IPPP1-443-330/11-4/JL

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Stowarzyszenia, przedstawione we wniosku z dnia 17.02.2011r. (data wpływu 23.02.2011r.) – uzupełnionym w dniu 18.04.2011r. na wezwanie Organu z dnia 06.04.2011r. - o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania świadczonej na rzecz członków usługi centrali radio-taxi za nieodpłatne świadczenie usług oraz zwolnienia od podatku działalności Stowarzyszenia – jest nieprawidłowe

Uzasadnienie

W dniu 23.02.2011r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania świadczonej na rzecz członków usługi centrali radio-taxi za nieodpłatne świadczenie usług oraz zwolnienia od podatku działalności Stowarzyszenia.

Wniosek uzupełniony został pismem z dnia 15.04.2011r. (data wpływu 18.04.2011r.) będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z dnia 06.04.2011r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Stowarzyszenie jest dobrowolnym, trwałym i nie zarobkowym zrzeszeniem osób, które prowadzą samodzielnie działalność gospodarczą polegającą na usługach przewozowych osób taksówkami osobowymi, działającym na podstawie statutu. Podstawą prawną działania Stowarzyszenia jest ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. 2001 Nr 79 poz. 855 ze zm.). Zgodnie z określonymi postanowieniami § 8 i § 9 Statutu przedmiotem działalności Stowarzyszenia jest:

Reprezentowanie i ochrona interesów zawodowych i socjalnych członków,

Pomoc w wykonywaniu zawodu i utrwalanie więzi środowiskowej,

Kształtowanie i egzekwowanie postaw zgodnych z zasadami etyki i godności zawodu taksówkarza,

Podejmowanie czynności sprzyjających zapewnieniu bezpieczeństwa członków w trakcie wykonywania zawodu taksówkarza,

Prezentowanie opinii w sprawach środowiska wobec organów władzy i administracji rządowej, samorządów terytorialnych oraz innych instytucji i organizacji, a także stosowne współdziałanie z organami władzy i administracji rządowej i samorządowej w interesie członków Stowarzyszenia i środowiska,

Podejmowanie inicjatyw sprzyjających działalności gospodarczej członków, bezpieczeństwa jej wykonywania i wspieranie organizatorskie ich pracy zawodowej między innymi poprzez zorganizowanie i prowadzenie systemu radio - taxi,

Udzielanie członkom informacji, porad i organizowanie doskonalenia zawodowego,

Mediacje w sprawach zawodowych członków,

Organizowanie przedsięwzięć popularyzujących działalność środowiska,

Nawiązywanie branżowych kontaktów krajowych i zagranicznych,

Egzekwowanie od członków Stowarzyszenia stosowania norm postępowania zawartych w regulaminie Stowarzyszenia,

Promowanie usług taksówkowych wykonywanych przez członków Stowarzyszenia,

Wykonywanie innych zadań wynikających z potrzeb organizacyjnych.

Członkostwo w Stowarzyszeniu jest całkowicie dobrowolne a majątek Stowarzyszenia powstaje m.in. ze składek członkowskich służących do pokrycia kosztów działalności statutowej Stowarzyszenia (np. zatrudnienie telefonistek przyjmujących zlecenia dla członków Stowarzyszenia). Składki te są pobierane od wszystkich członków w takiej samej wysokości i nie ma znaczenia czy członek w danym miesiącu wykonywał usługi przewozu czy też nie, bo np. miał zepsuty samochód. Wysokość składki członkowskiej ustala, z upoważnienia Walnego Zgromadzenia Członków, Zarząd Stowarzyszenia.

W ramach prowadzonej działalności Stowarzyszenia za wpłacone składki członkowskie został zorganizowany system przyjmowania i przekazywania członkom drogą radiową zleceń.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy świadczone przez Stowarzyszenie na rzecz jego członków - taksówkarzy czynności m.in. radio - taxi (organizowanie i przekazywanie informacji o zleceniu), finansowane za wpłacane przez zrzeszonych w Stowarzyszeniu taksówkarzy składki członkowskie, są zwolnione z podatku od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy usługa radio-taxi opłacana ze składek członkowskich nie podlega opodatkowaniu. Nie ulega wątpliwości, że usługa radio-taxi jest świadczeniem usług i na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów usług (dalej ustawa o VAT) („Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju”) powinna być opodatkowana podatkiem VAT. Jednakże należy pamiętać, że stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7. W związku z powyższym koniecznym warunkiem opodatkowania usługi jest, aby była ona świadczona odpłatnie.

Zgodnie z art. 2 ustawy - Prawo o stowarzyszeniach, stowarzyszenie jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem o celach nie zarobkowych.

Stowarzyszenie samodzielnie określa swoje cele, programy działania i struktury organizacyjne oraz uchwala akty wewnętrzne dotyczące jego działalności.

Stowarzyszenie opiera swoją działalność na pracy społecznej członków; do prowadzenia swych spraw może zatrudniać pracowników.”

Z przytoczonego przepisu wynikają trzy bardzo istotne kwestie. Po pierwsze - stowarzyszenie jest dobrowolnym zrzeszeniem o celach nie zarobkowych, po drugie - samodzielnie określa swoje cele, po trzecie - swoją działalność opiera na pracy społecznej członków ale do prowadzenia swych spraw może zatrudniać pracowników. Cele i sposoby ich realizacji określa statut Stowarzyszenia (art. 10 ust. 1 pkt 3), który z kolei podlega kontroli sądu rejestrowego (art. 12 i art. 14 ustawy - Prawo o stowarzyszeniach). W statucie Stowarzyszenia zostały określone m.in. takie cele jak: pomoc w wykonywaniu zawodu i utrwalanie więzi środowiskowej czy podejmowanie czynności sprzyjających zapewnieniu bezpieczeństwa członków w trakcie wykonywania zawodu taksówkarza. Nie powinno budzić wątpliwości, iż sieć radiowa (radio - taxi) spełniająca funkcje przekazywania informacji o zapotrzebowaniu na usługę, stanowi pomoc w wykonywaniu zawodu, sprzyja działalności gospodarczej członków Stowarzyszenia, a także zwiększa bezpieczeństwo członków (łatwa możliwość wezwania pomocy). Zatem omawiana usługa jest związana z celami statutowymi Stowarzyszenia.

Kolejną kwestią jest, czy zorganizowanie i obsługa sieci radiowej jest wykonywana odpłatnie. Zgodnie z art. 33 ustawy - Prawo o stowarzyszeniach, majątek stowarzyszenia powstaje m.in. ze składek członkowskich. Nie ma wątpliwości, że składki wpłacane przez członków z racji przynależności do Stowarzyszenia tworzą jego majątek, który służy do realizacji celów statutowych. W ocenie Wnioskodawcy, w zaistniałym stanie faktycznym świadczenie przez Stowarzyszenie na rzecz swoich członków usługi centrali radio - taxi jest nieodpłatnym świadczeniem usług. Ustawodawca w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT uznał, że nieodpłatne świadczenie usług jest traktowane jako odpłatne, gdy zostały spełnione następujące warunki:

Świadczenie wykonane zostało na potrzeby osobiste podatnika lub jego podatników (w tym także członków stowarzyszenia),

Usługi te nie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa,

Podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami.

Brak jakiejkolwiek z ww. przesłanek powoduje, że usługa ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Nie budzi wątpliwości stwierdzenie, że oferowana przez Stowarzyszenie usługa radio-taxi jest związana z prowadzoną przez nie działalnością. Natomiast zrzeszeni w Stowarzyszeniu Kierowcy realizują cele związane z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą.

Nie budzi wątpliwości, że określone w statucie Stowarzyszenia cele takie jak:

Pomoc w wykonywaniu zawodu i utrwalania więzi środowiskowej,

Podejmowanie czynności sprzyjających zapewnieniu bezpieczeństwa członków w trakcie wykonywania zawodu taksówkarza,

mieszczą w sobie zorganizowanie i obsługę sieci radiowej dla potrzeb przyjmowania i przekazywania członkom Stowarzyszenia tą drogą zleceń od klientów oraz dla zapewnienia im bezpieczeństwa. Takie stanowisko potwierdza też wyrok WSA w Warszawie z dnia 18 września 2006 (sygn. akt III SA/Wa 1976/06): „Nie powinno budzić wątpliwości, iż sieć radiowa spełniająca takie funkcje stanowi pomoc w wykonywaniu zawodu i sprzyja działalności gospodarczej członków, a podjęcie inicjatywy jej stworzenia stanowi wspieranie organizatorskie pracy zawodowej członków (…) Stowarzyszenia. Nie można się więc zgodzić ze stanowiskiem (…), iż omawiana usługa nie jest związana z celami statutowymi (…)”. Wpłacana przez zrzeszonych kierowców składka jest wyłącznie z tytułu przynależności do Stowarzyszenia a nie z tytułu możliwości korzystania z centrali.

O odpłatności usługi można by mówić wówczas, gdyby Stowarzyszenie w zamian za korzyści finansowe świadczyło usługi realizowane w ramach celów statutowych na rzecz innych osób niż członkowie Stowarzyszenia.

Należy także pamiętać o nowym zapisie art. 43 ustawy o VAT gdzie w ust. 1 pkt 31 lit b), gdzie ustawodawca wprowadził zapis, że „zwalnia się od podatku usługi oraz dostawę towarów ściśle z tymi usługami związaną, realizowane przez organizacje powołane do realizacji celów o charakterze politycznym, związkowym, patriotycznym, filozoficznym, filantropijnym lub obywatelskim - w zakresie interesu zbiorowego swoich członków, wykonywane na rzecz ich członków w zamian za składki, których wysokość i zasady ustalania wynikają z przepisów statutowych tych podmiotów pod warunkiem, że podmioty te nie są nastawione na osiąganie zysków jeżeli zwolnienie nie spowoduje naruszenia warunków konkurencji”.

Analiza regulacji art. 132(1)(l) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 roku w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodatniej, Dyrektywa VAT, który wprowadza zwolnienie od podatku zakresem odpowiadające powyższemu zwolnieniu, wskazuje że na tej podstawie od podatku zwolnione są wyłącznie usługi świadczone przez te organizacje na rzecz swoich członków. Należy również wskazać, że 112 Dyrektywa VAT wskazuje, że chodzi o organizacje nie nastawione na osiąganie zysku oraz wyraźnie i wyczerpująco wymienia jaki profil działalności danej organizacji skutkuje objęciem usług wykonywanych przez nią na rzecz członków zwolnieniem podatkowym. Wskazuje się tutaj na organizacje realizujące cele polityczne, związkowe, religijne, patriotyczne, filozoficzne, filantropijne, obywatelskie. Zawarto także warunek, że zwolnienie jest udzielane wówczas, o ile nie spowoduje zakłóceń konkurencji.

Ponadto w art. 133 112 Dyrektywy VAT wskazuje się, iż Państwa Członkowskie mogą uzależnić przyznanie podmiotom innym niż podmioty prawa publicznego każdego zwolnienia przewidzianego w art. 132 ust. 1 lit. b), g), h), i), l) m) i n) od spełnienia w poszczególnych przypadkach jednego lub kilku z następujących warunków:

Podmioty, których to dotyczy, nie mogą systematycznie dążyć do osiągnięcia zysku, przy czym ewentualne zyski nie mogą zostać rozdzielone, lecz przeznaczone na kontynuację lub doskonalenie świadczonych usług,

Podmioty te muszą być zarządzane i administrowane co do zasady bez wynagrodzenia przez osoby nie zainteresowane bezpośrednio ani pośrednio, ani osobiście ani przez pośredników wynikami takiej działalności,

Podmioty te stosują ceny zatwierdzone przez organy władzy publicznej lub nieprzekraczające wysokości takich zatwierdzonych cen lub też, w odniesieniu do tych usług, których ceny nie wymagają zatwierdzenia, stosują ceny niższe niż pobierane za podobne usługi przez przedsiębiorstwa komercyjne podlegające VAT,

Zwolnienia nie mogą powodować zakłóceń konkurencji na niekorzyść przedsiębiorstw komercyjnych podlegających VAT.

Powyższe zastrzeżenia 112 Dyrektywy VAT należy mieć na uwadze interpretując przepisy polskiej ustawy w tym zakresie. Jak wykazano powyżej usługa radio-taxi, którą Stowarzyszenie oferuje swoim członkom jest ściśle związana z celami statutowymi Stowarzyszenia, a także jest prowadzona w interesie członków. Stowarzyszenie jest organizacją, która nie dąży do osiągnięcia zysków. W związku z powyższym warunki określone w 112 Dyrektywie VAT zostały spełnione.

Zdaniem Wnioskującego Stowarzyszenia zwolnieniu podlegać będą wszelkie usługi świadczone przez organizacje członkowskie, w tym także usługa radio-taxi, bowiem spełnione są następujące warunki:

Usługi świadczone są przez organizacje nienastawione na zysk,

Usługi świadczone są na rzecz swoich członków,

Usługi świadczone są w zamian za płacone przez członków składki członkowskie,

Są to usługi wymienione w art. 132 ust. 1 lit. l) 112 Dyrektywy VAT lub spełniające jeden z warunków określonych w art. 133 112 Dyrektywy VAT, należące do celów statutowych organizacji,

Są to usługi niepodlegające wyłączeniu od zwolnienia na podstawie art. 134 112 Dyrektywy VAT,

Świadczenie usług nie powoduje zakłóceń konkurencji na rynku.

Zdaniem Wnioskodawcy Stowarzyszenie spełnia powyższe warunki. Stowarzyszenie jest tworzone po to, by realizować określone cele, jego członkowie płacą składki tworzące majątek stowarzyszenia, z którego finansowana jest realizacja tych celów i zasadnie oczekują, że działanie stowarzyszenia przyniesie korzyść, dla uzyskania której zostało ono założone.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 tej ustawy, nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jak odpłatne świadczenie usług.

Stawka podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Z dniem 1 stycznia 2011 r. weszła w życie ustawa z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 226, poz. 1476). Zgodnie z obowiązującym od 1 stycznia 2011r. art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Przepisy nowelizacji uchylają załącznik nr 4 do ustawy, zawierający wykaz usług zwolnionych od podatku, który w pozycji 10 wymieniał jako zwolnione usługi świadczone przez organizacje członkowskie (wyłącznie statutowe) i przenoszą uregulowania dotyczących tej tematyki do treści ustawy. Zasadnicze znaczenie ma w tym przypadku dodanie do art. 43 ust.1 ustawy punktu 21, 31 i 32 regulujących zwolnienia od podatku ww. usług oraz rozszerza ich zakres.

Ponadto, przy określaniu zakresu zwolnień, które dotychczas były ujęte w załączniku nr 4 do ustawy, odstąpiono od ich identyfikacji przy pomocy klasyfikacji statystycznych określając ich zakres z wykorzystaniem treści zapisów prawa unijnego i krajowego oraz orzecznictwa sądów.

Zasadniczym powodem odejścia od stosowania klasyfikacji statystycznych przy określaniu zakresu zwolnień od podatku było zapewnienie pełniejszej implementacji przepisów unijnych, w szczególności dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.

Zgodnie z art. 132 ust. 1 lit. l Dyrektywy, Państwa członkowskie zwalniają transakcje świadczenia usług, a także dostawę towarów ściśle z nimi związanych, w zakresie zbiorowego interesu swoich członków w zamian za składkę ustaloną zgodnie ze statutem, przez organizacje nienastawione na osiąganie zysku mające cele natury politycznej, związkowej, religijnej, patriotycznej, filozoficznej, filantropijnej lub obywatelskiej, pod warunkiem że to zwolnienie podatkowe nie spowoduje zakłóceń konkurencji;

Analogiczną regulację zawierał art. 13 (A) ust. 1 lit. l VI Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. 77/388/EWG w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 31 lit. b cyt. ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi oraz dostawę towarów ściśle z tymi usługami związaną, realizowane przez organizacje powołane do realizacji celów o charakterze politycznym, związkowym, patriotycznym, filozoficznym, filantropijnym lub obywatelskim - w zakresie interesu zbiorowego swoich członków, wykonywane na rzecz ich członków w zamian za składki, których wysokość i zasady ustalania wynikają z przepisów statutowych tych podmiotów, pod warunkiem że podmioty te nie są nastawione na osiąganie zysków, jeżeli zwolnienie nie spowoduje naruszenia warunków konkurencji.

Art. 43 ust. 17 ustawy stanowi natomiast, że zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 18, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a lub

ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Ponadto w myśl art. 43 ust. 18 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 31, 32 i 33 lit. a, stosuje się, pod warunkiem że podmioty wykonujące czynności, o których mowa w tych przepisach, nie osiągają w sposób systematyczny zysków z tej działalności, a w przypadku ich osiągnięcia są one przeznaczane w całości na kontynuację lub doskonalenie świadczonych usług.

Zdaniem tut. Organu, w przedmiotowej sprawie nie można zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, iż świadczenie na rzecz członków usługi centrali radio-taxi jest nieodpłatnym świadczeniem usług. Ze stanu faktycznego przedstawionego w sprawie wynika bowiem, iż finansowanie działalności statutowej Stowarzyszenia, w tym usługi radio-taxi pokrywane jest ze składek członkowskich. Skoro zatem składki przeznaczane są na pokrycie kosztów realizacji usług przyjmowania informacji o zapotrzebowaniu na usługę transportową to zostaje spełniona przesłanka odpłatności. Istnieje bowiem bezpośredni związek pomiędzy dokonywaną opłatą, a otrzymanym świadczeniem w postaci przekazania zleceń przewozu. Nie jest sporne, że składki są przeznaczane w części min. na pokrycie kosztów realizacji tych usług. Zapłata składki związanej z przynależnością do Stowarzyszenia przynosi zatem jego członkom bezpośrednie korzyści w postaci otrzymywania zleceń na przewozy (według określonych zasad). Można zatem powiedzieć, że kierowcy opłacając składki otrzymują ze strony Stowarzyszenia konkretne świadczenie. W konsekwencji należy stwierdzić, iż usługi radio-taxi są czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Przyjęcie przeciwnego stanowiska prowadziłby do naruszenia zasady powszechności opodatkowania i nieuzasadnionego uprzywilejowania Stowarzyszenia i jego członków wobec innych podmiotów realizujących podobne usługi i z nich korzystających.

Jak wynika z cyt. powyżej przepisów ustawy, zwolnieniu od podatku VAT podlegają usługi realizowane przez organizacje realizujące określone cele, w zakresie interesu zbiorowego swoich członków, wykonywane na rzecz ich członków w zamian za składki, których wysokość i zasady ustalania wynikają z przepisów statutowych tych podmiotów, pod warunkiem że podmioty te nie są nastawione na osiąganie zysków i jeżeli zwolnienie nie spowoduje naruszenia warunków konkurencji. Cytowany przepis art. 43 ust. 1 pkt 31 lit. b ustawy o VAT formułuje warunki, od których zależy zwolnienie:

zwolnienie dotyczy organizacji, które nie są nastawione na osiąganie zysku z tytułu prowadzonej działalności;

są organizacjami o określonym charakterze i rodzaju – organizacje realizujące cele polityczne, związkowe, patriotyczne, filozoficzne, filantropijne i obywatelskie;

wykonywane są w zakresie interesu zbiorowego swoich członków, wykonywane na rzecz ich członków w zamian za składki,

zwolnienie jest udzielane wówczas, gdy nie powoduje to zakłócenia konkurencji.

Powyższe zwolnienie nie ma jednak zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z powyższymi usługami podstawowymi, jeżeli nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej - zwolnionej od podatku lub jeśli ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

W związku z powyższym, przenosząc cytowany przepis art. 43 ust. 1 pkt 31 lit. b ustawy o VAT na grunt przedmiotowej sprawy, dla zastosowania omawianego zwolnienia w pierwszej kolejności należy rozważyć, czy Stowarzyszenie jest organizacją realizującą cele polityczne, związkowe, patriotyczne, filozoficzne, filantropijne lub obywatelskie oraz, czy udzielenie Wnioskodawcy omawianego zwolnienia nie spowodowałoby zakłócenia konkurencji.

Biorąc pod uwagę statut Wnioskodawcy omówiony we wniosku oraz zawód wykonywany przez osoby w nim zrzeszone należy uznać, iż cele przez Stowarzyszenie realizowane nie mają charakteru politycznego, patriotycznego, filozoficznego, dobroczynnego lub obywatelskiego. Należy zatem rozważyć, czy Stowarzyszenie realizuje cele o charakterze związkowym.

Rozpatrywany przepis art. 43 ust. 1 pkt 31 ustawy o VAT jest odzwierciedleniem art. 132 Dyrektywy i stanowi wyraz implementacji przepisów unijnych do polskiego prawa podatkowego.

Prawo wspólnotowe wskazuje po pierwsze na charakter omawianych organizacji, określając że chodzi wyłącznie o organizacje niedochodowe, a po drugie, wyraźnie i wyczerpująco wymienia, jaki profil działalności danej organizacji skutkuje objęciem usług wykonywanych przez nią na rzecz członków zwolnieniem podatkowym. Wskazuje się tutaj na organizacje realizujące cele polityczne, związkowe, religijne, patriotyczne, filozoficzne, dobroczynne, obywatelskie. Zawarto także warunek, że zwolnienie jest udzielane wówczas, jeżeli nie powoduje to pogorszenia warunków konkurencji. Tym samym, przepis art. 132 Dyrektywy formułuje trzy warunki, od których spełnienia zależy zwolnienie. Po pierwsze, zwolnienie dotyczy organizacji niedochodowych. Po drugie o określonym charakterze i rodzaju - chodzi mianowicie o organizacje niedochodowe realizujące cele polityczne, związkowe, religijne, patriotyczne, filozoficzne, dobroczynne, obywatelskie. Po trzecie, zwolnienie jest udzielane wówczas, gdy nie powoduje to zakłócenia konkurencji. Wszystkie te warunki powinny być spełnione łącznie. Niespełnienie choćby jednego z nich wyklucza zwolnienie.

Kwestią zastosowania zwolnienia od VAT w odniesieniu do organizacji realizujących cele natury związkowej zajmował się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-149/07 Institute of the Motor Industry przeciwko Commissioners of Customs and Excise. Instytut był dobrowolnym stowarzyszeniem osób zatrudnionych w sektorze detalicznym przemysłu motoryzacyjnego. Brytyjskie władze skarbowe zakwestionowały zwolnienie od VAT usług świadczonych przez Instytut swoim członkom w zamian za coroczną składkę. Rozpoznając tę sprawę ETS przypomniał, że celem art. 13A VI Dyrektywy jest zwolnienie od podatku od wartości dodanej pewnych aktywności, które są dokonywane w interesie publicznym. Przepis ten nie pozwala na zwolnienie każdej aktywności wykonywanej w interesie publicznym, lecz tylko tych, które są określone i opisane z dużą dokładnością. Trybunał stwierdził, że pod pojęciem organizacji realizującej cele związkowe, o której mowa w art. 13A VI Dyrektywy, należy rozumieć organizację, której głównym celem jest obrona zbiorowych interesów swoich członków niezależnie od tego, czy są oni pracownikami, pracodawcami, niezależnymi profesjonalistami lub przedsiębiorcami prowadzącymi działalność gospodarczą oraz reprezentowanie ich przed osobami trzecimi, włączając w to władze publiczne. Organizacje niedochodowe, których celem jest promowanie interesów swoich członków nie mogą być uważane, tam gdzie przedmiot ich działalności nie polega na obronie i reprezentowaniu zbiorowych interesów swoich członków wobec decydentów, za mające naturę związkową w rozumieniu art. 13 (A) (1) (l) VI Dyrektywy.

Tutejszy Organ podkreśla, iż zarówno w art. 43 ust. 1 pkt 31 ustawy o VAT, art. 132 Dyrektywy 2006/112/WE, art. 13 (A) ust. 1 lit. l VI Dyrektywy oraz w powyższym wyroku TSUE, wskazuje się na organizacje „realizujące cele związkowe”, „mające cele natury związkowej”, „mające naturę związkową”. W konsekwencji zdaniem Organu, dla zastosowania zwolnienia podatkowego nie jest konieczne aby dany podmiot był nazwanym związkiem (posiadającym w swojej nazwie słowo „związek”) lecz aby podmiot ten był organizacją realizującą cele związkowe, mającą naturę związkową, a więc organizacją, której głównym celem jest obrona zbiorowych interesów swoich członków niezależnie od tego, czy są oni pracownikami, pracodawcami, niezależnymi profesjonalistami lub przedsiębiorcami prowadzącymi działalność gospodarczą oraz reprezentowanie ich przed osobami trzecimi, włączając w to władze publiczne. Dla zastosowania zwolnienia, którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 31 lit. b ustawy o VAT nie jest tym bardziej konieczne, aby dana organizacja była związkiem zawodowym w rozumieniu Ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. nr 79, poz. 854 ze zm.). Art. 2 ust. 1 tej ustawy stanowi bowiem, iż prawo tworzenia i wstępowania do związków zawodowych mają pracownicy bez względu na podstawę stosunku pracy, członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, jeżeli nie są pracodawcami. Zatem wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 31 lit. b ustawy o VAT „cele związkowe” nie należy utożsamiać z jakimikolwiek celami związków zawodowych.

W świetle powyższego zachodzi konieczność ustalenia, czy Stowarzyszenie jest organizacją, której głównym celem jest obrona zbiorowych interesów swoich członków oraz reprezentowanie ich przed osobami trzecimi, także władzami.

Ze Statutu Wnioskodawcy wynika, iż przedmiotem działalności Stowarzyszenia jest reprezentowanie i ochrona interesów zawodowych i socjalnych członków, pomoc w wykonywaniu zawodu i utrwalanie więzi środowiskowej, kształtowanie i egzekwowanie postaw zgodnych z zasadami etyki i godności zawodu taksówkarza, podejmowanie czynności sprzyjających zapewnieniu bezpieczeństwa członków w trakcie wykonywania zawodu taksówkarza, prezentowanie opinii w sprawach środowiska wobec organów władzy i administracji rządowej, samorządów terytorialnych oraz innych instytucji i organizacji, a także stosowne współdziałanie z organami władzy i administracji rządowej i samorządowej w interesie członków Stowarzyszenia i środowiska, podejmowanie inicjatyw sprzyjających działalności gospodarczej członków, bezpieczeństwa jej wykonywania i wspieranie organizatorskie ich pracy zawodowej (m.in. poprzez zorganizowanie i prowadzenie systemu radio-taxi), udzielanie członkom informacji, porad i organizowanie doskonalenia zawodowego, mediacje w sprawach zawodowych członków, organizowanie przedsięwzięć popularyzujących działalność środowiska, nawiązywanie branżowych kontaktów krajowych i zagranicznych, egzekwowanie od członków Stowarzyszenia stosowania norm postępowania zawartych w regulaminie Stowarzyszenia, promowanie usług taksówkowych wykonywanych przez członków Stowarzyszenia, wykonywanie innych zadań wynikających z potrzeb organizacyjnych.

Zdaniem Organu zadania realizowane przez Stowarzyszenie nie wskazują, aby było ono organizacją realizującą cele natury związkowej. Na podstawie statutu Wnioskodawcy należy uznać, że Stowarzyszenie powołane zostało do wspierania i usprawniania pracy taksówkarzy oraz podejmowania inicjatyw związanych z poprawą bezpieczeństwa ich pracy oraz promowania usług taksówkowych. Generalnie zatem cele Stowarzyszenia w swej istocie nastawione są na poprawę wyników działalności gospodarczej oraz pomoc w organizacji pracy zawodowej zrzeszonych kierowców taksówek. Wprawdzie w statucie Stowarzyszenia postanowiono, że jego zadaniem jest również prezentowanie opinii w sprawach środowiska wobec organów władzy i administracji rządowej, samorządów terytorialnych oraz innych instytucji i organizacji, a także stosowne współdziałanie z organami władzy i administracji rządowej i samorządowej w interesie członków Stowarzyszenia i środowiska. Wymienienie tego zadania w statucie nie oznacza jednak, że jest to zadanie główne. Poza tym prezentowanie przez daną organizację opinii w sprawach środowiska wobec organów władzy i administracji oraz współdziałanie z tymi organami nie jest równoznaczne z obroną zbiorowych interesów swoich członków oraz reprezentowaniem ich przed osobami trzecimi, także władzami.

Posiłkując się znaczeniem słownikowym słowa „prezentować” można stwierdzić, iż jest ono równoznaczne ze słowami: „demonstrować”, „pokazywać”, „wskazywać”, „przedstawiać”. Słowo „współdziałanie” oznacza natomiast działanie wspólnie, współpracę.

Jak wskazano powyżej w przedmiotowej sprawie kluczowe znaczenie ma fakt, że ze zwolnienia, o którym mowa w omawianym przepisie art. 43 ust. 1 pkt 31 lit. b ustawy o VAT mogą korzystać wszelkie organizacje, których celem jest obrona zbiorowych interesów swoich członków oraz reprezentowanie ich przed osobami trzecimi, także władzami.

„Obrona” oznacza reakcję na atak, ujęcie się za kimś, natomiast „reprezentować” znaczy tyle co występować w czyimś imieniu.

Tutejszy Organ podkreśla, na co w swoim orzecznictwie wielokrotnie wskazywał również TSUE, że pojęcia użyte do opisania zwolnień, powinny być interpretowane w sposób ścisły, ponieważ stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem od wartości dodanej objęta jest każda usługa świadczona odpłatnie przez podatnika.

W związku z powyższym należy stwierdzić, iż realizując wymienione we wniosku cele statutowe, m.in. prezentując opinię w sprawach środowiska wobec organów władzy i administracji oraz współdziałając z tymi organami, Stowarzyszenie nie realizuje celu obrony zbiorowych interesów swoich członków oraz reprezentowania ich przed osobami trzecimi, także władzami i nie jest organizacją powołaną do realizacji celów o charakterze związkowym, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 31 lit. b ustawy o VAT.

Ponieważ Stowarzyszenie nie spełnia powyższego warunku zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 31 lit. b ustawy o VAT, bezprzedmiotowe stało się badanie, czy spełnione są pozostałe warunki określone w tym przepisie, m.in. czy zwolnienie podatkowe nie powoduje naruszenia warunków konkurencji.

Tutejszy Organ zaznacza również, że przyjęcie odwrotnego stanowiska i stwierdzenie na podstawie przedstawionego we wniosku statutu, że Stowarzyszenie jest organizacją, której głównym celem jest obrona zbiorowych interesów swoich członków oraz reprezentowanie ich przed osobami trzecimi i władzami, korzystającą z tego tytułu ze zwolnienia od podatku VAT, prowadziłoby do rozszerzającej wykładni art. 43 ust. 1 pkt 31 lit. b ustawy o VAT, a także art. 132 Dyrektywy 2006/112/WE oraz stałoby w sprzeczności z tezami wyrażonymi przez TSUE w powołanym wcześniej wyroku C-149/07.

Podsumowując należy stwierdzić, że świadczenie przez Wnioskodawcę na rzecz swoich członków usługi radio-taxi stanowi odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Stowarzyszenie nie jest organizacją powołaną do realizacji celów o charakterze związkowym zatem usługi świadczone przez Stowarzyszenie oraz dokonywana dostawa towarów ściśle z tymi usługami związana nie podlegają zwolnieniu z art. 43 ust. 1 pkt 31 lit. b ustawy.

Stanowisko Wnioskodawcy należało zatem uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się do powołanego we wniosku wyroku WSA w Warszawie, sygn. III SA/Wa 1976/06 należy wyjaśnić, iż choć wyrok ten potwierdza stanowisko Wnioskodawcy w kwestii uznania usługi radio-taxi za nieodpłatną to nie może on być podstawą rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie opisanej w złożonym wniosku. Jakkolwiek bowiem Wnioskodawca powołał korzystny dla siebie wyrok, tak tut. Organ pragnie powołać wyrok WSA w Białymstoku z dnia 17.03.2010r., sygn. I SA/Bk 25/10, w którym Sąd zaprezentował odmienne stanowisko w podobnej sprawie wskazując, że usługi radio-taxi świadczone przez stowarzyszenie zrzeszające taksówkarzy są czynnościami odpłatnymi i podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Podobnie za odpłatne i podlegające opodatkowaniu uznane zostały przez WSA w Bydgoszczy usługi radio-taxi świadczone przez stowarzyszenie zrzeszające taksówkarzy, w wyroku I SA/Bd 366/09. Pogląd ten poparł również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku I FSK 1502/08.

Tym samym, należy stwierdzić, iż powołane w treści złożonego wniosku orzeczenie zostało potraktowane jako element prawnej argumentacji Strony lecz nie może ono wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.