• II OZ 1084/13 - Postanowi...
  02.08.2025

II OZ 1084/13

Postanowienie
Naczelny Sąd Administracyjny
2013-12-11

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Marzenna Linska - Wawrzon /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Dnia 11 grudnia 2013 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Marzenna Linska – Wawrzon po rozpoznaniu w dniu 11 grudnia 2013 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia A. H. na zarządzenie Przewodniczącego Wydziału II Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 23 września 2013 r., sygn. akt II SA/Ke 847/12, o wezwaniu do uiszczenia opłaty kancelaryjnej w sprawie ze skargi L. S. na postanowienie Świętokrzyskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Kielcach z dnia [...] października 2012 r. znak: [...] w przedmiocie oceny technicznej prawidłowości wykonania robót budowlanych postanawia: oddalić zażalenie.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 12 września 2013 r., sygn. akt II SA/Ke 847/12, oddalił skargę L. S. na postanowienie Świętokrzyskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Kielcach z dnia [...] października 2012 r. w przedmiocie oceny technicznej prawidłowości wykonania robót budowlanych.

W dniu 17 września 2013 r. uczestnik postępowania A. H. wystąpiła o sporządzenie uzasadnienia wyroku oddalającego skargę.

Przewodniczący Wydziału II Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach zarządzeniem z dnia 23 września 2013 r., wezwał A. H. do uiszczenia w terminie 7 dni opłaty kancelaryjnej w kwocie 100 zł za doręczenie odpisu wyroku z uzasadnieniem po rygorem ściągnięcia opłaty w trybie egzekucji administracyjnej

A. H. w zażaleniu na powyższe zarządzenie zarzuciła, że art. 234 nie odnosi się do wyroków i ich uzasadnień Naczelnego Sądu Administracyjnego, tzn. nie żąda się jakichkolwiek opłat za wydanie wyroku czy uzasadnienia. Zdaniem uczestniczki postępowania Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach nie wypełnił wymagań z art. 6 p.p.s.a. i nie pouczył jej w zawiadomieniu o rozprawie o pełnych skutkach czynności procesowej wnioskowania o sporządzenie uzasadnienia wyroku. Nie zawarto informacji o treści art. 234 p.p.s.a., który tworzy sytuację, w której nie ma możliwości wycofania wniosku o doręczenie wyroku wraz z uzasadnieniem i nakłada obowiązek uiszczenia opłaty kancelaryjnej. W związku z powyższym wniosła o zmianę zarządzenia i odstąpienie od żądania uiszczenia przedmiotowej opłaty albo umorzenie tej opłaty lub umożliwienie wycofania złożonego wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 234 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm. - zwanej dalej "p.p.s.a.") opłatę kancelaryjną za odpis orzeczenia z uzasadnieniem, doręczonego na skutek żądania zgłoszonego w terminie siedmiodniowym od ogłoszenia orzeczenia, pobiera się przy zgłoszeniu wniosku o sporządzenie uzasadnienia orzeczenia i jego doręczenie. Jeżeli opłata nie została uiszczona, przewodniczący zarządzi ściągnięcie jej od strony, która złożyła wniosek.

Zgodnie zaś z treścią § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 roku w sprawie wysokości opłat kancelaryjnych pobieranych w sprawach sądowoadministracyjnych (Dz.U. Nr 221, poz. 2192) opłatę kancelaryjną za odpis orzeczenia z uzasadnieniem doręczony na skutek wniosku o sporządzenie uzasadnienia orzeczenia, zgłoszonego w terminie siedmiu dni od ogłoszenia orzeczenia albo doręczenia odpisu sentencji orzeczenia, pobiera się w kwocie 100 zł.

Podkreślenia przy tym wymaga, że odpis wyroku oddalającego skargę wraz z uzasadnieniem sporządzonym na skutek żądania strony, doręcza się bez względu na to, czy strona uiściła opłatę kancelaryjną. W art. 234 § 2 p.p.s.a. wprowadzono bowiem odstępstwo od zasady niepodejmowania przez sąd żadnych działań przed uiszczeniem należnej opłaty (art. 220 § 1 zdanie pierwsze p.p.s.a.). Przyjęte rozwiązanie jest wyrazem ochrony prawa do sądu - art. 45 ust. 1 Konstytucji RP z dnia 9 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483) - w zakresie uruchomienia postępowania ze skargi kasacyjnej. Jednocześnie jednak ustawodawca zabezpieczył realizację przez strony postępowania zasady partycypacji w kosztach postępowania sądowego, wprowadzając zasadę, że nieuiszczone opłaty będą podlegały ściągnięciu w drodze egzekucji. Sformułowanie "pobiera się", odnoszące się do opłaty kancelaryjnej, zawarte w art. 234 § 2 p.p.s.a. oznacza obowiązek podjęcia działań przez sąd administracyjny, zmierzających do uiszczenia przez stronę wskazanej opłaty. Jednocześnie, zgodnie z art. 6 p.p.s.a., sąd ma obowiązek udzielenia stronie występującej samodzielnie potrzebnych wskazówek i pouczeń co do czynności procesowych, skutkach tych czynności i skutkach zaniedbań. Wyrazem realizacji powyższych unormowań jest przyjęte w praktyce sądowej zamieszczanie w ujednoliconych drukach zawiadomienia o rozprawie informacji co do trybu składania wniosku o uzasadnienie wyroku i jego doręczenie, oraz obowiązku dokonania opłaty kancelaryjnej z zastrzeżeniem, że nieopłacenie wymaganej kwoty skutkuje jej ściągnięciem w trybie egzekucji. Stosownie do okoliczności sprawy pouczenia we wskazanym zakresie udzielane są stronom biorącym udział w rozprawie. Należy też przyjąć, że nieudzielanie omawianych informacji na etapie zawiadomienia o rozprawie bądź w ramach pouczeń związanych z ogłoszeniem wyroku, skutkować powinno skierowaniem do strony odrębnego pisma informującego.

Rozbieżnie natomiast ocenia się w orzecznictwie czy istnieje podstawa prawna do wydawania przez Przewodniczącego zarządzeń o wezwaniu strony do uiszczenia w oznaczonym terminie opłaty kancelaryjnej należnej za odpis orzeczenia z uzasadnieniem, doręczonego na skutek żądania zgłoszonego w terminie siedmiodniowym od ogłoszenia orzeczenia, z zastrzeżeniem, że nieuiszczenie opłaty skutkuje zarządzeniem jej ściągnięcia. Zdaniem składu orzekającego trafnie w części orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego wskazuje się, że z mocy art. 234 § 2 p.p.s.a. do omawianej opłaty kancelaryjnej nie stosuje się art. 220 p.p.s.a., co oznacza, że nieuiszczenie opłaty nie powoduje pozostawienia pisma bez rozpoznania, a Przewodniczący w razie, gdy strona nie uiści opłaty wraz ze złożeniem wniosku, zarządzi jej ściągnięcie, bez uprzedniego wezwania strony do jej uiszczenia (por. postanowienie z 29.06.2011 r., sygn. II OZ 538/11, postanowienie z 20.09.2011 r., sygn. II FZ 345/11, postanowienie z 26.10.2011 r., sygn. II FZ 501/11).

Ze względów przedstawionych powyżej przyjąć należy, że wydanie zarządzenia o ściągnięciu opłaty kancelaryjnej na podstawie art. 234 § 2 p.p.s.a. powinno poprzedzać udzielenie stronie we właściwym czasie i formie informacji dotyczących trybu składania wniosku o uzasadnienie wyroku, jego skutkach procesowych oraz obowiązku dokonania opłaty kancelaryjnej i ewentualnej egzekucji. Przy zachowaniu takich warunków zbędne jest wydawanie przez Przewodniczącego dodatkowego zarządzenia, zaskarżalnego na mocy art. 227 § 1 p.p.s.a. Zauważyć bowiem należy, że dla ochrony interesu strony wystarczające jest zagwarantowana w art. 234 § 2 p.p.s.a. możliwości zaskarżenia zarządzenia przewodniczącego o ściągnięciu od strony opłaty kancelaryjnej.

Zaznaczyć należy, że zaskarżalne zarządzenie Przewodniczącego w przedmiocie kosztów sądowych musi zawierać dokładne oznaczenie wysokości wymaganej opłaty, wskazanie terminu do jej uiszczenia oraz wyraźne określenie skutku jej nieuiszczenia. Niewątpliwie podstawę prawną wydania takiego zarządzenia przewiduje art. 220 § 1 p.p.s.a., którego zastosowanie wyłączone zostało w odniesieniu do opłaty kancelaryjnej należnej od wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku (art. 234 § 2 in fine p.p.s.a.). Trudno uznać za przekonującą argumentację wskazującą na możliwość konstruowania podstawy prawnej zaskarżalnego zarządzenia w przedmiocie kosztów sądowych poprzez odniesienie unormowania z art. 234 § 2 p.p.s.a. do informacyjnych obowiązków sądu administracyjnego, określonych w art. 6 p.p.s.a.

W szeregu orzeczeń Naczelny Sąd Administracyjny wyraził stanowisko, że skierowanie do strony wezwania do uiszczenia opłaty kancelaryjnej jest działaniem zmierzającym do pobrania od niej wskazanej opłaty (art. 234 § 2 p.p.s.a.), które znajduje swoje uzasadnienie w ogólnych obowiązkach sądu administracyjnego wynikających z art. 6 p.p.s.a. (m.in. postanowienie z 28.07.2011 r., sygn. I OZ 510/11). W nawiązaniu do tego stanowiska ukształtowała się utrwalona praktyka kierowania do stron wezwań do uiszczenia omawianej opłaty kancelaryjnej, pod rygorem zarządzenia jej ściągnięcia w trybie egzekucji. Dodać przy tym należy, że sądy administracyjne stosują w tym zakresie ujednolicony druk wezwania, stanowiący załącznik Zarządzenia nr 8 Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 kwietnia 2006 r., wydanego na podstawie art. 11 ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych. Zamieszczane w druku wezwania pouczenie o zaskarżalności zarządzenia w przedmiocie kosztów sądowych skutkuje tym, że przedmiotowe wezwania kierowane do strony, w wykonaniu zarządzenia Przewodniczącego Wydziału, są zaskarżane do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

W rozpoznawanej sprawie uczestniczka postępowania nie była poinformowana w zawiadomieniu o terminie rozprawy o tym, że wniosek o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku podlega opłacie kancelaryjnej w kwocie 100 zł., ściąganej w trybie egzekucji. Wydanie zatem zaskarżonego zarządzenia miało na celu zasadniczo poinformowanie jej o obowiązku dokonania opłaty kancelaryjnej i umożliwienie uczestniczce uiszczenia tej opłaty, bez narażania się na ewentualne wszczęcie egzekucji. Przedmiotowe zarządzenie nie wywołało żadnych ujemnych skutków dla uczestniczki, gdyż sama już okoliczność nieuiszczenia opłaty kancelaryjnej skutkuje tym, że przewodniczący zarządza jej ściągnięcie na podstawie art. 234 § 2 p.p.s.a. Tym samym podniesione przez uczestniczkę zarzuty co do niewypełnienia przez Sąd wymagań wynikających z art. 6 p.p.s.a. oraz zastosowania niewłaściwego terminu (7 dni zamiast dwóch miesięcy) w istocie nie mogły podważyć kwestionowanego zarządzenia, które potwierdziło obowiązek dokonania opłaty kancelaryjnej za odpis orzeczenia z uzasadnieniem, doręczonego na skutek zgłoszonego żądania.

Zaznaczyć należy, że wprawdzie sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku nie jest uwarunkowane wpłaceniem przez stronę opłaty kancelaryjnej, to jednak obowiązek jej uiszczenia powstaje już w momencie złożenia wniosku. Rzeczą Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dalszym postępowaniu będzie rozważenie podnoszonych przez uczestniczkę okoliczności związanych ze złożeniem wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia, a następnie jego cofnięciem. Skutkiem podjętej oceny będzie ewentualne wydanie zarządzenia o ściągnięciu przedmiotowej opłaty kancelaryjnej, co będzie mogło być zaskarżone odrębnym zażaleniem.

Mimo, że – jak wykazano powyżej – Przewodniczący nie miał obowiązku wydania zaskarżonego zarządzenia, to jednak trudno było uznać, że zarządzenie to naruszało przepisy proceduralne w stopniu stwarzającym potrzebę jego uchylenia, Zarówno określony w wezwaniu obowiązek uiszczenia opłaty kancelaryjnej jak też wysokość znajdują oparcie w przepisach art. 219 § 1 p.p.s.a., 234 § 2 p.p.s.a. oraz § 2 rozporządzenia w sprawie wysokości opłat kancelaryjnych pobieranych w sprawach sądowoadministracyjnych.

Z tych wszystkich względów Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 1 i 2 i art. 198 ustawy p.p.s.a., orzekł jak w sentencji postanowienia.

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...