DZIAŁ VIIb. Schematy płatnicze - Ustawa o usługach płatniczych

Art. 132zl. Czynności nadzorcze Prezesa NBP

Czynności podejmowane przez Prezesa NBP w ramach nadzoru, o którym mowa w art. 14 nadzór na wykonywaniem działalności w zakresie usług płatniczych ust. 2, polegają w szczególności na:

1)

wydawaniu zezwolenia na prowadzenie schematu płatniczego oraz zezwolenia na zmianę zasad funkcjonowania schematu płatniczego;

2)

dokonywaniu oceny funkcjonowania schematów płatniczych;

3)

żądaniu przedstawienia informacji lub dokumentów niezbędnych do oceny funkcjonowania schematu płatniczego;

4)

pozyskiwaniu informacji o prowadzonej działalności;

5)

wydawaniu zaleceń;

6)

wydawaniu decyzji o czasowym, częściowym albo całkowitym wstrzymaniu funkcjonowania schematu płatniczego albo cofnięciu zezwolenia na prowadzenie schematu płatniczego;

7)

nakładaniu kar pieniężnych.

Art. 132zm. Zezwolenie na prowadzenie schematu płatniczego lub zmianę zasad jego funkcjonowania

1.

Prowadzenie schematu płatniczego wymaga zezwolenia Prezesa NBP.

2.

Zezwolenia Prezesa NBP wymaga również zmiana zasad funkcjonowania schematu płatniczego.

3.

Prezes NBP wydaje zezwolenie, o którym mowa w ust. 1 i 2, jeżeli zasady dostępu do schematu płatniczego są ustalone według obiektywnych, równych i proporcjonalnych kryteriów, a ograniczenia w dostępie do tego schematu nie mogą być większe, niż jest to konieczne ze względu na ochronę przed określonymi rodzajami ryzyka, takimi jak ryzyko rozrachunkowe, ryzyko operacyjne i ryzyko biznesowe, oraz ze względu na ochronę finansową i operacyjną stabilności schematu płatniczego.

Art. 132zn. Wydanie zezwolenia na prowadzenie schematu płatniczego lub zmianę zasad jego funkcjonowania

1.

Organizacja płatnicza składa wniosek o wydanie zezwolenia, o którym mowa w art. 132zm zezwolenie na prowadzenie schematu płatniczego lub zmianę zasad jego funkcjonowania ust. 1 lub 2, co najmniej na 3 miesiące przed planowanym rozpoczęciem funkcjonowania schematu płatniczego lub co najmniej na 3 miesiące przed planowanym wprowadzeniem zmian w zasadach funkcjonowania schematu płatniczego.

2.

Za rozpoczęcie funkcjonowania schematu płatniczego, o którym mowa w ust. 1, uznaje się termin zawarcia pierwszej umowy o wydawanie danego instrumentu płatniczego z wydawcą prowadzącym działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub termin wydania pierwszego instrumentu płatniczego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

3.

Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, organizacja płatnicza załącza dokumenty i udostępnia informacje potwierdzające zgodność schematu płatniczego z wymogami określonymi w art. 132zp zasady funkcjonowania schematu płatniczego, a także wskazuje swoją nazwę i siedzibę oraz nazwę i siedzibę każdego podmiotu ponoszącego odpowiedzialność za działanie schematu płatniczego zgodnie z tymi wymogami, wraz z określeniem jego zakresu odpowiedzialności.

4.

Jeżeli schemat płatniczy jest systemem kart płatniczych, do wniosku, o którym mowa w ust. 1, organizacja płatnicza załącza także dokumenty i udostępnia informacje potwierdzające zgodność ustalonych przez nią zasad funkcjonowania schematu płatniczego z wymogami określonymi w rozporządzeniu (UE) 2015/751.

5.

Prezes NBP odmawia wydania zezwolenia, o którym mowa w art. 132zm zezwolenie na prowadzenie schematu płatniczego lub zmianę zasad jego funkcjonowania ust. 1 lub 2, jeżeli:

1)

zasady funkcjonowania schematu płatniczego są niezgodne z przepisami prawa lub

2)

nie zostały zapewnione bezpieczeństwo lub sprawność funkcjonowania schematu płatniczego albo systemu płatności, w którym są dokonywane przetwarzanie, rozliczenie lub rozrachunek płatności w ramach schematu płatniczego, lub

3)

zasady funkcjonowania schematu płatniczego nie spełniają wymogów określonych w art. 132zm zezwolenie na prowadzenie schematu płatniczego lub zmianę zasad jego funkcjonowania ust. 3 lub art. 132zp zasady funkcjonowania schematu płatniczego ust. 4.

6.

Prezes NBP wydaje zezwolenie, o którym mowa w art. 132zm zezwolenie na prowadzenie schematu płatniczego lub zmianę zasad jego funkcjonowania ust. 1 lub 2, albo odmawia jego wydania w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania wniosku lub jego uzupełnienia.

Art. 132zo. Zwolnienie z obowiązku uzyskania zezwolenia na prowadzenie schematu płatniczego

1.

Zezwolenie, o którym mowa w art. 132zm zezwolenie na prowadzenie schematu płatniczego lub zmianę zasad jego funkcjonowania ust. 1 lub 2, nie jest wymagane, jeżeli:

1)

organizacja płatnicza jest jednocześnie jedynym wydawcą instrumentu płatniczego oraz jedynym podmiotem świadczącym usługę, o której mowa w art. 3 pojęcie usług płatniczych ust. 1 pkt 5, lub

2)

organizacja płatnicza podlega nadzorowi odpowiedniego organu nadzoru państwa członkowskiego innego niż Rzeczpospolita Polska lub odpowiedniego organu Unii Europejskiej.

2.

W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, w celu rozpoczęcia funkcjonowania schematu płatniczego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, organizacja płatnicza informuje Prezesa NBP o poddaniu ocenie zasad funkcjonowania schematu płatniczego przez odpowiedni organ nadzoru państwa członkowskiego innego niż Rzeczpospolita Polska lub odpowiedni organ Unii Europejskiej co najmniej na miesiąc przed planowanym terminem rozpoczęcia funkcjonowania schematu płatniczego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W takim przypadku organizacja płatnicza dołącza odpis odpowiedniego dokumentu potwierdzającego dokonanie oceny zasad funkcjonowania schematu płatniczego wraz z dokumentacją, która podlegała tej ocenie, oraz informację o rodzajach instrumentów płatniczych, które będą wydawane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

3.

W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, w celu wprowadzenia zmian w zasadach funkcjonowania schematu płatniczego, organizacja płatnicza informuje Prezesa NBP co najmniej na miesiąc przed planowanym wprowadzeniem takich zmian, dołączając dokumenty i informacje dotyczące tych zmian.

4.

W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, organizacja płatnicza może rozpocząć funkcjonowanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo zmienić zasady funkcjonowania schematu płatniczego, jeżeli Prezes NBP w terminie miesiąca od dnia przekazania dokumentów i informacji nie stwierdzi, że zasady funkcjonowania schematu płatniczego nie zapewniają w wystarczającym stopniu bezpieczeństwa lub sprawności funkcjonowania schematu płatniczego albo infrastruktury, systemów płatności lub schematów płatniczych, z którymi schemat płatniczy jest powiązany.

5.

W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, jeżeli Prezes NBP stwierdzi, że zasady funkcjonowania schematu płatniczego nie zapewniają w wystarczającym stopniu bezpieczeństwa lub sprawności funkcjonowania schematu płatniczego albo infrastruktury, systemów płatności lub schematów płatniczych, z którymi schemat płatniczy jest powiązany, wzywa on organizację płatniczą do wystąpienia z wnioskiem o uzyskanie zezwolenia, o którym mowa w art. 132zm zezwolenie na prowadzenie schematu płatniczego lub zmianę zasad jego funkcjonowania ust. 1.

6.

Przepis ust. 1 pkt 2 nie stosuje się, jeżeli zmiana zasad funkcjonowania schematu płatniczego dotyczy wyłącznie funkcjonowania schematu płatniczego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W takim przypadku art. 132zn wydanie zezwolenia na prowadzenie schematu płatniczego lub zmianę zasad jego funkcjonowania ust. 1 i 3–6 stosuje się odpowiednio.

7.

W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, jeżeli schemat płatniczy jest systemem kart płatniczych, organizacja kartowa przekazuje Prezesowi NBP informacje potwierdzające zgodność ustalonych przez nią zasad funkcjonowania systemu kart płatniczych z wymogami określonymi w rozporządzeniu (UE) 2015/751 co najmniej na 2 miesiące przed planowanym terminem rozpoczęcia funkcjonowania systemu kart płatniczych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. System kart płatniczych może rozpocząć funkcjonowanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli Prezes NBP w terminie 2 miesięcy od dnia przekazania informacji nie stwierdzi braku zgodności zasad funkcjonowania systemu kart płatniczych z wymogami określonymi w rozporządzeniu (UE) 2015/751.

