do świadczenia usługi prowadzenia podstawowego rachunku płatniczego. Obowiązek ten w przypadku dostawców wymienionych w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 2 pkt 9 dotyczy wyłącznie członków danej kasy oszczędnościowo-kredytowej.
2.
Podstawowy rachunek płatniczy jest przeznaczony dla konsumentów, dla których żaden dostawca, o którym mowa w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 2 pkt 1–3 i 9, z wyłączeniem Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, w ramach działalności wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie prowadzi innego rachunku płatniczego w walucie polskiej umożliwiającego wykonywanie transakcji, o których mowa w ust. 3.
3.
Podstawowy rachunek płatniczy umożliwia wyłącznie:
1)
dokonywanie wpłat środków pieniężnych na rachunek;
2)
dokonywanie wypłat gotówki z rachunku na terytorium któregokolwiek państwa członkowskiego, w bankomacie lub w placówce dostawcy, o którym mowa w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 2 pkt 1–3 i 9, z wyłączeniem Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, w godzinach pracy tego dostawcy lub poza nimi, lub przy użyciu terminala płatniczego, jeżeli konsument wyrazi wolę zawarcia umowy również w zakresie usługi umożliwiającej takie wypłaty;
3)
wykonywanie na terytorium państw członkowskich transakcji płatniczych, o których mowa w art. 3 pojęcie usług płatniczych ust. 1 pkt 2, w szczególności w urządzeniach akceptujących instrumenty płatnicze, placówce dostawcy, o którym mowa w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 2 pkt 1–3 i 9, z wyłączeniem Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, lub za pośrednictwem środków elektronicznego dostępu do rachunku, przy czym w przypadku transakcji płatniczych wykonywanych przy użyciu karty płatniczej podstawowy rachunek płatniczy zapewnia także możliwość dokonywania transakcji płatniczych bez fizycznego wykorzystania karty oraz możliwość rozliczania przez dostawcę transakcji płatniczych wykonywanych przy użyciu karty płatniczej, powodujących przekroczenie środków zgromadzonych na rachunku, o którym mowa w art. 4 wyłączenie stosowania ustawy ust. 2 pkt 4 ustawy o kredycie konsumenckim.
4.
Obowiązek zapewnienia wypłaty w placówce poza godzinami pracy dostawcy następuje wyłącznie w przypadku gdy dostawca oferuje takie usługi.
5.
Dostawca, o którym mowa w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 2 pkt 1–3 i 9, z wyłączeniem Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, w ramach podstawowego rachunku płatniczego jest obowiązany zapewnić usługi, o których mowa w ust. 3, w zakresie, w jakim świadczy takie usługi w ramach prowadzenia innych rachunków płatniczych.
6.
Dostawca, o którym mowa w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 2 pkt 1–3 i 9, z wyłączeniem Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, udostępnia na żądanie konsumenta, nieodpłatnie, informacje o podstawowych rachunkach płatniczych dostępnych w jego ofercie, warunkach korzystania z rachunków oraz opłatach z tym związanych.
Dostawca, o którym mowa w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 2 pkt 1–3 i 9, z wyłączeniem Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, może poprzez centralną informację o rachunkach, o której mowa w art. 92bb centralna informacja o rachunkach ustawy – Prawo bankowe, sprawdzić czy konsument posiada rachunek płatniczy umożliwiający wykonywanie transakcji, o których mowa w art. 59ia podstawowy rachunek płatniczy ust. 3, prowadzony przez dostawcę, o którym mowa w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 2 pkt 1–3 i 9, z wyłączeniem Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej.
1.
Dostawca, o którym mowa w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 2 pkt 1–3 i 9, z wyłączeniem Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, otwiera i prowadzi podstawowy rachunek płatniczy konsumenta na podstawie zawartej z konsumentem umowy podstawowego rachunku płatniczego. Dostawca udostępnia wnioski o zawarcie umowy podstawowego rachunku płatniczego w postaci papierowej w swoich placówkach, a wzór wniosku – na swojej stronie internetowej. Konsument może również ustnie żądać zawarcia umowy rachunku podstawowego, bez składania pisemnego wniosku, o ile dostawca dopuszcza taką możliwość.
2.
Dostawca, o którym mowa w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 2 pkt 1–3 i 9, z wyłączeniem Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, nie może uzależniać otwarcia podstawowego rachunku płatniczego od zawarcia przez konsumenta innej umowy o świadczenie usług dodatkowych ani od zadeklarowania określonej kwoty wpływu środków pieniężnych na podstawowy rachunek płatniczy. Zakaz ten nie dotyczy obowiązków wynikających ze stosunku członkostwa łączących konsumenta z dostawcą.
3.
Dostawca, o którym mowa w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 2 pkt 1–3 i 9, z wyłączeniem Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 10 dni roboczych od dnia otrzymania kompletnego wniosku o zawarcie umowy podstawowego rachunku płatniczego, zawiera z konsumentem taką umowę albo informuje o odmowie jej zawarcia. W przypadku kompletnego wniosku złożonego za pomocą środków komunikacji elektronicznej, jeżeli dostawca dopuszcza taką możliwość, wyznacza on konsumentowi termin, nie krótszy niż 10 dni roboczych, na podpisanie umowy w placówce dostawcy albo zawiera z konsumentem umowę za pomocą środków porozumiewania się na odległość.
4.
W przypadku dostawcy, o którym mowa w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 2 pkt 9, z wyłączeniem Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, termin wskazany w ust. 3 jest liczony od dnia potwierdzenia, że wnioskodawca może uzyskać status członka tego dostawcy.
5.
Przepisy ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio, jeżeli zawarcie umowy podstawowego rachunku bankowego następuje na podstawie ustnego żądania, o którym mowa w ust. 1.
6.
Dostawca, o którym mowa w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 2 pkt 1–3 i 9, z wyłączeniem Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, odmawia zawarcia umowy podstawowego rachunku płatniczego w przypadku:
1)
gdy jest to uzasadnione względami ostrożnościowymi wynikającymi z podejrzenia popełnienia przestępstwa, o którym mowa w art. 165a finansowanie przestępstwa o charakterze terrorystycznym lub art. 299 pranie brudnych pieniędzy ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1138, z późn. zm.), zwanej dalej „Kodeksem karnym”;
2)
dostawców, o których mowa w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 2 pkt 9, jeżeli konsument składający wniosek nie jest członkiem spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej będącej tym dostawcą lub nie spełnia kryteriów uzyskania statusu członka tej kasy;
3)
gdy dostawca posiada uprawdopodobnioną informację o udziale konsumenta w przestępstwie popełnionym z wykorzystaniem rachunku płatniczego lub uprawdopodobnioną informację, że środki, które mają być zgromadzone na rachunku, pochodzą z przestępstwa.
7.
Dostawca, o którym mowa w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 2 pkt 1–3 i 9, z wyłączeniem Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, może odmówić zawarcia umowy podstawowego rachunku płatniczego w przypadku gdy:
1)
konsument jest stroną umowy o prowadzenie rachunku płatniczego zawartej z dostawcą, o którym mowa w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 2 pkt 1–3 i 9, z wyłączeniem Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, w ramach działalności wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, umożliwiającego wykonywanie transakcji, o których mowa w art. 59ia podstawowy rachunek płatniczy ust. 3;
2)
dane identyfikacyjne konsumenta są zgodne z danymi osób znajdującymi się na międzynarodowych listach sankcyjnych lub Liście ostrzeżeń publicznych KNF publikowanej na podstawie art. 6b Lista ostrzeżeń publicznych Komisji Nadzoru Finansowego ust. 4 ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym;
3)
konsument nie posiada ważnego dokumentu potwierdzającego jego tożsamość;
4)
umowa rachunku płatniczego zawarta między tym dostawcą a konsumentem została rozwiązana ze względu na rażące naruszenie jej postanowień przez konsumenta;
5)
konsument nie podpisał umowy w placówce dostawcy w terminie, o którym mowa w ust. 3 zdanie pierwsze, albo w tym terminie nie zawarł umowy za pomocą środków porozumiewania się na odległość;
6)
konsument nie przebywa legalnie na terytorium państwa członkowskiego;
7)
konsument nie podał adresu zamieszkania lub innego adresu korespondencyjnego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
8.
W przypadkach, o których mowa w ust. 6 i 7, dostawca niezwłocznie informuje konsumenta, nieodpłatnie, o przyczynach odmowy zawarcia umowy, chyba że przekazanie takiej informacji zagrażałoby bezpieczeństwu narodowemu lub porządkowi publicznemu lub byłoby sprzeczne z przepisami prawa, w tym z przepisami ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2023 r. poz. 1124, 1285, 1723 i 1843), zwanej dalej „ustawą o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy”.
9.
W przypadku odmowy zawarcia umowy podstawowego rachunku płatniczego na podstawie ust. 6 pkt 1 dostawca, o którym mowa w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 2 pkt 1–3 i 9, z wyłączeniem Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, jest obowiązany stosować odpowiednie środki wynikające z ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy.
Dostawca, o którym mowa w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 2 pkt 1–3 i 9, z wyłączeniem Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, jest obowiązany oferować podstawowe rachunki płatnicze w walucie polskiej.
1.
Dostawca, o którym mowa w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 2 pkt 1–3 i 9, z wyłączeniem Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, prowadzi podstawowy rachunek płatniczy w zakresie krajowych transakcji płatniczych nieodpłatnie.
2.
Dostawca, o którym mowa w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 2 pkt 1–3 i 9, z wyłączeniem Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, może pobierać opłaty za wykonanie krajowych transakcji płatniczych, o których mowa w art. 3 pojęcie usług płatniczych ust. 1 pkt 2 lit. c, po wykonaniu w ciągu miesiąca 5 takich transakcji płatniczych zlecanych przez konsumenta. Opłaty te nie mogą być wyższe od opłat najczęściej stosowanych przez danego dostawcę przez ostatnie 12 miesięcy w odniesieniu do transakcji, o których mowa w art. 3 pojęcie usług płatniczych ust. 1 pkt 2 lit. c, powiązanych z jakimkolwiek rachunkiem płatniczym oferowanym przez tego dostawcę.
3.
Dostawca, o którym mowa w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 2 pkt 1–3 i 9, z wyłączeniem Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, może pobierać od konsumenta opłatę za wykonywanie transakcji, o których mowa w art. 3 pojęcie usług płatniczych ust. 1 pkt 1, przy użyciu bankomatów lub wpłatomatów nienależących do tego dostawcy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, po wykonaniu w ciągu miesiąca 5 takich krajowych transakcji płatniczych na rzecz konsumenta. Opłaty te nie mogą być wyższe od opłat najczęściej stosowanych przez ostatnie 12 miesięcy przez tego dostawcę w odniesieniu do transakcji, o których mowa w art. 3 pojęcie usług płatniczych ust. 1 pkt 1, wykonywanych w ramach jakiegokolwiek rachunku płatniczego prowadzonego przez tego dostawcę i przy użyciu bankomatów lub wpłatomatów nienależących do tego dostawcy.
4.
Dostawca, o którym mowa w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 2 pkt 1–3 i 9, z wyłączeniem Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, zapewnia konsumentom możliwość wykonywania operacji, o których mowa w art. 59ia podstawowy rachunek płatniczy ust. 3, w swoich placówkach oraz za pośrednictwem środków elektronicznego dostępu do rachunku, o ile dostawca oferuje taki dostęp. Dostawca nie może oferować podstawowych rachunków płatniczych, z których korzystanie odbywałoby się wyłącznie za pomocą środków elektronicznego dostępu do rachunku, chyba że dostawca oferuje wyłącznie usługi świadczone za pomocą takich środków.
5.
Dostawca, o którym mowa w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 2 pkt 1–3 i 9, z wyłączeniem Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, nie może pobierać od konsumenta opłat za świadczenie usług związanych z prowadzeniem podstawowego rachunku płatniczego innych niż opłaty, o których mowa w ust. 2 i 3, oraz opłaty za wykonanie transgranicznych transakcji płatniczych. Opłaty za wykonanie transgranicznych transakcji płatniczych nie mogą być wyższe od opłat najczęściej stosowanych przez danego dostawcę przez ostatnie 12 miesięcy w odniesieniu do transakcji tego rodzaju, wykonywanych w ramach jakiegokolwiek rachunku płatniczego prowadzonego przez tego dostawcę.
Umowa podstawowego rachunku płatniczego stanowi umowę ramową, do której mają zastosowanie przepisy działu II rozdziału 3.
1.
Dostawca, o którym mowa w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 2 pkt 1–3 i 9, z wyłączeniem Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, może wypowiedzieć umowę podstawowego rachunku płatniczego, w przypadku gdy:
1)
konsument umyślnie albo w wyniku rażącego niedbalstwa wykorzystał rachunek do celów niezgodnych z prawem;
2)
istnieje uzasadnione podejrzenie, że środki zgromadzone na rachunku pochodzą z działalności przestępczej lub mają związek z taką działalnością;
3)
na rachunku nie dokonano żadnych operacji przez ponad 24 kolejne miesiące, z wyjątkiem operacji z tytułu pobierania opłat lub naliczania odsetek od zgromadzonych na rachunku środków pieniężnych;
4)
konsument podał nieprawdziwe informacje lub zataił prawdziwe informacje we wniosku o zawarcie umowy podstawowego rachunku płatniczego, jeżeli podanie prawdziwych informacji skutkowałoby odrzuceniem wniosku;
5)
konsument nie przebywa legalnie na terytorium państwa członkowskiego;
6)
konsument zawarł inną umowę rachunku płatniczego, który umożliwia mu wykonywanie transakcji, o których mowa w art. 59ia podstawowy rachunek płatniczy ust. 3, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2.
W przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 3, 5 lub 6, nieodpłatna informacja o przyczynach wypowiedzenia umowy podstawowego rachunku płatniczego jest przekazywana konsumentowi, w postaci papierowej albo elektronicznej, wraz z wypowiedzeniem tej umowy, chyba że przekazanie tej informacji zagrażałoby bezpieczeństwu narodowemu lub porządkowi publicznemu lub byłoby sprzeczne z przepisami ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy. Dostawca może wypowiedzieć umowę podstawowego rachunku płatniczego zawartą na czas nieokreślony z co najmniej dwumiesięcznym wypowiedzeniem.
3.
W informacji, o której mowa w ust. 2, dostawca wskazuje tryb, w jakim konsument może dochodzić swoich praw w związku z rozwiązaniem umowy podstawowego rachunku płatniczego, oraz informuje go o pozasądowych procedurach rozstrzygania sporów, w tym wskazuje właściwe sądy polubowne.
4.
Wypowiedzenie umowy podstawowego rachunku płatniczego z przyczyn określonych w ust. 1 pkt 1, 2 i 4 następuje ze skutkiem natychmiastowym. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio.
5.
Po wypowiedzeniu umowy podstawowego rachunku płatniczego z przyczyn określonych w ust. 1 konsument wskazuje dostawcy sposób, w jaki chce uzyskać zwrot środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku. W przypadku nieuzyskania przez dostawcę takiej informacji może on złożyć środki pieniężne znajdujące się na rachunku podstawowym do depozytu sądowego lub w inny sposób zabezpieczyć środki pieniężne zgromadzone na rachunku. O sposobie zabezpieczenia dostawca pisemnie informuje konsumenta.
1.
KNF zamieszcza na swojej stronie internetowej informacje o zasadach dostępu do podstawowego rachunku płatniczego.
2.
Do dnia 31 stycznia danego roku kalendarzowego dostawcy oferujący w roku poprzednim podstawowe rachunki płatnicze przekazują do KNF informacje o liczbie otwartych w tym roku podstawowych rachunków płatniczych oraz o stosunku liczby przypadków odmowy zawarcia umowy takiego rachunku do liczby złożonych wniosków, według stanu na dzień 31 grudnia poprzedniego roku kalendarzowego.
3.
KNF, co 2 lata, w terminie do końca lutego roku kalendarzowego następującego po upływie okresu sprawozdawczego, informuje Komisję Europejską o liczbie dostawców świadczących usługę podstawowego rachunku płatniczego oraz przekazuje informacje uzyskane zgodnie z ust. 2.
Przez przeniesienie rachunku płatniczego między dostawcami mającymi siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej należy rozumieć przekazanie, z upoważnienia konsumenta, przez dostawcę przekazującego dostawcy przyjmującemu informacji o wszystkich lub niektórych zleceniach stałych dotyczących poleceń przelewu oraz regularnie przychodzących na rachunek płatniczy prowadzony dla konsumenta przez dostawcę przekazującego poleceniach przelewu i poleceniach zapłaty, w ramach rachunku płatniczego albo jakiegokolwiek dodatniego salda, z rachunku płatniczego prowadzonego przez dostawcę przekazującego na rachunek płatniczy otwarty dla konsumenta przez dostawcę przyjmującego, w walucie rachunku płatniczego, którego dotyczą przekazywane informacje, łącznie z ewentualnym zamknięciem rachunku płatniczego prowadzonego dla konsumenta przez dostawcę przekazującego.
1.
Przepisy niniejszego rozdziału mają zastosowanie do rachunków płatniczych umożliwiających co najmniej:
1)
dokonywanie wpłat środków pieniężnych na ten rachunek;
2)
dokonywanie wypłat gotówki z rachunku;
3)
zlecanie i odbieranie transakcji płatniczych.
2.
Dostawca przyjmujący, który nie świadczy usług świadczonych przez dostawcę przekazującego w ramach prowadzonego rachunku płatniczego, nie jest obowiązany do ich świadczenia w ramach rachunku otwieranego przez niego dla konsumenta w ramach przeniesienia rachunku.
1.
Dostawca przekazujący lub dostawca przyjmujący informują konsumenta, nieodpłatnie, na jego żądanie, w sposób przejrzysty i czytelny, o trybie przeniesienia rachunku płatniczego.
2.
Informacje, o których mowa w ust. 1, obejmują w szczególności:
1)
obowiązki i uprawnienia dostawcy przekazującego, dostawcy przyjmującego i konsumenta;
2)
terminy zakończenia poszczególnych czynności w ramach przeniesienia rachunku płatniczego;
3)
wskazanie usług płatniczych, które świadczy dostawca przyjmujący, w tym warunków, na jakich je świadczy, oraz możliwych ograniczeń, które mogą wyniknąć w trakcie przeniesienia rachunku płatniczego w powiązaniu z tymi usługami;
4)
opłaty związane z przeniesieniem rachunku płatniczego, o ile są pobierane;
5)
dane, które konsument będzie musiał przedstawić w celu przeniesienia rachunku płatniczego;
6)
wskazanie pozasądowych procedur rozstrzygania sporów, w tym właściwych sądów polubownych.
3.
Informacje, o których mowa w ust. 1, dostawca przekazuje w postaci papierowej we wszystkich swoich placówkach dostępnych dla konsumentów, albo w postaci elektronicznej, a także udostępnia je na swojej stronie internetowej.
1.
Po złożeniu przez konsumenta upoważnienia do przeniesienia rachunku płatniczego i w zakresie w nim określonym, dostawca przyjmujący podejmuje czynności zmierzające do przeniesienia rachunku płatniczego konsumenta lub usług powiązanych z rachunkiem płatniczym wskazanych przez konsumenta w zakresie, w jakim dostawca przyjmujący świadczy takie usługi. W przypadku gdy rachunek płatniczy jest prowadzony dla dwóch lub więcej konsumentów, upoważnienia udzielają wszyscy konsumenci.
2.
Upoważnienie może być złożone w postaci papierowej albo elektronicznej, w przypadku gdy zapewniona jest jednoznaczna identyfikacja elektroniczna konsumenta upoważniającego do przeniesienia rachunku. Upoważnienie jest sporządzane w języku polskim lub innym języku uzgodnionym przez dostawcę przyjmującego i konsumenta.
3.
W upoważnieniu konsument może w szczególności:
1)
określić szczegółowo przychodzące polecenia przelewu i zlecenia stałe dotyczące poleceń przelewu oraz udzielić dostawcy przyjmującemu zgód na realizację poleceń zapłaty, które mają zostać przeniesione;
2)
określić datę, od której zlecenia stałe dotyczące poleceń przelewu oraz polecenia zapłaty mają być wykonywane z rachunku płatniczego prowadzonego przez dostawcę przyjmującego.
4.
Datę, o której mowa w ust. 3 pkt 2, ustala się na co najmniej 6 dni roboczych licząc od dnia otrzymania przez dostawcę przyjmującego dokumentów przekazanych przez dostawcę przekazującego zgodnie z art. 59im czynności dostawcy przyjmującego i dostawcy przekazującego ust. 3. W przypadku określenia daty na dzień wcześniejszy, zlecenia stałe dotyczące poleceń przelewu oraz polecenia zapłaty dostawca przyjmujący wykonuje po upływie 6 dni roboczych od dnia otrzymania przez dostawcę przyjmującego tych dokumentów.
1.
Dostawca przyjmujący, w terminie 2 dni roboczych od dnia otrzymania upoważnienia, zwraca się do dostawcy przekazującego o dokonanie następujących czynności, o ile zostały objęte upoważnieniem:
1)
przekazania dostawcy przyjmującemu oraz konsumentowi, w przypadku gdy tego zażądał, wykazu istniejących zleceń stałych dotyczących poleceń przelewu oraz dostępnych informacji o udzielonych zgodach na realizację poleceń zapłaty, które mają zostać przeniesione;
2)
przekazania dostawcy przyjmującemu oraz konsumentowi, w przypadku gdy tego zażądał, dostępnych informacji o regularnie przychodzących poleceniach przelewu oraz zleconych przez wierzyciela poleceniach zapłaty zrealizowanych na rachunku płatniczym konsumenta w ciągu 13 miesięcy poprzedzających dzień zwrócenia się o te informacje;
3)
zaprzestania akceptowania poleceń zapłaty i przychodzących poleceń przelewu, ze skutkiem od dnia określonego w upoważnieniu, w przypadku gdy dostawca przekazujący nie zapewnia automatycznego przekierowywania przychodzących poleceń przelewu i poleceń zapłaty na rachunek płatniczy konsumenta u dostawcy przyjmującego;
4)
anulowania zleceń stałych ze skutkiem od dnia określonego w upoważnieniu;
5)
przekazania środków pieniężnych pozostających na rachunku płatniczym prowadzonym przez dostawcę przekazującego w dniu określonym przez konsumenta w upoważnieniu;
6)
zamknięcia rachunku płatniczego prowadzonego przez dostawcę przekazującego w dniu wskazanym przez konsumenta w upoważnieniu.
2.
Jeżeli dostawca przyjmujący jest podmiotem, o którym mowa w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 1 pkt 9, z wyłączeniem Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, i dokonuje weryfikacji członkostwa konsumenta, termin określony w ust. 1 jest liczony od dnia dokonania pozytywnej weryfikacji członkostwa.
3.
W przypadku, o którym mowa w ust. 1, dostawca przekazujący dokonuje następujących czynności, o ile są objęte upoważnieniem:
1)
przekazuje dostawcy przyjmującemu informacje, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, w terminie 5 dni roboczych od dnia otrzymania upoważnienia;
2)
ze skutkiem od dnia określonego w upoważnieniu zaprzestaje akceptowania przychodzących na rachunek płatniczy poleceń przelewu i poleceń zapłaty w przypadku gdy nie zapewnia automatycznego przekierowywania przychodzących poleceń przelewu i poleceń zapłaty na rachunek płatniczy posiadany lub otwarty przez konsumenta u dostawcy przyjmującego, a w przypadku odmowy przyjęcia transakcji informuje płatnika lub odbiorcę o przyczynach odmowy;
3)
anuluje zlecenia stałe ze skutkiem od dnia określonego w upoważnieniu;
4)
przekazuje środki pieniężne pozostające na rachunku płatniczym prowadzonym przez niego na rachunek płatniczy prowadzony przez dostawcę przyjmującego, w dniu określonym w upoważnieniu;
5)
zamyka rachunek płatniczy w dniu określonym w upoważnieniu, jeżeli nie istnieją na nim nieuregulowane zobowiązania uniemożliwiające jego zamknięcie, i pod warunkiem zakończenia czynności wymienionych w pkt 1–3.
4.
W przypadku gdy nieuregulowane zobowiązania uniemożliwiają zamknięcie rachunku płatniczego konsumenta w terminie, o którym mowa w ust. 3 pkt 5, dostawca przekazujący niezwłocznie informuje o tym konsumenta.
5.
Dostawca przekazujący nie może pobierać opłat od konsumenta oraz dostawcy przyjmującego za przekazywanie informacji, o które zwrócił się ten dostawca zgodnie z ust. 1 pkt 1 i 2.
6.
Dostawca przyjmujący, w terminie 5 dni roboczych od dnia otrzymania informacji, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, wykonuje następujące czynności, o ile są objęte upoważnieniem:
1)
ustanawia i realizuje zlecenia stałe dotyczące poleceń przelewu, o których ustanowienie wystąpił konsument, ze skutkiem od dnia wskazanego w upoważnieniu;
2)
dokonuje niezbędnych przygotowań do akceptowania poleceń zapłaty i akceptuje polecenia zapłaty ze skutkiem od dnia wskazanego w upoważnieniu;
3)
w stosownych przypadkach informuje konsumenta o prawach przysługujących mu zgodnie z art. 5 ust. 3 lit. d rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 260/2012 z dnia 14 marca 2012 r. ustanawiającego wymogi techniczne i handlowe w odniesieniu do poleceń przelewu i poleceń zapłaty w euro oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 924/2009;
4)
informuje płatników wskazanych w upoważnieniu i dokonujących regularnie przychodzących poleceń przelewu na rachunek płatniczy konsumenta o danych identyfikujących rachunek płatniczy konsumenta u dostawcy przyjmującego oraz przekazuje płatnikom kopię upoważnienia;
5)
informuje odbiorców określonych w upoważnieniu i stosujących polecenie zapłaty do pobierania środków pieniężnych z rachunku płatniczego konsumenta o danych identyfikujących rachunek płatniczy konsumenta u dostawcy przyjmującego oraz o dniu, od którego polecenia zapłaty mają być realizowane z tego rachunku płatniczego, a także przekazuje tym odbiorcom kopię upoważnienia.
7.
Dostawca przyjmujący wykonuje czynności, o których mowa w ust. 6, w zakresie, w jakim umożliwiają mu to informacje przedstawione przez dostawcę przekazującego lub konsumenta, a w przypadku braku takich informacji zwraca on się o ich przekazanie.
8.
W przypadku gdy konsument osobiście przekazuje informacje, o których mowa w ust. 6 pkt 4 i 5, płatnikom lub odbiorcom, dostawca przyjmujący przekazuje konsumentowi, w terminie, o którym mowa w ust. 6, dane identyfikujące rachunek płatniczy oraz wskazuje datę, o której mowa w art. 59il upoważnienie do przeniesienia rachunku płatniczego ust. 3 pkt 2.
9.
W celu zachowania ciągłości świadczenia usług płatniczych na rzecz konsumenta w trakcie przeniesienia rachunku płatniczego, dostawca przekazujący nie może dokonać blokady instrumentów płatniczych przed dniem wskazanym w upoważnieniu udzielonym przez konsumenta, z zastrzeżeniem art. 41 limity wydatków i blokada instrumentu płatniczego ust. 2.
1.
Jeżeli konsument poinformuje dostawcę prowadzącego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jego rachunek płatniczy o zamiarze otwarcia rachunku płatniczego u dostawcy prowadzącego działalność w innym państwie członkowskim, dostawca prowadzący rachunek płatniczy, po otrzymaniu tej informacji:
1)
przekazuje konsumentowi, nieodpłatnie, wykaz istniejących zleceń stałych dotyczących poleceń przelewu oraz udzielonych przez dłużnika zgodach na realizację poleceń zapłaty, o ile są dostępne, a także dostępne informacje o regularnie przychodzących poleceniach przelewu oraz zleconych przez wierzyciela poleceniach zapłaty zrealizowanych na rachunku płatniczym konsumenta w ciągu 13 miesięcy poprzedzających dzień otrzymania informacji;
2)
przekazuje środki pieniężne pozostające na rachunku płatniczym konsumenta na rachunek płatniczy konsumenta u nowego dostawcy usług płatniczych, o ile informacja zawiera dane umożliwiające jego identyfikację i identyfikację rachunku płatniczego konsumenta;
3)
zamyka rachunek płatniczy konsumenta, o ile takie żądanie jest objęte informacją.
2.
W przypadku gdy konsument nie ma na rachunku płatniczym nieuregulowanych zobowiązań, dostawca prowadzący ten rachunek realizuje czynności określone w ust. 1 w dniu wskazanym przez konsumenta, nie wcześniej jednak niż po upływie 6 dni roboczych od dnia otrzymania informacji konsumenta, chyba że konsument i dostawca uzgodnią inny termin. W przypadku gdy na rachunku płatniczym konsumenta znajdują się nieuregulowane zobowiązania, które uniemożliwiają jego zamknięcie, dostawca niezwłocznie informuje o tym konsumenta.
W przypadku, o którym mowa w art. 59im czynności dostawcy przyjmującego i dostawcy przekazującego ust. 3 pkt 5 i w art. 59in czynności dostawcy po otrzymaniu informacji od konsumenta o zamiarze otwarcia rachunku płatniczego u dostawcy w innym państwie UE ust. 2 zdanie drugie, dostawca może stwierdzić istnienie nieuregulowanych zobowiązań uniemożliwiających zamknięcie rachunku w terminie, o którym mowa w upoważnieniu albo w art. 59in czynności dostawcy po otrzymaniu informacji od konsumenta o zamiarze otwarcia rachunku płatniczego u dostawcy w innym państwie UE ust. 2 zdanie pierwsze, jeżeli dotyczy to w szczególności rachunku:
1)
na którym jest blokada środków z tytułu nierozliczonej transakcji płatniczej;
2)
z którego są dokonywane spłaty kredytów, w tym udzielonych z wykorzystaniem karty kredytowej;
3)
na którym dokonano zajęcia środków w toku postępowania egzekucyjnego lub zabezpieczającego;
4)
z blokadami środków;
5)
na którym została ustanowiona kaucja środków na poczet zobowiązań konsumenta wobec innego dostawcy;
6)
z saldem zerowym i zaległymi opłatami, w przypadku gdy dostawca przyjmujący nie wprowadza przekroczenia salda na rachunku, a opłaty są naliczone, ale nie zostały pobrane;
7)
z saldem ujemnym;
8)
z otwartą akredytywą, otwartym inkasem dokumentowym lub inkasem czeków w obrocie krajowym lub dewizowym;
9)
prowadzonego dla konsumenta, wobec którego zostało wydane postanowienie o ogłoszeniu przez niego upadłości lub który złożył wniosek o ogłoszenie upadłości;
10)
powiązanego z członkostwem u dostawcy prowadzącego taki rachunek.
1.
Dostawca przekazujący i dostawca przyjmujący, na żądanie konsumenta, udostępniają mu, nieodpłatnie, dane dotyczące istniejących zleceń stałych i poleceń zapłaty, powiązanych z prowadzonymi przez tych dostawców rachunkami płatniczymi konsumenta, które są objęte przeniesieniem.
2.
Opłaty pobierane od konsumenta przez dostawcę przekazującego lub dostawcę przyjmującego za czynności inne niż przekazywanie informacji, o których mowa w ust. 1 oraz w art. 59im czynności dostawcy przyjmującego i dostawcy przekazującego ust. 1 pkt 1 i 2, wykonywane zgodnie z art. 59il upoważnienie do przeniesienia rachunku płatniczego i art. 59im czynności dostawcy przyjmującego i dostawcy przekazującego, nie mogą być wyższe niż rzeczywiste koszty ponoszone przez danego dostawcę z tytułu wykonywanych czynności.
1.
Dostawca przyjmujący lub dostawca przekazujący niezwłocznie wyrównuje każdą szkodę finansową konsumenta wynikającą bezpośrednio z niewywiązania się przez danego dostawcę z obowiązków wynikających z art 59ik–59io.
2.
Przez straty, o których mowa w art. 361 związek przyczynowy; szkoda i jej rodzaje (damnum emergens i lucrum cessans) § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, należy rozumieć opłaty i odsetki pobrane przez dostawcę przekazującego, które nie zostałyby pobrane w przypadku gdyby dostawca wypełnił obowiązki wynikające z art 59ik–59io, a przez korzyści, o których mowa w tym przepisie, należy rozumieć odsetki wynikające z oprocentowania środków na rachunku, które zostałyby naliczone, gdyby dostawca wypełnił obowiązki wynikające z art 59ik–59io.
Przepisy art 59ii−59im i art 59io–59iq stosuje się odpowiednio do przenoszenia rachunku płatniczego w ramach tego samego dostawcy.
1.
Do dnia 31 stycznia danego roku kalendarzowego dostawca uczestniczący w przeniesieniu rachunku jako dostawca przekazujący przekazuje do KNF informacje o liczbie przeniesionych rachunków płatniczych oraz o liczbie niezrealizowanych upoważnień do przeniesienia rachunku płatniczego w poprzednim roku kalendarzowym, według stanu na dzień 31 grudnia poprzedniego roku kalendarzowego.
2.
KNF, co 2 lata, informuje Komisję Europejską o liczbie przeniesionych rachunków płatniczych oraz o liczbie niezrealizowanych upoważnień do przeniesienia rachunku płatniczego w tym okresie, według stanu na dzień 31 grudnia poprzedniego roku kalendarzowego.
1.
W przypadku gdy dostawca, o którym mowa w art. 59ii przeniesienie rachunku płatniczego między dostawcami z siedzibą w RP, inny niż dostawca, o którym mowa w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 2 pkt 1–3 i 9, nie umożliwia przenoszenia rachunków płatniczych, właściwy organ nadzoru, o którym mowa w art. 14 nadzór na wykonywaniem działalności w zakresie usług płatniczych, może nałożyć na tego dostawcę karę pieniężną w wysokości do 1 000 000 zł, po uprzednim bezskutecznym wezwaniu go do spełnienia tego obowiązku w terminie wyznaczonym przez organ.
2.
Ustalając wysokość kary pieniężnej, o której mowa w ust. 1, organ nadzoru uwzględnia wagę, czas trwania i przyczyny naruszenia obowiązku określonego w art. 59ii przeniesienie rachunku płatniczego między dostawcami z siedzibą w RP, rozmiar prowadzonej przez dostawcę działalności oraz jego sytuację finansową.
3.
(uchylony)
4.
(uchylony)
Szukaj: Filtry
Ładowanie ...