• II SA/Łd 693/13 - Wyrok W...
  05.07.2025

II SA/Łd 693/13

Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi
2013-12-11

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Anna Stępień /przewodniczący sprawozdawca/
Grzegorz Szkudlarek
Renata Kubot-Szustowska

Sentencja

Dnia 11 grudnia 2013 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Anna Stępień (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Renata Kubot-Szustowska Sędzia NSA Grzegorz Szkudlarek Protokolant sekretarz sądowy Magdalena Rząsa po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 grudnia 2013 roku sprawy ze skargi D. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania zasiłku stałego 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Wójta Gminy R. z dnia [...] znak: [...]; 2. przyznaje i nakazuje wypłacić z funduszu Skarbu Państwa – Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi adwokat E. Ś. prowadzącej Kancelarię Adwokacką w Ł. przy ulicy [...] wynagrodzenie w kwocie 240 (dwieście czterdzieści) złotych, powiększone o należny podatek od towarów i usług tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącemu z urzędu. LS

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P., po rozpatrzeniu odwołania D. P., utrzymało w mocy decyzję Wójta Gminy R. z dnia [...] znak: [...].

Jak wynika z akt administracyjnych sprawy niniejszej w dniu 22 lutego 2013 r. D. P. wystąpił do Ośrodka Pomocy Społecznej w R. z prośbą

o udzielenie pomocy w formie zasiłku stałego ze względu na trudną sytuację materialną spowodowaną brakiem pracy.

Decyzją z dnia [...] organ I instancji odmówił D. P. przyznania wnioskowanego świadczenia ze względu na brak współdziałania z pracownikiem socjalnym.

W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że w trakcie przeprowadzonego wywiadu środowiskowego ustalono, iż zainteresowany prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z A. K., wspólnie zarządzają mieszkaniem, razem dokonują opłat za energię elektryczną, gaz oraz opał. Wnioskodawca ma swobodny dostęp do wszystkich pomieszczeń i urządzeń domowych, w tym do kuchni i lodówki, także podczas nieobecności A. K. Wspólnie zapewniają środki na utrzymanie mieszkania, razem utrzymują porządek i czystość w mieszkaniu. W opinii społecznej D. P. i A. K. uchodzą za parę, widywani są razem, razem jeżdżą samochodem. Zainteresowana zameldowała w swoim mieszkaniu D. P. na pobyt stały. Organ wskazał, że główną przyczyną odmowy przyznania wnioskodawcy zasiłku stałego jest brak współdziałania z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej, polegający na uniemożliwieniu pracownikowi socjalnemu przeprowadzenia wywiadu środowiskowego, poprzez nie udzielenie pełnych informacji o sytuacji bytowej rodziny. Ponadto organ I instancji stwierdził, że wnioskodawca współpracując z pracownikiem socjalnym i podejmując wspólne uzgodnienia co do działań służących poprawieniu bytu rodziny, jest w stanie zabezpieczyć stały dochód rodzinie, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

W odwołaniu od tej decyzji D. P. zarzucił naruszenie przepisów postępowania, poprzez niedokładne wyjaśnienie stanu faktycznego oraz naruszenie przepisów ustawy o pomocy społecznej, błędną interpretację ustawy kodeks rodzinny

i opiekuńczy. Na tej podstawie skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji

w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji. Zdaniem odwołującego organ I instancji przytacza wyłącznie artykuły ustawy o pomocy społecznej - art. 2 ust. 1, art. 11 ust. 2, art. 37 ust. 1 oraz art. 106 ust. 4, nie dostrzegając, że mają one jeszcze inne ustępy i punkty.