Art. 132zp. Zasady funkcjonowania schematu płatniczego

1.

Organizacja płatnicza odpowiada za zgodność funkcjonowania schematu płatniczego z przepisami prawa oraz zapewnienie bezpieczeństwa i sprawności funkcjonowania schematu płatniczego. Jeżeli za określone funkcje w ramach schematu płatniczego jest odpowiedzialny inny uczestnik, organizacja płatnicza wskazuje ten podmiot i określa zakres jego odpowiedzialności.

2.

Nazwa schematu płatniczego powinna jednoznacznie odróżniać się od nazw innych schematów płatniczych oraz systemów płatności.

3.

Zasady funkcjonowania schematu płatniczego:

1)

określają jego nazwę oraz rodzaje instrumentów płatniczych oferowanych w ramach schematu płatniczego;

2)

wskazują waluty, w jakich będzie dokonywane przetwarzanie i rozliczanie transakcji płatniczych realizowanych instrumentami płatniczymi wydanymi w ramach schematu płatniczego;

3)

wskazują infrastrukturę, systemy płatności i schematy płatnicze, z którymi będzie związane funkcjonowanie schematu płatniczego;

4)

wskazują podmiot obsługujący transakcje w rozumieniu art. 2 pkt 28 rozporządzenia (UE) 2015/751, jeżeli schemat płatniczy jest czterostronnym systemem kart płatniczych, o którym mowa w art. 2 pkt 17 rozporządzenia (UE) 2015/751;

5)

w sposób wyczerpujący i jednoznaczny określają wymagania dla wydawców instrumentów płatniczych, akceptantów, użytkowników i podmiotów, którym organizacja płatnicza powierza zadania związane z bieżącym funkcjonowaniem schematu płatniczego, w tym dostawców infrastruktury technicznej, w szczególności umożliwiają ustalenie odpowiedzialności w zakresie przetwarzania i rozliczania transakcji płatniczych;

6)

zapewniają przejrzystość przepływów środków pieniężnych pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w schemacie płatniczym oraz użytkownikami;

7)

wskazują sposób zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka, występującymi w związku z funkcjonowaniem schematu płatniczego;

8)

zapewniają podmiotom uczestniczącym w schemacie płatniczym oraz użytkownikom rzetelną informację o ryzyku, w szczególności ryzyku finansowym, związanym z uczestnictwem w schemacie płatniczym;

9)

zapewniają bezpieczne i sprawne przetwarzanie, rozliczanie i rozrachunek transakcji płatniczych, służące minimalizacji ryzyka finansowego w procesie przetwarzania, rozliczenia i rozrachunku;

10)

zapewniają poziom bezpieczeństwa, niezawodności i ciągłości działania schematu płatniczego adekwatny do poziomu generowanego ryzyka;

11)

nie powinny powodować zagrożeń dla stabilności systemu płatniczego;

12)

zapewniają skuteczność, rzetelność i przejrzystość zarządzania schematem płatniczym;

13)

wskazują rozwiązania organizacyjne organizacji płatniczej w zakresie struktury i procedur podejmowania decyzji dotyczącej działalności polegającej na przetwarzaniu transakcji płatniczych oraz sposób ustalania kosztów tej działalności, jeżeli organizacja płatnicza nie jest jednocześnie jedynym wydawcą instrumentu płatniczego oraz jedynym podmiotem świadczącym usługę, o której mowa w art. 3 pojęcie usług płatniczych ust. 1 pkt 5, chyba że przetwarzanie transakcji płatniczych zostało powierzone podmiotowi trzeciemu.

4.

Schemat płatniczy nie może wprowadzać:

1)

ograniczeń dotyczących skutecznego udziału w innych schematach płatniczych;

2)

zasad, które wprowadzałyby odmienny sposób traktowania dostawców wymienionych w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 2;

3)

ograniczeń ze względu na rodzaj podmiotu lub formę prawną prowadzonej działalności.

Art. 132zq. Obowiązki informacyjne organizacji płatniczej

1.

Organizacja płatnicza w terminie do ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu kończącym dany kwartał przekazuje do NBP kwartalne informacje o całkowitej liczbie i wartości przetworzonych i rozliczonych krajowych transakcji płatniczych oraz przekazuje niezwłocznie informacje o zdarzeniach zaistniałych w związku z prowadzeniem schematu płatniczego mających lub mogących mieć negatywny wpływ na sprawne lub bezpieczne funkcjonowanie schematu płatniczego.

2.

Informacje, o których mowa w ust. 1, w odniesieniu do schematu płatniczego, o którym mowa w art. 132zo zwolnienie z obowiązku uzyskania zezwolenia na prowadzenie schematu płatniczego ust. 1 pkt 2, NBP może uzyskiwać od wskazanego przez organizację płatniczą właściwego organu nadzoru, jeżeli zakres i częstotliwość przekazywania tych informacji są tożsame.

3.

Organizacja kartowa, w terminie do ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu kończącym dany kwartał, przekazuje do NBP kwartalne informacje niezbędne do sprawdzenia prawidłowości stosowania wysokości opłat interchange zgodnie z art. 3 i art. 4 rozporządzenia (UE) 2015/751.

4.

Na żądanie Prezesa NBP organizacja płatnicza udostępnia NBP informacje i dokumenty w zakresie określonym w art. 132zp zasady funkcjonowania schematu płatniczego ust. 3, niezbędne do oceny zgodności zasad funkcjonowania schematu płatniczego z przepisami prawa oraz zapewnienia bezpieczeństwa i sprawności jego funkcjonowania, w terminie 2 tygodni od dnia otrzymania żądania. W uzasadnionych przypadkach Prezes NBP, na wniosek organizacji płatniczej, może przedłużyć termin na udostępnienie informacji i dokumentów o kolejne 2 tygodnie.

5.

Organizacja płatnicza jest obowiązana przekazać NBP teksty jednolite dokumentów określających zasady funkcjonowania schematu płatniczego w terminie miesiąca od dnia otrzymania zezwolenia na zmianę zasad funkcjonowania schematu płatniczego.

6.

Prezes NBP może wydawać organizacji płatniczej, w drodze decyzji, zalecenia w zakresie zapewnienia zgodności funkcjonowania schematu płatniczego z przepisami prawa oraz bezpieczeństwa lub sprawności jego funkcjonowania, w terminie oznaczonym w zaleceniu.

7.

Organizacja płatnicza, która nie wykonuje zalecenia, o którym mowa w ust. 6, w zakresie naruszenia obowiązków określonych w:

1)

art 6–8, art. 10 lub art. 11 rozporządzenia (UE) 2015/751 – podlega karze pieniężnej do 1 000 000 zł;

2)

art. 3 , art. 4 lub art. 5 rozporządzenia (UE) 2015/751 – podlega karze pieniężnej do 5 000 000 zł.

8.

Przy ustalaniu wysokości kary pieniężnej, o której mowa w ust. 7, Prezes NBP uwzględnia w szczególności rodzaj i wagę naruszenia przepisów rozporządzenia (UE) 2015/751, wpływ tego naruszenia na prawidłowe funkcjonowanie rynku usług płatniczych, rozmiar prowadzonej działalności oraz sytuację finansową organizacji płatniczej, która dokonała naruszenia.

9.

(uchylony)

10.

(uchylony)

Art. 132zr. Decyzje Prezesa NBP w sprawach schematu płatniczego

1.

Prezes NBP może wydać decyzję o czasowym, częściowym albo całkowitym wstrzymaniu funkcjonowania schematu płatniczego albo cofnąć zezwolenie na prowadzenie schematu płatniczego w razie stwierdzenia, że:

1)

działanie schematu płatniczego:
a) jest sprzeczne z przepisami prawa,
b) nie zapewnia bezpieczeństwa lub sprawności jego funkcjonowania,
c) stwarza zagrożenie dla użytkowników, stabilności systemu płatniczego, bezpieczeństwa lub sprawności funkcjonowania powiązanych systemów płatności;

2)

schemat płatniczy nie funkcjonuje przez ostatnich 12 miesięcy;

3)

organizacja płatnicza nie udostępniła we wskazanym terminie informacji i dokumentów, o których mowa w art. 132zq obowiązki informacyjne organizacji płatniczej ust. 4;

4)

organizacja płatnicza nie wykonała zalecenia wydanego przez Prezesa NBP w terminie oznaczonym w tym zaleceniu;

5)

zmiany zasad funkcjonowania schematu płatniczego zostały dokonane bez uzyskania zezwolenia, o którym mowa w art. 132zm zezwolenie na prowadzenie schematu płatniczego lub zmianę zasad jego funkcjonowania ust. 2.

2.

Organizacja płatnicza zaprzestaje prowadzenia schematu płatniczego w zakresie i w terminie wskazanych w decyzji, o której mowa w ust. 1.

Art. 132zs. Lista schematów płatniczych funkcjonujących w RP

1.

NBP prowadzi i zamieszcza na swojej stronie internetowej listę schematów płatniczych funkcjonujących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Lista zawiera informacje o nazwie i siedzibie organizacji płatniczej lub innych podmiotów odpowiedzialnych za funkcjonowanie schematu płatniczego, nazwie schematu płatniczego oraz rodzajach instrumentów płatniczych wydawanych w ramach tego schematu.

2.

W przypadku wydania decyzji, o której mowa w art. 132zr decyzje Prezesa NBP w sprawach schematu płatniczego ust. 1, Prezes NBP zamieszcza na swojej stronie internetowej informację o czasowym, częściowym albo całkowitym wstrzymaniu funkcjonowania schematu płatniczego albo skreśla schemat płatniczy z listy, o której mowa w ust. 1, z dniem, w którym decyzja stała się ostateczna.

Art. 132zt. Wyłączenie stosowania przepisów ustawy dotyczących schematów płatniczych

Przepisów niniejszego działu nie stosuje się do schematów płatniczych, które funkcjonują na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 260/2012 z dnia 14 marca 2012 r. ustanawiającego wymogi techniczne i handlowe w odniesieniu do poleceń przelewu i poleceń zapłaty w euro oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 924/2009 przez właściwe organy odpowiedzialne za zapewnienie przestrzegania tego rozporządzenia.

Art. 132zu. Forma przekazywania dokumentów i informacji do NBP

1.

Dokumenty i informacje, o których mowa w art. 132zn wydanie zezwolenia na prowadzenie schematu płatniczego lub zmianę zasad jego funkcjonowania ust. 1, 3 i 4, art. 132zo zwolnienie z obowiązku uzyskania zezwolenia na prowadzenie schematu płatniczego ust. 2, 3 i 7 oraz art. 132zq obowiązki informacyjne organizacji płatniczej ust. 4 i 5, są przekazywane w postaci elektronicznej.

2.

Dokumenty i informacje, o których mowa w art. 132zq obowiązki informacyjne organizacji płatniczej ust. 1 i 3, są przekazywane w postaci elektronicznej z wykorzystaniem odpowiednich certyfikatów wydanych przez NBP lub innych form uwierzytelniania stosowanych przez NBP.

3.

Dokumenty i informacje, o których mowa w art. 132zn wydanie zezwolenia na prowadzenie schematu płatniczego lub zmianę zasad jego funkcjonowania ust. 3 i 4, art. 132zo zwolnienie z obowiązku uzyskania zezwolenia na prowadzenie schematu płatniczego ust. 2 zdanie drugie i art. 132zq obowiązki informacyjne organizacji płatniczej ust. 4 i 5, oraz dokumenty i informacje dołączane w przypadku, o którym mowa w art. 132zo zwolnienie z obowiązku uzyskania zezwolenia na prowadzenie schematu płatniczego ust. 3, mogą być przekazane w języku angielskim. W takim przypadku czynności, o których mowa w art. 5 język czynności urzędowych, oświadczeń, podań i pism ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz. U. z 2021 r. poz. 672 oraz z 2023 r. poz. 1672), mogą być dokonywane w języku polskim lub angielskim.

Art. 132zv. Rozporządzenie w sprawie funkcjonowania schematu płatniczego

Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, po zasięgnięciu opinii Prezesa NBP, określi, w drodze rozporządzenia:

1)

kryteria oceny schematu płatniczego oraz szczegółowy zakres dokumentów i informacji, o których mowa w art. 132zn wydanie zezwolenia na prowadzenie schematu płatniczego lub zmianę zasad jego funkcjonowania ust. 3 i 4,

2)

szczegółowy zakres dokumentów i informacji, o których mowa w art. 132zo zwolnienie z obowiązku uzyskania zezwolenia na prowadzenie schematu płatniczego ust. 2 i 7,

3)

szczegółowy zakres informacji, o których mowa w art. 132zq obowiązki informacyjne organizacji płatniczej ust. 1 i 3
– mając na względzie konieczność zapewnienia prawidłowości, bezpieczeństwa i sprawności funkcjonowania schematu płatniczego oraz infrastruktury, systemów płatności i schematów płatniczych powiązanych oraz kompletności i wiarygodności przekazywanych informacji i dokumentów.

Dz.U.2024.0.30 t.j. - Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych