1.
Przedsięwzięcia niskoemisyjne są współfinansowane ze środków Funduszu na podstawie porozumienia zawieranego w imieniu i na rzecz ministra właściwego do spraw klimatu przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, zwany dalej "Narodowym Funduszem", z gminą, jeżeli na jej obszarze obowiązuje uchwała, o której mowa w art. 96 uchwała sejmiku województwa w sprawie ograniczeń lub zakazów w zakresie eksploatacji instalacji ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, oraz gmina zobowiąże się do:
1)
realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych w nie mniej niż 1% łącznej liczby budynków mieszkalnych jednorodzinnych na obszarze gminy lub nie mniej niż 20 takich budynków oraz nie więcej niż 12% łącznej liczby takich budynków, z wyłączeniem miast, których liczba mieszkańców przekracza 100 000;
2)
wymiany lub likwidacji urządzeń lub systemów grzewczych lub systemów podgrzewających wodę użytkową, o których mowa w art. 2 objaśnienie pojęć ustawowych pkt 1b lit. a-ba, w nie mniej niż 80% budynków mieszkalnych jednorodzinnych, o których mowa w pkt 1;
3)
zmniejszenia zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania budynku mieszkalnego jednorodzinnego i podgrzewania wody użytkowej, liczonego łącznie dla wszystkich przedsięwzięć niskoemisyjnych, o których mowa w pkt 1, na poziomie nie mniejszym niż 30% energii finalnej w rozumieniu art. 2 unormowania w zakresie postępowania w sprawie skarg i wniosków pkt 7 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. z 2021 r. poz. 2166 oraz z 2023 r. poz. 1681), z wyłączeniem przedsięwzięć niskoemisyjnych, o których mowa w ust. 3a;
4)
zabezpieczenia w swoim budżecie środków finansowych pochodzących z dochodów własnych lub ze środków, o których mowa w art. 5 wysokość premii termomodernizacyjnej ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, których suma stanowi 30% kosztów realizacji porozumienia, a w przypadku miast, których liczba mieszkańców przekracza 100 000 - więcej niż 30% kosztów realizacji porozumienia.
1a.
Stroną porozumienia, o którym mowa w ust. 1, reprezentującą gminy i wykonującą ich prawa i obowiązki wynikające z realizacji i zapewnienia utrzymania efektów przedsięwzięć niskoemisyjnych, może być związek międzygminny w rozumieniu art. 64 związki międzygminne ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2023 r. poz. 40, 572, 1463 i 1688), powiat lub związek metropolitalny utworzony na podstawie art. 4 uprawnienie do tworzenia lub zmiany obszaru lub granic związku metropolitalnego ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 marca 2017 r. o związku metropolitalnym w województwie śląskim (Dz. U. z 2022 r. poz. 2578), przy czym warunki wskazane w ust. 1 muszą być spełnione indywidualnie przez każdą gminę, na obszarze której będą realizowane przedsięwzięcia niskoemisyjne.
1b.
Przed zawarciem porozumienia, o którym mowa w ust. 1a, gminy uczestniczące w związku międzygminnym, związku metropolitalnym lub położone na terytorium powiatu, o których mowa w ust. 1a, zawierają z tymi związkami lub z tym powiatem umowę regulującą prawa i obowiązki poszczególnych stron, wynikające z realizacji i zapewnienia utrzymania efektów przedsięwzięć niskoemisyjnych.
1c.
Narodowy Fundusz, w imieniu i na rzecz ministra właściwego do spraw klimatu, wykonuje prawa i obowiązki wynikające z porozumienia, o którym mowa w ust. 1.
1d.
Gmina, niezależnie od kosztów, o których mowa w ust. 1 pkt 4, może pokryć dodatkowe koszty realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych, wykraczające poza sumę kosztów realizacji porozumienia, o którym mowa w ust. 1.
1e.
Gmina może jednorazowo wystąpić o zawarcie porozumienia, o którym mowa w ust. 1, na niższą liczbę lub procent budynków mieszkalnych jednorodzinnych niż minimalna liczba lub procent, o których mowa w ust. 1 pkt 1, w przypadku gdy zawarła już co najmniej jedno porozumienie spełniające wymagania, o których mowa w ust. 1 pkt 1.
2.
Liczbę mieszkańców miast, o której mowa w ust. 1 pkt 1 i 4, ustala się na podstawie aktualnych danych publikowanych przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
3.
Współfinansowanie przedsięwzięć niskoemisyjnych ze środków Funduszu w ramach porozumienia, o którym mowa w ust. 1, może obejmować koszty urządzeń, instalacji, materiałów, robót budowlanych i usług związanych w szczególności z realizacją:
1)
likwidacji urządzeń lub systemów grzewczych ogrzewających budynki mieszkalne jednorodzinne lub urządzeń lub systemów podgrzewających wodę użytkową w tych budynkach, które nie spełniają standardów niskoemisyjnych, albo wymiany takich urządzeń lub systemów na spełniające standardy niskoemisyjne;
2)
zainstalowania, przyłączenia i uruchomienia mikroinstalacji odnawialnego źródła energii w rozumieniu ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii, w tym urządzeń służących doprowadzaniu lub odprowadzaniu energii elektrycznej z tej mikroinstalacji, oraz pompy ciepła, związanych funkcjonalnie z budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym będącym przedmiotem przedsięwzięcia niskoemisyjnego;
3)
zapewnienia budynkowi mieszkalnemu jednorodzinnemu dostępu do energii z zewnętrznej instalacji odnawialnego źródła energii oraz pompy ciepła, wraz z zainstalowaniem urządzeń służących doprowadzaniu energii elektrycznej z tej instalacji, w tym będących własnością gminy;
4)
przyłączenia budynku mieszkalnego jednorodzinnego do sieci ciepłowniczej albo gazowej lub modernizacji przyłącza do takiej sieci, w wysokości równej opłacie za przyłączenie do sieci, do poniesienia której byłaby zobowiązana osoba, z którą została zawarta umowa o realizację przedsięwzięcia niskoemisyjnego;
5)
przyłączenia budynku mieszkalnego jednorodzinnego do sieci elektroenergetycznej lub modernizacji przyłącza do takiej sieci, jeżeli ma to związek z realizacją przedsięwzięcia niskoemisyjnego, w wysokości równej opłacie za przyłączenie do sieci lub opłacie za modernizację przyłącza, do poniesienia której byłaby zobowiązana osoba, z którą została zawarta umowa o realizację przedsięwzięcia niskoemisyjnego;
6)
instalacji w budynku mieszkalnym jednorodzinnym źródeł ciepła zasilanych energią elektryczną;
7)
docieplenia ścian, stropów, podłóg na gruncie, fundamentów, stropodachów lub dachów;
8)
wymiany stolarki okiennej i drzwiowej;
9)
modernizacji systemu ogrzewania budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub systemu przygotowania ciepłej wody użytkowej;
10)
likwidacji liniowych i punktowych mostków cieplnych;
11)
modernizacji systemu wentylacji polegającej w szczególności na:
a) naprawie, przebudowie i izolacji kanałów nawiewnych i wywiewnych transportujących powietrze wentylacyjne,
b) montażu systemów optymalizujących strumień objętości oraz parametry jakościowe powietrza wentylacyjnego doprowadzanego do pomieszczeń w zależności od potrzeb użytkownika;
a) naprawie, przebudowie i izolacji kanałów nawiewnych i wywiewnych transportujących powietrze wentylacyjne,
b) montażu systemów optymalizujących strumień objętości oraz parametry jakościowe powietrza wentylacyjnego doprowadzanego do pomieszczeń w zależności od potrzeb użytkownika;
12)
naprawy, przebudowy i modernizacji przewodów kominowych;
13)
instalacji lub wymiany urządzeń pomiarowo-kontrolnych, teletransmisyjnych oraz automatyki w ramach wdrażania systemów zarządzania energią, innych niż będące własnością operatorów systemów przesyłowych i dystrybucyjnych;
14)
robót budowlanych niezbędnych do realizacji działań, o których mowa w pkt 1-13, w wysokości nie większej niż 20% łącznych kosztów przedsięwzięcia niskoemisyjnego;
15)
serwisu, konserwacji i ubezpieczenia urządzeń, systemów, instalacji, stanowiących część przedsięwzięć niskoemisyjnych w okresie utrzymania efektów przedsięwzięć niskoemisyjnych, o którym mowa w art. 11e obowiązek zapewnienia utrzymania efektów przedsięwzięć niskoemisyjnych;
16)
projektów budowlanych oraz innej dokumentacji niezbędnej do zrealizowania przedsięwzięć niskoemisyjnych;
17)
dokumentacji potwierdzającej zmniejszenie zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania budynku mieszkalnego jednorodzinnego i podgrzewania wody użytkowej oraz określającej niezbędny zakres przedsięwzięcia niskoemisyjnego, w szczególności audytów energetycznych oraz świadectw charakterystyki energetycznej budynku;
18)
nadzoru inwestorskiego;
19)
opracowania wniosku, o którym mowa w ust. 4, w tym przeprowadzenia inwentaryzacji budynków mieszkalnych jednorodzinnych oraz szacowania zakresu, ilości i kosztów przedsięwzięć niskoemisyjnych, o ile zostały poniesione w okresie do 9 miesięcy przed datą zawarcia porozumienia, o którym mowa w ust. 1;
20)
innych działań gminy związanych z przygotowaniem i realizacją przedsięwzięć niskoemisyjnych oraz obsługi porozumienia, w tym w przygotowaniu wniosku i oświadczeń, o których mowa wart. 11d ust. 1, koszty obsługi prawnej, finansowej i technicznej, a także koszty związane z zapewnieniem dostępu beneficjentów do usług doradztwa energetycznego, w łącznej wysokości nie wyższej niż 5% kwoty, o której mowa w ust. 5 pkt 5.
3a.
W uzasadnionych przypadkach, wynikających w szczególności ze stanu technicznego budynku mieszkalnego jednorodzinnego, w ramach przedsięwzięcia niskoemisyjnego podlegającego współfinansowaniu ze środków Funduszu, gmina może nabywać urządzenia i instalacje, o których mowa w ust. 3 pkt 2, 3, 6 i 13, jako własny środek trwały i w ramach realizacji przedsięwzięcia niskoemisyjnego udostępniać je beneficjentowi, o którym mowa w art. 11d umowa o realizację przedsięwzięcia niskoemisyjnego ust. 1, w ramach umowy, o której mowa w art. 11d umowa o realizację przedsięwzięcia niskoemisyjnego ust. 2.
3b.
W przypadku zawarcia umowy, o której mowa w art. 11d umowa o realizację przedsięwzięcia niskoemisyjnego ust. 2 w zakresie ust. 3a, nie stosuje się przepisów ust. 1 pkt 3, art. 11d umowa o realizację przedsięwzięcia niskoemisyjnego ust. 1 pkt 9 i 10 oraz art. 11f obowiązek zwrotu gminie kosztów realizacji przedsięwzięcia niskoemisyjnego.
3c.
Rada gminy określi w regulaminie, o którym mowa w art. 11d umowa o realizację przedsięwzięcia niskoemisyjnego ust. 8, szczegółowe warunki zawierania i realizacji umów mających na celu realizację przedsięwzięć niskoemisyjnych w sposób, o którym mowa w ust. 3a.
4.
Porozumienie, o którym mowa w ust. 1, jest zawierane na wniosek gminy lub innych podmiotów, o których mowa w ust. 1a, na okres nie dłuższy niż:
1)
3 lata - w przypadku realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych w liczbie nie większej niż 2% łącznej liczby budynków mieszkalnych jednorodzinnych na obszarze gminy;
2)
4 lata - w przypadku realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych w liczbie większej niż 2% łącznej liczby budynków mieszkalnych jednorodzinnych na obszarze gminy.
5.
Wniosek, o którym mowa w ust. 4, zawiera:
1)
informację dotyczącą:
a) łącznej liczby budynków mieszkalnych jednorodzinnych na obszarze gminy,
b) liczby budynków mieszkalnych jednorodzinnych na obszarze gminy, w których istnieją urządzenia lub systemy grzewcze niespełniające standardów niskoemisyjnych;
a) łącznej liczby budynków mieszkalnych jednorodzinnych na obszarze gminy,
b) liczby budynków mieszkalnych jednorodzinnych na obszarze gminy, w których istnieją urządzenia lub systemy grzewcze niespełniające standardów niskoemisyjnych;
2)
wskazanie liczby przedsięwzięć niskoemisyjnych planowanych do realizacji w ramach porozumienia spełniających warunek, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, z uwzględnieniem podziału na rodzaje przedsięwzięć niskoemisyjnych, o których mowa w art. 2 objaśnienie pojęć ustawowych pkt 1b;
3)
szacowaną liczbę beneficjentów, o których mowa w art. 11d umowa o realizację przedsięwzięcia niskoemisyjnego ust. 1;
3a)
szacowaną liczbę przedsięwzięć niskoemisyjnych, o których mowa w art. 11d umowa o realizację przedsięwzięcia niskoemisyjnego ust. 2a;
4)
szacowane zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło grzewcze liczone łącznie dla wszystkich przedsięwzięć niskoemisyjnych objętych porozumieniem;
5)
koszty realizacji porozumienia, wraz z ich uzasadnieniem, na podstawie liczby przedsięwzięć niskoemisyjnych, o których mowa w pkt 2, przy czym średni koszt realizacji przedsięwzięcia niskoemisyjnego w jednym budynku mieszkalnym jednorodzinnym, a w przypadku budynku mieszkalnego jednorodzinnego o dwóch lokalach - w jednym lokalu, nie może przekroczyć kwoty 53 000 zł;
6)
harmonogram rzeczowo-finansowy realizacji porozumienia w układzie kwartalnym;
7)
określenie sposobu zapewnienia przez gminę prawidłowości realizacji porozumienia i utrzymania jego efektów;
8)
zobowiązanie do zabezpieczenia w budżecie gminy środków finansowych pochodzących z dochodów własnych lub ze środków, o których mowa w art. 5 wysokość premii termomodernizacyjnej ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, zgodnie z ust. 1 pkt 4;
9)
(uchylony)
10)
informacje o stopniu zanieczyszczenia powietrza w gminie;
11)
spodziewane korzyści z realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych w stosunku do kosztów realizacji tych przedsięwzięć.
6.
Do wniosku, o którym mowa w ust. 4, załącza się kopię umowy, o której mowa w ust. 1b, w przypadku gdy wniosek składa podmiot inny niż gmina, o którym mowa w ust. 1a.
7.
Do średniego kosztu realizacji przedsięwzięcia niskoemisyjnego, o którym mowa w ust. 5 pkt 5, nie wlicza się wkładu własnego beneficjenta, o którym mowa w art. 11d umowa o realizację przedsięwzięcia niskoemisyjnego ust. 1 pkt 10.
8.
Wkład własny beneficjenta, o którym mowa w art. 11d umowa o realizację przedsięwzięcia niskoemisyjnego ust. 1 pkt 10, gmina przeznacza w szczególności na pokrycie dodatkowych kosztów związanych z realizacją przedsięwzięć niskoemisyjnych, o których mowa w ust. 1d, lub innych związanych z realizacją działań mających na celu utrzymanie efektów przedsięwzięć niskoemisyjnych.
