Rozdział 4. Kontrola i postępowanie administracyjne w sprawie wprowadzonych do obrotu lub udostępnianych na rynku krajowym wyrobów budowlanych - Ustawa o wyrobach budowlanych

Art. 16. Wszczęcie kontroli i jej przebieg

1.

Właściwy organ wszczyna kontrolę z urzędu, a w przypadku wyrobów budowlanych, o których mowa w art. 5 warunki wprowadzenia do obrotu wyrobów budowlanych ust. 1, również na wniosek Prezesa UOKiK. 1a. Postępowanie w sprawie wyrobów budowlanych niespełniających wymagań określonych w niniejszej ustawie wszczyna się z urzędu, na podstawie ustaleń kontroli.

2.

Właściwy organ lub osoba działająca z jego upoważnienia, zwane dalej "kontrolującym", mają prawo wstępu na teren budowy, teren obiektów i do pomieszczeń, w których znajdują się wyroby budowlane i dokumenty objęte zakresem kontroli.

2a.

Właściwy organ, na zasadach określonych w art. 25 przesłanki poddania wyrobu budowlanego badaniom ust. 2–6, w celu ustalenia czy wyrób budowlany posiada deklarowane właściwości użytkowe, może pobierać nieodpłatnie próbki wyrobu budowlanego u sprzedawcy oraz z wyrobów budowlanych składowanych na terenie budowy, jeżeli budowa jest prowadzona w ramach działalności gospodarczej inwestora lub obiekt budowlany jest wznoszony w celu wprowadzenia go do obrotu, a także budowy prowadzonej z wykorzystaniem środków publicznych oraz zlecać ich badanie. Wyniki badań próbek wyrobu budowlanego mogą stanowić podstawę wszczęcia kontroli.

3.

W kontroli prowadzonej przez właściwy organ, a dotyczącej wyrobów budowlanych, o których mowa w art. 5 warunki wprowadzenia do obrotu wyrobów budowlanych ust. 1, może uczestniczyć pracownik Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, upoważniony przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, za zgodą organu prowadzącego kontrolę, lub przedstawiciel właściwego organu państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz Turcji, do czynności którego stosuje się przepisy niniejszego rozdziału dotyczące osoby kontrolującej.

Orzeczenia: 1 Porównania: 1 Przypisy: 4

Art. 17. Miejsce kontroli

1.

Kontrole wyrobów budowlanych przeprowadza się w siedzibie kontrolowanego lub w miejscu wykonywania jego działalności, w czasie jej wykonywania oraz w obecności kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej.

1a.

Czynności kontrolne są prowadzone po okazaniu kontrolowanemu albo osobie przez niego upoważnionej legitymacji służbowej oraz doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli.

2.

Kontrola lub poszczególne czynności kontrolne, za zgodą kontrolowanego, mogą być przeprowadzane również w siedzibie organu jeżeli może to usprawnić prowadzenie kontroli.

3.

Kontrola dotyczy wyłącznie wyrobu budowlanego, prawidłowości jego oznakowania, oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych wyrobu budowlanego oraz jego zamierzonego zastosowania.

3a.

Kontrolę wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu lub udostępnianych na rynku krajowym prowadzi się zgodnie z programem kontroli albo jako kontrolę doraźną.

3b.

Kontrolę prowadzą co najmniej dwie osoby.

3c.

Kontrolę należy prowadzić, stosując najprostsze metody i w sposób najmniej uciążliwy dla kontrolowanego.

4.

Kontrolowany oraz inne podmioty posiadające dowody lub informacje niezbędne do ustalenia, czy wyrób budowlany spełnia wymagania określone niniejszą ustawą, są obowiązani do przekazania tych dowodów i udzielenia informacji na żądanie organu prowadzącego kontrolę.

5.

Żądanie, o którym mowa w ust. 4, powinno zawierać:

1)

określenie rodzaju dowodów oraz rodzaju i zakresu informacji, którego dotyczy;

2)

wskazanie celu żądania;

3)

określenie terminu udostępnienia dowodów lub udzielenia informacji;

4)

pouczenie o skutkach nieudostępnienia żądanych dowodów lub informacji albo udostępnienia dowodów lub informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd.

Orzeczenia: 2 Porównania: 1 Przypisy: 7

Art. 18. Uprawnienia kontrolującego

1.