D. P. zarzucił, iż w dokumentacji jest sporo błędów, pisanie rzeczy nieprawdziwych -wymyślonych przez pracownika socjalnego OPS, np. w kwestionariuszu rodzinnego wywiadu środowiskowego brak jest daty przeprowadzonego wywiadu, jak również niezgodny z prawdą jest wpis, że osoba, z którą przeprowadzono wywiad, odmówiła jego podpisania. Odwołujący wskazał, że wiele dokumentów znajdujących się w aktach sprawy jest niezgodnych z prawdą, dlatego też nie powinny być brane pod uwagę. Jego zdaniem organ myli podstawowe pojęcia, takie jak zamieszkuje, a prowadzi wspólne gospodarstwo. W jego opinii, skoro mieszka u A. K., to nie jest równoznaczne, że prowadzi z nią wspólne gospodarstwo domowe, ponieważ są osobami obcymi i nie stanowią rodziny w rozumieniu przepisów ustawy kodeks rodzinny i opiekuńczy. Nadto dowodem w sprawie nie może być oświadczenie teściowej A. K. – K. K., która potwierdziła, że są parą i prowadzą wspólne gospodarstwo domowe, ponieważ nie złożyła pisemnego oświadczenia zgodnie z art. 75 § 1 oraz art. 83 § 1-3 k.p.a. Również zeznania M. G. - sołtysa wsi Ł., nie mogą być dowodem w sprawie, ponieważ jest ona sołtysem od niedawna i nie jest bezpośrednią sąsiadką odwołującego, a jej zeznania z dnia 18 marca 2013 r. nie wnoszą nic do sprawy. D. P. wskazał ponadto, że nie miał możliwości wypowiedzenia się co do zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Wspomnianą na wstępie decyzją z dnia [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P. na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. - utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję organu I instancji.

Uzasadniając podjęte rozstrzygnięcie organ odwoławczy przywołał brzmienie art. 2 ust. 1, art. 3 ust. 3 i 4 , art. 37 ust. 1 pkt 2, art. 8 ust. 1 pkt 2, art. 37 ust. 2 pkt 2 i ust. 3, art. 11 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz. 182), wywodząc, że organ I instancji odmówił D. P. przyznania zasiłku stałego ze względu na brak współpracy z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej. Jak wynika z kwestionariusza rodzinnego wywiadu środowiskowego D. P. zamieszkuje wspólnie z A. K. i jej synem w dwuizbowym mieszkaniu o pow. 25 m2 (jest zameldowany na stałe, właścicielem mieszkania jest A. K.). W mieszkaniu znajduje się jedno miejsce do spania, dorosły syn A. K. śpi u babci w innym pokoju. D. P. twierdzi, że tylko przebywa w pokoju A. K., nie korzysta z jej sprzętów gospodarstwa domowego, nie spożywa obiadów i dlatego nie ma swojego oddzielnego sprzętu gospodarstwa domowego. Oboje twierdzą, że prowadzą odrębne gospodarstwa domowe, co - zdaniem pracownika socjalnego - nie jest prawdą. Zamieszkująca w tym samym budynku teściowa A. K. oświadczyła, że są parą i prowadzą wspólne gospodarstwo domowe. A. K. odmówiła przedłożenia swojego dochodu, nie ujawniła także dochodu swojego syna N. K. Na pytania zadawane podczas przeprowadzania wywiadu nie udzieliła odpowiedzi. Z ustaleń poczynionych podczas wywiadu wynika również, że skarżący uzyskał dochód w wysokości 453 zł, w tym: 300 zł z tytułu prac dorywczych (w styczniu br.) i 153 zł stanowi zasiłek pielęgnacyjny (potwierdzają to również złożone przez skarżącego oświadczenia z dnia 14 marca 2013 r.). Jest zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna, bez prawa do zasiłku dla bezrobotnych. D. P. odmówił podpisania wywiadu oraz złożenia dodatkowych wyjaśnień.

Z oświadczenia złożonego przez A. K. w dniu 15 marca 2013 r. wynika, że otrzymuje od D. P. co miesiąc 200 zł na opłaty za prąd, gaz i wodę, oprócz żywności. Dalej organ zauważył, że w aktach sprawy znajduje się protokół z przesłuchania świadka M. G. - sołtysa wsi Ł. - w sprawie sytuacji rodzinnej A. K. i D. P., z którego wynika, że w społeczności są postrzegani jako para (konkubinat), razem m.in. organizowali urodziny syna A. K., w grudniu 2012 r. byli razem na zabawie tanecznej, na którą przyszli razem i razem się bawili.

Według Kolegium rodziną w rozumieniu ustawy są osoby spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące

i gospodarujące, zaś za osobę samotnie gospodarującą uważa się osobę prowadzącą jednoosobowe gospodarstwo domowe (art. 6 pkt 10 i 14 ustawy).

Dla uznania, że skarżący wraz z A. K. stanowią rodzinę, nie jest przy tym istotne, czy faktycznie obecnie pozostają w konkubinacie. Faktyczny związek, o jakim mowa w powołanym przepisie, oznacza bowiem codzienne współdziałanie osób zmierzające do lepszego zaspokojenia ich potrzeb bytowych, w tym mieszkaniowych, żywnościowych i polegających na zapewnieniu dochodu stanowiącego źródło utrzymania (zarobkowych). Wspólne zamieszkiwanie jest przesłanką uznania za rodzinę osób zamieszkujących ze sobą, jeżeli równocześnie z tym zamieszkiwaniem występuje element wspólnego gospodarowania. Polega ono na dzieleniu lokalu mieszkalnego w sposób pozwalający stwierdzić, że koncentruje się w nim aktywność życiowa osoby zamieszkującej. Wspólne gospodarowanie opiera się zaś na podziale zadań związanych z właściwym prowadzeniem gospodarstwa domowego, a także - jeżeli występuje w funkcjonalnym związku z tym gospodarstwem - gospodarstwa rolnego (W. Maciejko [w:] W. Maciejko, P. Zaborniak, Ustawa o pomocy społecznej. Komentarz, Warszawa 2010, s. 72-73). Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 2 lutego

1996 r. (sygn. akt II URN 56/95) stwierdził, iż "cechami charakterystycznymi dla prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego może być udział i wzajemna ścisła współpraca w załatwianiu codziennych spraw związanych z prowadzeniem domu, niezarobkowanie i pozostawanie w związku z tym na całkowitym lub częściowym utrzymaniu osoby, z którą się gospodarstwo domowe prowadzi, a wszystko dodatkowo uzupełnione cechami stałości, które tego typu sytuację charakteryzują." Wspólne zamieszkiwanie, finansowane z dochodu tylko jednej osoby zawsze będzie oznaczać wspólne gospodarowanie (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 listopada 2011 r., I OSK 1061/11, CBOSA).

Dla wyjaśnienia pojęcia "wspólne gospodarowanie" należy uwzględnić potoczne rozumienie tego wyrażenia. Zgodnie z Wielkim Słownikiem Poprawnej Polszczyzny PWN "wspólny to taki, w którym biorą udział dwie osoby lub więcej osób; wykonywany razem z kimś", natomiast "gospodarować to dysponować czymś; zarządzać czymś" (red. A. Markowski, Warszawa, 2005, s. 1330 i 298). W orzecznictwie sądowoadministracyjnym podkreśla się, że jeśli osoby gospodarują wspólnie, oznacza to, że razem czymś zarządzają, dysponują. Chodzi więc o przyczynianie się do funkcjonowania wspólnoty poprzez wykonywanie na jej rzecz jakichkolwiek czynności. W ocenie Kolegium organ I instancji prawidłowo ocenił stan faktyczny sprawy uznając, że D. P. i A. K. wraz z dorosłym uczącym się synem N., tworzą rodzinę w rozumieniu ustawy, jako że wspólnie zamieszkują i gospodarują. Potwierdza to wywiad środowiskowy przeprowadzony przez pracownika socjalnego MOPS, ocena pracownika socjalnego, jak też informacje uzyskane w środowisku, w tym od K. K. (teściowej A. K. - zamieszkałej pod tym samym adresem) oraz od M. G. - sołtysa wsi Ł. Wprawdzie skarżący i A. K. przeczą ustaleniom wywiadu środowiskowego, jednak na tę okoliczność nie przedstawiono żadnych dowodów. Skarżący, mieszkając z A. K., wspólnie zapewniają środki na utrzymanie mieszkania, dbają o czystość w mieszkaniu, w którym jest tylko jeden pokój, wspólnie dokonują zakupów, A. K. odbiera kierowaną do skarżącego korespondencję. Okoliczności te wskazują na prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego i wyczerpują znamiona rodziny w rozumieniu ustawy, zaś twierdzenia skarżącego, iż tak nie jest, są gołosłowne. Dowodów przeciwnych w tym zakresie skarżący nie przedstawił. W konsekwencji powyższego zasadnie przy wyliczaniu kryterium dochodowego należało uwzględnić nie tylko dochody zainteresowanego, lecz również A. K. i jej dorosłego syna, których wysokość nie jest znana. A. K. nie wyraziła bowiem zgody na ich ujawnienie. Z przedłożonych w sprawie dokumentów wynika, że skarżący nie współdziała z pracownikiem socjalnym w rozwiązaniu trudnej sytuacji życiowej. Zainteresowany nie udzielił pełnych informacji o sytuacji bytowej rodziny, odmówił również podpisania rodzinnego wywiadu środowiskowego, co w myśl art. 11 ust. 2 ustawy było podstawą odmowy przyznania wnioskowanego świadczenia. Odwołujący był motywowany do poszukiwania pracy oraz do współpracy z pracownikiem socjalnym i podejmowania działań mających na celu poprawę swojej sytuacji. Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie same pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Jak wskazał organ I instancji D. P. ma możliwości znalezienia pracy w zakładzie pracy chronionej i poprawy swojego bytu. W związku z powyższym odmowa przyznania wnioskowanego świadczenia jest uzasadniona.

Dodatkowo Kolegium podniosło, że z akt sprawy wynika, iż D. P. miał możliwość zapoznania się z aktami sprawy oraz wypowiedzenia co do zebranego materiału dowodowego. W dniu 28 marca 2013 r. zapoznał się z aktami sprawy, jednak nie wniósł dodatkowych uwag i dowodów w sprawie.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi D. P. wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji oraz zasądzenie kosztów postępowania, powtarzając w zasadzie zarzuty z odwołania od decyzji organu I instancji.

Odpowiadając na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P. wniosło o jej oddalenie, argumentując jak w motywach kwestionowanej decyzji.

Na rozprawie w dniu 11 grudnia 2013 r. stawił się skarżący wraz z pełnomocnikiem z urzędu, który poparł skargę i wniósł o zasądzenie kosztów pomocy prawnej udzielonej skarżącemu z urzędu, oświadczając, iż koszty te nie zostały opłacone w całości ani w części.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga jest zasadna.

Stosownie do treści art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. nr 153, poz. 1269 ze zm.) w zw. z art. 3 § 1 ustawy

z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (j.t. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), przywoływanej dalej w tekście jako "p.p.s.a.", sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej. Wspomniana kontrola sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Innymi słowy, sąd administracyjny bada, czy zaskarżony akt administracyjny (decyzja, postanowienie) jest zgodny z obowiązującymi w dacie jego podjęcia przepisami prawa materialnego, określającymi prawa i obowiązki stron oraz przepisami proceduralnymi, normującymi podstawowe zasady postępowania przed organami administracji publicznej.

W rozpoznawanej sprawie przedmiotem kontroli sądu jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. utrzymująca w mocy decyzję Wójta Gminy R. o odmowie przyznania D. P. zasiłku stałego.

Zasadniczym powodem podjęcia wspomnianych decyzji jest – według organów administracyjnych – brak współdziałania skarżącego z pracownikiem socjalnym

w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej, polegający na uniemożliwieniu pracownikowi socjalnemu przeprowadzenia wywiadu środowiskowego, poprzez udzielenie pełnych informacji o sytuacji bytowej rodziny. Nadto wnioskodawca współpracując z pracownikiem socjalnym i podejmując wspólnie uzgodnienia co do działań służących poprawieniu bytu rodziny, jest w stanie zabezpieczyć stały dochód rodzinie, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Oceniając legalność wspomnianych rozstrzygnięć sąd stwierdził, że w toku postępowania administracyjnego poprzedzającego ich wydanie doszło do naruszenia przepisów procedury administracyjnej, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, w rezultacie zaś decyzja odmawiająca przyznania D. P. zasiłku stałego została podjęta co najmniej przedwcześnie.

W rozumieniu art. 37 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz.U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.), przywoływanej dalej w tekście jako "ustawa", zasiłek stały przysługuje: pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej (pkt 1); pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie (pkt 2).

Wydanie decyzji w przedmiocie przyznania zasiłku stałego nakłada na organ administracyjny obowiązek rzetelnego przeprowadzenia postępowania administracyjnego, przez co należy rozumieć zgromadzenie kompletnego materiału dowodowego, prawidłowe ustalenie i ocenę stanu faktycznego i prawnego sprawy, czuwanie nad przestrzeganiem podstawowych standardów procedury administracyjnej, w tym przede wszystkim obowiązek zapewnienia stronie czynnego udziału na każdym etapie postępowania (art. 7, art. 10 § 1, art. 77 § 1, art. 80, art. 81 k.p.a.).

Jeśli zatem zasiłek stały miałby zostać przyznany konkretnemu podmiotowi, to obowiązkiem organu administracyjnego w świetle brzmienia art. 37 ustawy, jest - najogólniej rzecz biorąc - zbadanie sytuacji osobistej, rodzinnej, zdrowotnej i finansowej wnioskującego o udzielenie tej formy pomocy. W tym celu organ powinien przeprowadzić zgodnie z zasadami określonymi w art. 107 wywiad środowiskowy

z zainteresowanym. Nie jest to jednak jedyny środek dowodowy służący organowi administracji celem prawidłowego ustalenia stanu faktycznego sprawy. Jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W szczególności dowodem mogą być dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych oraz oględziny (art. 75 § 1 k.p.a.). Strona powinna być zawiadomiona o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu ze świadków, biegłych lub oględzin przynajmniej na siedem dni przed terminem. Strona ma prawo brać udział w przeprowadzeniu dowodu, może zadawać pytania świadkom, biegłym i stronom oraz składać wyjaśnienia (art. 79 § 1 i 2 k.p.a.).

Z załączonych do sprawy niniejszej akt administracyjnych wynika, że organ I instancji

w dniu 18 marca 2013 r. przesłuchał w charakterze świadka M. G. – sołtysa wsi Ł. - w sprawie sytuacji rodzinnej A. K. i skarżącego D. P. Okoliczności ustalone w trakcie tej czynności procesowej, przywołane zresztą w motywach decyzji organów obu instancji, miały bez wątpienia istotne znaczenie dla oceny sytuacji osobistej i rodzinnej skarżącego, w konsekwencji zaś w dużej mierze rzutowały na treść podjętego rozstrzygnięcia. Uwadze Wójta Gminy R., a następnie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. umknął niewątpliwie fakt, że o terminie przesłuchania świadka nie poinformowano D. P. W rezultacie więc skarżący bezspornie został pozbawiony możliwości wzięcia czynnego udziału w tej czynności procesowej oraz zadawania pytań świadkowi i składania wyjaśnień, co zresztą podnosił bezskutecznie zarówno w odwołaniu od decyzji organu I instancji, a następnie w skardze do tutejszego sądu.

Takie działanie organu administracyjnego nie może zostać zaakceptowane, ponieważ świadczy o istotnym naruszeniu art. 79 § 1 i 2 k.p.a. w zw. z art. 10 § 1 k.p.a., podważa nadto zasadę prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej, wynikającą z art. 8 k.p.a. oraz przepis art. 81 k.p.a., w myśl którego okoliczność faktyczna może być uznana za udowodnioną, jeżeli strona miała możność wypowiedzenia się co do przeprowadzonych dowodów, chyba że zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 10 § 2. Dodać trzeba, że dowód z przesłuchania świadka nie został powtórzony z udziałem skarżącego, wadliwość ta nie została również konwalidowana poprzez powiadomienie strony pismem z dnia 21 marca 2013 r. o możliwości zapoznania się w ciągu pięciu dni od daty otrzymania niniejszego pisma z aktami sprawy i wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. Co istotne, również organ odwoławczy nie starał się we własnym zakresie naprawić błędów organu I instancji, mimo iż jego obowiązkiem zgodnie z zasadą dwuinstancyjności postępowania administracyjnego było ponowne rozpoznanie i rozstrzygniecie sprawy z poszanowaniem zasad procedury administracyjnej. Kolegium bezspornie powieliło błędy organu I instancji, naruszając dodatkowo w sposób, który mógł mieć istotny wpływ na wynik sprawy dyspozycję art. 10 § 1 k.p.a.

W judykaturze sądowej ugruntowało się stanowisko, które zresztą skład orzekający

w tej sprawie w pełni aprobuje, iż niezachowanie przez organ terminu siedmiu dni z art. 79 § 1 k.p.a. ma znaczenie, gdy w związku z niezapewnieniem stronie ustawowego terminu do przygotowania się do czynności dowodowych wypływały konkretne skutki np.: w postaci niewyjaśnienia określonych istotnych okoliczności dla sprawy, czy też z uwagi na brak możliwości czynnego udziału w zaplanowanych czynnościach (por. wyrok NSA z dnia 29 grudnia 2011 r. sygn. akt II OSK 1853/10 – Lex nr 1152072). Naruszenia art. 79 § 1 k.p.a. nie konwaliduje ewentualne późniejsze zapoznanie strony z treścią protokołu przesłuchania świadków, lecz bez zapewnienia stronie udziału w tej czynności procesowej, taki dowód należy powtórzyć (por. wyrok NSA z dnia 7 czerwca 2011 r. sygn. akt II OSK 981/10 - Lex nr 1083725).

Zdaniem sądu przez udział w postępowaniu administracyjnym należy rozumieć nie tylko udział w czynnościach postępowania wyjaśniającego, ale też w czynnościach decydujących. Prawu strony do czynnego udziału w postępowaniu administracyjnym towarzyszy obowiązek organu prowadzącego to postępowanie zawiadomienia strony o wszczęciu bądź prowadzeniu postępowania, prawie strony dostępu w tym czasie do akt sprawy, prawie do zgłaszania dowodów, obowiązku zawiadamiania strony o terminie i miejscu przeprowadzania dowodów, prawie strony do wypowiadania się przed wydaniem decyzji.

Zapewnienie stronom czynnego udziału w postępowaniu administracyjnym nie może sprowadzać się jedynie do zawiadomienia o wszczęciu postępowania i poinformowaniu o uprawnieniach, wynikających z art. 10 k.p.a., ale musi zasada ta również znaleźć swój wyraz we wszystkich czynnościach postępowania. Zachowanie wymagań określonych w art. 79 i 81 k.p.a. jest bezwzględnym obowiązkiem organów administracji państwowej. Uchybienie tym przepisom, w szczególności jeżeli przeprowadzone bez udziału strony i kwestionowane przez nią dowody stanowiły podstawę rozstrzygnięcia sprawy, uznać należy za naruszenie przepisów postępowania administracyjnego mające istotny wpływ na rozstrzygnięcie danej sprawy.

Wobec stwierdzonych wyżej uchybień sąd zobligowany był uchylić zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu I instancji, jako że zostały one wydane przedwcześnie.

O powyższym sąd orzekł w punkcie pierwszym sentencji wyroku na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c oraz art. 135 p.p.s.a.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącemu z urzędu orzeczono w punkcie drugim sentencji wyroku w trybie art. 250 p.p.s.a. w zw. z § 18 ust. 1 pkt 1 lit. c w zw. z § 19 i § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. nr 163, poz. 1348 ze zm.).

Prowadząc ponownie postępowanie administracyjne w sprawie zasiłku stałego Wójt Gminy R. zobligowany będzie powtórzyć dowód z przesłuchania świadka M. G. zgodnie z obowiązującymi zasadami procedury administracyjnej, uwzględniając wskazówki wynikające z niniejszego wyroku, tak aby w rezultacie podjąć rozstrzygnięcie odpowiadające obowiązującym przepisom prawa materialnego

i procesowego, a nadto rozważyć możliwość przeprowadzenia dowodu z przesłuchania strony ( art. 86 k.p.a.).

A. P.

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...