W trakcie kontroli kontrolujący może żądać od kontrolowanego producenta albo importera przedstawienia:

1)

deklaracji właściwości użytkowych lub krajowej deklaracji;

2)

nazwy i adresu zakładu, w którym wyrób budowlany jest wytwarzany, a w przypadku wyrobów importowanych nazwy i adresu producenta;

3)

karty charakterystyki lub informacji o substancjach zawartych w wyrobie budowlanym, o których mowa odpowiednio w art. 31 wstrzymanie wprowadzenia wyrobu do obrotu, wycofanie z obrotu, ograniczenie dalszego przekazywania wyrobu lub art. 33 strony postępowania administracyjnego rozporządzenia REACH;

4)

ogólnego opisu wyrobu budowlanego, schematów, instrukcji stosowania, instrukcji obsługi oraz informacji dotyczących zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa, jakie wyrób budowlany stwarza podczas stosowania i użytkowania.

2.

Kontrolujący może dodatkowo żądać od producenta dokumentacji technicznej, o której mowa w art. 11 właściwość organów w sprawach wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu ust. 1 rozporządzenia Nr 305/2011 oraz w art. 10a obowiązki producenta w zakresie dokumentacji i oznakowania wyrobów budowlanych ust. 1, a w przypadku importera wyznaczyć termin udostępnienia tej dokumentacji.

3.

W trakcie kontroli kontrolujący może żądać od kontrolowanego sprzedawcy:

1)

wskazania nazwy i adresu producenta, importera lub sprzedawcy, od którego nabył wyrób budowlany;

2)

dokumentów, instrukcji, informacji i opisów, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 3 i 4.

3)

(uchylony)

4.

W przypadku gdy kontrolowany wyrób budowlany może stwarzać zagrożenie dla życia, zdrowia, mienia lub środowiska, kontrolujący może żądać od kontrolowanego sprzedawcy, jeżeli producent lub importer ma siedzibę poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przedstawienia, w wyznaczonym terminie, dokumentacji technicznej, o której mowa w art. 11 ust. 1 rozporządzenia Nr 305/2011 oraz w art. 10a obowiązki producenta w zakresie dokumentacji i oznakowania wyrobów budowlanych ust. 1.

5.

W trakcie kontroli kontrolujący może ponadto:

1)

badać dokumenty w zakresie objętym kontrolą oraz żądać od kontrolowanego sporządzenia ich kopii oraz tłumaczeń na język polski, jeżeli jest to niezbędne do przeprowadzenia kontroli;

2)

dokonywać oględzin wyrobów budowlanych w zakresie objętym kontrolą;

3)

legitymować osoby w celu stwierdzenia ich tożsamości, jeżeli jest to niezbędne na potrzeby kontroli;

4)

żądać od kontrolowanego udzielenia w wyznaczonym terminie pisemnych lub ustnych wyjaśnień w sprawach objętych zakresem kontroli;

5)

przesłuchiwać osoby w charakterze strony, świadka lub biegłego, jeżeli jest to niezbędne do wyczerpującego wyjaśnienia okoliczności sprawy;

6)

zasięgać opinii biegłych, jeżeli jest to niezbędne na potrzeby kontroli;

7)

zabezpieczać dowody, wyroby budowlane, pomieszczenia lub środki przewozowe;

8)

pobierać nieodpłatnie próbki wyrobów budowlanych do badań.6. Kontrolowany jest obowiązany:

1)

umożliwić kontrolującemu dokonanie czynności kontrolnych, o których mowa w ust. 5;

2)

potwierdzić zgodność kopii dokumentów z oryginałami.

Porównania: 1 Przypisy: 1

Art. 19. Informacje uzyskane w trakcie kontroli

1.

Informacje uzyskane przez właściwy organ w trakcie kontroli lub postępowania administracyjnego nie podlegają ujawnieniu, jeżeli przekazujący je wskaże przyczynę, z powodu której wnioskuje o ich nieujawnienie.

2.

Informacje uzyskane w trakcie kontroli lub postępowania administracyjnego, objęte tajemnicą producenta, importera lub sprzedawcy, rozumiane jako nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne oraz organizacyjne producenta, importera lub sprzedawcy bądź inne informacje, co do których producent, importer lub sprzedawca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności, mogą być wykorzystane wyłącznie do celów, dla których zostały zgromadzone.

3.

Jeżeli zachodzi potrzeba ujawnienia informacji, o których mowa w ust. 1 lub 2, oraz dowodów uzyskanych w trakcie kontroli lub postępowania administracyjnego, właściwy organ lub Prezes UOKiK – w przypadku wyrobów, o których mowa w art. 5 warunki wprowadzenia do obrotu wyrobów budowlanych ust. 1, ujawni je w zakresie niezbędnym do wyjaśnienia podjętych rozstrzygnięć.

Porównania: 1 Przypisy: 1

Art. 20. Prawo wstępu na teren jednostki kontrolowanej

1.

Kontrolujący jest uprawniony, za okazaniem legitymacji służbowej, do wstępu na teren jednostki kontrolowanej, poruszania się po tym terenie oraz znajdujących się tam obiektach i pomieszczeniach.

2.

Do kontrolującego stosuje się przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązujące w jednostce kontrolowanej.

Art. 21. Wynik kontroli

1.

Wyniki kontroli kontrolujący dokumentuje w protokole kontroli.

2.

Kontrolujący jest obowiązany zapoznać kontrolowanego lub osobę przez niego upoważnioną z treścią protokołu.

3.

Protokół podpisują kontrolujący oraz kontrolowany lub osoba przez niego upoważniona, w której obecności przeprowadzono kontrolę.

4.

Jeden egzemplarz protokołu przekazuje się, za pokwitowaniem, kontrolowanemu lub osobie przez niego upoważnionej, w której obecności przeprowadzono kontrolę, a drugi pozostawia się w aktach sprawy.

5.

W razie odmowy podpisania lub odbioru protokołu kontrolujący sporządzający protokół powinien zrobić o tym adnotację w protokole, podając, jeżeli jest to możliwe, przyczynę odmowy.

6.

Kontrolowany może zgłosić uwagi bezpośrednio do protokołu kontroli lub wnieść je na piśmie, w terminie 7 dni od dnia przedstawienia protokołu do podpisu.

7.

Właściwy organ jest obowiązany ustosunkować się do uwag zgłoszonych do protokołu kontroli niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie 14 dni od dnia ich otrzymania.

8.

O braku uwag do protokołu należy zrobić adnotację w protokole.

Orzeczenia: 1 Porównania: 1 Przypisy: 1

Art. 21a. Odrębne protokoły oględzin

1.

W przypadku dokonania oględzin lub przeprowadzenia innych dowodów kontrolujący sporządza odrębne protokoły. Przepisy art. 21 wynik kontroli, stosuje się odpowiednio.

2.

O sporządzeniu odrębnego protokołu należy zrobić adnotację w protokole kontroli.

Przypisy: 1

Art. 21b. Sprostowanie protokołu kontroli

Kontrolujący mogą, z urzędu lub na wniosek kontrolowanego, prostować błędy pisarskie i rachunkowe bądź inne oczywiste pomyłki przez dokonanie adnotacji w protokole kontroli lub odrębnym protokole, o którym mowa w art. 21a odrębne protokoły oględzin, ust. 1, opatrzonej datą i podpisem osoby dokonującej adnotacji.

Przypisy: 1

Art. 22. Zabezpieczenie dowodów

1.

Właściwy organ może, w drodze postanowienia, dokonać zabezpieczenia dowodów na czas niezbędny do realizacji zadań kontroli. Na postanowienie przysługuje zażalenie.

2.

Zabezpieczeniu, o którym mowa w ust. 1, podlegają w szczególności dokumenty, informacje oraz wyroby budowlane, jeżeli stanowią lub mogą stanowić dowód nieprawidłowości stwierdzonych w toku kontroli.

3.

Właściwy organ, który wydał w I instancji postanowienie, o którym mowa w ust. 1, stwierdza jego wygaśnięcie, jeżeli ustały przyczyny powodujące konieczność zabezpieczenia dowodów.

Art. 22a. Przedmioty podlegające zabezpieczeniu

Zabezpieczenia dowodów wykonuje się w odniesieniu do:

1)

wyrobów budowlanych - przez opatrzenie plombami, pieczęciami lub innymi znakami urzędowymi oraz przekazanie ich do przechowania kontrolowanemu lub jego przedstawicielowi, z zastrzeżeniem pkt 2, albo przez ich przechowywanie w zabezpieczonym pomieszczeniu kontrolowanego lub właściwego organu, w warunkach właściwych dla poszczególnych rodzajów wyrobów budowlanych;

2)

dokumentów, ewidencji, informacji i innych rzeczy niebędących wyrobami budowlanymi oraz wyrobów budowlanych, które mogą być dowodami w sprawach - przez:
a) oddanie na przechowanie kontrolowanemu lub osobie go reprezentującej w zamkniętym i zabezpieczonym pomieszczeniu,
b) opieczętowanie lub nałożenie innych znaków urzędowych i oddanie na przechowanie osobom, o których mowa w lit. a,
c) złożenie na przechowanie w pomieszczeniu właściwego organu;

3)

pomieszczeń - przez ich zamknięcie oraz nałożenie plomb, pieczęci lub innych znaków urzędowych;

4)

produktów niebezpiecznych - przez ich umieszczenie w pomieszczeniach i w warunkach spełniających wymagania określone w przepisach odrębnych;

5)

środków przewozowych - przez opieczętowanie lub nałożenie innych znaków urzędowych.

Przypisy: 1

Art. 22b. Postanowienie o zabezpieczeniu dowodów

1.

Postanowienie dotyczące zabezpieczenia dowodów, o którym mowa w art. 22 zabezpieczenie dowodów, powinno zawierać określenie terminu zabezpieczenia.

2.

Jeżeli jest to możliwe, termin zabezpieczenia wyrobów powinien być określany z uwzględnieniem terminów gwarancji oraz innych terminów określających ważność lub trwałość wyrobu budowlanego.

Przypisy: 1

Art. 22c. Zabezpieczenie przed dalszym przekazywaniem wyrobu budowlanego

1.

Właściwy organ może, w drodze postanowienia, dokonać zabezpieczenia wyrobu budowlanego przed dalszym przekazywaniem, jeżeli:

1)

kontrolowany nie przedstawi deklaracji, informacji oraz dokumentacji technicznej, związanych z kontrolowanym wyrobem budowlanym, o których mowa w art. 18 uprawnienia kontrolującego ust. 1–4, albo

2)

dokumenty wskazują, że wyrób budowlany może nie spełniać wymagań określonych niniejszą ustawą, albo

3)

dokonane przez kontrolującego oględziny wyrobu budowlanego wskazują, że wyrób budowlany może nie spełniać wymagań określonych niniejszą ustawą, albo

4)

posiadane przez organ (kontrolującego) dowody, w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, wskazują, że właściwości użytkowe wyrobu są niezgodne z deklarowanymi.

2.

Na postanowienie, o którym mowa w ust. 1, przysługuje zażalenie.

3.

Postanowienie, o którym mowa w ust. 1, traci ważność po upływie 2 miesięcy od dnia doręczenia kontrolowanemu.

4.

Organ, który wydał w pierwszej instancji postanowienie, o którym mowa w ust. 1, stwierdza, w drodze postanowienia, jego wygaśnięcie przed upływem 2 miesięcy od dnia doręczenia, jeżeli ustały przyczyny uzasadniające zabezpieczenie wyrobu budowlanego.

5.

Zabezpieczenia wyrobu budowlanego dokonuje się przez opieczętowanie oraz sporządzenie inwentaryzacji w formie protokołu. Przepis art. 22a przedmioty podlegające zabezpieczeniu stosuje się odpowiednio.

Przypisy: 1

Art. 23. Ochrona kontrolującego

1.

W związku z wykonywaniem czynności kontrolnych kontrolujący korzysta z ochrony przewidzianej w Kodeksie karnym dla funkcjonariuszy publicznych.

2.

Właściwy miejscowo komendant Policji jest obowiązany, na wniosek właściwego organu, do zapewnienia kontrolującemu pomocy Policji w trakcie wykonywania kontroli.

Art. 23a. Kontrola działalności gospodarczej przedsiębiorcy

Do kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy, z wyłączeniem pobierania próbek wyrobu budowlanego, o którym mowa w art. 16 wszczęcie kontroli i jej przebieg ust. 2a, stosuje się przepisy rozdziału 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców.

Przypisy: 1

Art. 24. Upoważnienie do wydania rozporządzenia w sprawie kontroli

Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi, w drodze rozporządzenia, sposób przygotowania kontroli, wzór upoważnienia do przeprowadzenia kontroli, wzory protokołów kontroli oraz oględzin uwzględniając zakres i rodzaj przeprowadzanej kontroli oraz zapewniając możliwość identyfikacji organu kontroli i osób wykonujących czynności kontrolne oraz możliwość identyfikacji kontrolowanego i identyfikacji wyrobu budowlanego objętego kontrolą.

Porównania: 1 Przypisy: 1

Art. 25. Przesłanki poddania wyrobu budowlanego badaniom

1.

Właściwy organ może poddać wyrób budowlany, zabezpieczony zgodnie z art. 22c zabezpieczenie przed dalszym przekazywaniem wyrobu budowlanego, badaniom lub zlecić ich przeprowadzenie w zakresie wynikającym z dokumentów i dowodów określonych w art. 22c zabezpieczenie przed dalszym przekazywaniem wyrobu budowlanego ust. 1, w celu ustalenia, czy posiada on deklarowane przez producenta właściwości użytkowe.

2.

W celu ustalenia, czy wyrób budowlany spełnia wymagania określone niniejszą ustawą, można pobierać próbki wyrobu budowlanego, w ilościach niezbędnych do przeprowadzenia badań.

3.

Pobranie próbki wyrobu budowlanego stwierdza się przez sporządzenie protokołu.

4.

Równocześnie z pobraniem próbki wyrobu budowlanego należy, z zastrzeżeniem ust. 6, pobrać i zabezpieczyć dodatkową próbkę kontrolną wyrobu budowlanego z tej samej partii w ilości odpowiadającej ilości pobranej do badań.

5.

Próbka kontrolna jest przechowywana przez kontrolowanego, do czasu jej zwolnienia przez właściwy organ, w warunkach uniemożliwiających zmianę jakości lub cech charakterystycznych wyrobu budowlanego.6. Próbki kontrolnej nie pobiera się, jeżeli:

1)

pobranie próbki byłoby utrudnione z uwagi na wartość, rodzaj lub niewielką ilość wyrobu budowlanego;

2)

przechowanie próbki w warunkach uniemożliwiających zmianę jakości lub cech charakterystycznych wyrobu budowlanego jest niemożliwe.

Orzeczenia: 1 Porównania: 1 Przypisy: 1

Art. 26. Badanie próbek wyrobu budowlanego

1.

Właściwy organ może zlecić badanie pobranych próbek wyrobu budowlanego lub próbek kontrolnych akredytowanemu laboratorium, albo – w przypadku, gdy żadne laboratorium nie posiada akredytacji w zakresie kontrolowanego wyrobu budowlanego – laboratorium właściwej przedmiotowo jednostki oceny technicznej lub laboratorium właściwej przedmiotowo krajowej jednostki oceny technicznej. Badanie próbki kontrolnej przeprowadza się na wniosek kontrolowanego.

2.

Po przeprowadzeniu badań sporządza się sprawozdanie z badań, które dołącza się do protokołu kontroli.

3.

Jeżeli przeprowadzone badania wykazały, że wyrób budowlany nie spełnia wymagań określonych niniejszą ustawą, kontrolowany jest obowiązany do uiszczenia opłaty stanowiącej równowartość kosztów przeprowadzonych badań. Do kosztów tych zalicza się koszty badań przeprowadzonych przez laboratoria, o których mowa w ust. 1, oraz koszty transportu i przechowywania próbki.

4.

Opłatę, o której mowa w ust. 3, właściwy organ ustala, w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie. Opłatę uiszcza się w terminie 14 dni od dnia doręczenia postanowienia. W przypadku nieuiszczenia jej w terminie podlega ona ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

5.

Opłata, o której mowa w ust. 3, stanowi dochód budżetu państwa.

6.

W przypadku gdy przeprowadzone badania wykazały, że wyrób budowlany spełnia wymagania określone niniejszą ustawą, koszty przeprowadzonych badań ponosi Skarb Państwa.

7.

Wyniki badań próbek, o których mowa w ust. 1, Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego publikuje, w formie komunikatu, w Biuletynie Informacji Publicznej Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego.

Orzeczenia: 3 Porównania: 1 Przypisy: 1

Art. 27. Upoważnienie do wydania rozporządzenia w sprawie badań próbki

1.

Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi, w drodze rozporządzenia:

1)

sposób pobierania oraz badania próbki wyrobu budowlanego;

2)

wzór protokołu pobrania próbki wyrobu budowlanego lub próbki kontrolnej;

3)

sposób zabezpieczenia próbek wyrobu budowlanego i próbek kontrolnych;

4)

wzór sprawozdania z badań;

5)

sposób postępowania z pozostałościami po próbkach;

6)

sposób ustalania, uiszczania i zwrotu opłaty, o której mowa w art. 26 badanie próbek wyrobu budowlanego ust. 3.

2.

Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, należy uwzględnić, że sposób pobierania próbki nie może stanowić nadmiernego utrudnienia dla kontrolowanego, sposób zabezpieczenia próbki powinien zapewnić jej ochronę przed zniszczeniem lub uszkodzeniem, a koszty badań powinny odpowiadać rzeczywistym kosztom pobrania, badania, transportu i przechowywania próbki.

Dz.U.2021.0.1213 t.j. - Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych